Morgunblaðið - 20.09.1964, Side 2
:lltlíllllllillllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIÍIIIIIIIIIIilllllllllllliilllllllllllHIIIIIIIIHIIIIIIIIItllll!llllliillillilllllllii!llltllllllllllllllllllll llllllÍlHllllÍlllÍlllllJIIÍIItlltÍIÍtlllllllllllilltillillllllliliÍlllllllli ...
3
MORG U N BLABIÐ
Sunnudaífur 20. sept. 1964
iiitiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiifiiinmiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiitiiitiiiiiitiiiiiiitiitiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Sýniö sláturfénu mannúð I
Viðtal v/ð Pál Agnar Pálsson, yfirdýralækni
Tíðindamaður Morgunblaðs
ins hitti að máli fyrir nokkr-
um dög'um Pál Agnar Pálsso í
yfirdýralækni og röbbu&um
við nokkra stund um slátr-
unina, sem nú er að hefjast.
Segðu mér Páll, hvað
heldur þú að slátrunin verði
mikil í haust?
— Það er gizkað á að hún
verði allt að !* /í 8-10% minni
en í fyrra, en þá var slátrað
um 780.000 kindum.
— Og hver er ástæðan fyrir
því?
— Ástæðan er vafalaust sú,
að bæijdur álíta að hey verði
mikil, hvort sem fóðurgildið
verður í samræmi við magnið.
— Hvað er þitt álit á slát-
urhÚ9um hér á landi?
— Slátunhúsin eru bæði of
lítil og of mörg. Sláturhúsun
um eru sett ströng skilyrði
varðandi hreinlæti ofl. og lítil
sláturhús hafa mörg hver
ekki bolmagn til þess að upp
fylla allar þær kröfur. En
þetta stendur vonandi allt
til bóta. Víða um land eru
að rísa upp stór sláturhús,
sem leysa mörg smærri af
hólmi eins og til dæmis í
3orgamesi, Húsavík og við
Iðubrú.
— Hafa sláturhúsin yfir-
leitt framfylgt öllum reglum,
sem þeim hafa verið settar?
— Það er nú nokkuð mis-
jafnt. Þó m-unu flest stærri
húsin gera það, og veruleg
framför hefur orðið í þessum
efnum hin síðari ár. En það,
sem mér finnst áríðandi, er að
menn kunni að meðhöndla
sláturfé áður en því er slátr-
að, því að það er alkunnu-gt
og viðurkennt, að meðferð
sláturgripa hefur mikla þýð
ingu fyrir gæði og geyms.u-
þol kjötsins. Kjöt af heil-
brigðum og óþreyttum grip-
um geymist illa og er oft ó-
hæft til manneldis.
—• Hvað orsakar það?
lang-þreytt verður um 12%
meira blóð eftir í kjötinu.
Þetta aukna blóðmagn veitir
rotnunargerlum greiða leið
in-n í kjötið. Einnig geta sýkl
ar komizt gegnum slímhúð
garnanna hjá sjúkum eða
þreyttum kindum og þaðan
með blóðinu út í kjötið. Auk
þessa myndast ekki mjólkur-
sýra í kjöti af langþreyttu
fé, en mjólkursýra ver kjöt
mjög vel fyrir sýkl-u-m.
— Hvað myndir þú ráð-
leggja mönnum til þess að
forðast þetta allt?
— Fyrs-t og fremst að reka
féð alltaf hægt við rekstra
og smalamennskur og gefa því
tíma tii að hlvíla si-g, bíta
og drekka og hundbeita það
sem allra minnst. Annað er
mjög áríðan-di og það er að
flytja sláturfé aldrei þreytt
eða svan-gt og þvæ't beint
úr skilaréttum í sláturhús,
heldur ætla því fáeina daga
til að jafna sig fyrir slátrun.
— En nú eru mikil brögð
að því að fé er flutt á bíl-
um. Hvað viltu segja um
það?
— Það eru ýms vandamál í
því sambandi. Árið 1958 setti
ráðu-neytið almennar reglur
um flutninga á búfé. Þessum
reglum er ekki alltaf fram-
fyigt. Til dæmis er skylt að
hólfa flutningapalla sundu-r
en það er oft trassað og aá
þeim orsökum troðast lömb
oft undir. Er ekki óalgengt
að sjá í sláturhúsum skrokka,
með stórum marblettum eða
brotnum rifbeinum eða ýms-
um öðrum lemstrum af þess-
um orsökum.
— Hvaða skemmdir eru al-
gengastar á kjöti, sem kem-
ur í sláturhúsin?
— Það eru fyrst og fremst
marblettirnir. Algengasta or-
sök þeirra er sú, að gripið er
og hangið í ull kindarinn-ar,
þegar á að handsama han-a.
Gaddavírsgirðingar valda oft
mari á kjötinu og skemma
gæruna.
Hundsbit eru ekki óalgeng
á skrokkum í sumum slátur-
húsum. Bitin eru oftast á
hælum og lærum. Oft er
spilling komin í sárin, svo
kjötið getur verið óhæft til
manneldis.
Óhreinindi á kjöti eru því
miður enn alltof algeng og
valda stundum verðfellingu á
kjötinu. Lang oftast er á-
stæðan sú, að sláturfénaður
hefur verið rekinn í blauta
og foruga rétt, þar sem ull-
in hefur útatast. Oft ná slík-
ar kindur ekki að þorna í
réttum sátur'húsanna og nær
ógerlegt að flá þær án þess
að kjötið óhreinkist meira
eða minna.
— Jæja, Pál'l, ég þakka þér
fyrir þetta. Er nokkuð, sem
þú vilt bæta við þetta?
— Ég vil aðeins skora á
alla, sem hlut eiga að máli,
að sýna í hvívetna mannúð
og nærgætni öllum þeim
skepnum, er á næstu vikum
ganga sína hinztu göngu.
The Horse’s Moubh, brezk frá
1958, 95 min., íslenzkur texti,
hand-rit: Alec Guinness, tónlist
byggð á Lieutinant Kiji eftir Pró
kofíév. Leikstjóri: Ronald Ne-
ame.
Ef nokkur á skilið að erfa við-
urnefni þess fræga Lon Chan-
eys, „maðurinn með þúsund and
litin“, þá er það frægasta kam-
elljón kvikmyndanna, Sir Alec
Guinness. Hinir frábæru hæifi-
leikar mannsins til að skapa per
sónur, sem í útli-ti og háttum
eru gjörólíkar hver an-narri,
koma manni sífellt á óvart, ekki
sízt í Meistaraverkinu, sem er
ein af hinum „nýju“ kvikmynd-
um sem kvikmyn-dahúsin eru æ-
asta dæmið til saimanburðar sr
afbragðsmyndin This Sporting
Life, sem nú er sýnd í Háskóla-
bíói. Samt eru fáein augnablik i
myndinni sem má færa á reikn-
ing leikstjórans.
Að öðru leyti má þakka hand-
riti Guin-ness —eða skáldsögu
Carys ;— fyrir mesta gaman
myndarinnar, sérstaklega fynd-
in samtöl. Atriðið í íbúð list-
dýrkendahjónanna þar sem gólf
ið lætur undan grjótblokk mynd
höggvara, sem hefur tekið sér
bessaleyfi til að vinna þar einn-
ig að list sinni, er ekki fullkomn
að fyrr en með lokaorðum Jim-
sons. Kletturinn fer með braki
og brestum niður í næstu íbúð
og þegar brothljóðunum linnir
v '!Í| i
Ef fé er skorið sjúkt eða
llllHlllllllllllllllllllllllllllllllilllHllllllllillllllHIHIHHilllllHHI!i:ilHlllllilll!lllllll!IIIIMIIII""IIH"lll"l""""l"ll"l"ll"llllll"i"|li|'l||l|ll"ll"||i''il!|'|'"!>i|i|l|"l"l"'IIH
þykktí
Móðirin sam-
ekki
láta barnið
VEGNA frétta í blaðinu í gær
og fyrradag um rán á barni á
Seltjarnarnesi, hefur móðir barns
ins komið að máli við Mbl. og
mótmælt því sem haft er eftir
föðurnum og móðursystur hans
í blaðinu í fyrradag rétt í öllum
atriðum. Hún hafi aldrei sam-
þykkt að barnið væri tekið frá
sér og farið með það austur í
sveitir. Og hún hafi því
i-eynt að hindra það þeg-
ar faðirinn kom og reyndi að
taka það af henni á heimili syst-
ur hennar, þar sem hún býr með
barnið. Leitaði hún aðstoðar hjá
lögreglunni, svo sem fram kom
í blaðinu, og er barnið því nú
hjá henni. Bíður málið þess að
lagalegur úrskurður verði upp
kveðinn um umráðarétt yfir barn
inu.
Munu fleiri athugasemdir þvi
ekki birtar á meðan.
— Kosningar
Framhald af bls. 10
ið með völd í Bretlandi sl. 13
ár og gera sér góðar vonir um
sigur nú. Jafn bjartsýnn er
Harold Wilson um sigur Verka
mannaflokksins og sýna skoð
anakannanir, að barátta flokk
anna verði mjög svo tvísýn. í
fyrstu var talið víst, að Verka
mannaflokkurinn myndi fara
með sigur ai hólmi, en síðustu
vikurnar hefur gætt sívaxandi
efa um það.
Þingmenn eru kjörnir til
fimm ára í senn. Þegar að
loknum kosningum, eða 17.
október kemur hið nýkjörna
þing saman í fyrsta sinn til að
kjósa í embætti og taka em-
bættiseiða. Hins vegar fer
formleg þingsetning ekki fram
fyrr en 3. nóvember.
— Shasfri
halda í heiðri h-ugsjónum Nehru
og hins lýðræðislega sósíalisma“v
sagði hann, „en hún áskilur sér
fullt frelsi til að hugsa sjálfstætt.
Mennirnir breytast og tímarnir
með.“
Framh. af bls. 1
togans og Moskvusinnans Hirens
Mukherjees, sem bar brigður á
heiðarleik Shastris, getu hans og
þrek. og sagði að Hiren hefði
ekkert fyrir sér í þessu og árás
hans væri óréttmæt. Þá drap
Shastri á klofninginn innan ind-
verska kommúnistaflokksins
milli Moskvu-sinna og þeirra
sem hlynntir eru Kínverjum og
sagði það koma úr hörðustu átt
er indverskir kommúnistar töl-
uðu af fyrirlitningu um klofn-
ing kongressflokksins. Þá vék
Shastri öðru skeyti að koinmún-
istum og sagði: „Jafnvel H-ússar
hafa neyðst til þess að flytja inn
kornvöru. ,Kvað Shastri stjórn
sína myndu vinna að aukinni
framleiðslu matvæla með áveit-
um, framræzlu, notkun betra út-
sæðis og áburðar og sagði.
„Vandamál Indlands eru hin
sömu og vandamál annarra
landa sem eru á fram farabraut.
Forsætisráðherrann lét í ljós
óánægju sína með hinn sífellda
samanburð sem hann þyrfti að
sæta við fyrirrennara sinn, Jawa
harlal Nehru. „Stjórnin nvun
Knut Hammarskjöld
- IATA
Framh. af bls. 1.
göngumaður, eins og frændi
hans, Dag, var. Ekki er til þess
vitað, að hann sé mikið fyrir
skáldska-p gefinn, en frá unga
aldri hefur hann fengizt við að
mála í tómstundum milli þess
sem hann hefur sin-nt öðru að-
al áhugamáli sínu, lestri bóka
um geimvísindi, eða hiustað á
tónilist Baohs oig Vivaldis.
tíð að sýna okkur, þótt þær séu
orðnar sex ára gamlar eins og
umrædd mynd.
í Meistaraverkinu tekur Sir
Alec á sig gervi sérvitringsins
Gulley Jimsons. Jimson er van-
m-etinn listamaður, sem fer sín-
ar eigin leiðir í lífinu og list-
inni og lætur sig engu skifta
þótt hluilverk hans í vóraldar-
vafstrinu sé misskilið og van-
virt. Hann hiýðir lítt lögum og
siðvenjum þjóðfélagsins og kem
ur það sér oft illa fyrir hann.
Til dæmis kemur honum á ó-
vart að illa skuli tekið loforði
hans um að sprengja grenið of-
an af listaverkasafnara einum,
sem fengið hefur flest málverk
Jimsons hjá konu hans upp í
gamlar skuldir og er tregur til
að verða við fjárheimtum Jim-
sons. Það hleypur aldeilis á
snærið hjá honum, þegar fín
hjón sem þykjast hafa lista-
smekk, bjóðast, til að kaupa eitt
málverk af honum. Og Jimsons
er svo örlátur að hann býðst til
að mála fresku á heilan vegg
hjá þeim í kaupbæti, en auðir
veggir vekja ávallt óstjórnlega
löngun hjá Jimson til þess að
fylla þá út með meistaraverkum
sínum. Fyrir misskilning og fjar
veru hjónanna tekst Jimson að
korna þessu fram, með hörm.u-
legum afleiðingum fyrir listdýrk
andi hjónin, spjö'.lum og bein-
brotum.
Næsti veggur sem enn vekur
hina dularfullu sköpunargáfu
Jimsons er heill kirkjuveggur.
En þegar sá veggur er fullþak-
inn og stærsta verk Jimsons
„Dómsdagur“ er fullgert, verð-
ur listin að víkja fyrir borgar-
yfirvöldunum, kirkjan er rifin
niður með jarðýtu, því þarna
eiga að rísa ný hús. En hinn
sérlundaði listamaður hefur
ekki gefizt upp, hann leggur á
stað niður Tempsá í mígleka hús
bátnum sínum, leitandi nýrra á
hrifa og nýrra auðra veggja,
sem bíða þess að bera meistara-
verk Guiiey Jimsons.
Meistaraverkið er gert eftir
sögu Joyce Carys, en handritið
samið af Guinness sjálfum og
er það fyrsta verk hans á þeim
vetlí/angi. Leikstjórn Konald Ne
ames er í gömlum hefðbundnum
enskum stíl, sker sig lítt úr og
á hér erfitt uppdráttar í saman-
burði við þá endurlíÉgun sem átt
hefur sér stað í brezkri kvik-
tnyndageið síðustu árin, nærtæk
og rykmökkurinn fer að þynnast
kallar Jimson niður um gatið.
hógværlega en all kvíðafullur:
„Nokkur heima?“ Handritið er
þó ef til viil of einskorðað við
Jimson einan og annarri pre-
sónusköpun gerð lítil skil, nema
vinkonu hans, Coker (Kay
Walsh). Það er þó lítil ástæða
til að kvarta yfir Jimson. Gu-
inness skapar með frábærum
leik minnisverða manneskju,
sýnir enn eina hiið á hæfileikum
sínum til að túlka ólikar mann-
gerðir. Jimson, þessi óheflaði, ó-
rakaði og grófraddaði snillingur
sem drös’ast í göngulagi, heimtu
frekur og þjófóttur, er eir\
bezta persóna sem Guinness hef-
ur tekizt að skapa.
Brezki málarinn John Bratby
hefur lagt mjög umdeild mál-
verk sín undir nafn Jimson og
eru það skemmtileg verk. ís-
lenzkur texti er á myndinni,
ekki nægilega góður. Nokkur
mistök í honum virðast spiottiu
af misiskilningi á frumtextanum-
Fétur Ólafssoo.
— Sean O' Casy
Framh. af bls. 1.
Næsta leikrit O’Casey hét
„Skuggi skotmannsins", sam
tímaleikrit úr borgarastyrjöid
inni, en hann var virkur þátt
takandi í þjóðfrelsishreyfingu
íra. Leikrit þetta er í raua
gamanleikrit, en grunnt er
niður á alvöruna, eins og i
mörgum leikritum hans.
Heimsfrægur varð O’Casey
fyrir næsta leikrit sitt, Júnó
og páfuglinn (Juno and th«
Paycock) sem sýnt var i
fyrsta sinn á Abbey 30. marx
1924 og síðan í London. Var
það leikrit flutt hér í Þjóð-
leikhúsinu veturinn 1952—53
í þýðingu Lárusar Siigur-
björnssonar skjalavarðar.
Einnig það er úr borgara-
styrjöldinni — eins og leík-
ritið „Plógurinn og stjörnurn-
ar“ (The Plough and tha
Stars), sem margir álíta mesta
harmleik hans.
Upp úr þessu skildu leiðir
O'Casey og Abbeyleikhússina
og fluttist hann til London,
þar sem hann bjó lengst af.