Morgunblaðið - 06.05.1965, Page 31

Fimmtudagur 6. maí 1965
MORGUN&IA&ÍB
31
— Búrfellsvirkjun
Framhald af bls. 22.
magnsins til skolunar í gegn-
um frarmhjárenn:.li&virki.
3. Bilun á háspennulínum eða
virkjum.
4. Lágt vatnsrennsli, samanber
töfluna, hér að ofan.
Miðlun í Þórisvatni er fyrir-
huguð í 3. áfanga, þegar véla-
samstæður eru orðnar 5, til út-
skolunar á ís og krapi frá inntaks
mannvirkjum. Að öðru leyti verð
ur a'ð mæta þessum mismun með •
varastöðvum 33 MW afl mun j
verða fyrir hendi í núverandi
stöðvum, s<*m notaðar verða sem ;
varaafl. f>að, sem þarf af nýjum
rafstöðvum til viðbótar þessu \
varaafli er fyrir utan ramma
þessarar skýrslu.
Notkun varastöðva nógu stórra
til að tryggja stöðuga orku frá
kerfinu er miklu hagkvæmara en
að koma upp vatnsmiðlun ofar í
ánni í þessu skyni.
Toppafl það, sem Öúrfelísvirkj
un getur skilað til aðveitustöðv- ,
arinnar við Oeitháls samkvæmt
skýrslu þessari, hefur verið áætl
að þannig:
Fjöida véla- Toppaflsgeta,
samstæðna MW
2 75
3 111
4 ’ 148
5 183
tí 220
Ofangreind toppaflsgeta mun
hvorki háð flóðum og vatnsiþurrð
né heldur istruflunnum í Þjórsá
eða Fossá svo neinu verulegu
nemi. Sveiflur á aflþörf orku-
veitukerfisins hafa væntanlega
það í för með sér, að hægt verði
að afhenda nokkru meira raforku
til alúminumbræðslu en að ofan
greinir.
Vatnsorkuvinnsla Búrrfells-
virkjunnar er ítarlega rædd í VII
kafla skýrslunnar.
Stofnkostnað'ur.
hæfa aft'þörf alúmínbræðslunnar,
er eins og hér segir:
Byggingark. í mill). kr
Virkjunars. Innl. fé Erl. fé Samtals
• i .... 495.0 725.0 12:20.0
ir .... 16.6 53.0 69.6
m .... 99.3 152.5 251.8
iv 13.4 47.2 60.6
Samt. 624.3 977.7 1602.0
Greiðsluáætlanir um bygging-
arkostnáð, sundurliðaðar eftir ár
um fyrir þá virkjanahætti, sem
hér um ræðir, eru settar fram í
s'kýrslunni. Grieðsluáætlanirnar
eru byggðar á raunverulegri fjár
þörf á hverjum tíma, og munu
greiðslur vera nokkuð á eftir
greiðsluskuld'bindingum. Gert er
ráð fyrir, að 10% af greiðslum til
verktaka verði haldið eftir sem
tryggingarfé og að þessar greiðsl
ur veröi ekki inntar af hendi fyrr
en verki er lokið og fullnaðarút
tekt hefur farið fram.
í eftirfarandi töflu um greiðslu
þörf frá ári t.il árs eru þrír neðan
taldir virkjunarhættir teknir fyr
ir:
A. Virkjunarháttur fyrir eina
keraröð í byrjun og tvær hálf
ar keraraðir hvor á fætur
annarri síðar (aðalhluti skýrsl
unnar).
B. Virkjunarháttur fyrir eina
kerai-öð í byrjun og aðra kera
röð þrem árum síðar (yi'ðauki
B við skýrsluna).
C. Virkjunarháttur fyrir al-
menningsnotkun án alúmín-
bræðslu (viðauki B við skýrsl
una).
Miðað vfð orkuspá fyrir Suðvest
urland mun ekki vera þörf á
aukningu raforkuvera umfram
þessa virkjun fram til ársins 1975
þegar frá er tálin hin sérstaka
varaflsþörf hinnar fyrirhuguðu
alúmínverksmið j u.
Á grundvelli verkfræðilegra
athugana og áætlana vorra um
virkjun vatnsafis á ísiandi undan
farin sjö ár höfum við komizt að
þeirri niðurstöðu, að eðlilegt sé
og rökrétt að velja Búrfell sem
næsta virkjunarstað til að full-
nægja orkuþörf Suðvesturlands.
— /ðnoður /965
Framhald af bls. 10.
tekizt nokkuð vel, að öðru leyti
en því, að mér finnst kaupmanna
stéttinn ekki hafa "fjölmennt
nógu vel á hana, og er það þó eitt
af frumskilyrðum fyrir því, að
sýning sem þessi geti farið fram.
Hins vegar sýnist mér almenn-
ingur hafa mikinn áhuga á henni
og hefur mér fundizt sem aðsókn-
in sé alltaf að aukast.
Að síðustu heimsóttum við
sýningardeild L. H. Múller og
ræddum við Leif Múller for-
stjóra.
— Við leggjum aðallega
áherzlu á framleiðslu kárlmanna-
frakka, svo sem létta terylen
frakka og foamfrakka. I>á eru
stretchbuxur stór þáttur í okkar
framleiðslu, og ég held að ég megi
fullyrða, að við höfum verið þeir
fyrstu er framleiddum þær hér á
landi. Einnig vorum við þeir
fyrstu hér á landi með hinar svo-
kölluðu regnhettukápur er hafa
Greiðsl-uþörf i millj kr. notið mikilia vinsælda hjá kven-
þjóðinni. Auk þessa framleiðum
ta við skíðabuxur fyrir karlmenn
og nylonblússur fyrir konur.
•— Því er ekki að neita, að sam-
keppnin er nokkuð hörð erlendis
frá ag framboð á vörum mikið.
Þetta held ég að megi rekjá til
| þess, að það er stutt síðan inn-
fluttningur var gefin frjáls, og
ég held að þetta. muni jafnast
með tímanum. Það hlýtur ?ið
w
s
fr
tr
M
5’
•rr
+
o
a
B
S
>•
3
Við höfum gert kostnaðaráætl <T> 3 cr vera hagstæðara fyrir kaupmenn-
un um hin fjögur virkjunarstig Búrfellsvirkjunnar, sem fjallað -t E O- GO o>. 3 OKr M ina í flestum tilfellum, að geta keypt inn á staðnum innlenda
er um í aðalhluta skýrslunnar. framleiðslu, en að þurfa að kaupa
Þar er gerð stofnkostnaðaráætl- 1964 43 43 43 mikið magn af samskonar vöru
un og áætlun um gæzlu og vi'ð- 1965 52 52 52 erlendis frá, ef hún er á annað-
haldskostnað stfg af stigi. Hvorki 1966 151 151 181 borð samkeppnisfær. Aftur á
í stofnkostnaðaráætlununum né í 1967 452 452 340 móti er það sjálfsagt fyrir kaup-
áætlununum um árlegan kostnað 1968 404 404 228 mennina að hafa einnig erlendar
eru teknir með þeir þættir, sem 1969 120 120 78 vörur á boðstólum til þess að
eru undir lánskjörum eða ákvörð 1970 30 55 0 auka fjölbreytnina, því að í
unum stjórnarvalda komnir, svo 1971 34 168 0 þetta litlu landi getur framleiðsla
sem vextir á byggingartíma, 1972 .. .. 124 98 0 aldrei orðið mjög fjölbreytt.
tryggingarfjár- og rekstarfjár- 1973 128 39 0 — Það er nú um tvö ár síðan
kostnaður, hagnaður, varasjóðs- 1974 .... 60 — 43 fyrirtækið hóf sjálfstæða fata-
tillog og þess háttar. 1975 4 — 73 gerð, og þetta er í fyrsta skipti,
Kostnaðaráætlanirnar eru ítar- 1976 — — 13 sem fataigerðin tekur þátt í sýn-
lega ræddar í VI. kafla skýrsl- 1977 — — 52 ingu sem þessari. Aftur á móti
un.ar. 1978 — 103 tók verzlun L. H. Múller þátt í
Kostnaðaráætlanirnar eru að 1979 — — 22 sýningu fyrir u. þ. b. 30 árum
m tu leyti bygg’ðar á reynslu af 1980 — 86 er haldin var í Sundhöllinni rétt
verksamningum og kaupsamning 1981 — — 164 fyrir vígslu hennar og sýndi þar
um, sem gerðir hafa verið á sam 1982 — — 52 sportfatnað og útileguútbúnað
keppnisgrundvelli í hinum 1983 — — 47 fyrir sumar og vetur.
frjálsa hluta heims. Gert er ráð 1984 — — 4 — Mér virðist þessi fatnaðar-
fvrir, að hvert virkjunarstig vaeri framkvæmt sérstaklega. Álitið Samt. 1602 1602 1581 sýning er hér fer fram, muni tak- ast mjög vel og ætla að ná sínum
er, að kostnaðaráætlanirnar verði Með áætlunartöflunni fyrir ár tilgangi. Ég er mjög ánægður
í góðu gildi 1965, svo framarlega ið 1964 er átt við allan kostnað með þann árangur sem þegar hef-
sem hvorki komi til mikilla kaup
hækkana á íslandi né um gengis
fail, sem taka verður tillit til,
verði að ræða. í samanlögðum
byggingarkostnaði hvers virkj-
unarstigs er innifalinn beinn
byggingarkostnaður, ófyrirséður
kostnaður, verkfræðikostnaður
og yfirumsjónarkostnaður. í
kostnaðaráætlun fyrsta virkjuna
er innifalinn sá kostnaður, sem
rikisstjórn íslands hefur þegar
innt af hendi og ætlazt er til að
virkjunin standi undir. í kostna'ð
aráætlun hinna þriggja síðari
virkjunarstiga eru innifaldir
vegna þess, að þau eru fram-
kostnaðarliðir, sem lagðir eru á
kvæmd síðar.
Áætlaður byggingarkostnaður
Búrfellsvirkjunnar sundurliðað-
ur eftir virkjunarstigum, sem
IBH-IA
LITLA bikarkeppnin heidur á-
frarn í Hafnarfirði í kvöld kl.
8.30. Þá leika Akurnesingar g
Hafnfirðingar,
— ^ ——■ r'-vou
Áriegur gæzlu- og viðhalds-
kostnaður, miðaöur við núver-
andi verðlag og miðaður við
fjölda uppsettra vélasamstæðna
í Búrfellsvirkjun, er áætlaður
eins og hér segir:
Áriegur gæzlu-
Fjöldl vélasam- og viðhaldskostn.
stæðna i milljónuin kr.
2 12.3
3 13.5
4 15.1
5 16.5
6 18.1
Töfiur þessar geta að sjálf-
I sögðu hækkað við kaup- og verð
I hækkanir.
I Yfirlit og niðurstöður.
J Þær afchuganir, sem yfirlit er
gefið um í skýrslunni, hafa leitt
í ljós, að BúrfelLsvirkjun er
tæknilega viðráðanleg og að ekki
er um nein óvenjuleg byggingar-
tæknileg vandamál að ræða. Enn
fremur, að virkjun í þeim virkj-
unarstigum, sem gert er ráð fyr-
ir, er framkvæmanleg og hefur
ekki í flör með sér tviverknað.
brjóta ísinn að eynni, enda
hefur hann verið að brjóta
6—7 mctra þykkan is að nnd
anförnu, og ofan á þeim ís
hefur verið um hálfur meter
af snjó, sem gert hefur verkið
enn erfiðara og seinlegra,
sagði liann. „En raunar erum
við hinir ánægðustu yfir því
hve Edisto liefur seinkað. því
það gefur okkur lengri tíma
til vísindastarfa, sem enn
fara fram af fullum krafti“.
Aðspurður sagði Schindler,
að mennirnir og útbúnaður
þeirra yrði fluttur með ís-
-- Vopnahlé
Framhald af bls. 1.
í Dóminíkanska lýðveldiou.
Nefndin hefði fuílgert uppkast
að vopnahléssamningnum í gær-
kvöldi og þá hefði verið Ijóst, að
herforingjaráðið myndi sam-
þykkja það, en samþykki Caam-
anos, forseta bráðabirgðastjórn-
arinnar hefði ekki fengizt fyrr
en í kvöld. Það var Pedro Ben-
oit, formaður herforingjaráðsins,
sem undirritaði vopnahléssamn-
inginn fyrir þess hönd.
í vopnahléssamningmtm er
brjótnum. Þar um borð væru ! gert ráð fyrir að útlendisréttur
einnig tvær þyrlur, sem sótt ( ailra sendiráða í Dóminikanska
gætu mennina, ef til þyrfti lýðveldinu skuli virtur og allir,
að taka. Sjóleiðin hefur verið sem þar hafi leitað hælis skuli
valin með tilliti til vísindaút- | að fara í friði. Ennfremur er
búnaðarins á eynni, sem vís- | kveðið á um. að ekki skuli hindr-
indamennirnir vilja hafa á uð dreifing matvæla, lyfja o.fl.
brott með sér. Eru það m.a.) þeirra aðila, sem þátt tóku
vindur, til að draga upp botn j í átökunum.
Talsmaður samtaka Amerilcu-
ríkja í Washington sagði í kvöld,
að líta mætti á vopnahléssamn-
inginn sem sigur fyrir hugsjón-
ina um samstarf ríkja Ameríku.
Hefðu átökin í Dóminíkanska
lýðveldinu eflaust haft mun alv-
arlegri afleiðingar, ef friðar-
nefndin hefði ekki tekið mátið
ur náðst og tel ég að undirbún
ingur hafi tekizt mjög vel og öll
framkvæmd til fvrirmyndar.
— Arlis II.
Framhald af bls. 1
myndi reka inn á íslenzkan
fjörð. SA-átt mundi þannig
geta orðið til þess að eyjan
lenti á Hunaflóa, austlæg
átt gæti hrakið hana jafnvel
til Breiðafjarðar. Hins vegar
væri ógjörningur um þetta að
spá. Aðalstraumurinn í haf f i
milli Islands og Grænlands
stefndi í suðurátt, og beygði
síðan norður með vestur-
strönd Grænlands, og líkleg
ast væri að Arlis II fylgdi hon
um, þótt hitt gæti og gcrzt,
að hann hrekti að íslands
síröndum.
Schindler sagði að erfitt
væri að tiltaka nákvæmlega
hvaða dag mennirnir 20 yrðu
ftuttir frá eynni, en það
mundi gerazt um leið og ís-
brjóturinn kæmi að henni. —
„ísbrjótnum sækist seint að |
sýnishorn o.fl., sem vega 2%> j
til 3 tonn hver, og erfitt yrði 1
t.d. að setja í l>C-3 vél, þótt
á skíðum væri. í»á er á eynni
um 9 tonna Caterpillar drátt j
arvél, sem visindamennirnir
■vilja gjarna hafa með sér. þótt
visindaútbúnaðurinn skipti að
sjálfsögðu höfuðmáli.
„íseyjan er í svo góðu á-
standi, að við reiknum með
að hægt væri að hafast við
á henni i allt sumar“, sagði
Sehindler. „Raunar hefur hún
aldrei verið í betra ástandi.
Hins vegar yrði erfitt um
birgðaflutninga, þvi ólendandi
verður á henni. Vistin yrði lík
lega heldur ili þar í sumar er
allur sá snjór, sem ofan á
eynni hvílir, bráðnar“.
IJm ísinn yfirleitt sagði
Schindler, að skiiyrðin væru
ákaflcga hagstæð fyrfir eyna.
Þetta hefði verði dásamlegt
ísaár. Svo hló hann og sagði:
„Okkur fellur vel við ísinn,
en ég veit að þið ísléndingar
hatið hann. Við höfum stund-
um sagt í gamni, að ef eyna
ræki aö tslandi væri vissara
að forða sér strax, því við
yrðum vægast sagt óvelkomn
ir gestir hér“.
John Schindler sagði að lok
um að allir þeir, sem á einn
eða annan hátt væru viðriðn-
ir Arlis II, væru mjög þakk-
látir ýmsum íslenzkum aðil-
um fyrir aðstoð þeirra á marg
an hátt, m.a. Veðurstofunni,
vísindamönnum við Háskól-
ann, Rannsóknarráði ríkisins
og fl.
í sínar hendur.
Talið er að friðarnefndin muni
reyna að stuðla að myndun sam
steypustjórnar í Dóminíkanska
lýðveldinu með aðild stuðnings-
manna Caamanos og herforingja
ráðsins.
★
Sem fyrr segir, var rólegt í
Sanfco Domingo í dag og banda-
rískir herraenn voru ekki h>n.g-
ur á verði á götunum. Varnar-
málaráðuneyti Bandaríkjanna
skýrði frá því, að rvú vaeru
19.363 bandarískir hermenn í
Dóminíkanska lýðveldinu. En á
mánudaginn sagði Johnson for-
seti, að þar væru 14 þús. Banda-
ríkjamenn. Bkki var skýrt frá
því hvenær liðið í lýðveldinu
var aukið,
Öryggisráð Sameinuðu þj«Sð-
anna kom saman í kvöld til að
ræða mótmæli Sovétríkjanna
gegn aðgerðum Bandaríkja-
manna í Dóminíkanska liýðveld-
inu, sem þau nefna vopnaða í-
hlutun um innanríkismál. í upp-
ha.fi fundarins fór Adlai Steven-
son, aðalfulltrúi Bandaríkjanna
hjá SÞ, þess á leit, að aðgerðuim
varðandi deiluna um Dó.mmí-
kanska lýðveldið yrði frestað,
þar sem vopnahlé væri komið á
í landinu.
Kortið sýnir leið Arlis II um íshafið frá Point Barrow, yfir
heimsskautið og suður undir íslandsstrendur. Punktarnir undan
Vestfjörðum sýna hvar íseyjan og isbrjótturinn Edisto voru stódd
29. apríl Nú heíur Airlis II reksð nokkuð sunnar.