Morgunblaðið - 03.06.1964, Blaðsíða 10

10
MOHGU N BLAÐIÐ
Miðvikudagur 3. júní 1964
lllillllllllllllillllllllllllliillllllllllllllilllillllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllillllllllllliliillllililillllilllllllllllilllilllillllillNIIKIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllillllllllllllilllilllllllllllllllllllillilllllllllllllllllllllllillllilllllllilllllllllllilliillllllilllllllillllllllllllllllllilllllllimilllllllilllllllllilllllllllllllllin
Ur
| Lífrænt starf, sem gerir
| krðfur til persónuleika
| segir Valborg Sigurdaráótfir um fóstrustarfið
S1
sa
Tólfti árgangurinn hefur
brautskráðst úr Fóstruskóla
Sumargjafar, 12 stúlkur „jafn
margar og postularnir, það
ætti að vera gæfumerki1*,
sagði frú Valborg Sigurðar-
dóttir, skólastjóri, í gamni,
þegar húti var að afhenda
nýju fóstrunum skírteini sín,
23. maí s.l. í salnum á Frí-
kirkjuvegi 11, þar sem skól-
inn hefur nú fengið inni'í á-
gætu húsnæði. — Þetta er
prýðilegur hópur, sem við
sendum nú frá okkur, góðar
stúlkur og eðlisgreindar,
sagði frú Valborg við frétta-
mann blaðsins yfir kaffinu á
eftir.
Við setjumst síðan inn í
skrifstofu frú Valborgar í
Bindindishöllinni fyrrver-
andi, fyrstu skrifstofuna sem
skólastjóri Fóstruskólans hef
ur haft fyrir sig í þau 16
ár sem skólinn hefur starfað
og ræðum um skólann og
fóstrunámið. Skólinn flutti í
vetur í þessi nýju húsakynni
úr þrengslum í sambýli við
barnaheimiiið í Grænuborg og
síðast Tjarnarborg. — Nú
vonumst við til að geta fjölg-
að nemendum í 18—20 á ári
í stað 12-14 undanfarin ár og
ekki veitir af, segir Valborg.
.Fram til 1961 tókum við ekki
nýja nemendur nema annað
hvert ár, en í allt er skólinn
búinn að útskrifa 114 fóstrur.
— Og alltaf vantar fullnuma
fóstrur á barnaheimilin?
— Já, það er geysilegur hörg
ull á fóstrum. Bæði fjölgar
barnaheimilunum væntanlega
mjög í Reykjavik samkvæmt
hinni miklu 5 ára áætlun í
barnaheimilisbyggingum, og
auk þess eru barnaheimili að
rísa í sívaxandi mæli úti á
landi. Nú eru t.d. barnaheim-
ili komin á Siglufirði, Akur-
eyri, Húsavík, Seyðisfirði,
Norðfirði, Reyðarfirði, Sel-
fossi, Hveragerði, Keflavík,
Akranesi, Hafnarfirði, Stykk-
ishólmi og ísafirði. Flest
eru aðeins sumarheimili en
nokkur starfa þó allt árið.
Þessum heimiium getum við
ekki enn séð fyrir forstöðukon
um, sem auðvitað er lámark-
ið, hvað þá meir. Eins og sést
af þessu fer eftirspurnin vax
andi og þar sem hér er um
kvenfólk að ræða, bíður stétt-
in afhroð vegna þess að stúlk-
urnar gifta sig. En þær koma
mjög gjarnan inn í starfið aft-
ur, ekki kannski sízt af því
þær geta þá komið barni sínu
á barnaheimili á meðan. Við
reynum að láta börn þeirra
vera á öðru heimili eða í ann-
arri deild, bæði barnanna
vegna, sem oft eiga erfitt með
að sætta sig við að deila
mömmu með öllum hinum og
eins vegna mæðranna, þar eð
freistingin er mikil að sinna
sínu barni meira en hinum.
Annars er menntunin, sem
stúlkurnar fá hér í skólanum,
mjög góð fyrir konu, að þvi
er nemarnir segja. Þetta er
lifandi nám og þroskandi og
kemur sér vel þegar stúlkurn-
ar fara sjálfor að stofna heim-
ili, og ala upp sín eigin börn,
hvort sem þær stunda fóstru-
starfið iengur eða skemur.
Það er iika minna átak að
byrja aftur I þessu starfi en
mörgum öðrum, þar eð þær
hafa ekki horfið svo langt frá
því á meðan þær helguðu sig
eingöngu heimili sínu.
— Hafið þið gert ykkur
grein fynr þörfinni á fóstr-
um árlega i tölum?
— Það er ákaflega erfitt.
Þó áætlaði ég lauslega þörf-
ina á næstu 4-5 árum á grund
velli barnaheimilisáætlunar-
innar í Reykjavík og gerði þá
aðeins ráð fyrir forstöðukonu
og einni fóstru á hverri deild.
Mér taldist til, að vantaði 40-
50 nýjar fóstrur hér í Reykja-
vík á þessum árum. Þetta verð
ur að taka með í reikninginn,
þegar byggð eru barnaheimili,
og stækka fóstruskólann, sem
nú hefúr verið gert að nokkru
leyti.
— Hvernig er svo námi hag-
að? Mér skilst að nárns-
efnafjöldi fé mikill?
— Já, og þessvegna eru ekki
aðrir fastakennarar en ég
sjálf, en 14 tímakennarar, sem
flestir kenna fáar stundir í
viku. Annars er þetta tveggja
ára skóli, eða tveir vetur og
eitt sumar. Fjrrsta veturinn
eru nemendur í bóklegu námi
í skólanum, nema í desember
og janúar, þegar stúlkurnar
eru í skólanum einn morgun
í viku, en starfa aðra daga á
barnaheimilunum. Þá eiga
þær að kynnast starfinu og
korna sem aiukavinnukraftur
á heimilin. Þessa mánuðireyn
ir sérstaklega á stúlkumar á
barnaheimilunum. í skamm-
deginu þarf að hafa ofan af
fyrir börnunum inni með alls
konar föndri, söng og sagna-
lestri og þá kynnast nemarn-
ir einnig jóiaundirbúningnum
á heimilunum. Með þessu móti
getum við líka gert okkur
grein fyrir hæfileikum nem-
ans sem tilvonandi fóstm. Það
þarf meira en hafa gaman af
fáum bömum, ef á að stjóma
stórum hóp, láta börnunum
líða vel og hafa ofan af fyrir
þeim. Og það kemur fyrir að
stúlka er greinilega ekki hæf
til þessa starfs. Hún er
kannski daufgerð og kemst
ekki í eðlilegt samband við
börnin. Ef svo er getum við
rætt málið við hana og bent
henni á vankantana. Fyrsta
maí hefst verklega námið svo
fyrir alvöru. Nemarnir vinna
á barnaheimilunum fyrir
kaupi til 1. október og fylgzt
er með þeim gegnum forstöðu
konurnar. í fyrra fengum við
verknámstjóra, frk. Gyðu
Sigvaldadóttir, fyrrv. for-
stöðukonu, sem skipuleggur
verknámið og hefur sambánd
við stúlkurnar. Ræðir hún við
forstöðukonurnar um nemana.
og við erum byrjaðar að láta
útfylla spurningalista um nem
ana. Þá eigum við betra með
að vita um þeirra veiku hlið-
ar og getum þá væntanlega
leiðbeint þeim betur. Fyrsta
október byrjar svo aftur bók-
legt nám, nema einn dag í
viku, sem er á barnaheimili.
Þá fá stúlkurnar að morgn-
inum oft ákveðið verkefni,
sem þær vinna úr á eftir, en
síðdegis verða þær að koma
með eigin verkefni handa
börnunum, lesa fyrir þau og
syngja. Barnaheimilin þiggja
mjög gjarnan einhverjar ný-j
ungar, og neminn fær 'æfingu
í að leggja verkefni fyrir
börnin.
Annars getur það orðið
vandamál á barnaheimilunum
að fá nema á kaupi inn á
vorin, etf ekki er laus staða.
Þetta rekur sig hvað á ann-
að. Við þurfum að stækka
skólann til að fá fleiri fóstr-
ur, en vinnuplássin takmarka
verklega námið meðan nem-
arnir þurfa að koma inn á
launaskrá bamaheimilanna.
Þetta fyrirkomulag var ágætt
á sínum tíma og gild rök
fyrir því, en er gengið sér
til húðar. Þessu þarf að
kippa í lag. Maður verður
að vera næmur fyrir slíku og
laga sig eftii aðstæðum.
— Er þá næg aðsókn að
skólanum?
— Hún hefur aldrei verið.
meiri og ég er þegar búin
að skrifa inn fyrir næsta ár
allmargar, sem ekki eru orðn
ar 18 ára og hafa því ekki
aldur til að byrja strax. A-
huginn hefnr farið sívaxandi
á þessu námi. Ég man að
mörgum þotti algerlega fár-
ánlegt, þegar ég fór „að
kenna fólki að passa
krakka', og síðan eru þó
ekki nema 18 ár. En það er
liðin saga, og ég er löngu
hætt að he/ra s’íkt. Bókleg
þekking genr engan að upp-
alanda, en sú sem hefur hæfi
leikana getur orðið ennþá
hæfari með því að læra. Og
þetta er lífrænt starf, gerir
kröfur til persónuleika fólks.
Skólastjóri og brottskráðir nemendur í Fóstruskólanum. Fremri röð: Hildur Axelsdóttir, Vest-
mannaeyjum, Gúðrún Guðmundsdóttir, Reykjavík, Valborg Sigurðardóttir, skólastjóri, Guð-
rún Júlíusdóttir, Hafnarfirði, Elísabet Kristjánsdóttir, Hafnarfirði, Sigrún Geirsdóttir, Rvik.
Aftari röð: Jófríður Traustadóttir, Akureyri, Guðrún Halldórsdóttir, Reykjavík, Edda María
Finnsdóttir, Reykjavík, Rán Einarsdóttir, Reykjavík, Elín Káradóttir, Akureyri, Edda Gísla-
dóttir, Mosfellssveit, Svanlaug Torfadóttir, Borgarfirði.
Árangurinn af fangahjálp
og frestun afbrota géður
þetta kvöld, hann skyldi sjá
að honum yrði vel tekið af
unga fólkinu. Þannig byggði
ég hann upp. Þessi maður
Framh. á bls. 20
í tilefni af því að 15 ár eru
liðin síðan Osear Clausen
hóf Fangahjálpina hefur hann
tekið saman skýrslu um starf
semina. Kemur þá í ljós að
hann hefur á þessum árum
haft afskipti af málum 1139
manna og afgreitt 3326 mál.
Fangahjálpina stofnaði Oscar
Clausen árið 1949 af eigin
hvötum og einn og hefur rek
ið hana þannig síðan. Málið
átti sér þó lengri aðdraganda.
—Fyrir tæpum 60 árum
var ég verzlunarmaður í
Stykkishólmi, byrjaði Oscar
frásögn sína, þegar við spurð-
um haan um tildrögin að þvi
að hann fór að hafa afskipti
af málefnum fanga. Þá varð
ungur piltur, á líku reki og
ég sekur um eitthvert smá-
ræði og var dæmdur í eins
mánaðar fangelsi. Hann tók
út refsingu sína í fangahúsi
í Stykkishólmi, sem Danir
höfðu byggt árið 1871. Kvöid
ið áður en átti að láta hann
lausan, kom fangavörðurinn
til mín og bað mig um að
koma og tala við piltinn. Er-
indi hans var að fá mig til að
hjálpa sér, því hann kveið
fyrir að koma út í frelsið.
Hann var hlaðinn minnimátt-
arkennd, sagði að allir myndu
horfa á sig og hafa horn í
síðu sinni. Þama kom mín
eldskírn. Ég talaði kjark í
piltinn, sagði honum að koma
beint til mín næsta morgun,
ég skyldi útvega honum dval-
arstað og vinnu. Ég var í svo
góðri aðstöðu, hafði íbúð fyr
ir mig. Þangað kom margt
ungt fólk á kvöldin og við
lékum á grammófón. Þangað
bauð ég piltinum að koma
Oscar Clausen
................................................................................I....Illlllllllllll.....Illllllllhllllllllllll.........I.........lllllllllliHIIIIIIIIIIIII........................................................................................................................
IllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllKJIIKIIIIIIIInHIIIIIIIIIIIIIIIIUilllllllllllllllllllllllKIIIIIIIIIIIIIIIIIIKIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIKIIIIIIIIIIKIIKIIIIIIIIIIIIIIIIKIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIKIIIIIIIIIIIIIIIIIIlI lllllll!lllllllllllll HJIKIllliailllllliiKIIIKKIKIKIKKKKIKIHKlKKIKIKKKIIIKKKlllKIKIlKllllUlKllllllKllKKIIKKlllKIIIIKllllKKKlIllllllUUUUllUlllKKllllllllllli