Morgunblaðið - 23.06.1964, Blaðsíða 11

T t>riðjudagUT 23. júnf 1964
MORGUNBLADIÐ
11
Við eigum engan 17. júní - ennþá
— sagði Erlendui Paturson í íslendingafagnaði í Færeyjum
— en ef til vill kunnrnn vér einmitt af
þeirri ástæðu að meta þýðingu þessa
dags fyrir ykkui Islendinga
HINN 17. jéní s.l. hafði teik-
téiag Reykjavikur frumsýningu
á leikritinu „Hart i bak“ eftir
Jékul Jakobsson i Þórshöfn í
Færeyjum. Sýning hófst klukk-
an sex um kvöldið, vegna þess
að á eftir var íslendingunum
hoðið til veiziu, sem Færeysk ís
lenzkra félagið hélt i tilefni
dagsins.
Eins og skýrt hefur verið frá
hér í blaðinu gekk sýningin
m-jög vel, og voru leikarar ákaft
hylltir að henni iokinni.
Veizian hófst svo í „Klúbbn-
um“ klukkan niu, og sátu hana
nærri hundrað manns. Veizlu-
GAMALL vinur og nágranní
heiman úr ísafjarðardjúpi, Sig-
urður Saiómonsson frá Fæti, er
horfinn. Hann verður borinn til
grafar frá Fossvogskapei 1 u í dag.
hessi heiðurmaður andaðist í
Landsspítaianum 16. júní sl.,
sær áttræður að aldri.
Sigurður Salómonsson var
fæddur að Kolbeinseyri í Súða-
vikurhreppi 19. september árið
1884. Ólst hann upp hjá foreldr-
um sinum Salómon Rósinkars-
eyni og Sjariottu Jónsdóttur og
etundaði í æsku algenga vinnu
til iands og sjávar. Árið 1907
kvæntist hann Steinunni Jóns-
dóttur frá Hrafnabjörgum í Ögur-
eveit og reistu þau bú að Fola-
fæti í Seyðisfirði. Þar áttu þau
þó aðeins heima í 1V4 ár. Þá
fluttust þau út í Fótinn, sem var
ejávarbyggð hinum megin á nes-
jnu, sem gengur út milli Seyðis-
fjarðar og Hestfjarðar. Þar áttu
þau Sigurður og Steinunn heima
fram til ársins 1935 er þau flutt-
ust til Boiungarvíkur. Stóð heim-
ili þeirra í Bolungarvík til ársins
3959. Þá fluttust þau til Reykja-
vikur og átti Sigurður hér siðan
heima til dauðadags.
Þau Sigurður og Steinunn áttu
eaman 8 börn og eru sjö þeirra á
Jífi. Börnin eru þessi: Salmann,
‘Elizabet (látin), Þórey, Jóna,
Sigrún, Steinunn, Kristján og
Bjarni. Steinunn átti auk þess
eina dóttur, sem ólst upp hjá
þeim hjónum, Fanneyju Gunn-
3augsdóttur. Ennfremur ólu þau
upp eina dótturdóttur sína, Guð-
rúnu Magnúsdóttur, sem var
cióttlr Elízabetar dóttur þeirra,
er lézt eins og áður er sagt á
unga aidri.
Sigurður Salómonsson stund-
eði lengstum sjósókn og land-
búnað. Hann rerir fyrst árabát-
um og síðan smávélbátum úr
stjóri var Sigurður Jónsson, lög
fræðingur í. Færeyjum og íor-
maður Færeysk-isienzka félags-
ins, en aðalræðuna fiutti Er-
lendur Patursson, fjármálaráð-
herra færeysku stjórnarinnar.
ísienzku gestirnir voru 19, en
þeirra á meðal, auk leikaranna,
Jökull Jakobsson rithöfundur
og frú hans og Sveinn Einarsson,
ieikhússtjóri L. R.
Sigurður Jónsson bauð gestina
veikomna og þakkaði Leikfélag-
inu sýninguna. Ræddi hann
nokkuð um skyldieika þjóðanna,
og nefndi sem dæmi að Fær-
eyingar gætu á einum mánuði
Fætirium og sótti þá oft sjóinn
aí kappi. Þegar börn hans voru
að vaxa upp voru erfiðir tímar
við Djúp og víðar. Þeir sem voru
með stóran barnahóp á framfæri
bjuggu þá margir við þröngan
kost. En Sigurður og Steinunni
tókst með frábærri vinnusemi og
dugnaði að koma börnum sínum
upp. Var Sigurður þó fremur
heilsuveill. Sérstaklega hrakaði
heilsu hans á síðari árum. Má
segja að hann hafi búið við lang-
varandi vanheilsu. Börnin byrj-
uðu kornung að vinna og kjarkur
og dugnaður Steinunnar var ó-
bilandi.
Sigurður Salómonsson var um
ýmsa hluti sérkenniiegur maður.
Hann var einkar orðheppinn,
hafði sérstæða kimnigáfu og var
eftirtektarsamur um það sem
fram fór í kringum hann. Hann
var vinum sínum traustur og
tryggur og hinn bezti drengur. Á
heimili hans og Steinunnar í
Fætinum rikti hin mesta gest-
risni. Þar var gott að koma, hvort
heldur var úr sjóferð yfir sundin
eða smalamennsku úr Hestfirði.
Hinn fjölmenni barnahópur
komst upp til manndóms og
þroska. Sigurður og Steinunn
bjuggu vel um sig í Bolungarvík
og nutu þar samvistanna við
börn sín og barnabörn, sem mörg
áttu þar einnig heimilL
Eftir að þau fluttu hingað suð-
ur bjuggu þau lengstum hjá Sig-
rúnu dóttur sinni og Stefáni Vil-
hjálmssyni, manni hennar, en frá
síðustu áramótum bjuggu þau
hjá Þóreyju dóttur sinni og Pétri
Einarssyni, manni hennar. Á báð-
um þessum stöðum nutu þau ást-
ríkis og umönnunar barna sinna
síðustu árin.
Það síðasta sem ég heyrði frá
Sigurði Salómonssyni var það, að
hann bað þess, að þegar hann
væri ailur, þá yrði komið á fram-
færi þakklæti sínu og kveðjum
til Bolvíkinga og vina og ná-
granna inni í Djúpinu. Er það
gert hér með.
Fjölmennur hópur barna og
barnabarna lifir Sigurð Saló-
monsson. Þessir afkomendur
hans og fjölmargir vinir og kunn-
ingjar, er kveðja hann nú hinztu
kveðju, þakka honum ástriki og
vináttu. Til ástvina hans, og ekki
sizt eftirlifandi eiginkonu,
streymir nú hljóð samúð.
Sigurður Salómonsson var eng-
inn yfirborðsmaður. Myndin
af þessum yfirlætislausa sjó-
manni og verkamanni mun lifa
lengi i hugum samferðamanna
hans.
S. Bj.
lært islenzku. Reyndin væri
hinsvegar sú að þeir eyddu sjö
árum í dönskunám, en aldrei
þessum eina mánuði til að læra
islenzkuna. Þetta hafði þó ekki
komið að sök á sýningu Leik-
félagsins, sagði Sigurður, og
taldi áhorfendum hafi reynzt
auðvelt að fylgjast með.
Erlendur Paturson.
Næstur tók til máls Erlendur
Patursson. Fórust honum orð á
þessa leið:
Kæru frændur, góðir íslend-
ingar.
Þennan dag fyrir 20 árum,
þegar ísland öðlaðist fullt frelsi
og sjálfstæði og varð lýðveldi,
var ég, ásamt öðrum löndum
mínum í boði íslendinga erlend-
is. Óhætt er að segja að vér
Færeyingarnir höfum þá sam-
fagnazt íslendingum öllu meira
en nokkur annar útlendur gest-
ur, og slíkt hið sama á einnig
við nú á 20 ára afmæli íslenzka
lýðveldisins í dag. Hreinskilni
mun reynast hollust milli
frænda og vina, og ætla ég að
reyna að hlýða því lögmáli í
þessum fáu orðum til ykkar ís-
lendinga — eins og ég gerði fyrir
20 árum. Vér Færeyingar eigum
engan 17. júní — ennþá, en ef
til vill kunnum vér einmitt af
þeirri ástæðu að meta þýðingu
þessa dags fyrir ykkur íslend-
inga.
Þess vegna þykir okkur það
miður ef og þegar svo fer að
íslendingar skipa okkur Færey-
ingum lægri sess en öðrum þjóð-
um. Þetta hefur margsinnis ver
ið gert — á Alþingishátíðinni
1930, á lýðveldishátíðinni er-
lendis fyrir 20 árum, á lista-
sý^ingu í Reykjavík fyrir tveim-
ur árum, og nú síðast á norrænu
stúdentamóti þar í borg í vetur.
Satt er það að vér Færeyingar
höfum ekki öðlast frelsi okkar
og sjálfstæði — ennþá — en hitt
er víst að vér erum að klífa
upp sama brattann og þið, ein-
mitt og nákvæmlega sama bratt-
ann. Ef vér gerðum það ekki,
ef vér værum sofnaðir í logn-
mollu ófrelsis og ósjálfstæðis, þá
væri hitt og þetta af íslendinga
hálfu skiljanlegt og afsakanlegt.
En frelsis- og sjálfstæðisbarátt-
an er snar og virkur þáttur i
færeysku þjóðlífi.
Og kem ég þá að mergi máls-
ins, sem er þessi, að þegar öilu
er á botninn hvolft er cnginn
grundvallarmunur á baráttu
okkar og baráttu ykkar i dag.
Mun ég í fáum orðum útskýra
þessi orð mín.
Það er augljóst hverjum hugs-
andi íslenzkum ættjarðarvini,
að þótt íslendingar hafi þegar
unnið stjórnarfarslegt frelsL þá
verða þeir samt sem áður að
heyja frelsisbaráttu á hverjum
einasta degi — nefnilega til að
verja það og vernda. Svo eitt
dæmi af mörgum sé tekið: Hvað
var það annað en frelsisbarátta,
sem þjóðholiir íslendingar eins
og Bjarni frá Vogi og aðrir mtð
honum háðu fyrstu 4—5 árin
eftir að ísland 1918 var orðið
sjálfstætt ríki — neínilega í
fossamálinu fræga, þegar erlent
auðmagn var að því komið að
soisa undir sig gjörvaila fossa-
oiku landsins — þá hina sömu,
sem í dag mun vera einn aðal-
rfSáttarstólpinn í efnahagslegu
sjálfstæði landsins?
Svona mætti lengi telja — og
nefna önnur dæmi um slikt hið
sama — jafnvel frá deginum í
dag.
Öll söguleg reynsla hefur
sýnt og sannað að smáþjóðir,
sem eru frjálsar, eiga alltaf í vök
að verjast. Frelsi þessara þjóða
er ekki hnoss, sem þær eignast
i eitt skifti fyrir öll. Á hverjum
degi og í sífellu verður að heyja
baráttuna fyrir því, jafnt til að
öðlast frelsið og til að verja það.
Vér Færeyingar heyjum þessa
baráttu til að öðlast frelsið, ís-
lendinga hina sömu baráttu til
að varðveita það. Annar og meiri
er munurinn ekki.
Þess vegna skiljum vér Fær-
eyingar íslendinga — og þess-
vegna skilja íslendingar Færey-
inga. Gerum vér þetta ekki, þá
bregðumst vér hvor öðrum. Slíkt
hið sama má segja um frændur
okkar Norðmenn, og reyndar hef
ur enginn útskýrt betur hið sí-
gilda lögmál frelsisbaráttunnar
en norska skáldið Nordal Grieg.
Nú vitum vér að það voru dottn-
arar frænda okkar fyrir austan
og sunnan, sem grönduðu frelsi
beggja þjóðanna, íslendinga og
Færeyinga. Hinsvegar vitum vér
að þessar þjóðir, Danir og Norð-
menn, hafa á seinni árum veitt
íslendingum margvíslega' aðstoð
til að halda því. Mér er kunnugt
að islenzkir stjórnmálamenn
hafa beinlínis vænzt slíkrar að-
stoðar — og er það réttmætt.
Það áetti þá ekki að vera nokkur
mannminnkun í því að vér Fær-
eyingar létum norræna frændur
vora vita, að einnig vér vonumst
eftir slikri aðstoð — frá þeim
— og þá ekki sizt af íslendinga
hálfu.
Kæru íslendingar.
Ég hef hagað orðum mínum
þannig einmitt af því að í dag
er 17. júní — og af því að sá
dagur hefur svo mikla þýðingu
fyrir allt íslenzkt menningarlíf,
og þá einnig fyrir list ykkar,
leiklistina. Eg þekki engan í
ykkar hópi hér í kvöld, nema
Brynjólf Jóhannesson, sem ég ár
um saman og margsinnis sá á
leiksviði í Iðnó í gamla daga. En
vér þökkum ykkur komuna, af
því að þið eruð íslendingar, nán-
ustu frændur okkar. íslendingar
geta á svo margvíslegan hátt ver
ið okkur Færeyingum lyftistöng,
meðal annars éc sviði menningar
— og þá einnig á sviði listar ykk
ar — leiklistarinnar.
Þið eruð gestir ckkar þennan
dag — velkomnir gestir. Það eru
íslendingar alltaf — hvenaer sem
þeir koma og hvernig sem þeir
koma.
•Lauk Erlendur Patursson máli
sínu með því að biðja veizlu-
gesti að rísa úr sætum sínum og
hrópa ferfelt húrra fyrir ís-
landi. Fieiri ræður voru íluttar,
og meðal ræðumanna voru Bryn
jólfur Jóhannesson, Steindór
Hjörleifsson, Sveinn Einarsson
og Danjil Pauli Danielsen, óðals
bóndi. Sá síðastnefndi stundaði
búfræðinám á Hvanneyri 1944—
45, og minntist m. a. lýðveldis-
hátiðarinnar fyrir 20 árum.
Að borðhaldi loknu hófst íær
eyskur dans, sem stiginn var
fram eftir nóttu og vakti mikinjo
fögnuð ísienzku gestanna.
Sveitorhöfðingi
heiðroður
Breiðdalsvík, 22. júní.
HINN 20. júní varð Halldór Pét-
ur Jónsson á Ásunnarstöðum átt-
ræður. I tilefni af því kom Sig-
mar sonur hans, veitingamaður i
Sigtúni, hingað i einkaflugvél i
gær og bauð til kvöldverðar öll-
um, sem koma vildu, í félags-
heimilinu.
Þrátt fyrir inflúenzu, sem hér
er á nokkrum bæjum, mætti
margt fólk. Var setið í góðum
fagnaði langt fram á nótt. Hall-
dór Pétur er víðkunnur fyrir
framúrskarandi gestrisni og glað
værð og sannan félagsmála-
þroska. Var heimili þeirra hjóna
orðlagt á sinum tíma og var nán-
ast félagsheimili Breiðdæla um
árabil, því þar voru skemmtanir
haldnar. Konu sína, Herborgu
Marteinsdóttur, missti hann fyr-
ir allmörgum árum, en dvelst nú
hjá syni sínum Jóhanni. Þriðji
sonur hans, Ásgeir, býr á nýbýli
út úr Ásunnarstöðum.
Að sjálfsögðu voru afmælis-
barninu fluttar kveðjur og þakk-
ir fyrir ómetanleg störí fyrr og
síðar hér í Breiðdalnum. — Páll.
«
NORSKAR PLASTVÖRUR
FYRIR FISKIÐNAÐINN
Fulltrúi fyrir leiðandi norska plastverksmíðju heim-
sækir Reykjavík og sýnir nýja gæðaframleiðslu fyrir
fiskiðnaðinn.
Þeim, sem hafa áhuga á þessu, er boðið að sjá fram-
leiðsluna á HOTEL BORG
þriðjudaginn 23/6 og miðvikudaginn 24/6. Vinsamlegast
hringið á hótelið og ákveðið nánari viðtalstíma. Spyrjið
um Per Str0mberg, sölustjóra.
Línustampar
Síldarbalar
Flutningabalar
Nýir fiskikassar, sem
vakið hafa athygli og
eru eftirsóttir í fjöl-
mörgum löndum.
Framleiddir í sam-
vinnu við Chr. Bjel-
land & Co.
A/S, Stavanger.
Avein ITRBMBERC k CO. A/f
_____ STR0MMEN, NORGE
SigurðurSalómonsson
frá Fæti-Minningarorð