Morgunblaðið - 08.12.1964, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLADIÐ
Þriðjudagur 8. des. 1964
Æskan og skógurinn
Kliítjörn í Hallormsstaðaskógi. (Ljósm.: Þorsteinn Jósepsson)
Síðasti kafli bókarinnar heitir:
„Þetta land átt þú.“ Þar er bent
á þá staðreynd, að skógrækt er
nauðynleg í þjóðarbúskap íslend-
iinga. Er þar fjallað um bein og
óbein not af skóginum. Til marks
um arð af skógrækt má nefna
það, að Guttormslundur, lerki-
skógur að Hallormsstað, sem nú
er 26 ára gamall, gefur af sér
GuttormsliuuUir í Hallormsstaðaskogi
Við vitum að það er hægt að
vekja áhuga æskunnar á skóg-
ræktinni. Innan skógræktarinn-
ar starfar margt af ungu fólki,
en þó ekki eins margt og við
hefðum viljað. Því hefur komið til
Ur groðrarstoðinm a Hallormsstað (Ljosm.: Þorsteinn Jósepsson)
tæpar 3000 kr. árlega miðað við
hektara lands. En eftir 80 ár
má gera ' ráð fyrir að
lundur þessi gefi af sér- um 480
rúmmetra viðar af hektara. En
hver rúmmetri viðar í lifandi
trjám kostar nú um 1200 krón-
ur, þannig að eftir 80 ár gefur
hektarinn í Guttormslundi af sér
rúmar 500.000 krónur.
Þá er mikil atvinna sem skap-
ast við skógræktina, bæði við
plöntun, grisjun og hirðingu.
Óhaétt er að segja, að með skóg-
ræktinni er fjármagn flutt út á
landsbyggðina, sem á komandi
árum gefur margfaldan arð.
Þá er talað um skjóláhrif skóga,
sem eru margvísleg, og einnig
um vatnsmiðlun þeirra. Skógur-
inn bindur það mikið vatn, að
mun minni hætta er á vatna-
vöxtum og skriðuhlaupum, þar
sem skógur er, en annars staðar.
Þá er skógurinn ekki hvað sízt
mikill heilsugjafi. Hann veitir
holla vinnu, og sumarleyfi tíðk-
ast mjög í skógum.
Bók þessi sýnir glögglega, að
unnt er að rækta skóg'á íslandi
með árangri um leið og hún er
leiðbeining fyrir byrjendur.
tals að stofna unglingadeildir inn
an féláganna, þar sem æskufólk
myndi starfa miklu sjálfstæðara,
Kynningarbók
um skógrækt
en innan um eldri félaga. Þetta
er þó einungis hugmynd.
Slíkt kostar auðvitað bæði
vinnu og mikið skipulag. Þar sem
skógrætkarfélög eru starafndi I
kaupstöðum, hafa bæjarfélögin
kostað unglingavinnu í skóg-
rækt, svo sem eins og í Reykja-
vík, Hafnarfirði, ísafirði, Akur-
eyri, Selfossi og Neskaupstað.
Auðvitað finnst okkur hjá
skógrætkinni, að skólarnir ættu
að taka upp fræðslu í skógrækt,
og æskilegt væri, að skólarnir
störfuðu meir að þessum mál-
um, eins og t.d. Skógaskóli, þar
sem Jón Jósep Jóhannesson kenn
ari og annar höfundur þessarar
bókar, annaðist kennslu í skóg-
rækt, og í Eiðaskóla, fyrir for-
göngu Þórarins Þórarinssonar,
skólastjóra.
Þá má getta þess, að á hverju
vori hafa verið haldin námskeið
á vegum skógræktarinnar fyrir
verðandi kennara austur í Hauka
dal, og ætti það í framtíðinni að
auka líkurnar til þess, að skól-
arnir tækju virkari þátt í upp-
byggingu skógræktarinnar í
landinu.
Snorri Sigurðsson, erindreki
sagði að lokum þetta:
„Skógræktarstarfið í land-
inu er ungt, en það er auðvit-
að æskan og ungdómurinn,
sem á eftir að njóta arðsins
og ánægjunnar af því, og að
sjálfsögðu einnig draga lær-
dóma af því. Framtíð skóg-.
ræktarinnar á íslandi veltui
því mikið á áhuga æskunnai
á starfinu, og að hún taki virk
an þátt í þvL“

Plantað með bjúgskóflu að lóðréttum holuvegg
Framtíð shógræktunor veltur
ó. ófeuga æskunnar
arsvæði og um friðun á skóglend
um. í einum kaflanum, sem ber
heitir Skógrækt er m.a. fjallað
um framræslu lands, sáningu,
umhirðu, plöntun og grisjun. Þá
er talað um óvini skógarins, en
þeir eru þar taldir vera, fyrir ut-
an ýmis meindýr, aðallega menn-
irnir sjálfir. Umgengni manna á
skógræktarsvæðum er oft mjög
ábótavant, fer þó alltaf batn-
andi, sagði Snorri.
Sérstök ástæða er til að brýna
fyrir fólki að fara varlega í ný-
gróðursettu landi.
— Kemur þetta oftast fram í
því, að illa er skilið við tjald-
stæði. Auk þess ber að fara mjög
varlega með eld í skógum. Sinu-
brunar geta t.d. verið skóginum
sérstaklega skeinuhættir. Þá er
bent á tjón af völdum veðráttu.
lagi íslands, sem þannig
mælti við blaðamann Mbl. á
dögunum, í tilefni af útkomu
bókarinnar: „Æskan og skóg-
urinn“, en eins og áður hefur
verið um getið hér í blaðinu,
hefur staðið yfir kynningar-
sýning á hertni í glugga Mbl.
Snorri Sigurðsson er annar höf
undur hókarinnar, en hinn er Jón
Jósep Jóhannesson, kennari. —
þriðji kaflinn. Þar er lesendum
sagt frá skógræktarstarfinu á
Hallormsstað. Þar er reynslan
mest, enda fyrst byrjað á skóg-
rækt þar. í þessum kafla er einn-
ig rætt um gróðrarstöðina,
plöntuuppeldi, trjátegundir og
val á gróðursetningarlandi og
sjálfa gróðursetninguna. Jafn-
framt er í kaflanum stutt lýsing
á helztu trjátegundum, sem eru
í ræktun á íslandi ásamt mynd-
um af þeim. Þá er einnig kafli
um girðingar kringum skógrækt-
Snorri Sigurðsson, erindreki
Trék virðast vaxa seint, en að-
fáum árum liðnum eru þau
stærri en sá, sem plantaði þeim.
Snorri heldur svo áfram samtal-
inu:
„Bókin er skrifuð að tilhlutan
Skógræktarfélags fslands, og hef-
ur oft verið rætt um útgáfu
hennar á aðalfundum félagsins,
enda sívaxandi nauðsyn á slíkri
kynningarbqk, því meir sem
vinna unglinga við skógrækt
eykst. Bókin skiptist í nokkra
kafla. f inngangi er rakin saga
skóga og ræktunar á íslandi. Þar'
er bent á hnignun þeirra með
versnandi veðurfari og með til-
komu búsetunnar. í lok inngangs
ins er svo gerð grein fyrir upp-
hafi skógræktar í landinu.
2. kafli ber heitið: Nám i
skólagarði. Fjallar hann um gerð
trjánna, fæðuöflun þeirra og
vöxt. Startað að skógrækt hgitir
„B Ó K þessi var fyrst og
fremst skrifuð fyrir efstu
bekki barnaskólanna og ungl-
ingaskólanna, því það er
mesta nauðsynin að fá æsk-
una með sér í skógræktar-
starfið. Við trúum því, að
hægt sé að vekja áhuga æsk-
unnar á þessu mikilsverða
máli.“
Það er Snorri Sigurðsson,
erindreki hjá Skógræktarfé-