Morgunblaðið - 31.12.1965, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Foátudagur 31. des. 1963
Heimsókn í hljómplötusafn
Skúla Hansen í Háskólanum
Skúli Hansen og synir hans Kristinn Ingi og Gunnar Milton, sem
ásamt Kristínu Snæhólm Hansen gáfu Háskóla íslands hina veg-
legu gjöf, en hluti hennar sést til hliðar við feðgana.
ingar að renna augum eftir hill-
unum og ósjálfráitt varð undir-
rijtuðuim hugsað til þeirrar gíf-
urlegu vinnu, fjármuna og miklu
ástar á tónlist, sem liggur að
baiki þessa hljómplötusafns. Þeir
eru margir, sem notið hafa góðs
af safni Skúla á liðnum árum, og
því gekk undirrituðum greið-
lega að finna fólk sem gat frætt
hann um plötusafri^rann og
manninn Skúla Hansen.
Skú'li keypti sína fyrstu plötu
þegar hann var 15 ára, og var
það fyrir laun sem hann fék.k
sem leiðsögumaður enskra lax-
veiðimanna uppi í Borgarfirði.
Þetta var upphafið á srjfni, sem
átti eftir að verða eitt það
stærsta og trúlega það merikasta
í einkeign hérlendis. Þar sem
það er venja safnara (t.d. bóka-
safniara) að leggja ákveðið mat
á sötfn, sem iðulega hafa að
geyrna hluti, sem í rauninni eru
ómiötanlegir, þá telur undirritað
ui rétt að geta þess hér að þegar
rætt er um hljómpJ'ötusafn það,
sem Háskólinn hefur nú eignast,
er ekki fjarri sanni að nefna
milljónir íslenzkra króna, og er
þá hvorki höifð í húga sú mikla
fyrirhöfn og vinna, sem Slkúli
hefur lagt á sig við að leita upipi
fágætar plötur í fornverzlunum
erlendis, né vinna hans við að
skrásetja plöturnar.
1 greinargerð, sem fylgdi gjafa
bréfi satfnsins segir m.a.:
„Hljóimplö'tur safnsins, um
fjórar þúsundir talsins, íslenzkar
og erlendar, eru margar komnar
um langan veg, keyptar á ýms-
um stöðum erlendis, oiflt etftir
langa leit, er um sjaldgætf verk
var að ræða, en-da sumar óvíða
eða e.t.v. hvergi til annars staðar.
Ailftesit eru verk þessi sígild
tónlist: óperur, einsöngisiög,
hljómisveitarverk o.m.fl. Atf suim-
um verkum eru fleiri en ein út-
gátfa.
Ailar eru hljómplöturnar í um-
slögum, merktum tölum, og
fylgja skrár, vélritaðar af Skúla,
um höfunda og flutningsmenn
hvers verks um sig.
Elzti hluiti safnsins eru brot-
hættar, 78 snúinga plötur, sumar
mjög viðkvæmar og vandmeð-
farnar. Yngsti hluitinn er hin-
vegar, svo sem vænta má, 33 Vs
snúnings stereoplötur.
Satfninu fylgja enntfremur 14
árgangar atf mánaðarritinu
Opera, 1?51— 1964, og er hiver
árgangur sérstaktega innbund-
inn“.
Enntfreimur fylgja satfninu all-
mörg rit um tóniist og hljóm-
plötur. Um varðveizlu hljóm-
plötusafnsins og notkun þess,
hafa gefendur tekið etftirfarandi
fram:
„Nauðsynlegtt er, að ákveðnum
manni vel kunnandi í tónlist,
verði falið að kynna sér safnið
vandíiega og veiti hann því síðan
einn alla umsjá.
Plöturnar má aldrei lána brott,
heldur skail haga svo til, að unnt
sé að hlýða á þær á staðnum og
að vörzlumaður einn fjatti um
þær oig láti þær bverju sinni að
loikinni notkun í rétt merkt um-
slag, svo að þær týnist ekki eða
skeim,misit“.
Plötuskrá sú, er Skúii hatfði
gert, er í 10 bindum og er þar í
raiuninni um að ræða þretfalt
bókhald: í fyrsta lagi eru plöt-
urnar skrásettar etftir númerum
í hiHunum; í öðru lagi eru skrár
yfir böfunda og verk, og í þriðja
lagi eru skrár ytfir flytjendur. Af
þessu verður séð, að plö'tur safns-
ins eru mjög aðgengilegar og að
mikið verk liggur að baki skrá-
setningarinnar.
Þegar farið er að athuga hvaða
dýrgripi safn þetta hefur að
geyma, er af mörgu að taka, og
þarf meiri viðkynningu en þá er
undirriitaður hefur haft af safn-
inu, ttt að geta gert jþví sómasam-
leg skil.
Skúla hafði tekizt að kioma sér
upp svo til fu'llkomnu safni af
bljóiraplötum Carusos, og er aug-
ljóst að þetta hefði ekiki tekizt
nema vegna sívakandi áhuga
hans á að leita uppi fágsetar
plötur.
Á ferðum erlendis var það
venjulega hans fyrsta verk, að
leita uppi formsötiur og þar fann
hann oft það sem hann leitaði
að, og einnig plötur sem fáir eða
engir vissu að væru lengur til. í
því sambandi er rétt að nefna
gamlar plötur með Sigurði Skag-
field og Stetfáni Islandi. Pyrir
nokkrum árum rakst Sfcúli á
plötur, sem Stetfán hafði sungið
inn á í Danmörfcu á stríðsárun-
um og voru verkin á þessium plöt-
um endurútgetfin eftir hans ein-
töikum á vegum Flálfcans fyrir
nofckrum árum. Skömmu fyrir
stríð söng Sigurður Skagtfield inn
á nokkrar p.lötur íyrir Imperial
Mjómiplöitutfyrirtækið í Englandi.
Þetta var á þeim tíma, þegar
erfitt var að fá gjaldeyri og er
dkfci vitað til þess, að eimtök a£
piötum þessum hatfi borizt hing-
að. í erlendri fornsölu tófcst
Skúla þó að finna eina hljóm-
pilötu úr þessum hóipi, og verður
hún að teljast hinn merkasti dýr-
gripur. Á plötu þessari eru lögin
Huldufólkið eftir Sveinibjörn
Sveinbjörnsson og eitt ensfct lag:
„Fyrir gluggann ég gefck“. Plata
þessi er í mjög góðu ástandi og
gafst undirrituðum kostur á að
hlýða á hana.
ítalskur tenor, Tamagno að
nafni, sem fæddur var árið 1850
oig var einn helzti tenorsöngvari
heims á síðari hluta 19. aldar,
söng inn á nokkrar hljómpiötur
skömmu eftir síðus'tu aldamó't.
Safn Skúla hefur að geyma ágæt
sýnishorn atf list þessa mikla
söngvara.
ítalski söngvarinn Aureliano
Pertile, sem var fæ dur árið
1885, var í mifclu uppáhaldi hjá
Sfcúla og hatfði honui«i .ekizt, að
eignast nærri því allar hljóm-
pilötur, sem Pertite söng inn á.
Þetta er mikið safn og ómetanleg
eign, því Pefitile var án efa einn
af mer.kustu söngvurum þesisarar
aldar. Skúli kymntist Pertiile úti
á ftalíiu og heyrði eina af sein-
ustu óperusýninguim sem Pertile
tók þátt í.
Upptalning á merfcum og tfá-
gætum plötum í safni Skúla gæti
orðið mun lengri en hér verður
rúm fyrir að sinni. Kunnugir
segja, að erlendis hafi Skúli átt
tvö aðal áhugamiál: að sæikja
óperuihús og leita uppi gamlar
plötur.
Framhald á bls. 20.
Hluti af hljómplötusafninu, sem hefur að geyma margar fágætar plötur með innlendum og er-
lendum listamönnum. Margar plöturnar voru gerðar á fyrsta tug aldarinnar og hafa að geyma
sönglist löngu liðinna listamanna. Piöturnar í tveimur efri hillunum eru 78 snúninga plötur og
eru þær megin uppistaða safnsins, en þær í tveimur neðri hillunum eru að mestu hæggengar
stereoplötur.
Safnið hefur að geyma fdgætar plötur
með Stefano íslandi og Sigurði Skagfield,
ennfremur því sem næst fullkomin sofn
af plötum Carusos og Pertile
Á ÁRI því, sem nú er að kveðja,
barsit Háskóla íslands veglleg gjöf
frá ekkju og fonum Skúla Hans-
en tannlæknis, sem lézt fyrir
réttu ári síðan. Gefendurnir voru
Kristín Snæhólim Hansen, Krist-
inn Ingi og Gunnar Milton, sem
búsettir eru í Bandaríkjunum.
Gjöf þessi var hið merka hljóm-
pflötuisafn, sem Skúli hafði kom-
ið sér upp á 30 árum, hefur það
að geyma fjölmarga dýrgripi,
sem eigi verða metnir til f jár.
Hij'ámplö'tusafn .. otta er varð-
veitt í Hásfcólabókasiafninu, og
gafst blaðamanni Mbl. kostur á
að líta á það fyrir skömmu, og
hlýða á nokkrar af þeim tfágætu
plötum sem það hefur að geyma.
Það vekur undariegar tiifinn-
GÚÐIR BORGARAR
Opnum kl. 6 á Nýársdagsmorgun.
HÖFUM Á BOÐSTÓLU M:
FRANSKA LAUKSÚPU
BACON OG EGG
SKINKU OG EGG
Kaffi, smurt brauð og kökur,
allan daginn-
HÁTÍÐARMATUR
framreiddur frá kl. 11,30 f.h. til kl. 8 e.h.
MATSEÐILL DAGSINS
Kjötsveppasúpa
□---□
Djúpsteikt smálúðuflök
með remolaðisósu.
□---□
Lambasteik með grænmeti.
□---□
Winarschnitzel — Garne.
□---□
Hangikjöt með stúfuðum kartöflum.
□---□
Kjúkingar með frönskum kartöflum.
□----------□
Hamborgarhryggur
með ananas og rauðvínssósu.
□---□
Ávextir með rjóma-
□---□
Vanillaís með heitri súkkulaðisósu.
EIGIiMiy EMIM:
bjóðið fjölskyldunni í mat í Múlakaffi á
Nýársdag.
Góður matur. — Ódýr matur.
Fljót afgreiðsla. — Næg bílastæði.
Óskum viðskiptavinum okkar nær og fjær
gleðilegs nýárs með kærri þökk fyrir
viðskiptin.
MÚLAKAFFI
Hallarmúla — Sími 37737.