Morgunblaðið - 20.11.1965, Blaðsíða 17

' fj*ugardagur 20. nóv. 1965
MORCU N BLAÐIÐ
17
P. V. G. Kolka:
Sendibref til síra Garöars
KÆRI síra Garðar:
Þér kunnið illa gamanmálum,
en yður hlýtur að vera Ijúft að
hlusta á skriftamál mín. Meðan
ég var héraðslæknir á 31öndu-
ósi var reistur þar stór og ágæt-
ur spítali með glæsilegri lækn-
isíbúð. Ég sat að þessu sjálfur
ekki nema fimm ár, en allir
töldu sjálfsagt, að með þessu
væri Húnvetningum tryggt það
að eiga alltaf völ ágætra lækna.
Næsti eftirmaður minn, sem
héraðsbúum mínum líkaði mjög
vel við, yfirgaf þó héraðið innan
tveggja ára, sá næsti eftir átta
mánuði. Héraðsbúar voru farnir
að kvíða því, að þeir yrðu að
sitja með sinn dýra spítala
skurðlæknislausir. Ég hafði haft
ýmsa ágæta kandidata sem að-
stoðarlækn'a og reynt að vekja
áhuga þeirra fyrir starfi héraðs-
lækna. Einn þeirra er nú héraðs
læknir á Sauðárkróki, annar á
Patreksfirði og þriðji sótti um
og fékk Blönduóshérað. Eigin-
lega hafði hann ætlað að setjast
að á æskustöðvum sínum í Hafn
arfirði að afloknu framhalds-
námi, en það mun m.a. hafa ráð
ið úrslitum, að kona hans hafði
kunnað vel við sig á Blöndu-
ósi og vildi heldur vera þar.
Þér sjáið á þessu, að jafnvel
beztu embættin úti á landi eru
ekki mjög eftirsótt. t>að gengur
treglega að fá þangað lækna,
lögreglufulltrúa, presta, hjúkr-
unarkonur og jjósmæður. Sæng
urkona var send til mín í flug-
vél vestan úr Reykhólasveit fyr
ir nokkrum árum, því að þar
var þá hvorki læknir né Ijósmóð
ir. Ég veit yður sammála mér
um það, að fólkið úti á lands
byggðinni á sinn rétt, ekki síður
en fólkið hér við Faxaflóa —
rétt til þess að þjóðfélagið veiti
því nauðsynlega embættisþjón-
ustu. Þjóðfélagið verður þá líka
að láta þá njóta þess en ekki
gjalda, sem fást til að fara út
á land til embættisstarfa, jafn-
vel með því að láta þá hafa for-
gangsrétt til eftirsóttari em-
bætta síðar. Þetta hefur nýlega
verið samþykkt af ÖEI.UM
FLOKKUM á Alþingi að því er
lækna snertir með læknaskipun-
arlögunum nýju.
Þér hafið alið allan yðar em-
bættisaldur á sama stað, ég hef
stundað læknisstörf í öllum
landsfjórðungum, að vísu stutt-
an tíma sem ungur maður á
Vestfjörðum, en 14 ár í Vest-
mannaeyjum og 26 ár
á Blönduósi og eftir að ég hafði
hætt almennum læknisstörfum,
gegndi ég yfirlæknisstörfum við
Fjórðungssjúkrahúsið í Neskaup
stað í einn mánuð fyrir kollega
minn. Timinn kallar mig líka
afdankaðan héraðslækni í óvirð
ingarskyni. Honum finnst ekki
mikið til um þá menn, sem
leggja sig niður við að lækna
sveitafólk.
Þér einblínið á rétt eins
manns í næsta nágrenni yðar.
Ég horfi víðar og lít á rétt allra
umsækendanna. Þér lítið á ósk-
ir eins hóps manna í Hafnar-
firði. Ég lít á hag allra lands-
manna og nauðsyn þess, að em-
bætti úti á landi séu ekki óvirt
svo, að það fæli unga menn frá
því að sækja um þau. Þér gerið
lítið úr rétti manns sem hefur
rækt í rúm þrettán ár embætti
sitt með miklum ágætum norð-
ur við heimsskautsbaug. Ég tel
rétt hans mjög þungan á metum
og ég gleymi heldur ekki rétti
míns gamla samstarfsmanns og
vinar, Jóh. Gunnars ólafssonar,
sem gegnt hefur starfi sínu með
mikilli prýði á Vestfjörðum í
meira en tvo áratugi og verið
sannkallaður menningarfrömuð-
ur í þeim landshluta. Ég viður-
kenni sanngirnisrétt allra um
sækjendanna, en tel hann þó
ekki jafnan, enda gat ekki nema
einn þeirra fengið embættið.
Þeir sem haft hafa uppi áróð
ur og æsingar í þessu máli, jafn
vel stofnað til samsæris um það
að gera embættið óstarfhæft,
kalla það siðleysi að veita em-
bættið umsækjanda utan af
landi. Það er að vísu ekki nema
eðlilegt, að vinir hins setta bæj
arfógeta vilji helzt halda hon
um, en minna má nú gagn gera
en fara að því með slíkri
frekju. Ráðherra, sem á að veita
Bráðabirgðalög
og búvöruverð
NOKKRU eftir að kunnugt varð
um verð landbúuaðarvöru á yfir-
standandi vér’ðlagsári, sam-
kvæmt bráðabiigðalögum ríkis-
stjórnarinnar, var ég á ferð úti
á landi og átti tal við gildan
bónda um það, hvernig honum
líkaði hið nýja verðlag. Svar
hans var eitthvað á þessa leið:
„Okkur bændum er víst eins
farið og inörgum öðrum, hvort
sem þeir búa í sveit eða kaup-
túni, að við hefðum viljað og
þurft að fá hærra verð — meira
kaup. En þar sem staðreyndin
var sú, að sexmannanefndin var
orðin óstarfhæf vegna neitunar
Alþýðusambandsins um þátttöku
í netndinni, virðist ekki hafa
verið önnur leið fyrir. hendi en
sú er landbúnaðarráðherra fór,
að gefa út bráðabirgðalög, til
skjótrar afgreiðslu þeirra mála.
Og ég tel að bændur megi sæmi-
lega við una verðlagið í þetta
sinn, og þvi ómaklegar þær árás-
ir, er landbúnaðarráðherra hefur
orðið fyrir af því tilefni. Land-
búnaðarráðherra hefur sýnt það
áður, með útflutninguppbótum á
búvörur okkar bænda, er hann
átti þátt í að koma á, að hann
vill sanngjarnari hlut okkar.
Aldrei fengum við nálægt sex-
mannanefndar verði fyrr en þær
uppbætur komust á.
„Ég er heldur ekki viss um,
þó fulltrúi Alþýðusambandsins
hefði starfað í nefndinni, að hann
hefði samþykkt þá hækkun er
þó varð, og þá orðið áð vísa til
yfirnefndar, sem ekki er að vita
hvernig hefði ráðizt“.
Þannig leit hinn roskni og
ráðni bóndi á hin margumræddu
lög.
Hinsvegar tala margir kaup-
endur um að verð landbúnáðar-
vöru sé orðið svo hátt, að þeir
verði að minnka neyzlu þeirra
sem mest. En hvernig geta neyt-
endur búist við því að kaup
hækki og vinnutími styttist, en
bændur fái svo ekki tilsvarandi
hækkun á sínu kaupi, og þó
ætíð eftir á. Það er þessi svika-
mylla sem endurtekur sig ár eftir
ár. Kauphækkun vegna dýrtíðar,
vöruverðshækkun og dreifingar-
kostnaður kemur alltaf á eftir
og étur upp kauphækkun á
skömmum tíma, og þarf þá aftur
kauphækkun. Þetta skilja allir.
En á meðan forustumenn kröfu
hafa, hverjir sem eru, viður-
kenna ekki þá staðreynd verður
dýrtíðarmyllan aldrei stöðvuð
og auðsýnt, hvar lendir að lok-
um.
Það er því allra nau’ðsyn, að
allir flok.kar og forystumenn
komi sér saman um að hætta
þessum árangurslausu víxlhækk-
unum og reyni að setja skorður
við því að slíkt endurtaki sig
óendanlega.
Jón Sumarliðason.
þetta embætti eða önnur, verð-
ur að hafa víðari sjónarmið.
Ég skal viðurkenna það, að ég
er ekki alveg hlutlaus í þessu
máli frekar en þér, því að ég
hugsa um afleiðingar þess, ef
sú regla yrði ráðandi, að láta
ágæta embættismenn utan af
landi sitja á haka fyrir þeim,
sem jafnlengi eða skemur hafa
setið í hægara sæti með nógu
hjálparliði. Við skulum heldur
ekki gleyma konunum, sem hafa
yfirgefið foreldra og vini til þess
að fylgja mönnum sínum út á
eitthvert landshorn. Haldið þér,
að þær verði fúsari til þess, ef
þær mega vænta þess, að eigin-
menn þeirra verði ekki aðeins
hafðir út undan, heldur ausnir
svívirðingum fyrir að gerast svo
darfir að sækja um em-bætti hér
syðra, t.d. þegar börn þeirra eru
farin að ganga hér í skóla? Ég
hugsa um fólkið úti um land
og hverjar afleiðingar það hef-
ur fyrir það, ef ungum mönnum
og konum þeirra eru gerð opin-
ber störf úti á landi enn ógirni-
legri en þeim finnst þau vera
nú þegar.
Ég skil það ósköp vel, pró-
fastur minn, að þér hugsið um
yðar hjörð. Ég hugsa um það
fólk, sem ég hef starfað á meðal
í meira en aldarfjórðung, og um
fólkið í öllum öðrum kauptún-
um og sveitum þessa lands. Þess
vegna hef ég slett mér fram í
þetta mál, ef þér viljið orða það
svo.
Ég sagði af mér ágætu em-
bætti fimm árum fyrr en mér
bar skylda til, af því að ég fann
mig orðinn deigari til vanda-
samra læknisverka en ég hafði
verið á bezta aldri. Ég get því
vel skilið þá afstöðu dómsmála-
ráðherra. að vilja síður fela
mjög umsvifamikil embætti
mönnum, sem komnir eru yfir
sextugt, enda þótt ég hefði kos-
ið að fá gamlan vin og jafn
ágætan áhugamann um þjóðleg
fræði og Jóh. Gunnar Ólafsson
í nágrenni við mig. Þar sem ekki
ríkir fullkomið stjórnleysi verða
embættaveitingar að fara eftir
persónulegu mati þess manns,
sem þjóðfélagið hefur falið veit-
ingarvaldið. Þér hafið yðar af-
markaða valdsvið sem prófast-
ur, ég hafði mitt sem héraðs-
læknir og ráðherra hefur sitt.
Þetta eru lög og með lögum skal
land byggja, en með ólögum
eyða.
Þér eruð ef til vill svo hrekk
laus, kæri prófastur, að hafa
ekki varað yður á því, að ef til
er einhver snös, sem fjandinn
getur tyllt tánum á þá eru til
menn, sem taka sér þar stöðu til
þess að sá þaðan hatri og ill-
indum. Þessir menn bera ekki
hag Hafnfirðinga sérstaklega fyr
ir brjósti né þess fógeta, sem
settur var, heldur vilja þeir nota
sér vinsældir þær, sem hann
kann að eiga, til þess að koma
af stað æsingum. Þér hljótið að
vera það mikill sálfræðingur að
sjá þann tilgang í skrifum Tím
ans um þessi mál, því að hann
afflytur allt, sem núverandi
stjórn aðhefst, hversu gagnlegt
sem það er. í‘ þessu máli hefur
það blað sýnt óvirðingu opin-
berum starfsmönnum í strjálbýl
inu með því að lítilsmeta störf
þeirra, spillt fyrir því, að menn
og konur fáist þangað til Starfa
og gert með því sitt til að auka
þau vandræði, sem strjálbýlið á
við að búa í þessum efnum. For
ingjar framsóknarflokksins svíf
ast einskis, ef þeir halda sig geta
náð sér niðri á þeim mönnum,
sem þjóðin hefur tekið fram yfir
þá til forustu. Þeir bera ábyrgð
á því blaði, sem gefið er út í
nafni flokksins og er honum til
ævarandi skammar, ekki sízt íyr
ir svik þess við hagsmuni þess
fólks, sem sýnt hefur flokkn-
um traust. Hann er ekki orðinn
annað en viljalaust verkfæri í
höndum harðsríúinnar hagsmuna
klíku hér í Reykjavík. Líklega
verður þess lengst minnst í sam
bandi við þetta herhlaup Fram
sóknar, að nokkrir menn, sem
þjóðfélagið hafði trúað íyrir að
gæta laga og réttar í Hafnar-
firði og Gullbringusýslu, brugð
ust þeim trúnaði og gerðu sam-
særi um ’að leggja niður lög-
gæzlu og réttarvörzlu í þessum
landshluta. Það er einsdæmi í
allri sögu íslands.
Getum við svo að lokum ekki
orðið sammála um það, að allur
þessi gauragangur hefur engum
orðið til góðs, hvorki umsækj-
endum né almenningi? Ef þér
eruð svo ósköp hörundssár að
vilja ekki kalla hann kölduflog,
þá er ég ásáttur með að kalla
hann einhverju öðru nafni, svo
sem vaxtarverki eða gelgju-
skeiðsfyrirbæri hjá þjóðfélagi,
sem er ekki enn komið á það
þroskastig að skoða mál frá
fleiri hliðum en einni og meta ró
lega íhugun meira en æsingar
og ofsa.
Suez, 16. nóv. — AP
• í dag var dæmdur í eins
árs fangelsi Egypti, að nafni
Emile Saba Siha, fyrir að hafa
borið út óhróður um Nasser,
forseta og stjórn hans og haft
tort.ryggilegit samband við
starfsmenn brezka sendiráðs-
ins. Úrskurðaði dómari, að
hvort tveggja hefði verið
hættulegt öryggi Ara'bíska
Sambandslýðveldisins.
Stórgjöf til Skálatúnsheimilisins
ÞANN 6. september 1964 and-
aðist hér í bæ Vilborg Hróbjarts
dóttir, fædd 27. marz 1879, en
í erfðaskrá hafði hún mælt svo
fyrir að allar eigur hennar
skyldu renna til „Skálatúns-
heimilisins“ í Mosfellssveit. —
Vilborg Hróbjartsdóttir
Skiptum í dánarbúi hennar er
nýlega lokið og kom í hlut
Barnaheimilis templara að Skála
túni erfðafé að upphæð krónur
183.050,78.
Stjórn Skálatúnsheimilisins
vottar aðstandendum hinnar
læti og metur mikils þann hug,
sem liggur að baki þessari veg-
legu dánargjöf.
(Frá stjórn Barnaheimil-
is templara að Skálatúni).
Vinna hafin
í tunnuverk-
smiðjunum
Siglufirði, 18. nóv.
TUNNUVERKSMIÐJUR ríkisins
tóku til starfa á Siglufirði í dag.
Þar starfa rúmlega 40 manns.
Áætlað er að smíðaðar verði
70—80 þúsund tunnur.
Mikil bót er að tunnusmíðin
skuli nú byrja svo snemma, því
segja má að hér sá hálfgert at-
vinnuleysi. Annars hefir verið
unnið hjá Síldarverksmiðju rík-
isins að bryggjuframkvæmdum
nú í haust. Er verið að byggja
nýja löndunarbryggju því að sú
igamla var orðin ónýt. Má segja
að verkið hafi gengið vel, þegar
tekið er tillit til árstíma, en það
er algerlega háð hvernig viðrar
og hvernfg er í sjóinn. Einnig var
byrjað í haust að byggja ofan á
N iðurlagningarverksmið j u ríkis-
ins. Nú síðasta hálfan annan
mánuð má segja að verkið hafi
staðið í stað vegna þess að ekki
er til nægilega stór krani til að
lyfta loftbitum og loftplötum upp
látnu konu virðingu sína og þakk I á uppistöðurnar. — S.K.
Siðastliðinn miðvikudag fóru nemendur Viðskiptadeildar Háskóla íslands í kynnisferð til Flug-
félags íslands. AlLs voru nemendurnir, sem í ferð þessa fóru„ hátt á áttunda tug. Sveinn Sæ-
mundsson, blaðafulltrúi Flugfélagsins, tók á móti nemendunum og kynnti beim starfsemi félags-
ins. Er nemendur höfðu skoðað hin margvíslegu húsakynni og kynnzt starfseminni, svo sem
unnt var, bauð Flugfélagið til hádegisverðar í mötuneyti félagsins og þar flutti Sveinn Sæmunds
son fróðlegt erindi um sögu og rekstur Flugfélags Islands frá stofnun þess. Að hádegisverði
loknum skoðuðu nemendurnir síðan hina nýju og glæsilegu Fokker Friendship-vél félagsins.
Myndin hér að ofan, er Sveinn Þormóðsson tók, er af verðandi viðskiptafræðingum fyrir fram-
an Vicecount-vélina Gullfaxa. Var mikil ánægja með þessa ferð meðal viðskiptafræðnema.