Morgunblaðið - 05.07.1964, Qupperneq 28

28
MORGU N BLAÐIÐ
SuJHUidagur 5. jwlí 1964
f JOSEPHINE EDgÁrT
43
FÍAISYSTIR
— Ef Brendan vill fá mig til
Ástralíu með sér, þá fer ég, og
ég held, að hann vilji, að ég komi
með «ér.
— Hversvegna ertu svo viss
um það?
— Ég talaði við hana frú
Vestry. Hún sagði mér, að hann
hefði pantað tvo farmiða til
Ástralíu. Hann hefur nú ekki
ákveðið brottfarardaginn en, en
tvö för pantuði hann.
— Hefur hann þá alls ekki
nefnt það á nafn við þig sjálfa?
— Hvernig ætti hann að geta
það, enn sem komið er? Hún
steig á fætur og gældi við glasið
í hendi sér. — Hvernig getur
hann það? Ég er eiginkona bróð-
ur hans. En við stöndum hvort
öðru svo nærri og höfum lengi
gert. Þetta er eins og bálköstur,
sem bíður bara eftir því, að
kveikt sé í honum. Þetta hefur
farið vaxandi ár ítá ári og við
bæði reynt að berjast gegn því
og afneita því.
— Þarna í Drovny ptræti, þegar
ég var að giftast honum Dan . . .
Ég veit ekki, hvernig ég hefði
lifað það af ef Brendan hefði
ekki verið. Hann hjálpaði mér
mikið. Jafnaði alla misklíð, varði
mig ásóknum karlmannanna og
hélt Dan frá flöskuutni — og
þá varð mér það ljóst! Wood-
bourne var ástfangin «f mér. Þú
veizt, hvað ég er, Rósa, og hvað
ég hef. alltaf verið. Ég sá fyrir
mér peningana og möguleikana
fyrir okkur báðar og nvína mögu-
leika til að koma þér áfram, svo
að þú gætir eignazt rétta mann-
inn.
— Ég lagði mig þessvegna
fram um að ánetja Woodbourne
og ýta Brendan buzt úr huga
mínum. En mér tókst það ekki.
Ég hafði sagt við sjálfa mig, að
ég skyldi aldrei aftur vera sá
kjáni að verða ástfangin — en
það varð ég nú samt Ég barðist
gegn því, og vildi ekki einu sinni
leyfa sjálfri mér að hugsa um
það fyrr en þennan dag, þegar
Brendan hélt að Dan kynni að
vinna mér mein og gleymdi svo
öllu og kom til mín.
Hún brosti ögrandi. — Það var
þessvegna, að ég afþakkaði boð-
ið hans Woody. Ég hef ekki séð
hann síðan.
— Og hvað ætlarðú nú að
gera?
— Ég ætla að fara með Brend-
an. Hver veit það í Ástralíu,
hvort við erum gift eða ekki?
Hann sagði, að ég væri rétt
karlmanns kona og það ætla.ég
iíka að verða honum. Ég er ekki
blönk, Rósa. Ég á peninga í
banka og gimsteinarnir mínir
eru margra peninga virði. Ég
ætla að hjálpa honum að koma
undir sig fótunum.
Það var eitthvað einkennilegt
I öllum þessum ákafa hennar,
eitthvað barnalegt, en spennt og
kvíðafullt, rétt eins og hún væri
að reyna að sannfæra sjálfa sig
engu síður en mig.
— En hvað þá um Dan — og
lávarðinn?
— Mér er alveg sama um þá.
Þeir hafa fengið sína borgun.
Hún settist við hliðina á mér. —
En mér er ekki sama um þig,
elsku/ Rósa min. Mér er mein-
illa við að skilja þig eftir eina
hérna í Englandi. Hvað ætlastu
fyrir?
— Kannske það, sem þú vild-
ir, sagði ég kuldalega. — Giftast
honum Hugh Travers.
■— En þú elskar hann ekki,
sagði hún og kvíðinn skein út
úr augum hennar.
Ég hló upp í opið geðið á
henni. — Ég hefði nú ekki hald-
ið, að það gerði svo sérlega mik-
ið til. Þú sagðir mér sjálf, að
ég væri bjáni er ég hryggbryti
hann. Framtíð konu veltur á því,
hverskonar mann hún nær sér
í, sagðirðu sjálf.
— Jæja, þú virðist háfa náð í
eina manninn, sem ég gæti elsk-
að, svo að það er engin ástæða
til að fara að sleppa sér ú,t í
neina tilfinningasemi, hverjar
sem tilfinningar þínar kunna að
vera. Ég má víst lengi leita áður
en ég finn mann, sem getur
meira fyrir mig gert en Hugh.
Soffía stóð upp og það var
eins og andlitið yrði allt í einu
fyrirgengið. — Talaðu ekki
svona, Rósa. Ég þoli ekki að
heyra þessa hörku og gremju í
þér. Hún fékk sér í glasið aftur
og ég gat séð, að hún vax með
handskjálfta. Það hafði ég aldrei
séð fyrr.
— Woody sagði mér, að
mamma Hughs hefði boðið þér
á einhvern dansleikinn sinn,
sagði hún. — Fyrir tveim mán-
uðum hefði ég orðið hrifin af
því. En nú veit ég, að mig langar
til að þú getir líka orðið ham-
ingjusöm. Rósa, elskan mín
litla. . . Hún lagði höndina á arm
mér. En svo sneri hún sér snöggt
frá mér. — Rósa, sagði hún í
örvæntingartón. — Ég get bein-
línis. ekki hætt við hann Brend-
an.
— Til hvers ættirðu það?
sagði ég. — Ekki er ég að fara
fram á það.
— Þú fyrirgefur mér aldrei ef
ég tek hann Brendan frá þér. Ég
reyndi að hindra, að _ þú yrðir
ástfangin af honum. Ég reyndi
það sem ég gat!
— Þú reyndir að aftra mér
með lygum, sagði ég vesældar-
leg. — Þú hefðir getað sagt mér
sannleikann þegar í upphafi.
Jæja, þú kenndir mér þínar eig-
in aðferðir, og kannski tekst mér
að nota þær betur en þú hefur
nokkurntíma kunnað.
Ég stóð upp. Mig langaði að
vefja hana örmum og þrýsta
Frænka mín? Ég hélt að það væri frænka þín.
henni fast að mér, því að hún
var sú eina, sem ég átti að, og
í rauninni það eina, sem ég átti
í heiminum, en á þessari stundu
fannst mér ég hata allt og alla.
— Mamma hans Hughs, frú
Elspeth ætlar að viðurkenna
mig, með tveimur skilyrðum,
sem konu Hughs, sagði ég. —
Annað er það, að ég hætti við
leikhúsið, en hitt, að ég segi að
fullu skilið við þig.
Við stóðum og horfðum hvor
á aðra.
— Gott og vel, sagði Soffía
vesældarlega. — Þetta er víst
sjálfri mér að kenna. Ég skiL
Gott og vel. En farðu þá, og það
fljótt.
Ég gekk út úr þessu húsi í síS-
asta sinn. Þegar ég gekk burt
hafði ég einhverja tómleika-
kennd, rétt eins ég hefði engar
tilfinningar lengur.
113
BYLTINGIN í RÚSSLANDI 1917
ALAN MOOREHEAD
Ég bið þig taka fullt tillit til
þessa bréfs míns við lokaendur-
skoðun sögu þinnar, svo að þú
hvorki fallir sjálfur í villu né
leiðir aðra í hana.
Alþýðu kommissar
(sign:) A. Lunacharsky.**
Þegar 1920 er „villu“-kjaft
æðið komið inn í mállýsku hins
nýja skrifstofuveldis, og svo
hótanirnar, og fáum árum síðar
var Sukhanov tekinn fastur.
Síðan hvarf hann. En 1920 hafði
ekki dregið úr honum kjarkinn.
Hasn lét sér hvergi bregða en
kom sögu sinni á prent. Hann
skrifaði, að hann væri reiðubú-
inn að játa, að Lunacharsky
kynni að hafa fengið rangar upp-
lýsingar um staðreyndirnar, en
þóttist hinsvegar þolanlega viss
um, að hann sjálfur hefði ekki
rangfært þær. Þeir Lunacharsky
sváfu í sama herberginu, júlí-
dagana, og hann mundi glöggt,
hvernig hann hafði sjálfur legið
á legubekk, að kvöldi hins 20.
júlí og hlustað á Lunacharsky
segja sér söguna.
Einhversstaðar í þessu öllu
liggur sannleikurinn í felum. En
eftir fáanlegum staðreyndum að
dæma virðist óhætt að álykta,
að bolsjevíkarnir hafi raunveru-
leg átt þátt í að koma uppreist-
inni af stað, og hafi haft í
hyggju að hafa gagn af henni, en
þegar á átti að herða, hafi þeir
misst móðinn. Það voru mistök,
að Lenin skyldi ekki vilja gera
aðra tilraun.
♦
13. kafli.
Kornilovmálið.
Sjálf gremjan í viðbrögðunum
gegn bolsjevíkunum bar það í
sér að geta ekki orðið til fram-
búðar; og samt var það svo, að
í nokkrar vikur eftir júlídagana
hafði Rússland möguleika — síð
asta möguleikann — til að sleppa
við kommúnismann. Hvarvetna
— í hernum, í borgunum og út
til sveita, misstu bolsjevíkar
fylgi. Þeir, sem höfðu ætlað að
ganga í flokkinn, drógu sig í hlé,
aðrir sem höfðu verið á útjöðr-
um hans, féllu frá, þúsundum
saman, og jafnvel á stöðum eins
og Kronstadt og Viborgarhverf-
inu í Petrograd, voru fáir, sem
þyrðu að viðra fylgi sitt við Len-
in opinberlega framar. Prent-
smiðjurnar neituðu að prenta
bolsjevíkarit, og í fyrsta sinn á
mörgum mánuðum kom ekkert
bolsjevíkablað út. Trotsky var í
fangelsi. Lenin, sem var í felum,
sá mjög litla möguleika á því
að hressa flokkinn við fljótlega,
og settist niður til að semja
bók. „Fara þeir ekki að verða
tilbúnir að skjóta okkur alla?“
hafði hann spurt Trotsky, áður
en hann yfirgaf Petrograd, og
nú í júlílok skrifaði hann Kam-
enev frá Finnlandi: „Stranglega
okkar í milli: Ef mér verður kál-
að, þá gefðu út minnisbókina
mína, Marxisminn og Ríkið“. 1)
1) Hún var seinna gefin út og
hét þá Ríkið og byltingin.
Meðan þessu fór fram, notaði
Kerensky sér andbolsjevisku
hreyfinguna, sem orðin var.
Hinn 20. júlí settist hann í sæti
Lvov fursta og gerðist sjálfur
forsætis- og hermálaráðherra.
Þetta stóð um það bil tíu daga
og allt var á kafi í tortryggni og
rifrildi, og Kerensky fann sig
þá nógu sterkan til að hrista af
sér nokkra erfiðustu fylgismenn
sína úr vinstri flokkunum;, og
lét þess getið, að hann segði af
sér. En enginn var til að taka
sæti hans, hvorki Cadetarnir né
vinstra vængs sósíalistarnir gátu
stjórnað einir og heldur ekki
gátu þeir sameinazt undir stjórn
neins annars manns. Þeir hvöttu
hann því vinsamlegast til að
koma aftur. Næsta ráðuneyti
hans tók við 6. ágúst, og enda
þótt þetta væri samsteypustjórn,
lá nú aðaláherzlan í vinstri þætt-
inum í henni. Dauðarefsingu var
aftur komið á í hernum, og nýjar
hömlur voru lagðar á blöðin og
opinbera fundi. Lenin var form-
lega ákærður fyrir landráð, og
Kornilov hershöfðingi, sem í maí
mánuði hafði vilja dreifa múgn-
um í Petrograd með valdi, var
hækkaður upp í yfirhershöfð-
ingja. Og samtímis var reynt að
flytja óánægðustu herdeildirnar
í Petrograd til vígstöðvanna.
Hefði Kerensky getað fylgt
þessum ráðstöfunum eftir út i
æsar, er lítill vafi á, að bolsje-
víkaflokkurinn hefði orðið alvar
lega veiktur og ef til vill varan-
lega, að minnsta kosti nægilega
veiktur til þess að hinir hófsam-
legri flokkar hefðu getað lagt
ósamkomulag sitt til hliðar og
náð föstum tökum á ríkisstjórn-
inni. En enginn treysti Keres-
sky né virti hann. Forsætisráð-
KALLI KUREKI

-K-
Teikncui; J. MORA
— Hvað ertu að gera
urnar?
— Þetta er byssa Qamla. Ég los-
aði skotin úr hylkjunum og hellti
púðrinu niður.
^ — Hann ætlar að leggja til atlögu
við prófessorinn í dag ef fæturnir
bera hann! Ég vil ógjarna að eitt-
hvert slys hljótist af, ef þeir gera al-
vöru úr þessu.
— En. Boggs gæti verið heppinn með
eitthvert skotið úr rifflinum þínum.
— Við sjáum fyrir því líka. Hérna
eru sex skot í stóra riffilinn. Farðu
með þau til Boggs. Segðu honum að
Gamli sé að leggja upp í stríðið og
honum sé bezt að fara að tygja sig til
orrustu-
Raufarhöfn
UMBOÐSMAÐUR Morgun-
blaðsins á Raufarhöfn er
Snæbjörn Einarsson og hef-
ur hann með hönðum þjón-
ustu við fasta-kaupendur
Morgunblaðsins í kauptún-
inu. Aðkomumönnum skal á
það bent að blaðið er selt
í lausasölu í tveim helztu
söluturnunum.
Vopnafjörður
Á Vopnafirði er Gunnar
Jónsson, umboðsmaður
Morgunblaðsins og í verzlun
hans er blaðið einnig selt í
lausasölu.