Morgunblaðið - 25.03.1966, Side 16

16
MORCUNBLAÐIÐ
Fðstudagur 25. marz 1966

Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
• Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 95.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 5.00 eintakið.
TOLLALÆKKANIR
OG AÐILD AÐ
FRÍVERZL UNAR-
BANDALA GINU
píkisstjórnin hefur nú lagt
fram á Alþingi frumvarp,
sem gerir ráð fyrir allveru-
legri lækkun tolla á innflutt-
um húsum og húshlutum og
ýmsum öðrum efnum til
bygginga. Tollur af húsum og
húshlutum lækkar úr 50—
60% í 40%, og tollur af inn-
réttingum úr 90% í 60%.
í ræðu, sem fjármálaráð-
herra, Magnús Jónsson, flutti
á Alþingi síðastliðinn þriðju-
dag ræddi hann tollamálin
nokkuð og vék sérstaklega að
nokkrum þáttum tollskrár-
innar, sem þarfnast lagfær-
ingar. Hann sagði, að fyrir-
sjáanlegt væri að taka þyrfti
allt tollakerfið til rækilegrar
athugunar. Það væri vilji rík-
isstjórnarinnar að mörkuð
yrði heildarstefna í tollamál-
um og aðstöðu okkar varð-
andi lækkun innflutnings-
tolla. í grein, sem dr. Jóhann-
es Nordal, bankastjóri Seðla-
bankans, ritaði í síðasta hefti
Fjármálatíðinda, leggur hann
áherzlu á, að eitt mikilvæg-
asta verkefni á sviði efna-
hags og atvinnumála, sem
framundan er, sé að taka
tollakerfið í heild til endur-
skoðunar.
Ríkisstjórnin leggur nú vax
andi áherzlu á nauðsyn tolla-
lækkana, en sú þróun hefur
einmitt verið mjög ör í helztu
viðskiptalöndum okkar í
Vestur-Evrópu, sérstaklega
eftir að Efnahagsbandalagið
og Fríverzlunarbandalag Ev-
rópu komu til sögunnar. Öll-
um hlýtur að vera ljóst, að
íslendingar komast ekki hjá
því, viðskiptahagsmuna sinna
vegna, að fylgja þessari þró-
un. Öll ríki Vestur-Evrópu
nema ísland og Spánn eru nú
í einu eða öðru formi aðilar
að Fríverzlunarbandalagi Ev-
rópu eða Efnahagsbandalag-
inu. — Aðildarríki þessara
bandalaga njóta í sívaxandi
mæli forréttinda í tollum
fram yfir ríki, sem utan
þeirra standa.
íslendingar njóta nú mun
lakari tollakjara við útflutn-
ing á sjávarafurðum til EFTA
landanna en löndin innan Frí
verzlunarbandalagsins. T.d.
þurfum við að greiða 10%
toll af freðfisk og síldarlýsi
á sama tíma og Norðmenn
og Danir greiða aðeins 2%
toll og losna alveg við hann
um næstu áramót. Enn hef-
ur þetta ekki komið að veru-
legri sök vegna hagstæðrar
þróunar útflutningsviðskipta
á undanförnum árum, en ljóst
er, að að því hlýtur að koma,
að þessi tollamismunur verði
tilfinnanlegur fyrir útflutn-
ings-atvinnuvegi okkar.
Þegar rætt er um hugsan-
lega aðild íslands að Frí-
verzlunarbandalagi Evrópu,
fer ekki hjá því, að athygli
veki, hversu frændþjóðir
okkar á Norðurlöndum eru á
einu máli um, að samstarfið
innan EFTA hafi orðið þeim
til mikils framdráttar. Sér-
staklega eru Norðmenn á-
nægðir með árangurinn af
aðild sinni að EFTA, og eru
allir helztu norsku stjórn-
málaflokkarnir, þar á meðal
SF-flokkurinn norski, sam-
mála um það. Viðskipti milli
Norðurlandanna innbyrðis
hafa aukizt stórlega frá stofn-
un EFTA, eða að jafnaði um
15,2% á ári, á sama tíma og
útflutningur þeirra til ann-
arra viðskiptasvæða hefur að
eins aukizt um 7% árlega.
Árið 1964 jókst verzlun Norð-
urlanda innbyrðis um 19%.
Greinilegt hefur verið af
Norðurlandaráðsfundum und
anfarin ár, að málefni Frí-
verzlunarbandalagsins hafa
sett æ sterkari svip á þær
samkomur, og að þungamiðja
norrænnar samvinnu er nú á
sviði viðskiptanna, og það
innan EFTA .
í ítarlegri ræðu, sem Þór-
hallur Ásgeirsson, ráðuneyt-
isstjóri, flutti á ráðstefnu
EFTA fyrir nokkru, ræddi
hann um fordæmi íra, sem
gert hafa fríverzlunarsamn-
ing við Bretland í því skyni
að undirbúa írland undir þátt
töku í víðtækari fríverzlun
Evrópulanda. Telja írar að
með þátttöku í slíku sam-
starfi séu þeir að treysta efna
hagslegt sjálfstæði sitt og
styrkja Jrskan iðnað.
Öllum þessum staðreynd-
um hljótum við íslendingar
að veita atþygli um leið og
við metum rökin með og móti
aðild íslands að EFTA. Og
ekki fer hjá því, þegar litið
er til hagsmuna sjávarút-
vegsins og almennra hags-
muna lands og þjóðar, að
rökin fyrir aðild íslands að
EFTA eru mjög sterk. Greini-
legt er hinsvegar, að ef til
þess kæmi, yrði að gera sér-
stakar ráðstafanir til þess að
að auðvelda innlendum iðn-
aði þær breytingar, sem því
fylgdu. Og á það hafa allir
þeir, sem mælt hafa með þátt
/ÉíT YUf'fjW A22Z/M
25,000 íbúar í einu háhýsi
Húsið á að verða 340
metrum hærra en Esjan
ROBERT Gabriel heitir
irkitekt einn í Vestur-
Berlín, sem hefur háar hug
myndir. Hann vill nefni-
lega byggja háhýsi úr stáli
og léttum málmum, þar
sem 25 þúsund manns eiga
að búa og starfa.
Gabriel hefur lengi gengið
með þessa hugmynd sína, en
nú sé fyrsta áfanganum náð.
Hann hefur nú fengið vilyrði
fyrir lóð undir þetta risa-
vaxna hús sitt í bænum Mich-
elbach í Taunushéraði,
skammt frá Frankfurt. Þar
hefur bæjarstjórnin lýst því
yfir að hún hafi áhuga á hug-
myndinni. Þar er það aðeins
sóknarpresturinn, sem and-
mælir ,en hann segir hug-
myndina brot gegn sköpun-
arsögunni.
Hér sjást stærðarhlutföllin
milli Eiffelturnsins, Empire
State byggingarinnar og
hugmyndar Gabriels
töku íslands í EFTA einnig
lagt ríka áherzlu.
Þórhallur Ásgeirsson benti
á það í ræðu sinni, að menn
hlytu að velta því fyrir sér,
hvort hagsmunum okkar
væri bezt þjónað með því,
að ísland stæði eitt Vestur-
Evrópulanda, ásamt Spáni,
utan markaðsbandalaganna,
og hvort íslenzka þjóðin væri
fús til að sætta sig við verri
lífskjör og minni framfarir
en nágrannaþjóðir hennar.
Greinilegt er, að spurningin
um aðild íslands að Fríverzl-
unarbandalaginu er orðin
mjög knýjandi, og þess vegna
er hyggilegt, að landsmenn
allir geri sér sem bezta grein
fyrir öllum málavöxtum og
að umræður um þetta mál
einkennist fyrst og fremst af
skynsamlegu mati á hagsmun
Ef úr hugmyndinni verður,
og hús Gabriels reist í Mich-
elbach, mun stórhýsið verða
370 metrum hærra en hæsta
fjall Taunushéraðs. Turninn
verður 30 metrar í þvermál
og 1250 metra hár með 356
íbúðarhæðum. Til samanburð-
ar má geta þess að Eiffel-
turninn í París er 318 metr-
ar, en Empire State bygging-
in í New York 381 metri.
Heima hjá sér hefur Gabri-
el fjögurra metra hátt líkan
af háhýsinu fyrirhugaða. Og
þegar góðir gestir koma í
heimsókn er hann því fegn-
astur að fá að útskýra hús-
ið. Fyrst kemur áttatíu metra
há bygging umhverfis aðal
turninn, þar sem ætlunin er
að verði verzlanir, skólar,
kirkjur, kvikmyndahús og
leikhús. En í sjálfum turnin-
um verða átta þúsund íbúðir,
hver um sig 100 fermetrar.
Til að auðvelda íbúum ferð-
ir um húsið eru þar 114 hrað-
gengar lyftur og fjöldi vél-
knúinna stiga. Og eigin vind-
rafstöð á að sjá íbúum fyrir
allri orku. •
Gabríel bendir á að efstu
hæðirnar verði ofar skýjum,
og því mjög sólríkar. Telur
hann mjög ákjósanlegt fyrir
bæjaryfirvöldin að koma þar
Robert Gabriel arkitekt við
líkanið af háhýsinu
upp nokkurs konar sólbaðs-
stöð fyrir aðkomugesti, og
reiknar með 10 þúsund gest-
um á dag. Gæti þá bæjar-
stjórnin krafið þessa dags-
gesti um sérstakt gjald fyr-
ir heimsóknina, og haft drjúg-
ar tekjur af.
Ekki er ákveðið hvað íbúð-
irnar muni kosta í háhýsinu.
En Gabriel reiknar með að
lægsta verð á 100 fermetra
íbúð verði 100 þúsund mörk,
eða rúmlega ein milljón kr.
En verðið hækkað eftir því
sem ofar dregur.
um þjóðarheildarinnar en
ekki pólitískri tækifæris-
mennsku.
„BATNANDI
MANNI.........."
Cjálfsagt hafa menn ekki bú-
^ izt við því, að til þess
kæmi, að Einar Olgeirsson
léti í ljós sérstakan ugg yfir
því, að Atlantshafsbandalag-
ið liði undir lok. Af málflutn-
ingi þessa kommúnistaleið-
toga í nær tvo áratugi, mætti
þvert á móti ætla, að hann
mundi fagna þeirri stund. Nú
er hins vegar komið í ljós, að
svo er ekki.
Við umræður á Alþingi síð-
astliðinn miðvikudag sagði
Einar Olgeirsson, að hann
hefði alltaf verið andvígur
aðild íslands að Atlantshafs-
bandalaginu, en hann óttaðist
nú, að annað verra kynni að
taka við ef það liði undir
lok, og að Bandaríkin mundu
þá gera tilraun til að ná ís-
landi sérstaklega undir sig.
Um þessi ummæli verður
ekki annað sagt en að batn-
andi manni er bezt að lifa.
SL. laugardagskvöld var 3000
krónum stolið úr bát, sem iá í
Keflavíkurhöfn. Féll strax grun.
ur á einn skipverja þessa báts
og handtók Keflavíkurlögreglan
hann um nóttina, þá ölvaðan.
Var maðurinn settur í gæzlu-
varðhald og látinn sofa úr sér
vímuna. Daginn eftir neitaði
hann að hafa stolið peningun-
um og brá fyrir sig minnisleysí.
I gærdag játaði hann loks á sig
sökina en var búinn að eyða
öllu fénu.