Morgunblaðið - 04.01.1967, Blaðsíða 10

10
MORGUNBtAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. JANÚAR 1%7.
fslendingar áttu 878 skip um ára-
mótin — samtals 148.549 br.tn.
Skipastóllinn minnkaði um 10 þús. tonn
— 21 skip bœttist í flotann árið 1966
SAMKVÆMT yfirliti skipaskoð-
unarstjóra um skipastól lands-
manna um áramótin, kemur í
Ijós, að að hann hefur minnkað
um tæpar 10 þúsund lestir.
Skipin voru alls 878, samtals
148.549 brúttótonn.
Hér fer á eftir skýrsla skipa-
skoðunarstjóra
1. Skipastóllinn 1. janúar 1967.
„í dag var lokið við að taka
saman handrit að skrá yfir ís-
lenzk skip, en í þeim bæklingi
er skipastóllinn skráður miðað
við 1. janúar 1967. Baeklingur-
mn, sem gefinn er út af Skipa-
skoðun ríkisins er nú í prentun
og verður tilbúinn til dreifingar
og sðlu innan skamms.
Heildar niðurstöðutölur yfir
íslenzk skip 1. janúar 1967 eru
þessar:
Fiskiskip undir 100 rúmlest-
um brúttó eru 557, samtals 19.014
rúmlestir. Fiskiskip 100 rúm-
lestir og yfir, togarar ekki með-
taldar, eru 184 skip samtals
35.559 brúttórúmlestir. Fiski-
skipum undir 100 rúmíestum hef
ur fækkað um 43 skip, en stærri
fiskiskipunum hefir fjölgað um
12 skip á árinu. Togurum hefir
fækkað um 6 skip, en skráðir
togarar eru nú 32 alis. Allur ís-
lenzki skipastóllinn telur nú um
#78 skip, samtals 148.54)9 brúttó-
rúmlestir. Á árinu hefir islenzk-
#m skipum fækkað alls um 32
skip og skipastóllinn minnkað
um tæplega 10000 brúttórúmlest-
ir alls. Á öllu landinu voru
skráðir um áramótin 1234 opnir
vélbátar, samtals 3318 rúmlestir.
Z. Skip strikuð út af skipaskri
árið 1966.
Árið 1966 voru 45 skip, strikuð
fict af skipaskrá og stærð þeirra
•amtals er 19.441 brúttórúmlest.
Mest munar hér að sjálfsögðu
ttm olíuflutningaskipið Hamra-
lell 11.488 brúttórúmlestir,
stærsta skip íslenzkt, sem selt
var til Indlands og afhent kaup-
endum í 'Hamborg 21. desemfoer
3. Aldur islenzkra skipa.
Fróðlegt er að athuga aidur
íslenzkra skipa á skrá Elzta skipl nót og kraftblökk.
íslenzkt er fiskiskipið Björn
Riddari, VE-127, sem smíðaður
er úr furu og eik í Briham í
Englandi árið 1878, en stækkað-
ur árið 1942. Alls eru 3 skip
smíðuð fyrir aldamót enn á
skrá og í notkun. Annars má
5. Skip í smíðum erlendis 1967 stálfiskiskip í sraíðum, eitt
fyrir íslenzka aðila.
Þann 1. janúar 1967 voru 28
stálfiskiskip í smíðum erlendis
fyrir íslenzka aðila, samtals er
áætluð stærð þeirra 8829 brúttó-
rúmlestir. Það er athyglisvert
hve öll þessi skip eru af líkum
stærðum og gerðum. Þau minnstu
eru áætluð um 265 brúttórúm-
lestir að stær, en þau stærstu
um 500 brúttórúmlestir. Öll eru
þessi skip smíðuð fyrst og
fremst til síldveiða með herpi-
Þau eru öll með fullkomnasta
búnaði, sem völ er á til veiða og
siglingar. Langflest eiga þau
samkvæmt samningi að afhend-
ast á árinu 1967, en fimm á ár-
inu 1968.
Sem skip í smíðum eru hér
1966. Önnur skip, sem seld hafa
verið út landi á árinu eru tog-
arinn Fylkir, RE-171, sem seldur
var til Bretlands, togarinn Jón
Forseti, RE-108, sem einnig var
seldur til Bretlands, flutninga-
skipið Katla, sem selt var til
Grikklands, flutningaskipið
Skjaldbreið, selt til Bretlands,
togararnir Pétur Halldórsson,
RE-207, Akurey, AK-77, og
Bjarni Ólafsson, RE-401, sem
allir voru seldir tii Noregs á ár-
inu, og að lokum strandferða-
skipið Hekla, sem selt var til
Grikklands.
Þannig hafa 9 skip verið seid
úr landi á árinu, samtals 17.982
brúttórúmlestir að stærð.
Skip þau yfir 10 brl., sem far-
izt hafa og því verið strikuð út
á árinu eru Eyjaberg, VE-130,
sem strandaði á Faxaskeri við
Vestmannaeyjar 7. marz 1966,
Hanna, RE-181, sem brann og
sökk NV af Garðskaga 2. des.
1965, Jónas Jónasson, GK-101,
brann og sökk á Eskifirði 4. júlí
1966, Fram, AK-58, sem brann
og sökk 11. ágúst 1966, Mjöll,
HE-10, sem tekin var trausta-
taki af ölvuðum manni og
strandaði inni á sundum við
Reykjavík, Hrönn II, SH-236,
sem sökk á Breiðafirði 28. nóv- Ásgeir RE-60 nýjasta skip flotans kom til landsins á Þorláksmessu.
ember 1966, Sæúlfur BA-76, sem
þeirra er áætlað 200, annað 320
og það þriðja 350 brút.órúmlest
ir að stasrð. Svo er að iokum að
geta um að hjá Skipasmíöastöð
Þorgeirs og Ellerts á Akranesi
er hafin frumsmíði stálfiski-
skips, sem verður um 100 brúttó
lestir að stærð.
Þannig eru í smíðum innan-
lands 9 fiskiskip og stærð þeirra
áætluð samtals 2143 brúttórúm-
lestir.
7 .Lenging fiskiskipa
Á árinu 1966 voru lengd ails
16 stálfiskiskip, og með því jókst
stærð þeirra samtals um 502
brúttórúmlestir.
Skipin hafa verið lengd með
þeirrt hætti, eins og kunnugt er,
að þau voru skorin í sunrtur
m
nýlega hafði verið lengdur og
sökk út af Austfjörðum 25. nóv.
1966 með síldarhleðslu, og loks
Svanur, RE-88, sem sökk í róðri
út af Vestfjörðum 22. desember
1966. Af þessum 8 skipum er
hinn síðasttaldi að sjálfsögðu
þungbærastur, þar sem fórust
6 ungir menn. Allar áhafnir
hinna skipanna börguðust.
Auk þehra 9 skipa, (17982 rl),
sem seld hafa verið úr landi og
8 skipa (581 brL), sem farizt
hafa, hafa verið srtrikuð út 28
skip. Langflest þeirra eru tré-
skip, sem horfið hafa af skipa-
skrá vegna elli eða að þau hafa
verið dæmd óviðgerðarhæf vegna
bráðafúa.
Verkstæðispláss
Ca. 250 ferm. óskast. Þarf að hafa góða
aðkeyrslu. — Tilboð leggist inn á afgr.
Mbl., merkt: „8385“.
ÞEIR HEPPRUIHR ?
(aðeins þeir sem eiga miða.)
Góðfúslega endurnýjiÓ
fyrir 7. janúar
HRPPDRIEIIlTi
skipta skipunum eftir aldri í
flokka, og kemur þá í ljós að
7 skip voru smíðuð árin
1900-1909, alls 154 rúmlestir.
22skip voru smdðuð áxin
1910-1919, alls 676 rúmlestir.
46 skip voru srrwðuð árin
1920-1929, alls 1750 rúmlestir.
82 skip voru smíðuð árin
1930-1939, alls 3829 rúmlestir.
192 skip voru smíðuð árin
1940-1949, alls 37105 rúmlestir.
235 skip voru smíðuð árin
1950-1959, alls 49.909 rúmlestir.
279 skip voru smíðuð árin 1960
og síðar, alls 54.301 rúmlestir og
óknnugt er um aldur 12 skipa,
alls 678 brl.
Ef miðað er við rúmlestatölu,
þá kemur þannig í Ijós, að meg-
inhluti íslenzkra skipa er smíð-
aður árið 1940 og síðar, því á
þessum 26 árum eru smiíðuð skip
samtals 141.315 brúttórúmlestir,
af alls 148.549 rúmlesta heildar-
skipastól.
Skip 16 ára og yngri eru 514
af samtals 878 skipum, og stærð
þeirra samtals er 104.210 rúmlest
ir. Meir en tveir þriðju hlutar ís-
lenzks skipastóls er því skip
yngri en 16 ára.
4. Ný skip, sem bætzt hafa við
skipstól á árinu 1966.
Á árinu 1966 hafa alls 21 nýtt
skip bætzt í íslenzkan skipastól.
Af þessum skipum eru 15 fiski-
skip, alls 3896 brúttórúmlestir
að stærð, tvö þessara fiskiskipa
eru smíðuð úr tré en 13 úr stáli,
öll síldveiðiskip, frá 200 upp í
355 brúttórúmlestir að stærð.
Sex önnur skip hafa bætzt í
íslenzkan skipastól á árinu sam-
tals 3910 brúttórúmlestir, en þau
eru: Flóabáturinn Baldur, 180
rúmlesta stálskip, smíðaður í
Stálskipasmiðjunni í Kópavógi,
sementflutningaskipið Freyfaxi,
1041 brúttórúmlest, smíðaður í
Noregi. — Björgunars'kipið Goð-
inn, 139 brúttórúmlestir, sem
keypt var notað til landsins.
Olíuskipið Héðinn Valdimarsson,
81 brúttórúmlest, var smiíðað í
Noregi. Hafnsögubáturinn Björn
lóðs, 7 brl., tréskip smíðað í
Hafnarfirði. Loks er svo síldar-
flutningaskipið Haföminn, 2462
brúttórúmlestir, sem keypt var
notað til landsins, og er það
stærsta skip, sem bættist í flot-
ann á árinu 1966.
talin öll þau skip, sem ókomin
eru til íslands og samið hefir
verið um fyrir áramót, og
samningar og smíðalýsingar hafa
hlotið viðurkenningu Fiskveiði-
sjóðs og Skipaskoðunarstjóra.
Þessi 28 fiskiskip í smíðum er-
lendis skiptast þannig milla
landa að
15 skip eru í smíðum í Noregi
8 skip í Austur-Þýzkalandi
4 skip í smíðum í Hollandi og
1 skip í smíðum í Danmörku
og er það fyrsta stálfiskiskip,
sem Danir smíða fyrir íslend-
inga.
Aðeins tvö önnur skip eru i
smíðum erlendis, — og getur
reyndar annað þeirra vel talizt
fiskiskip, þ.e. sildarleitarskipið
íslenzka sem er í smíðum í
Lowestoft í BretlandL Þetta
skip er eins og kunnugt er byggt
sem skuttogari, en getur þó líka
veitt með herpinót og kraft-
blökk. Stærð þess verður um
500 brúttórúmlestir. í Álaborg í
Danmörku er svo í smíðum nýtt
varðskip fyrir Landhelgisgæzl-
una, en stærð þess er áætluð um
1000 brúttórúmlestir. Síldarleit-
arskipið á að afihenda í júlí
mánuði 1967, en varðskipið í árs
byrjun 1968.
6. Skip í smíðum innanlands 1.
janúar 1967.
Aldrei fyrr hafa verið eins
mörg stálfiskiskip í smíðum inn-
anlands og nú um þessi áramót,
og er það gleðilegur vottur um
þá þróun sem greinilega er fram
undan, — mjög aukin nýsmíði
stálskipa innanlands.
Aðeins þrjú t.réskip eru nú
skráð í smíðum innanlands. Eitt
skip áætlað 140 brúttórúmlestir
er í smíðum í Dröfn í Hafnar-
firði, eitt 18 rúmlesta tréfiski-
skip er í smíðum hjá Einari Sig-
urðssyni í Fáskrúðsfirði og eitt
36 rúmlesta tréfiskiskip er í
smíðum hjá Skipavík h/f, í
Stykkishólmi.
Tvö stálfiskiskip eru í smíðum
í Slippstöðinni h/f á AkureyrL
Er annað áætlað 460 rúmlestir,
en hitt um 520 brúttórúmlestir,
og er það stærsta stálskip, sem
hefir verið smíðað á íslandi, og
auk þess stærsta stálfisk'skip.
sem nú er í smíðum fyrir Í-Iend
inga heima og erlendis. Stálvík
h.f. í Arnarvogi er með þrjú
miðskipa, dregin sundur, og síð
an nýr viðbótarmiðhluti rafsoð-
inn inn í skipið. Skipaskoðunin
hefir frá upphafi reyn* að hafa
hemil á þessum lengingum skip-
anna, og hefir aðeins viljað leyfa
takmarkaða lengingu og þá mið
að við hlutföll milli lengdar og
breiddar og lengdar og dýptar
skipanna. Lengdu skipin verða
yfirleitt veikari langskips, fíest
hlaðast ver og fara ver undir
farmi. Vegna mikillar síldveiði
undanfarið og stöðugt stækk-
andi sHdarskipa, var reynt að
auka hæfni minni skipanna á
þennan hátt til áframhaldandi
sfldveiða á fjarlægari miðum.
Reynslan hefir nú greinilega
sýnt að þessar lengingar eiga á
mörgum skipanna takmarkaðan
rétt á sér. Er því ósennilegt, að
mörg skip verði lengd hér eftir,
þótt enn sé rætt um lengingu
einstakra skipa.
Vegna þessara lengdu skipa,
sem í skipaskránni hafa sömu
nöfn og númer og áður, en hafa
stækkað að lengd og rúmlestu.n,
er ekki hægt að bera saman
skipafjölda og rúmlestafjöldann
í heild, milli ára, nema hafa
þessi skip sérstaklega í huga.
Þessvegna er þess nú getið I
skránni ef skip hefir verið lengt.
8. Stærð skipastólsins og
íslenzkrar siglingar
Það er athyglisvert, að ís-
lenzki skipastóllinn hefir minnlo
að verulega á árinu 1966 og skip
um fækkað líka, þrátt fyrir tölu
verða endurnýjun stærri sild-
veiðiskipanna. íslenzkur skipa-
stóll er að verða einlhæfari, þvi
nær öll viðbót við skipastólinn
árið 1966 er tengd síldveiðum,
og öll 28 fiskiskipin í smíðuin
erlendis eru síldveiðiskip. Það
er eðlilegt að aukning verði
mest, þar sem arðfoærast virð-
ist hverju sinni. Þó er rétt að
minnast þess, að ástæðan fyrir
minnkun skipastólsins í rúmlest
um er fyrst og fremst saia
Hamrafellsins og nokkurra ann-
arra flutningaskipa, svo og sala
togaranna. Fækkun á tölu skipa
kemur einkuim af fækkun fiski-
skipa undir 100 brúttórúmlest-
um. Ef halda á í horfinn er þvi
endurnýjun fullkominna og vel
búinna fiskiskipa til bolfisk-
Framhald á bls. 23.