Morgunblaðið - 05.07.1964, Page 8

MORCU N BLAÐIÐ
Sutmudafijtrr 5, júlí 19S4
IMú fljugum við í sólsetrið
Ættingjar og vinir Jóninu Johnston héldu henni samsæti á Hótel Borg og við það tækifæri var myndin tekin. Fyrir miðju sézt
Jónina í hjólastólnum, sitjandi til hægri við hana er Pálína dóttir hennar.
Mér hefur verið tekið
eins og sjálfum páfanum
í DAG kveðja Vestur-íslend-
ingarnir, sem hin,gað komu 4.
júní, og halda af stað tiil heim-
kynna sinna. Þeirra á meðal er
frú Jónína -Johnston. Hún er frá
brugðin hinum ferðalöngunum
að því leyti, að hún er bundin
við hjólastól, en þrátt fyrir það
heíur hún notið ferðarinnar í
ríkum mæli. í fylgd með frú
Jónínu er dóttir hennar, Pái ína
Wailer, og er þetta fyrsta heim-
sókn hennar hingað. Jónína tal-
ar ótrúlega góða íslenzku, og
það fyrsta sem okkur datt því
í hug að spyrja hana um var
hvernig hún hefði farið að varð-
veita málið.
„Ég fór vest.ur um haf 19 ára
til Kanada nokkrum árum áður.
gömul“, sagði Jónína, „það var
10. maí árið 1912. Ég fór til
systur minnar, sem farið hafði.
Þegar þangað kom fór ég í vist
meðan ég var að koma mér
niður í málinu, og í tuttugu ár
hitti ég ekki einn einasta íslend
ing. En ég átti nokkrar nokkr-
ar íslenzkar bækur, einkum
Ijóðabækur, sem ég stytti mér
stundir við og þær hjálpuðu
mér til að viðlhaída málinu.
Seinna gerðist ég áskrifandi að
íslenzka blaðinu, Lögberg-Heims
kringla".
„Hvaðan ertu ættuð, Jónína?*
„Ég var alin upp í Syðri-Gegn
ishólum í Gaulverjarbæjar-
hreppi, en foreldrar mínir voru
Jón Hannesson og Elín Páls-
dióttir, sem í mörg herrans ár
áttu heima á Klapparstíig 40. Nú
á ég aðeins eina systur á lífi,
Guðlaugu Jónsdóttur, sem bú-
sett er hér í Reykjavík. En ætt-
in er gríðarstór, og gaman að
heilsa upp á all.t þetta fólk, sem
ég hef hingað til aðeins þekkt
af afspurn. Ættingjar og vinir
hafa tekið á móti mér eins og
væri ég sjálfur páfinn, og i
síðustu viku var mér haldið sam
sæti á Hótel Borg. Svo fór ég
á æskustöðvarnar og var bor-
in inn í kirkjuna í Gaulverja-
bæ. Þar var ég fermd og þar
liggja afi minn og amma graf-
in, en afi minn var prestur á
staðnum í eina tíð, Páll Ingi-
mundarson."
„Hvernig lízt þér svo á land-
ið þitt gamla?“
„Hér eru stærri byggingar en
voru þegar ég fór og hitaveita
komin í svo að segja hvert hús.
Nú þurfa konur ekki lengur að
þvo á brettum í Þvottalaugun-
um. En út i frá eru breytúng-
ekki svo ýkja miklar. Vei st
þykir mér hvað vegirnir eru
slæmir, og hve háar tröppur
eru við mörg húsin, jafnvel
spáný hús.“
„Hvar hefurðu búið í Kan-
ada?“
„Hingað og þangað. Maðurinn
minn sálugi, Pétur Johnston,
sem var af skozkum og norsk-
um ættum, var járnbrautar-
stjóri og þurftum við oft að
hafa búsetuskifti vegna starfa
hans. Lengst bjugum við í
Vancouver. Ég ferðaðist mikið
um landið í jámbrautunum með
manni mínum, og hef þar af
leiðandi séð mikið bæði af Kan-
ada og Bandaríkjunuim. Síðustu
fimm árin hef ég haft hægt i i í
mig, því þá fékk ég heilalblóð-
fall og lamaðist öðrum megin.
Hef ég ekki náð mér eft-
ir þau áföll. S.l. ár hef ég búið
hjá döttur minni í Calgaryis í
A:bertaifylki.“
„Hvernig hefur dóttur þinni
líkað dvölin hér?“
„Hún hefur haft mikla ánægju
af að koma hingað, og ég er
viss um að hún vill gjarnan
sýna börnunum sínum tveim
landið einhvern tíma semna.
Hún hefur gaman af málverk-
um og höggmyndailist og hefur
notað timann til að heimsækja
söfn og fara á málverkasýning-
ar.“
„Að síðustu vil ég biðja blað-
ið að koma á framfæri fáein-
um kveðjuorðum frá mér til
skyldmenna minna og vina hér
á landi. Ég bið guð að vernda
það um atdur og ævi. Þó ég sá
erlendur ríkisborgari nú, leyn-
ist alltaf innra með mér ein-
hver órjúfanlegur strengur til
uppruna míns. Þó greinarnar í
gömlu eikartré visni og verði
fyrir áföllum af völdum regns
og vinda, stendur rótin kyrr.“
íslenzkir lögregluþjónar
alúðlegir menn
TVEIR HEIÐURSMENN sátu
uppi á herbergi númer 113 í sjó-
manna- og gestaheimili Hjálp-
ræðishersins Oig tottuðu p’pur,
þegar við snöruðum okkur þang
að inn á föstudaginn. Ilmurinn
í lóftinu var sætur, því að í
Bandaríkjunum reykja menn
varla annað en sætt tóbak og
taka og taka í vörina
tuggur með „spring-fHavor".
Þarna sátu þeir félagar
fyrsta sinni þátt I á íslandi, því
að þeirra dórhi var ferðin hing-
að ævintýri iíkust.
—Okkur langar ekkert sér-
staklega heim aftur, Segir Valde
mar. En nú eigum við víst að
fljúga aftur í sólsetrið á sunnu-
daginn. Við höfum aldrei
skemmt okkur jafnvel á lífs-
lleiðinni og hvergi höfuim við
mætt jafnmikilli vináttu og hér.
Mig hefur furðað af hverju ís-

Björgvin Johnson og Valdemar Þorlaksson
Valdemar Þorláksson og
Björgvin Johnson, sem báð
ir búa nú í nágrenni San-
Francisoo, en léku sér saman í
æsku á hveitiakri við smábæinn
Mountain í N.-Dakotariki.
Reykjarpípan er friðartákn
í vestrinu og þeir Valde-
mar og Björgvin höll-
uðu sér þægilega aftur á dív-
önunu-m og ígrunduðu þetta æv
intýri, sem þeir höfðu tekið
lendingar eru svona góðir við
okkur — þeir hafa bókstaflega
borið okkur á höndum sér. Ann
ars held ég það sé óþarfi fyrir
ykkur að eiga við mig viðtal fyr
ir Morgunblaðið. Það hefur
nefnilega birzt samtal og mynd
í Þjóðviljanum. Þegar ég var
nýkominn í bæinn með hópnum
vék sér að mér blaðamaður og
tók að spyrja mig spurninga u n
ætt mína og uppruna og ég
svaraði þeim eðlilega. En ég
sagði honum að ég myndi ekki
segja neitt um stjórnmála eða
trúmál og það gengur jafnt yf-
ir 9.1 dagfblöðin.
—Hefurðu hitt eitthvað af
ættingjum þínum?
— Ég fór norður í Mývatns-
sveit, þaðan sem móðir min
var ættuð. Hún hét Petrína
Guðnadóttir frá Arnarvatni, og
þar hitti ég skyldfólk mitt. En
því miður gafst mér ekiki 6ími
til að koma á hvern bæ, þó
að þar hefði verið frændur afS
finna. Aftur á móti er mér ekki
kunnugt um nein skyldmenni ii
föðurætt.
— Þið fædduzt báðir vestaa
hafs?
— Báðir fæddir í Mountain f
N-Dakota, segir Björgvin, en
fluttum til vesturstrandarinnar
á miðjum aldri. ,,
— Hvað hafið þið starfað? ’
— Valdemar hefur lagt hönd
á margt, verið þó aðallega við
störf í járnbrautarsmiðjum. Ég
hef verið rakari all.t til ársina
1959.
-— Hefurðu fengið þér klipp-
ingu hérna?
— Já, já. ''
— Hvernig finnst þér Lsf enz.kir
rakarar?
— Ég lenti á prýðisgóðum
manni. Það eru notaðar dálítið
aðrar aðferðir í hárskurði hérna
en fyrir vestan, en hvað um
það, ég er vel klipptur.
— Og þetta er í fyrsta sinn
sem þið komið hingað.
— Já, en ekki það síðasta, seg
ir Valdemar.. Við höfum blátt
áfram ekkí áttað ofckur á ailri
vir-semd íslendinga. Upphaflega
ætluðum við til meginlanda
Evrópu eftir sex til sjö daga
dvöl á ísl'.andi, en þær áætlan-
ir voru látnar fjúka út í veður
og vind á öðrum eða þriðja degú
því að allir taka okkur svo veL
islenzkir lögregluþjónar eru ein
staklega elskulegar manneskjur.
Við hittum nokkra þeirra austur
á Laugarvatni, þegar við vorum
á ferðalagi þar saman. Það var
um miðja nótt sem við komutn
þangað, en okkur hafði ekki
komið til hugar að gera boð á
Framh. á bls. 25
Hjónin Jóhann og Ll'iian Jóhannsson
Þegar við hættum bú-
störfum komum við aftur
HJÓNIN Jóhann Halldór og
Lillian Jóhannsson frá Marker-
ville í Albertafylki í Kanada, litu
sem snöggvast inn á ritstjórnar-
skrifst. blaðsins á föstudagskvöld.
Hjónunum hafði ekki verið kunn
ugt um neit skyldfólk sitt á ís-
landi, en ákváðu samt að koma
hingað. Tóku þau böggla og
kveðjur nokkurra vina frá Kana
da, sem komu hingað í hópferð
í fyrra, og þess vegna sögðust
þau hafa hitt fyrir fjölda fólks.
Jóhann er Þingeyingur, en kona
hans Skagfirðingur. Bæði 'eru
þau fædd í Alberta á slóðum
Klettafjallaskáldsins og talar Jó
hann mjög góða íslenzku, en frú
in aftur á móti minna.
— Heldurðu Jóhann, að íslenzk
an deyi ekki út vestan hafs?
— Ég tel það ekki ólíklegt.
Kynslóðin, sem er í uppvexti
núna talar almennt ekkert í xs-
lenzku, svo að sá tími hlýtur að
koma, að íslenzkan gleymist, að
minnsta kosti í smæstu íslend-
ingabyggðum.
___ En eldri kynslóðin les eitt-
hvað á íslenzku og heldur tung-
unni við?
___ Já, já, við lesum mikið á
islenzku.
— Hvað gerir þú, Jóhann?
— Ég er bóndi, hef bæði akur-
yrkju og skepnuhald. Við búum
á góðri jörð og nú er eldri sonur
minn að taka við af mér og sá
yngri á sinn bæ skammt frá okk-
ur. Ég fer smám saman að draga
mig í hlé, og kannski gefst þá
tækifæri til að koma aftur hing-
að.
— Það hefur ekki staðið til,
að börnin kæmu með ykkur hing
að?
— Jú, yngri dóttir okkar áttl
að koma, en hún vann þá ferða-
lag til Nova Scotia í samkeppni
í ungmennafélagi í sveitinni. Hún
kemur sennilega með okkur
seinna.
— Funduð þið eitthvert skyld-
fólk?
— Já. Fyrir sérstaka hjálp-
semi allra þeirra, sem við hitt-
um, tókst okkur það. Við komum
hingað án þess að hafa minnstu
hugmynd um nokkra ættingja,
en svo tóku menn að finna þá
fyrir okkur, og þurftum við sjálf
alls ekkert fyrir leitinni að hafa.
Það var skemmtilegt að hitta
þetta fólk, og íslendinga almennt.
því að viðtökur gefa ótvírætt til
kynna, að við erum öll náskyid.
V-íslendingarnir halda heim í dag