Morgunblaðið - 17.12.1965, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 17. des. 1965
— Borgarstjórn
Framhald af bls. 1..
ar, er rétt að marka sér nýja
stefnu að því er varðar bygg-
ingarframkvæmdir. — Mundu
þær verða á sviði lista- og
ynenningarmála, og verkefnin
þessi:
Nýtt borgarbókasafn,
Borgarleikhús,
Sýningarskáli myndlistar-
manna og
Dvalarheimili aldraðs fólks.
Fjárveitingar þær, sem ætlaðar
eru til framkvæmda þessara í
fjárhagsáætlun, munu ekki allar
verða notaðar á næsta ári, held-
ur geymdar til framkvæmda síð-
ar, þó er fyrirhugað að byrja á
Sýningarskála myndlistarmanna
á næsta ári.
Ræða borgarstjóra
í upphafi ræðu sinnar ræddi
borgarstjóri afkomu borgarsjóðs
á yfirstandandi ári og sagði, að
kauphækkanirnar á árinu kost-
uðu borgarsjóðinn 26.7 millj. kr.
og er það 5,1% af upphaflegu
rekstraráætluninni.
Auk þess hafa orðið á árinu
ýmsar aðrar kauphækkanir á
öðrum liðum en kaupi. Þrátt fyr
ir það foru rekstrargjöldin í
heild þó ekki meira en 4,4% fran.
úr upphaflegu áætluninni e'ðí
23 millj. kr. og urðu 551 millj. kr.
Ef tekið er eingöngu tillit til
kauphækkana skv. töxtum og
þeim bætt við upphaflegu áæti-
unina, þá er reikningurinn kr.
4,2 miilj. kr. lægri en gera
hefði mátt ráð fyrir eða 0,8%
undir áætiun.
Tekjurnar aftur á móti eru
áætlaðar að verði í reikningi kr.
701,6 miiij. í stáð þess að áætl-
unin gerði ráð fyrir kr. 685,7
millj. Er það kr. 15 millj. um-
fram áætlun, eða 2,3% hærra.
Niðurstaðan verður þá sú, að
á eignabreytingareikning færast
kr. 150,5 millj. í stað kr. 157,1
nriillj. Er það kr. 6,6 millj. lægri
upphæð en gert hafði verið ráð
fyrir eða 4,4%.
Fjárhagsáætlun næsta árs verð
ur að reikna með 27% hærri
Jaunakostnaði en gert var fyrir
einu ári.
Til grundvallar útreikningi
kaupgjalds í gjaldaáætlun fjár-
hagsáætlunar fyrir árfð 1966,
sem nú er hér til fyrri umræðu,
eru lagðir kjarasamningar borg-
arinnar við starfsmannafélögin,
en samningar þessir gilda frá 1.
janúar 1966 að telja. Kaup laus
ráðins starfsfólks er einnig miðað
við þessa samninga.
Kauphækkanir á þessum samn
ingum frá því f járhagsáætlun
var gerð fyrir ári'ð 1965 eru þess
ar:
Samþykkt hefur verið 0,6%
hækkun allt árið og 4% hækkun
frá 16. júlí sl., eins og áður er
getið. Hinn 30. nóv. sl. ákvað
kjaradómur 7% hækkun á launa
stiga frá 1. jan. 1966 að telja.
Á launin er reiknuð verðlagsupp
bót 7,32%, sbr. 3. gr. laga nr.
63/1964. Samtals nema þessar
hækkanir 27,3%.
Rekstrargjöld hækka um 25%
í frumvarpi áð fjárhagsáætlun
fyrir borgarsjóðinn árið 1966 eru
rekstrargjöldin áætluð kr. 660,8
millj. en voru á yfirstandandi ári
áætluð kr. 528,5 millj.
Hér nema mestu kauphækkan
ir þær, sem orðið hafa á því
ári, sem liðið er, síðan síðasta
áætlun var gerð í des. 1964. Þær
nema samtals kr. 58,4 millj. og
er þá ekki tekið tillit til færslu
starfsmanna milli launaflokka.
^Gatnagerð án vinnulauna hækkar
um 25,6 millj. kr. Framlag til al-
mannatrygginga um 12,8 millj.
kr., framlag til Sjúkrasamlags
Reykjavíkur um kr. 7,9 millj.
Samtals nema þessir liðir 104,7
millj. kr. En um ýmsar fleiri
hækkanir er að ræða, svo sem
vegna fjölgunar í skólum og lög-
reglulfðinu, stóraukinn rekstrar-
halli sjúkrahúsa vegna hlutfalls-
lega lægri daggjaldatekna, auk
tilfærslu milli launaflokka vegna
nýrra kjarasamninga.
Aðstöðugjöld eru áætluð 130
milljy Hækkunin nemur 42 millj
eða 47,72%. Álögð aðstöðugjöld
á þessu ári eru ráðgerð 92 millj.
og er því hækkunin 41,3%. Verð
ur því að endurskoða gjaldskrá
aðstöðugjalda til að ná hinni á-
ætluðu upphæð.
Tekjuliðir þeir, sem nú hafa
verið nefndir, nema samtals kr.
320.5 millj. Á eignabreytingar-
reikningi er gert ráð fyrir lán-
töku að upphæð kr. 22 millj.
Tekjurnar, aðrar en útsvör, eru
þannig kr. 324.5 millj. Eins og
áður hefur verið tekið fram, eru
heildarútgjöld borgarinnar kr.
861 millj. — Vantar þannig kr.
536.5 millj. til að jafna bilið
milli gjalda og tekna, og er það
gert með því að leggja þessa fjár
hæð á sem útsvör að viðbættum
5 — 10% fyrir vanhöldum.
Útsvör árið 1965 voru kr.
445.6 millj. Hækkun milli ár-
anna nemur kr. 90.9 millj. eða
20.4%.
Á fundi borgars
Samanburður á fjárhagsáætlun
1965 og 1966
Borgarstjóri gerði síðan sam-
anburð á fjárhagsáætlun Reykja-
víkurborgar 1965 og 1966 og
koma þar fram að tekjuskattur
hækkar um 20,9%, fasteigna-
giöld 3,3%, ýmsir skattar 28,9%,
arður af eignum 38,8%, arður af
fyrirtækjum 9,8%, framlag úr
jöfnunarsjóði 12,5%, aðstöðu-
gjöld 47,7 og aðrar tekjur hækka
um 81,3%.
Gjöld vegna stjórnar borgar-
innar hækka um 27,9%, löggæzla
29,4%, brunamál, 18,5%, fræðslu-
mál 31,2%, listir, íþróttir og úti-
vera 26,8%, hreinlætis- og heil-
brigðismál, 31,3% félagsmál
22,1%, gatna og holræsagerð
26,7%, gjöld vegna fasteigna
lækka um 19,2%, vextir og kostn-
aður vegna lána hækka um 25%,
önnur útgjöld 57,6%, og framlag
til SVR 5,3%.
Einstakir þættir
rekstraráætlunarinnar
Geir Hallgrímsson ræddi síðan
einstaka þætti rekstraráætlunar-
innar:
Ef nú vikið er að einstökum
þáttum rekstraráætlunarinnar er
þessa að gæta:
Stjórn borgarinnar hækkar um
kr. 7,8 millj. eða 27,98%. í fjár-
hagsáætlun fyrir árið 1965 voru
laun á þessum gjaldalið áætluð
kr. 22,2 millj. 27,3% hækkun á
þeirri upphæð nemur rúmlega 6
millj. kr., þar til viðbótar kemur
nokkur hækkun vegna tilfærslu
milli launaflokka. Þá hækkar
húsnæðiskostnaður um 1 millj.
kr. og skýrsluvélavinna um 550
þús. kr. Aðrar breytingar eru ó-
verulegar.
Starfsmannatala á borgarskrif-
stofunum hefur verið óbreytt
n okkur undanfarin ár og enn er
ekki gert ráð fyrir fjölgun.
Fræðslumál hækka um kr. 19,5
millj., eða 31,19%. Barnafræðslani
hækkar um kr. 9 millj. eða
30,2%. Hér kemur að sjálfsögðu
fyrst og fremst til greina marg-
nefnd kauphækkun, en auk þess
launaflokkshækkun hjá barna-
kennurum (16. Ifl. í stað 15. lfl. og
17. lfl. í stað 16. Ifl.) Þá hefur
hér áhrif til hækkunar, fyrst á-
kvæði erindisbréfs kennara og nú
kjaradóms um greiðslur til þeirra
fyrir eyður í vinnutíma og önnur
slík sérákvæði. Aukinn kostnað-
ur er samfara nýju skólahúsnæði
og börnum fjölgar milli áætlana
úr 8671 í 8808, þ. e. 137 börn, og
leiðir af því fjölgun kennara.
Hækkun á hluta borgarinnar á
launum fastra kennara nema 800
þús. kr. og stundakennara 1,3
millj. kr.
Skólar á gagnfræðastigi hækka
um 4,4 millj. eða 32,8%. í þessum
skólum fjölgar nemendum um
111. Stundakennsla hækkar um
2,6 millj. eða 35,6%. Greiðir borg
arsjóður helming þessarar hækk-
unar. Ennfremur hækka útgjöld
vegna ræstingar, viðhalds húsa
og lóða, húsaleiga og laun um-
sjónarmanna og dyravarða. Greið
ir borgarsjóður helming þeirra
upphæða, sem hér er um að
ræða. Aðrir gjaldaliðir í skólum
þessum hækka um lægri upp-
jórnar í gær. Borgarstjóri flytur
hæðir. Kostnaður borgarsjóðs að
meðaltali á hvern nemanda nem-
ur kr. 3.600 en auk þess er fram-
lag ríkisins.
Ýmis fræðslustarfsemi hækkar
um 29.6%. Þar munar langmestu
hækkun til vinnuskóla og ann-
arrar sumarstarfsemi unglinga
sem nemur 40,6%.
Fjárveitingar til safna hækka
um kr. 2.2 millj. eða 45,7%. Er
Borgarbókasafnið þyngst á met-
unum með kr. 1,7 millj. eða
54,7%. Er hér gert rá'ð fyrir, að
varið verði til bókakaupa mun
hærri fjárhæð en áður og er það
fyrsta skrefið í endurskipulagn-
ingu safnsins en ítarleg könnun
hefur farið fram á starfsemi þess
og fyrirhuguðum byggingum i
þess þágu.
Styrkir til lista hækka. Til
Leikfélags Reykjavíkur kr. 500
þús. Sinfóníuhljómsveitar kr. 425
þús. og þrir nýir styrkir nema
kr. 312 þús.
Halli sundstaða er í frumvarp-
inu áætlaður með hliðsjón af nú-
verandi verði aðgöngumiða. Hall-
inn verður óeðlilega hár, ef að-
gangseyrir er látinn haldast ó-
breyttur á sama tíma og kaup
og annar kostnaður hækkar. Þess
vegna hefur fþróttaráð samhljóða
lagt til, að gjaldskrám sundstað-
anna verði breytt og þær sam-
ræmdar. Eru þessar tillögur hér
til meðferðar samtímis fjárhags-
áætluninni. Verði tillögur þessar
samþykktar, er gert ráð fyrir að
lækka megi áætlaðan halla sund-
staðanna um 600 þús. kr. Sam-
kvæmt því greiðir borgarsjóður
rúm 40% af heildarrekstrarkostn
aði sundstaða, en sundstaðagestir
60%. Eru þessi hlutföll þau sömu
og reynt hefur verið að hafa til
hliðsjónar við ákvörðun aðgangs-
eyris, — en honum var síðast
breytt í árslok 1963, svo að 25%
hækkun nú á sínar eðlilegu skýr-
ingar.
Framfærsla hækkar um kr.
6,4 millj. eða 15,3%. Fram-
færslustyrkir til styrkþega 16-60
ára hækka um kr. 1,4 millj. sem
stafar af hækkuðu verðiagi. því
að styrkþegum hefur fækkað
um 39 frá 1. nóv. til sama tíma
á þessu ári. Þeir eru nú 545.
Meðlög með skilgetnum og ó-
skilgetnum börnum er nú áætl-
uð kr. 31 millj. í stað 21.9 millj.
á yfirstandandi ári. Hækkunin
nemur 41,6%. Endurheimtan er
nú áætluð kr. 18 millj. í stað
kr. 9,5 millj. á yfirstandandi ári.
Innheimtuhlutfallið verður þá
58%. Er því búizt við hækkuðu
innheimtuhlutfalli. Hlutfallið
milli greiddra meðlaga og irvn-
heimtra hefur verið þetta á
undanförnum árum: 1960 31,1%
1961 37,5%, 1962, 47,6%, 1963
44,7% og 1964 49%.
Fjárveiting til gatna- og hol-
ræsagerðar eru hækkaðar um kr
33.9 millj. eða 26.7% frá síðustu
áætlun.
Til nýrra gatna er áætlað kr.
101 millj. í stað 80 millj. kr., og
til nýrra holræsa 57 millj. kr. í
stað 45 millj. kr. á yfirstandandi
ári.
Með þessum fjárveitingum er
gert ráð fyrir, að unnt verði að
halda í horfiniú með áætilun
ræðu sína,
gatnagerðar áratuginn 1963 —
1972, þótt tekið sé tillit til hækk
andi verðlags, bæði hvað snert-
ir fullnaðarfrágang gatna og
lagningu holræsa og malargatna
til að gera pýjar lóðir bygging-
arhæfar.
Framlag til Strætisvagna
Reykjavíkur er nú áætlað 7.9
millj., sem verja á til niður-
greiðslu fargjalda, sem svarar
10% andvirðis þeirra eða 4.9
miUj. og nýs verkstæðis 3 millj.
Til skólabygginga er áætlað
að verja 50 millj. kr. í stað kr.
43.5 millj. á þessu ári. Hlutur
borgarsjóðs verður þá kr. 25
millj., og er það kr. 3.2 milij.
meira en á ári því, sem nú er
að líða eða 14.9%.
Hækkun þessi er nokkri/minni
en hækkun byggingarvísitölu,
og verður því að leita hagkvæm
ara og ódýrara byggingarlags til
þess að áfram . megi halda að
bæta starfsaðstöður skólanna.
Til framkvæmda vegna lista,
íþrótta og útiveru er ráðgert að
verja 24.5 millj. kr., og er það
kr. 5 millj. hærri fjárveiting en
áætluð er í þessu skyni 1965.
Hér munar mestu, að framlag
tii Miklatúns og sýningarskáia
myndl.m. er hækkað um 3.5
millj. kr., og nemur fjárveiting-
in því 5.5 millj. kr. Af þeirri
fjárhæð er áætlað að verja til
listaskála 4.5 millj. kr. Fjárveit-
ing til leikhúsbyggingar er
hækkuð um 1 millj. kr. og nem-
ur því nú kr. 2 millj.
Gert er ráð fyrir að hefja
byggingu sýningarskála mynd-
listarmanna á árinu, en leikhús-
byggingin á lengra í land, en
rétt þykir þó að halda áfram að
safna til hennar.
Áætlað er að verja til Borg-
arsjúkrahússins í Fossvogi 55
millj. kr. Af þeirri upphæð er
gert ráð fyrir, að ríkissjóður
leggi fram 15 millj. kr., og lán
verði tekið að upphæð 22 millj.
kr. Leggur þá borgarsjóður fram
af eigin fé 18 milj. kr. Með
þessu móti verður þessum á-
fanga sjúkrahússins lokið að
mestu.
Framlag til Byggingarsjóðs
Reykjavíkurborgar er aukið um
kr. 5 millj. eða 33% og nemur
því 20 millj. kr. nú, sem bæt-
ist við eigið fé Byggingarsjóðs
og lán, er hann fær til þess að
útrýma heilsuspillandi húsnæði
og reisa leiguíbúðir.
Að lokum vil ég benda á, að
gert er ráð fyrir að verja kr.
250 þús. til undirbúnings bygg-
ingar dvalarheimilis fyrir aldr-
að fólk í samræmi við ráðagprð
ir í tillögum velferðarnefndar
aldraðra.
Tekjuöflun
Er borgarstjóri hafði rætt út-
gjöld borgarinnar gerði hann
grein fyrir þeim tekjum, sem ó-
hjákvæmilegt, væri, að afla til
þess að standa undir þessum út-
gjöldum:
Fasteignagjöld eru áætluð kr.
46.5 millj. Er það 3.33% hækkun
frá áætlun þessa árs.
Framlag úr Jöfnunarsjóði er
áætlað kr. 90 millj. Nemur hækk
unin 12,5%.
Leitazt hefur verið við, eftir
því sem frekast voru tök á og
var það raunar grundvallarsjónar
miðið við samningfjárhagsáætl-
unarinnar. að halda þessari fjár-
hæð sem lægstri, svo að gjalda-
byrði útsvarsgreiðanda lækkaði
fremur en ykist í hlutfalli við
tekjur þeirra. Þegar hafðar eru
í huga kauphækkanir þær, sem
orðið hafa á þessu ári, hið góða
atvinnuárferði og fjölgun gjald-
enda, er ekki ástæða til annars en
ætla, að útsvarsupphæð sú, sem
nú var nefnd, náist ríflega með
þeim útsvarsstiga, aem nú er í
gildi, og unnt verði að veita sama
afslátt af útsvörum og gert var á
s.l. sumri.
í lok ræðu sinnar vék borgar
stjóri stuttlega, að Vatnsveitunni
og Rafmagnsveitunni og sagði
að í fjárhagsáætlun Vatnsveit-
unnar væri gert ráð fyrir greiðslu
halla rómlega 16 millj. kr. Til
þess að mæta þeim halla er ráð
gert annars vegar að hækka
vatnssjcatt úr 1,2% í 1,5% af
fasteignamati og auka-vatns-
skatt úr kr. 1,50 í kr. 2.00 pr. rúm
metra. Gjaldahækkun þessi mun
auka tekjur Vatnsveitunnar um
kr. 8 millj. Til þess að geta leyst
af hendi nauðsynlegar fram-
kvæmdir í samræmi við fram-
kvæmdaáætlun fyrirtækisins er
því nauðsynlegt að afla lánsfjár
að upphæð 8 millj. kr. Rafmagns
veitan hefur til ráðstöfunar af
eigin fé 27,5 millj. kr. til nauð-
synlegra framkvæmda en þær
eru taldar kosta minnst 40 millj.
á árinu. Vantar þannig 12.5 millj.
til framkvæmdanna. Verður að
afla þeirra með nýjum lánum eða
hækkun á söluverði raforku.
Lögð hefir verið fram tillaga
til breytinga á gjaldskrá Raf-
magnsveitunnar. Eru allir taxt-
ar hækkaðir um 10% til að mæta
boðuðu yerðjöfnunargjaldi á raf-
magn. í fjárhagsáætlun fyrir-
tækisins eru áætlaðar 16.1 millj.
kr. í þessu skyni, bæði tekna- og
gjaldamegin.
Undirbúning þessarar fjárhags-
áætlunar önnuðust þeir Gunnlaug
ur Pétursson, borgarritari, Gutt-
ormur Erlendsson, borgarendur-
skoðandi og Helgi V. Jónsson,
skrifstofustjóri borgarverkfræð-
ings og þakkaði borgarstjóri
þeim mikið og vandasamt starf
við undirbúning hennar.
Síld til
' Bolungarvíkur
BOLUNGARVÍK, 15. des. —
Vb Hafrún Jandaði hér í nótt
2.000 tunnur síldar af miðunum
fyrir austan. 600 tunnur fóru í
frýStingu hér 300 á ísafirði. Af-
gangurinn fór í bræðslu.
Vb Hugrún og Sólrún eru á
leið að austan með síld, og Höfr-
ungur III. er væntanlegur í nótt
með um 1.000 mál.
Dagstjaman er á leið frá Þýzka
landi og gæti orðið á Austfjörð-
um í nótt. Ætlunin er, að hún
taki síld á Austfjarðahöfnum
handa síldarverksmiðjunni á
Bolungarvík. — H.S.
r