Morgunblaðið - 21.08.1965, Qupperneq 17

Langardfagur 21. ágúst 1965
MORCUNBLAÐIÐ
17
f
Sveinn Kristinsson skrifar um:
KVIKMYNDIR
HAFNABBIÓ: MORÐINGJ-
ARNIR.
Le igumorð i ngj ar tveir iá það
hlutverk að koma fyrir kattar-
nef ungum kennara við blindra-
skóla í grennd við Chicago í
Bandaríkjunum. Eftir að hafa
leyst þetta starf samvizkusam-
lega af hendi, fá morðingjarnir
eftirþanka. Ekki er þar þó um
samvizkubit að ræða, heldur er
það hagnaðarvonin, sem kemur
íheilasellunum á hreyfingu. Þeir
þekkja hvorki þann, sem hefur
leigt þá til verksins, né ástæður
þær, sem til þess liggja. En með'
því að reyna að rekja þræðina
til höfuðpaursins, gera þeir sér
vonir um að fá verulega kaup-
Uppbót.
Myndin fjallar svo að miklum
hluta um viðleitni þeirra félaga
til að rekja framangreint morð
til uppruna síns. Er kafli af æfi-
ferli hins unga kennara tekinn
þar til meðferðar og sýndur
6em eins konar framhajdssaga.
Er sá sögukafli næsta viðtourða-
ríkur, byrjar á rauðhærðum
kvenmanni og endar, þar sem
hinn ungi kennari liggur helskot-
inn í blóði sínu, eins og áður
getur. Verður sú saga ekki rak-
in hér.
Mynd þessi er sögð byggð á
skáldsögunni „The Killers“ eft-
ir Ernst Hemingway. í út-
færslunni rís hún þó ekki hátt
yfir venjulegar glæpamyndir.
Því verður þó eigi neitað, að all-
mikil spenna og hraði er í mynd-
inni, þótt sú spenna sé oftast
leyst með alleinhæfum hætti,
þ.e. með byssukúlu eða eða
kjaftshöggi. Hins v-egar saknar
maður þeirrar tilfinningastreitu
hjá höfuðpersónunum, sem mað-
ur ætti að geta vænzt af mynd,
sem byggð væri á miklu bók-
menntalegu verki og fjallar um
svo hasarfengið efni. Ég segi
ekki, að henni bregði ekki fyr-
ir, en það fer óeðlilega lítið fyr-
ir henni í þeim hafsjó blóðs og
böls, sem flæðir um sögusviðið.
Það má vera mönnum nokk-
ur huggun, að einn harðsvírað-
asti glæpamannaleikari okkar
tíma, Lee Marvin, gefur upp
öndina í lok myndarinnar. —
Guð veri sál hans náðugur.
„Heimþráin rak mig“
Sneri aftur til Bandarikjanna eftir
II ára útivist
Hong Kong, 17. ágúst.
— (NTB-AP) —
WILLIAM WHITE, blökkumaður
frá Plommerville í Arkansas í
Bandaríkjunum, einn úr hópi
bermannanna 21, sem ekki vildu
fara heim að lokinni Kóreustyrj-
öldinni, kom í dag til Hong Kong
og var á leið heim til Banda-
ríkjanna eftir ellefu ára dvöl í
Kína. Með White voru kona
faans, sem er kínversk og tvö
börn þeirra.
Aðspurður hverju þetta ferða-
lag hans nú sætti, svaraði White:
wÉg fékk heimþrá. Mig langaði
að hitta fjölskylduna aftur og
þá fyrst og fremst móður mína.“
White kvað foryitni eina saman
liggja að baki för sinni til Kína
fyrir ellefu árum og þverneitaði,
oð um nokkur svik við ættjörð-
ina væri að ræða. „Ég er ennþá
Bandaríkjamaður", sagði hann,
og bætti því við að fjórir félaga
einna hefðu líka í hyggju að
hverfa aftur heim til Bandaríkj-
anna þó ekki væri það með öllu
afráðið.
White kvaðst hafa lagt stund
á lögfræði við háskólann í Pek-
ing og seinna hafa unnið að út-
gáfu kínverskra rita á erlendum
tungum. Hann sagði að engum
vandkvæðum hefði verið bundið
að fá brottfararleyfi fyrir eigin-
konu hans og börn og ekki hefði
annað hvarflað að henni heldur
en að fylgja honum úr landi.
White var spurður, hvern hug
kínverska þjóðin bæri til Banda-
ríkjamanna og hversu væri um
vígbúnað Kínverja. Hann sagði
menn þar ekki óttast stríð við
Bandaríkin og ekki bæri á því
að menn héldu að styrjöldin í
Vietnam breiddist út og yrði til-
efni styrjaldar Kína og Banda-
ríkjanna, „en þeir eru við öllu
búnir,“ bætti hann við, „í land-
inu er öflug þjóðvarðarliðshreyf-
ing og kennsla í meðferð skot-
vopna er almenn“. White sagði
einnig, að hatursáróður stjórnar-
innar gegn Bandaríkjunum ætti
sér samsvara í því sem Sovét-
ríkjunum félli í hlut, „bæði
Krúsjeff áður og eins þeim sem
nú eru þar við völd. En ég gat
ekki merkt það á neinu heldur,
Gestir á Ljóstæknimóti kynnta st lýsingu í gömlu bæiunum í Árbæ. Fyrir ofan þá logar 4
gömlum lömpum.
að Kínverjar hefðu almennt
neinn ímugust á Sovétrík-
junum frekar en á Banda-
ríkjunum," sagði White. Hann
lét þess og getið, að Kínverjar
væru hálfu öruggari um sig, er
þeir ættu líka vald á kjarnorku-
vopnum og teldu ekki lengur
vofa yfir sér árás með slíkum
vopnum.
White var einnig spurður,
hvort hann myndi aftur ganga í
bandariska herinn og anzaði að
bragði: „Víst myndi ég það, ef
um væri að tefla frelsi föður-
lands míns eða sjálfstæði." —
„En ef þér yrðuð sendur til
Vietnam?" White brosti við og
sagði: „Ég er orðin of gamall“.
Spyrjandi bar upp spurninguna
öðru sinni en White anzaði henni
ekki frekar.
IMý skurðgrafa
ÞÚFUM, 19 ágúst. Komin er hér
í héraðið ný skurðgrafa af nýrri
gerð, sem Vélasjóður á og rekur.
Er ætlunin að þessi skurðgrafa
verði staðsebt á Vestfjörðum og
sinni verkefnuim í héraðinu. Er
hin nýja skurðgrafa byrjuð að
vinna og nvun vinna í Djúpinu
þau verkefni, sem fyrir liggja
og halda svo í Vestursýsluna og
Barðaströnd.
Gísli Kristjánsson vinnur að
útrýmingu minka hér og skauf
nýlega 3 rninka í sama skoti.
Ekiki er mjög mikið um þessi dýr,
enda aliltaf verið að vinna að út-
rýmingu þeirra. P.P.

f «rí->c , ’fr íív * ?

FYRIR rúmlega tuttugu árum
flaug Katalína flugbátur
Flugfélags íslands TF-ISP frá
Reykjavík til Largs Bay
(skammt frá Glasgow) í Skot-
landi.
Þetta var fyrst millilandaflug
íslendinga með farþega og |>óst.
Parþegar voru fjórir, Jón Jó-
bannesson, Jón Einarsson, Hans
R. Þórðarson og séra Robert
Jack.
f tilefni af þessu tuttugu ára
afmæli millilandaflugsins bauð
Flugfélag íslands þessum fjór-
um fyrstu millilandaflugsfarþeg-
um ásamt frúm, í flugferð til
Glasgow.
Meðfylgjandi mynd var tekin
við brottför „GULLFAXA" Flug
félagsins á fimmtudag, en á
henni eru: Jón Jóhannesson
stórk., frú Katrín Skaftadóttir,
Jón Einarsson stórk., frú Hólm-
fríður Einarsson, Séra Robert
Jack, frú Vigdís Jack og ungur
sonur þeirra hjóna, Örn O. John
son forstjóri og Sveinn Sæmunds
son blaðafulltrúi. Vegna anna
gátu Hans R. Þórðarson og frú
ekki tekizt þessa ferð á hendur
að sinni. — Frétt frá F. í.
Árbær minnist
affmælis Rvíkur
Sýning á lýsingu i gömlu bæjunum jjar
SAFNIÐ í Árbæ heldur upp á
179 ára afmæli Reykjavíkur, sem
var í vikunni, næstkomandi
laugardag. Klukkan 4 mun Lúðra
sveitin Svanur koma þangað og
leika fyrir gesti. Og kl. 4:30
verða sýndir þjóðdansar. Þjóð-
dansafélag Reykjavíkur sýnir.
Fólki skail bennt á að nota má
strætisvagnaferðirnar í Lækjar-
botna kl. 2:30 og 3:1S, til a’ð kom
ast í Ártoæ og einnig Rafstöðvar-
bílinn frá Lækjartorgi kl. 3, kl.
4 og kl. 5, en hann fier alla leið
upp að safninu. Einnig hefur
verið útbúið ágætt bílastæði aust
an við Árbæ og er þaðan gengið
inn um Austurhlið.
Á laugardag er kirkjutorúð-
kaup í Árbæjankirkju og hafa
sænskii r sjónvarpsmenn fenigið
leyfi til að taka þar myndir, en
það er að sjálifsögðu ekki fyrir
almenning.
í tilefni af Ljóstækniþinginu,
sem nú stendur yfiir í Reykjavík,
var opnuð sýning á lýs-
ingu í gömlu bæjunum í húsa-
kynnum Árbæjarsafns, að við-
stöddum gestum á þinginu. Verð-
ur sú sýning opin fram yfir helgi.
Sovétstjórnin gefur
Gyðingum loforð
Eftir Edward Crankshaw
SAMKOMULAG það, er ný-
lega náðist milli yfirmanns
Gyðingasafnaðarins í Moskvu,
Yehuda Levin og sovétstjórnar-
innar gefur Gyðingum, sem bú-
settir eru í Sovétríkjunum nýjan
vonameista. En þetta samkomu-
lag ásamt hinum köldu móttök-
um, er bandarísk Gyðingasendi-
nefnd hlaut, er aðeins vottur lof
orðs, ekki efnd; og loforð hafa
verið gefin fyrr.
Vissulega er samkomulagið
um, að Gyðingar í Moskvu megi
baka hið ógerjaða páskabrauð
sitt, en það telst til eins af helgi-
siðum þeirra, að lieyfilegt sé að
gefa út bænabók Gyðinga í
10.000 eintökum, að prestaskóli
Gyðinga megi innrita 20 nem-
endur frá Moskvu og 10 frá öðr-
um hlutum Sovétríkjanna, mjög
athyglisvert, því að það gerir
að engu hinar marg endurteknu
neitanir sovézkra ráðamanna um
að rússneskum Gyðingum sé í
rauninni ekki mismunað. Sann-
ast að segja, var hið ógerjaða
brauð ekki bannað, mönnum var
einungis gert ókleift að öðlast
það.
Hið sama gilti um prestaskól-
ann í Moskvu. Allt það, er gerð-
ist var það, að tilvonandi nem-
endum var neitað um aðseturs-
leyfi.
Samkomulagið, svo langt sem
það nær, snertir aðeins yztu
torún vandamálsins, þar eð það
nær aðeins til Moskvu. Enn eru
engin merki þess sjáanleg, að
hin mörgu bæmahús Gyðinga,
sem lokað hefir verið á un<l-
anförnum árum um öll Sovét-
ríkin muni verða opnuð á ný.
Fjöldinn allur slíkra bæna-
húsa hafa horfið og þar á meðal
Gyðingamiðstöðvar eins og Lov-
ov með 30-40 þús. Gyðinga.
Leikhús Gyðinga eru ekki til
síðan Stalín lét loka þeim öllum.
Enn eru engin dag- eða vikublöð
Gyðinga, nema lítið rit í tak-
mörkuðu afskekktu Gyðinga-
hverfi í Birobidjan og auglýs-
ingablað, sem gefið er út hálfs-
mánaðarlega og nærri er óger-
legt að öðlast innan Sovétríkj-
anna.
Hvað sem því líður, þá lifir
von, þar sem hún hefiur ekkl
verið áður. Án þess að væna
Krúséff um allar þær Gyðinga-
ofsóknir sem átt hafa sér stað
í Sovétríkjunum, síðan Stalín
leið, þá auðvitað notfærði hann
sér þær og kynnti undir hina
leynilegu ofsókn (sérstaklega f
Ukraínu) í eigin hagsmunaskyni.
Og það var hann persónulega,
sem hafði sig mest í frammi ár-
ið 1963 í hinum ofbeldislegu árá*
um á Ilya Ehrenburg og ljóð-
skáldið Yevtushenko fyrir ljóð
hans ,,Babi Yar“. Það var 1
stjórnartíð Krúséffs, að mörg-
um mikilvægum bænahúsum
Gyðinga var lokað, að mikill
lygaáróður gegn Gyðingum var
gefinn út og hin þaulhugsaða
stefna, sem var þess eðlis að
gera Gyðinga að skotspæni fyr-
Framhaid á hls. 18.