Morgunblaðið - 14.03.1967, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐI©, ÞRIO.JUDAGUR 14. MARZ ldOT.

Útgefandi:
Framkvaemdastjóri:
Ritstjórar:
RitstjórnarfuUtrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
I lausasölu kr.
Áskriftargjald kr. 105.00
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Simi 22480.
7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
NÝSKÖPUN
BOLFISKVEIÐA
í undarvförnum árum hefur
gífurleg uppbygging orð-
ið í sjávarútvegi okkar og þó
sérst'aklega þeim greinum
hans, sem stunda síldveiðar.
Þessi þróun sést bezt á því,
að frá árinu 1958 og til síð-
ustu. áramóta befur fiskiskip-
um. yfir 100 rúmlestir að
stærð fjölgað úr 49 upp í 184
skip og nú eru í byggingu 34
skip fyrir íslenzka útgerðar-
menn og félög og er talið að
meðalstærð þeirra skipa, sem
í byggingu eru, verði um 318
rúmlestir.
Hins vegar hefur skipum
undir 100 rúmlestum að stærð
fækkað nokkuð á síðustu ár-
um og ennfremur hefur orðið
verulegur samdráttur í út-
gerð botnvörpuskipa. En talið
er að um 20 botnvörpuskip
séu gerð út hér á landi í dag,
en voru árið 1954 um 51 skip.
Matthías Bjarnason, alþing
ismaður, gerði þessa þróun í
sjávarútvegi okkar að umtals
efni í ítarlegri ræðu, sem
hann flutti á Alþingi sl. föstu-
dag um sjávarútvegsmál og
• sagði þar m. a.:
„Við höfum á undanförn-
um 'árum lagt höfuðálherzl-
una á að byggja stærri skip,
sem fyrst og fremst hafa ver-
ið byggð með síldveiði fyrir
augUm. En á sama tíma hefur
aftur hrakað minni útgerð-
inni. Það er hún, sem fyrst og
fremst skapar frystihúsunum
og atvinnuMfinu víðsvegar
um land og ekki síður hér við
Faxaflóa, helztu atvinnuna
og ef hér heldur áfram sem
nú horfir, er víða vá fyrir
dyrum á litlum stöðum úti
um land í sambandi við öflun
- fisks fyrir frystilhúsin og fisk-
iðnaðirm í landinu. Á undan-
törnum árum hafa um 48%
af heildarfiskafla landsmanna,
að undanskilinni síld, verið
veidd á tveimur mánuðum á
áririu og það gerir það að
verkum að nýting fiskiðnað-
arfyrirtækjanna er ekki með
þeim hætti, sem æskilegt er.
Hér þyrfti að verða mjög
veruleg breyting á og þyrfti
einriig að fara inn á riýjar
greinar fyrir fiskveiðarnar
til þess að jafna veiðina
vegna þeirra mörgu, miklu
• fyrirtækja, sem nú hafa búið
sig undir iðnaðinn og hafa
gert það snilldarlega á liðn-
um árum . til þess að skapa
þeifn jafnari rekstrargrund-
völi en verið hefur“.
Það kom einnig fram í
ræðu Matthíasar Bjarnason-
ar, að nýting á afkastagetu
frystihúsanna í landinu er
tiltölulega lítil, en árið 1960
var hún um 17% en 1964 um
17,3% og 1965 um 19%, en
það var mjög gott ár fyrir
frystihúsin svo sem kunnugt
er.
Af þessum staðreyndum er
ljóst, að nú ríður á miklu að
skapa grundvöll fyrir ný-
sköpun bolfiskveiðanna í
landinu, en á gengi þeirra
byggist mjög atvinnuástand
víða um iand. í þessum efn-
um hlýtur að vakna spurning
um það, hvort hægt er að
bæta rekstrargrundvöli minni
bátanna með srníði nýrri
skipa undir 120 rúmiesturn
að stærð, sem betur væru bú-
in tæknilega en nú er, þannig
að minni mannafla þyrfti á
skipin og rekstur þeirrr að
öðru íeyti hagkvæmari en
hinna tiltölulega gömlu skipa,
sem þessar veiðar stunda nú.
Átta þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins hafa lagt fram á
Alþingi frumvarp um stofn-
un fiskimálaráðs, sem m. a.
á að hafa það hlutverk að
samræma uppbygginguna í
sjávarútveginum, þannig að
hún verði ekki einskorðuð
við eina eða fáar greinar
sjávarútvegsins, eins og oft
hefur viljað bregða við. Það
væri vissulega eðlilegt hlut-
verk fyrir slí'kt fiskimálaráð
að taka bolfiskveiðarnar til
rækilegrar athugunar og
kanna ítarlega með hverjum
hætti unnt er að leggja grund
völl að nýsköpun þeirra en á
því er mikil þörL
HRING-
SNÚNINGUR
KOMMÚNISTA
¥ ¥ ringsnún i ngu r komm ún-
** ista í utanríkis- og ör-
yggismálum íslenzku þjóðar-
innar hefur nokkuð verið til
umræðu að undanförnu. Eins
og kunnugt er, hafa komm-
únistar byggt málfl'utning
sinn undanfarin ár á því, að
varnarliðið á Keflavíkurflug
velli skuli fara af landi brott
og ísland lýsa yfir ævarandi
hlutleysi. Forsætisráðherra,
Bjarni Benediktsson, benti á
í ræðu á Alþingi á dögunum,
að forsvarsmenn kommún-
ista voru manna fyrstir til
þess að undirstrika þegar
fyrir heimstyrjöldina síðari,
tilgangsleysi hlutleysis og
lögðu til að íslendingar leit-
uðu ábyrgðar annara þjóða
m.a. Bandaríkjanna á sjálf-
stæði landsins, og að þessar
þjóðir kæmu íslandi til varn-
ar ef á þyrfti að halda. En
Luxemburg
EF SV-ihluti stórhertogadæm-
isins Luxemburg, sem liggur
að landamærum Frakklands
og - Belgíu, væri sneiddur frá
væru eftir 1000 fermílur af
paradísarríki. Landið nær frá
vötnum og skógum Ardennes
til norðurs að búgörðunum og
skógunum í Bon Pay (Land-
inu Góða) og að Moselledaln-
um. Þetta er land ævintýra-
sagnanna með fagra kastala,
straum'hörð fljót, bændabýli
er Wkjast því, er var j sög-
unni um Hans og Grétu, alda
gömul þorp en ítoúarnir eru
sjálfstætt ríki og vingjarnlegt
fólk, sem talar þrjú tungu-
mál, frörisku, þýaku og sín á
milli mál, sem málfræðingar
nefna Mosel Frankisc/h.
Efnahagur ríkisins byggkt
nær eingöngu á iðnaðinum I
syðsta hlúta þess. Þungaiðiað
urinn hefúr yfirtekið allt land
svæðið alveg frá iandamæ-ij-
borgunum Longwy og E?ch
að mörkum Bettemburg. Ef.i&
verksmiðiur, stáliðjuver, kola
námur, járnnámur og málm-
grýtisnámur með rennibraut-
um fyrir flutningakörfurnar
þekja hæðirnar og þrengja að
þorpum og borgum.
135 þúsund vinnandi fbúar
eru í Luxemtourg og 44%
þe> vinna við stáliðnaðinn,
þar ar margir innflytjendur
frá Spáni og Portúgal. Luxem
burg flytur út 94% af stálvör
um sínum og er V-Þýzkaland
stærsti kaupandinn. Stáliðnað
ur þess hefur undanfarið átt
við erfiðleika að etja og
áframhaldandi velmegun Lux
emburgar getur verið undir
því komin hvernig tillögurnar
leysast, sem hún og hin mark
aðsbandalagslöndin 6 eru nú
að kanna um sameiginlega
fjárfestingu, framleiðslu- og
innflutningseftirlit og hækk-
un stálverðsins.
Borgin Luxemburg er
hjarta hertogadæmisins og
höfuðborg landsins hefur hún
verið síðan 963 er 'hertogi frá
Ardennois reisti þar kastala
á hæðunum þar sem fljótin
Alzette og Perrusse mæta=t
Þrátt fyrir að Luxemburg
þrátt fyrir alla samninga.
Luxemburgarbúar leiggja
mikla alúð við að varðveita
helztu minjar borgarinnar svo
sem leifar af gömlum köstul-
um og leynigöngin, sem liggja
frá honum, hina sögulegu
Notre Dame dómkirkju og
Jesúítaklaustrið.
Skammt frá gömlu kastala-
virkjunum stendur nýtízku-
legur skýjakljúfur yfirráðs
evrópskra kola og stálfram-
var voldugasta borgárvirkið
á miðöldum réðust Spánverj-
ar, Austurríkismenn og Frakk
ar inn í landið til skiptis á
árunum 1443—1815 og her-
tóku það. Þýzkaland lagði
það undir sig í heimsstyrj-
öldinni fyrri og innlimaði það
í heimsstyrjöldinni síðari
leiðenda, verðugur minnis-
varði Robert Sohumans, Lux-
emtourgarbúans, sem átti
frumkvæðið að samvinnu
landanna, sem síðar sbofnuðu
Markaðsbandalagið, innan
kola- og stáliðnaðarins. Aðild
Luxemiburgar að Markaðs-
Framhald á bls. 22
afstaða kommúnista til þess,
hvort ísland eigi að lýsa ýfir
Mútleysi e ða ekki, byggist
auðvitað á pólitískri afstöðu
Sovétríkjanna hverju sinni,
og hagsmun'um þeirra, og
iþess vegna hafa kommúnist-
ar rekið áróður fyrir hlut-
leysi hér á landi á undan-
förnum árum.
Á sama hátt hafa kommún-
istar raunverulega farið heil-
an hring í vamarmálum ís-
lenzku þjóðarinnar. Þeir
hafa á þeim tíma, sem þeir
hafa verið uban ríkisstjórnar,
barizt fyrir brottför varnar-
liðsins, en eins og Bjarni
Benediktsson benti á í ræðu
sinni á Alþingi, tóku þeir
raunverulega ábyrgð á dvöl
varnarliðsiris hér á landi í
tíð vinstri stjórnarinnar og
gerðu brottför þess ekki að
fráfararatriði í þeirri rí'kis-
stjórn, og nú fyrir nokkru
hefur einn málsvari komm-
únista lýst því yfir, að þeir
muni ekki gera brottför varn-
arliðsins að úrslitaatriði fyrir
þátttöku í rí'kisstjóm.
Af þessu er ljóst, að komm
únistar snúast í utanrfkis- og
öryggismálum íslenzku þjóð-
arinnar eftir því sem hentar
hagsmunum Sovétríkjanna
og stundarhagsmunum þeirra
sjálfra hér á landi. Þeir eru
reiðu'búnir til þess að faMast
á dvöl varnarliðsins, ef þeir
eiga kost á þátttöku í ríkis-
stjórn og afstaða þeirra til
hlutleysis íslands í alþjóða-
málum fer atgjörlega eftir
því, sem hentar húsbændum
þeirra í Moskvu hverju
sinni.
ÚRSL/T FRÖNSKU
KOSNINGANNA
ingkosningum er nú lokið
í Frakklandi og úrslit
þeirra þau, að stuðningsflokk
ur de GauJle Frakklandsfor-
seta hefur hlotið meirihluta
í franska þinginu, en þó
mjög takmarkaðan. Úrslit
þessi benda til þess að stefna
de Gaulle í utanríkis- og inn-
anlandsmálum eigi ekki
stuðning meirihluta frönsku
þjóðariinnar, en þó virðast
Frakkar enn kjósa það öryggl
og þá festu, sem samfara er
völdum de Gaulle. Hins veg-
ar hafa þeir komizt að þeirri
niðurstöðu í þessum kosning-
um, að Frakklandsforseti ag
stuðningsflokkur hans hafi
gott af nokkru sterkara að-
haldi heldur en hann hefur
haft á undanförnum árum.
Stefna de Qauile í utanrík-
ismálum hefur verið mjög
umdeild utan Frakklands og
innan, sérstaklega afetaSa.
hans til A11 an tsh a fsbanda 1 ag*
ins og inngöngu Breta í Efna-
hagsbandalagið. Ætla mætti
að kosningaúrslitin nú verði
til þess að hann færi sér hæg-
ar í þessum efnum en áðue
og tæki meira tillit til al-
menningsiálitsins, en hins veg
ar bendir reynslan af stjórn-
arfari de Gaulles til þess, að
hann muni fara stnu fram
þrátt fyrir þessi úrslit, þvtí
að sú varð niðurstaðan eftir
for9etakosningarnar aíðuntu
í Frakklandi og urðu úrslit
þeirra þó attt annað en óum-
deilanlegur sigur fyrir Frakác
landsforsettfc.