Morgunblaðið - 26.08.1964, Blaðsíða 10

10
MORCUNBLAÐIÐ
Miðviku'dagur 26. águst 1964
Kongóstjórn kveðst
ckki ráða málaliða
Brezkum og bandariskum trúboðum
ráðlagt að yfirgefa stöðvar sinar

'Nlllllllllllllllllllllllilllllllllllllll!llllllllllllfHIIIIIIIIIM!,lll
J&SSSíííi

Edisto ryður birgðaskipum braut við strendur Norður-Grænlands.
ísbrjútur í Reykjavík
FRÉTTAMÖNNUM var 1
gær boðið að skoða einn
fjögurra isbrjóta Bandaríska
flotans, sem hafði viðkomu í
Reykjavík á leið sinni frá
Grænlandi. Nafn ísbrjótsins er
Edisto. Skipstjóri hans er
eommander Nickerson. Edisto
hefur síðan árið 1947 unnið
það starf að ryðja braut
birgðaskipum, sem flytja vör
ur til her- og rannsóknar-
stöðva Bandaríkjanna í ná-
munda við Norður- og Suður-
skautið.
Edisto hélt r * stað frá heima
höfn sinni, Boston í Massa-
ohusetts, fyrst í apríl, og
fylgdi birgðaskipum fyrst til
Labrador og síðan stöðva bæði
á vestur og austurströndinní.
Hefur skipið nýlokið þessari
þjónustu og kemur til Reykja
víkur þeirra erinda að taka
hér um borð vistir og haf-
rannsóknartæki, en haffræð-
ingar stigu einnig á skipsfjöl,
þar sem Edisto mun fram til
hausts verða notað til haf-
rannsókna milli íslands og
Svalbarðs. í fyrrasumar vann
Edisto að rannsóknum á haf-
inu milli Jan Mayen og Græn-
lands.
ísbrjóturinn er búinn ýms-
um tækjum, svo sem hitunar-
kerfi fyrir stefnið. Hann er
knúinn 6 dieselvélum og 2
rafmagnsmótorum, al'ls 10
þúsund hestöfl. Auk þess eru
um borð 2 þyrlur, sem notað-
ar eru til könnunarflugs yfir
ísinn framundan, björgunar-
flugs og flutninga. Edisto er
6,400 tonn að stærð.
Er Nickerson, skipherra,
var spurður, hve þykku íslagi
Edisto gæti unnið á, sagði
hann að geysilegur munur
væri á lagnaðarísnum á Suð-
ur- og Norðurskautinu. Kvað
hann Edisto oft hafa rutt
gegnum fjögurra metra þykkt
íslag við Suðurskautið, en
hins vegar hafa staðið fastan
í metersþykkum ís við Norð-
urskautið. Ástæðan kvað skip
stjórinn vera þá, að ísinn sé
miklu eldri við Norðurheims-
skautið.
.............................................Illlllllllllllllllllll.....Illllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllll llllllllllllllllllllll.............................................
Leopoldville og Elisabethville,
23. ágúst (AP-NTB)
® AF hálfu Kongóstjórnar var
í dr.g vísað eindregið á bug stað-
li-iíingum um, að hún hafi leigt
e.ienda málaliða til þess að berj-
a t gegn uppreisnarmönnum í
Kongó. Hafa fregnir borizt til
I.eipoldville síðustu daga um, að
fiuttir hafi verið með leynd til
landsins tugir leiguliða og nemi
launagreiðslur til hvers þeirra
u.b.b. 280 dollurum auk ferðaupp-
btía.
Talsmaður Moise Tshombe, for-
sætisráðherra, Emanuel Sende,
upplýsti við fréttamenn af þessu
tilefni, að stjórnin hefði nægilega
öflugt lið til að ráða niðurlögum
uppreisnarmanna. Á hinn bóginn
hefði hún þörf fyrir hernaðar-
lega ráðgjafa og stæði um þessar
mundir í viðræðum við belgísku
stjórnina um það mál.
Frá Briissel berast þær fregnir,
að belgíska utanríkisráðuneytið
hafi tilkynnt, að þeir 200 ráðgjaf-
ar, sem nú eru í Kongó, megi
ekki taka þátt í bardögum gegn
uppreisnarmönnum.
Fregnum um leiguliða Kongó-
stjórnar fylgir, að þegar séu um.
hundrað þeirra komnir til her-
bækistöðvarinnar í Kamina og
gangist þar undir herþjálfun. Sé
ætlunin að koma upp þúsund
manna málaliði, er verði eins
konar kjarni árásarliðs stjórnar-
innar.
Sl. laugardag kom flutninga-
flugvél frá flugher S-Afríku til
Leopoldville. Hefur NTB eftir á-
höfn flugvélarinnar, að hún hafi
aðeins flutt matvæli og lyf. Engu
að síður veldur það mikilli ólgu
meðal annarra ríkja Afríku, að
Tshombe skuli leita liðsinnis S-
Afríkustjórnar.
f>á hefur NTB fyrir satt, að
Bandaríkjastjórn hafi eindregið
vísað Tshombe frá því að leita
liðs frá S-Afríku. Þá hefur AP-
fréttastofan eftir Mike Mansfield,
öldungadeildarþingmanni demó-
krata frá Montana, að Banda-
ríkjastjórn ætti að forðast íhlut-
un í Kongó, eins og málum þar
sé nú háttað. Sagði hann sögu
Afríku vera sögu evrópskrar í-
hlutunar. Bandaríkjastjórn kæmi
þar hvergi nærri og ætti ekki að
fara til þess nú. Annað mál væri,
hvort hún legði þar til lið sitt
fyrir milligöngu Sameinuðu þjóð-
anna.
Frá Elisabethville segir AP
þær fregnir, að sendiráð Banda-
ríkjanna hafi látið þau boð út
ganga til allra bandarískra trú-
boða og borgara í norðaustur og
suðurhluta landsins að hverfa á
brott þaðan hið skjótasta. Sömu
boð hafa verið send til brezkra
trúboða. Er óttazt, að uppreisn-
armenn haldi suður á bóginn og
láti hefndarráðstafanir sínar
K.Þ. opnor úti-
bú að Lougum
Húsavík 25. ágúst
Kaupfélag Þingeyinga opnaði
í dag nýtt útibú að Laugum í
Reykjadal. Útibúið er í nýrri og
vandaðri steinbyggingu, teiknuð
af Friðgeiri Axfjörð, en öll til-
. högum og innréttingar eru skipu
lögð af Sveini Kjarval, arkitekt.
Yfirsmiður við bygginguna var
Hróar Björnsson, Laugum.
Þarna er öl'lu smekklega og
haganlega fyrirkomið og allt eft-
ir nýjustu kröfum tímans. Sér-
staklega er tekið tillit til ferða-
mannaverzlunar og er þama m.a.
á boðstólum fryst kjöt, kjötbúð-
arvörur í djúpfrysti, og í bygg-
bitna á evrópskum trúboðum. —
Hefur vegur uppreisnarmanna
farið minnkandi eftir sigur stjórn
arhersins í Bukavo í síðustu
viku. Þar er líf allt að færast í
eðlilegt horf. Vatn og rafmagn er
nægilegt og flóttamenn teknir að
flytjast þangað aftur.
Frá Sameinuðu þjóðunum
hermir AP, að U Thant, fram-
kvæmdastjóri SÞ, hafi borizt til-
mæli frá Mosie Tshombe um að
beita áhrifum sínum til að stöðva
íhlutun kommúnískra útsendara
og uppreisnarmanna frá Burundi
og Brazzaville.
EINS og ég hef vikið að hér í
þáttunum, þá heyja „Alpaþjóðirn
ar“ sín árlegu „litlu Olympíu-
mót“ í skák í Ölpunum. Að þessu
sinni fór keppnin fram í Lenzer
heide mitt í Svissnezku Ölpun-
um 1500 m. yfir sjó. Að þessu
sinni sigruðu V-Þjóðverjar eins
og svo oft áður. Þeir hlutu 12
vinninga, 2. Holland 11%, 3.
Sþánn 10%, 4. Sviss 10, 5. Ítalía
5 vinninga. Samkvæmt Schach
Echo, er eftirfarandi skák bezta
skák mótsins.
Hvítt: W. Unziker> V-Þýzkal.
Svart: H. J. Donner, Holland.
Frönsk vörn.
1. e4, e6.
ingunni er fullkominn frysti-
klefi. Útibússtjóri er Guðmundur
Gunnarsson, kennari að Laugum,
en búðin verður oþin á sömu
tímum og aðrar verzlanir kaup-
félagsins.
í sambandi við verzlunina er
lítil, smekklega útbúin veitinga-
stofa, og snyrtiherbengi, sem
ætluð eru ferðafólki. Er fráganig-
ur á húsinu öllu mjög vandaður.
Fréttaritari
Vandenberg, 21. ág. — NTB
• Bandaríski flugherinn
skaut í dag á loft eldflaug af
gerðinni Thor-Agena frá
Vandenberg-flugstöðinnL
2. d4, d5.
3. Rc3, Rf6.
4. Bg5, Be7.
5. e5, Rfd7.
6. h4,
Hinn frægi Aljechin-Carter
leikur á fullan rétt á sér ennþá
að dómi Unzchiehers.
6. — Bxg5?
Donner reynir hér sama leik-
inn og Fahrni í skák sinni gegn
Aljechin frá 1914, en það mun
hafa verið í fyrsta skiptið sem
Aljechin reyndi þennan nýja
leik sinn á alþjóðlegu skákmóti.
Þegar ég dvaldi í Halle 1963, þá
sýndi Donner okkur Robatch og
Larsen nýja hugmynd sem hann
hafði verið að rannsaka í sam-
bandi við þetta afbrigði. Við
rannsökuðum þetta í sameiningu
hluta úr kvöldstund, og útkom-
an var fremur óhagstæð fyrir
svart, þó að við fynndum inn á
inilli skemmtilega möguleika
fyrir svart. Donner hefur fund-
izt tilvalið að reyna þetta af-
brigði, þar sem þessi skák hafði
enga verulega þýðingu fýrir
hann persónulega, en eins og
taflan á undan sýnir, þá hafði
jafntefli, að öðru óbreyttu, þýtt
vinning fyrir Holland í mót-
inu.
7. hxg5, Dxg5.
8. Rh3, De7.
9. Rf4, Rc6.
í skák þeirra Aljechins og
Fahnin féllu leikar 9. — Rf8?
10. Dg4, f5, 11. exf6 f.h. gxf6. 12.
o-o-o, og Alechin var fljótur að
notfæra sér opnu linurnar. Árið
1959 tefldi Svíinn Lilleström
þetta sama afbrigði á móti mér
á skátoþingi Norðurlanda í Öre-
bro. Hann lék 9. — g6?, 10. Dg4
Rc6. 11. o-o-o, Rf8. 12. Dg3!, Bd7.
13. Rxd5!, exd5. 14. Rxd5, Dd8.
15. Rf6f, Ke7. 16. Da3t Ke6. 17.
Bg4t, gefið.
10. Dd2!
Að mínum dómi bezti leikur-
inn. Eftir 10. Dg4 hefur svartur
ýmsa skemmtilega varnarmögu-
leika.
10. — Rb6.
Unzicker álítur, að hér komi
til greina 10. — b6, sem hefur
við ýmisleg rök að styðjast, þar
sem Rd7 getur þá frekar gripið
inn í vörnina á kóngsvæng.
11. Rh5, Hg8.
12. Bd3, Bd7.
13. Bxh7, Hh8.
14. Rxg7f, Kd8.
Það leikur enginn vafi á því,
að svartur hefur vissa möguleika
fyrir það að hann hefur misst
réttinn til hrókfærslu. Hvítu
mennirnir á g7 og h7 eru hálf
losaralega staðsettir og þar að
auki hefur svartur möguleika til
gagnsóknar á drottningarvæng.
15. Re2!
Eftir 15. b3 kemur f6, og svart
ur hefur gagnsóknarmöguleika.
15. — f6?
Eins og vinnandinn bendir
réttilega á, þá átti svartur að
reyna hér 15. — Rc4. 16. Df4,
Rxb2 með flókinni og vanda-
samri stöðu.
16. exf6, Dxf6.
17. Dh6, Dxh6.
18. Hxh6, Ke7.
19. Rf4, Hag8.
20. Rgxe6, Hg4.
21. f3, Bxe6.
22. Hxe6f, Kd7.
23. fxg4, Hxh7.
24. o-o-o, Hf7.
25. g3, Hxf4.
26. Hexc6, Hxg4.
27. H6-c3, Rc4.
28. Hhl,
og Donner gafst upp í þessari
vonlausu stöðu. Unzicher teflir
þessa skák meistaralega.
— Útvarpið
Frh af bls. 6
meira en „summan úr líffærum
hans“. Vegna vanrækslu lækna
á þessu sviði misstu sjúkling-
arnir oft trú á þeim og leituðu
til skottulækna, andalækna og
annara kuklara, sem hefðu það
þó oft til síns ágætis að taka
meira tillit til persónuleika
sjúklingsins. Kvað hann nú
býsna mikið af skottulæknum
Páll Kolka
lauk læknis-
fræðiprófi við
Háskóla íslands
1920. Síðar
stundaði hann
framhaldsnám í
Bandaríkjun-
um, Þýzkalandi
og Englandi.
Hann var um
hríð læknir I
Vestmannaeyj-
um, en frá 1934—1960 var hann
béraðslæknir í Húnavatnssýslu,
en Páll er Húnvetningur að ætt.
Síðan 1960 hefur hann kennt
við læknadeild háskólans hér og
starfað sem trúnaðarlæknir.
Auk þess vinnur hann að rit-
störfum eftir því sem tími leyfir,
en hann er óumdeilanlega einn
af ritfærustu mönnum landsins.
Á laugardagskvöldið las Flosi
Ólafsson smásöguna „Skó-
kreppa“ eftir Damon Runyon í
þýðingu Páls Skúlasonar. Er það
ástarsaga í gamansömum stíl.
Þá var flutt leikritið „Milli
rétta“ eftir Gertrude Jenning í
þýðingu Þorsteins Ö. Stephen-
sens. Þar var einnig fjallað um
ástina, ímyndaða, ef ekki raun-
verulega. Eða kannske er
„ímynduð" ást sú eina, sem
blífur?
hér á landi.
Páll
Kolka