Morgunblaðið - 25.03.1966, Page 10

10
MORGU NBLAÐIÐ
Fostudagur 25. marz 1960
C’y&f/HOfeU'Os
Jónas IVQagnússon, Stardal:
Minkafrumvarpið
FURÐU mikið ábyrgðarleysi
sýniist vera að trúnaðarmenn
sem við enum að kjósa til að
fara með málefni þjóðarinnar á
alþinigi skuli nú leyfa sér að
flytja frumvarp um mimkaeldi
hér á landi jafnhliða þegar var-
ið er úr ríkissjóði stórfé árlega
undangengin árafjölda til að
eyða villiminkum og refum í
landinu, og í því sikyni stofnað
embætti til að hafa yfirstjórn
um eyðingu minka og refa, og
er í alla staði gott um það að
segja, og fé því vel varið sem
veitt hefir verið í því skyni.
Enda hefir náðst furðu góður ár-
angur síðan að það komst undir
eina stjórn, og munu allir sem
hafa komizt í kynni við þann
ökaðvald, mimkinn vera þakk-
látir fyrir það sem áunnist hefir
nú síðustu árin.
En þegar þjóðin ver hundruð-
um þúsunda ár hivert til að vinna
bug á þessu skaðlega dýri sem
hefir gert og gerir mörgum sinn-
um meira tjón en mönnum hefir
komið til hugar áður en það
var þekkt hér á landi þá hefði
fæstum komið ti'l hugar nú, að
nokkur alþrn. fengist til að
flytja frumvarp á aiþ. um miaka
eldi, og auðvitað innflutniog
slíkra dýra í landið. Þar sem
þetta harðvítuga og grimma dýr,
er jafnvígt á landi, ám og vötn-
um, og drepur mörgum sinnum
meir en það etur.
Sjálfsaigt mistekst þeim eklii
útreiikningurinn sem hug hafa á
að stofna minkabúskap hvorki
stofnkostnað né rekstrar, og út-
koman drjúgar tekjur af fé sínu,
og auðvitað milljóna gjaideyris-
tekjur í þjóðarbúið. En það
En það reyndist fgestum, bænd-
um og öðrum, nein heillaþúfa
þegar farið var út í að ala upp
minka og refi til að bæta upp
slæman fjárhag minnsta kosti
bændanna á kreppuarunum 1934
til 1940, „þá átti að rífa upp
gróðan af minkum og refum í
milljónavís", eins og eitt sikáld-
ið oikkar kvað þá. En milljón-
irnar fóru aðra leið en þá var
hugsað. Þá flosnaði upp hvert
refa og minkabúið af öðru, og
allir töpuðu, nema kannske þeir
fyrstu sem gátu prángað lífdýr-
um inn á hina. Þá sluppu víða
út refir og minkar, og meira að
segja ekki allt vegna óihappa,
sem vissulega geta átt sér stað,
og ekki auðvelt að sjá fyrir,
heldur beinlínis af völdum ófyrir
leitinna manna og þá eigum við
ekki síður til nú. Svo þjóðinn
hefir orðið að greiða milljónir
kr. síðan til að eyða þessu skað-
ræðis dýri. Og nú ef við yrðum
9vo ólánssamir að leyfa innflutn
ing og eldi þassa rándýrs. Skyldi
ekki verða erfitt að koma sönn-
unum og ábyrgð á hendur þeirra
manna ef eitthvað kynni af van-
gá og óhöppum að sleppa út,
þegar sama tegund dýra gengur
villt um landið. Það fer heldur
ek'ki illa á því, þegar ríkissjóður
er að veita milljóna fúlgur til
laxa og silungsuppeldis sem á
að bæta og auðga laxveiðiár og
veiðivötn í landinu, og munu
flestir kunna að meta og virða
þá hugsjón og þekkingu sem
þegar er fengin í þeirri uppeld-
is grein, og er því fé vel varið
sem fram er lagt til þeirra hluta,
því uppskeran kem-ur þó hægt
þróist fyrstu árin. En við megum
ökki við því að láta vi'lliminkinn
drepa niður ungviðið í ám, vötn-
um, og lækjum, eins og reynslan
hefir sýnt og sannað þeim sem
veitt hafa því athygli. Flestir
þeir sem búið hafa við veiði-
vötn og silungsár þekkja múg-
dráp þessa vargs, þar sem hann
var annars kominn. Ég var einn
þeirra sem átti land að veiði-
vatni, og bjó við á, eða ár sem
mi'kið af smásilungi var í. Eiftir
að minkurinn var laus og marg-
faldaðist með árunum, var hiann
mest með ám og lækjum, sem
siluhgur var í, þá var það engin
nýlunda að sjá dauða silunga
á árböikkum og ísspöngum á vetr
um drepinn eftir minkinn. Enda
fór það svo eftir nokkur ár, að
ekki sást silungspadda lengur í
þessum vatns grunnu ám og lækj
um. Hér er um mikla alvöru og
hættu að ræða öllu vatna l'ífi sem
verður að gefa gaum og ekki
loka augum fyrir.
Það er bannað að veiða vatna
fisk um hryggningartímann sem
allir skilja og meta nú orðið
sem hl-ut eiga að máli, og hefir
stundum heyrst sú samliking „að
drepa gotsilung sé líkt og farga
ánum á vorin“. Svipað er að
segja um fuglalíf þar sem þetta
dýr er búið að taka sér stöðu,
það sjást ekiki andahjón með
unga sína á ám né tjörnum em
áður Var mikið af, svo var það
gjörsamlega horfið, sömu sögu
er að segja um varplöndin þar
sem þetta illvíga rándýr er kom-
ið. Margir muna enn þegar þetta
drápþyrsta dýr komst í hænsna
og aðrar alifuglahjarðir í hús-
um inni og drap svo tugum skipti
á einni nóttu, þó orðið sé sjald-
gæfara nú, þar sem menn haia
öruggari hús fyrir alifugla sína,
og hitt að þessum vargi hefur
fækkað nú síðustu árin a.m.k. í
Kj ósarsýslu.
Mér finnst næsta furðulegt
hvað við erum gleymnir og ósam-
kvæmir sjálfum okkur og höf-
um að manni virtist lítið lært.
Við flytjum inn „merði og refi“,
sem verða þjóð okkar ti'l óbætan
legs tjóns og óláns sem enn er
ekki séð fyrir endan á. Var það
þá nokkur vorkunn, þar sem þá
var lítil eða engin þekkinig og
en minni reynsla fengin á þetta
grimma drápsólgna láðs og lag-
ardýri. Því er það nokkurt um-
hugsunarefni, að það skuli vera
til meðal ábyrgðarmanna og
það innan alþ. sem styðja með
lögum að slíkur búskapur varði
í annað sinn stofnaður hér á
lanidi. Það sýnist vera að þeir
menn sem þurfa að ávaxta fé
sitt gætu stofrÆð þjóðhollari at-
vinnufyrirtæki en þau sem þjóð-
in verður að verja milljónum kr.
til að útrýma. Ég hygg að flest-
ir bændur um byggðir landsins
mundu verða þakklátir ef þetta
minkafrumvarp sem nú liggur
fyrir alþingi fengi skaplega og
skikkanlegt andlát.
23. marz 1966.
Jónas Magnússon.
Ferðariivélar
Vandaðar, sterkbyggðar og
léttar Olympia ferðaritvélar,
ómissandi förunautur. —
Olympia til heimilis og skóla-
notkunar.
Heildsölubirgðir:
ÓLAFUR GÍSLASON & co hf
Ingólfsstræti 1 A. Sími 18370.
i| Levi Eshkol, forsætisráðherra ísraels, heilsar forseta fslands við komuna, en Radish Luz,
handhafi forsetavaldsins í fjarveru forseta ísraels, og forseta þingsins, fylgist með. Að baki
þeirra er Yehuda Gaulan, siðameistari fsraels.
Frá móttökuathöfninni í flugvallarbyggingunni. Á myndinni sést hvar Kadish Luz, handhafi for-
setavalds, bíður forseta íslands velkominn til ísrels, en við hlið hans stendur Ásgeir Ásgeirsson,
forseti. Ásamt þeim eru á myndinni, talið frá vinstri: Levi Eshkol, forsætisráðherra, Emil Jóns-
son, utanríkisráðherra, og utanríkisráðherra ísrels, Aba Eban.
á þeim tíma heimsækja Jerúsal-
em og kanna þekkta sögustaði
þar, ennfremur leggja blómsveig
og gróðkursetja tré á Herzlfjall-
inu. Forsetinn fer frá ísrael 30.
marz.
Forsetinn í ísrael
á móti honum á flugvellinum,
Kadish Luz, handhafi forseta-
valds, en Zalman Shazar, forseti
fsraels, dvelst í opinberri heim-
sókn erlendis, og Levi Eshkol,
forsætisráðherra, og Abba Eban,
utanríkisráðherra. Var forsetan-
um fagnað við komuna með 21
fallbyssuskoti og flugvélar úr
ísraelska flughernum flugu yfir
flugvellinum í heiðursskyni. —
Forsetinn kannaði heiðursvörð-
inn, en þar sem mikil úrkoma
var, hröðuðu gestirnir og mót-
tökunefndin sér inn í flugvallar-
bygginguna, þar sem hin opin-
bera móttökuathöfn fór fram.
Á þriðjudag sl. skoðaði svo
forestinn Tel-Aviv og heimsótti
staðina Sharr Hanegev og Ash-
kelon, þar sem uppgröftur var
skoðaður o. fl. Á miðvikudag
heimsótti forsetinn samvinnu-
bændaþorpið Kfar Vitkin, og síð-
ar skoðaði hann, Beit Shearim,
hinar fornu katakombur Gyð-
inga. Þá heimsótti hann einnig
borgina Cesareu við hafið og
skoðaði þar forn mannvirki. Og
í gær flaug svo forsetinn til
Messadah, og ýmsir sögustaðir
kannaðir þar. f dag mun forset-
inn dveljast í Nazaret og skoða
borgina, og á morgun fer hann
til Galileuvatns.
Á mánudag hefst svo hin raun-
verulega opinbera heimsókn for-
setans i ísrael, sem lýkur svo
þriðjudaginn 29. marz. Mun hann
E I N S og kunnugt er, kom for-
seti íslands, herra Ásgeir Ás-
geirsson, og fylgdarlið hans til
ísraels sl. sunnudag, og tóku þar
Snyrfi og hárgreiðslustolu
vantar gott húsnæði 40—70 ferm. í eða sem næst
miðborginni. Tilboð merkt: „Snyrtilegt húsnæði —
8733“ sendist Mbl. fyrir 5. apríl n.k.
Fermingarúr
í mifclti
úrvali
IVIodel 466
Úrsmiðir
Björn & Ingvar
Laugavegi 25
Box 204 — Sími 14606.