Morgunblaðið - 23.03.1967, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23.’ MARZ 1967,
17
Steinn Emilsson. Myndin er máluð fyrir mörirum árum af
Gunnlaugi Blöndal listmálara, en þeir voru herbergisfélagar í
EFTIR
FRIÐRIK SIGURBJÖRNSSON
EITT sinn var ég, seim þessar
línur skrifa, að sinna fréttarit-
arastarfi fyrir Morgunblaðið
vestur í Bolungavik við ísa-
fjarðardjúp. Þetta var mörgum
árum áður en ég gerðist blaða-
maður við sama blað.
Togarinn Egill rauði frá
Neskaupstað hafði strandað
nndir Grænuhlíð, og þrátt fyr-
ir vasklegar björgunaraðgerðir
týndu 5 ungir Færeyingar þar
lifinu.
Eitt líkið kom á línu hjá
m/b Völusteini frá Bolungavík,
sem þá var staddur út af Vík-
um. Var þetta auðvitað mikil
frétt, og lagði ég strax af stað
til að síma blaði mínu hana.
Á leiðinni út Hafnargötuna
hitti ég mann, framan við
Sparisjóðinn, sem gekk með
mér spölkorn fratmhjá gömium
verbúðum og beitningarskúr-
um út undir Brimihrjót. Þetta
var Steinn Bmilsson jarð-
fræðingur, sá maður á landinu,
íem býr yfir einna mestum
persónuleika fyrir sakir ein-
stakra gáfna og annars andlegs
atgerfis.
Mig langar til að gera til-
raun til að lýsa Steini, þótt oft
bresti mann orð til að lýsa vin-
um sínum, þegar þau orð eiga
að fara vítt og breytt <um lands-
byggðina.
Eitt er það í fari Steins Em-
ilssonar, sem hvað fyxst vakti
athygli mína á manninum, ig
það er þessi óstöðvandi löngun
hans að fræða og miðla öðrum
af þekkingu sinni. Þarna gejck
hann benhöfðaður uim götur og
torg sinnar heimabyggðar,
teinréttur, með eilítinn skalla
efst á hvirfli, að jafnaði frakka
laus, en þó í jakka eða rauð-
brúnni rússskinnsúlpu, gaf sig
á tal við marga menn, og ekki
aðeins fullorðið fólk, heldur, og
ekki síður börn og unglinga.
Og alltaf var hann að fræða,
sífellt að segja fólki frá öllu
milli hjmins og jarðar.
Svonalagað sést ekki nema
einu sinni á öld.
Sérlega er honum hugleik-
ið allt, sem vék að náttúru
landsins, og oft er indælt að
'heyra hann benda á ýmiss stór-
merki náttúrunnar, það þurfti
ekki að vera annað en fallegt
skýjafar, þá gneistaði frásögn-
in, og hann sagði af hragði:
„Góði bezti, horfðu á þetta
einu sinni til. Svona lagað sést
máski ekki nema einu sinni á
öld“.
Ekki lét hann sér heldur
nægja götur til fræðslu - og
fróðleiks, heldur stofnaði hann
Unglingaskóla í Bolungavík,
og var síðan um langt árabil
skólastjóri Barna- og unglinga-
skólans þar, og þótti afbragðs
kennari, og sanna það bezt
ágætir nemendur hans, sem
langskólanám hatfa sótt.
Frá þeim heyrði ég það oft,
hvað þeir áttu mikið honum að
þakka í sínum námsferlL
Erlendir vísindamenn hafa
getið ranmsókna hans í ritum
sínum, óg sá ég mörg bréf, sem
þeir höfðu skrifað honum.
Rétt er að geta þess, að
Steinn skrifaði einhverju fall-
egustu koparstungu, sem sézt
hefur, og kom það honuim vel
í löngu starfi, sem sparisjóðs-
stjóri þar vestra.
Ekki get ég heldur stillt mig
um að minnast á dagbækur
hans og fræðipistla, eða hvern-
ig hann gekk frá merku steina-
»afni. Allt er þetta til fyrir-
myndar ungum vísindamönn-
um.
Gaf aflakóngum fyrstu önglana.
Svo sem eðlilegt er, hefur
Bolungavík fóstrað margan afla
kónginn, og vist er um það, að
Oslo.
sinn fyrsta öngul hafa þeir
fengið hjá Steini til að draga
fisk úr sjó fram á Brjót.
Svo var netfnilega mál með
vextL að Steinn keypti jafnan
talsvert magn af litlum öngl-
um, sem hann gaf tápmiklum
drengjum eftir að þeir höfðu
aflað sér leyfis foreldra sinna
til að stunda ufsa- og kolaveið-
ar á Brimihrjótnum.
Þannig hefur Steinn leitt börn-
in við hlið sér og sagt þcim frá
dásemdum náttúrunnin. Mynd-
in er tekin, þegar Steinn var
rétt undir sjötugu.
Steinn Emilsson hefur á
langri ævi sinm. — á næsta ári
verður hann 75 ára gamall —
jafnan látið sig félagsmál mikið
skipta. Hreppsniefndarmaður í
Hólshreppi var hann lengi,
og komu þar í ljós hæfileikar
hans, sem ræðumanns og gátfu-
manns, hvað hann var fljótur
að átta sig á flóknum málum.
Hann var um eitt skeið rit-
stjóri Vesturlands, blaðs Sjálf-
stæðismanna, og hann *var
fyrsti formaður Sjálfstæðis-
félagsins Þjóðólfs í Bolunga-
vík, þótt hann sserist síðar til
fylgis við Alþýðuflokkinn.
Fer enga meðalvegi.
Ekki er nokkur vafi á þvL
að þeim sem Sbeini hafa kynnzt
eru sammála um það, að sér-
stæðari persónuleiki er vand-
fundinn á íslandi. Hann er
maður, sem fer enga meðalvegL
því að hann er í engu meðal-
maður, og fer því þá vegi, sem
þeim einum hentar, sem góður
guð hefur gefið aflið góða til
að vera ofar samferðamönnum
sínum.
Og í bókstaflegri merkingu
hefur hann haldið sig otfar öðr-
um, því að leiðir hans hafa ær-
ið oft legið um fjöll og fyrn-
indi í leit að steinum og jarð-
efnum, því að á því sviði á
Steinn fáa sína líka. Held ég
einnig, að þá hafi honum líkað
lífið bezt, þegai hann var einn
úti í náttúrunni við rannsókn-
ir sínar.
Auðvitað er Steinn ekki laus
við bresti ýmiss konar, fremur
en aðrir menn, dauðlegir, og
hver er sá, sem aí því getur
hælt sér? Fer enda bezt á því,
að kostir og gallar haldist 1
hendur, og þá munu menn
mestir í íslandssögunni, þegar
svo.er.
Skáld gott er hann.
Eins þáttar er ógetið í fari
Steins, og 'það er skáldskapar-
gáfa hans, sem hann að vísu
fer vel með, og sólundar ekki.
Fsr vel á því, að ég endi þessa
lýsingu mína á Steini Emils-
syni með því að birta ljóðabréf
eitt, sem hann sendi skáld-
systur sinni aldraðrL Guðlaugu
Guðnadóttur, sem þá var stödd
vestra, og hatfði ljóðað á
hann:
Það er sagt, að hér sé vor.
„Elligrímu og gráu hárin
gefa okkur liðr.u árin
undarleg og annarík.
Eignumst von og vökudrauma,
vini góða, huldustrauma,
oftast verður ævin slík.
Ellitöfrai af mér falla,
orð mín berast milli fjalla:
komdu snöggvast, Guðlaug góð,
Ég bíð þín hér á bala grænum,
blakta grös í sunnanblænum.
Syngja þrestir sumarljóð.
í þessu draumabjörgin hrusbu,
bjarbálfar og dísir þustu
framihjá, þar sem Steinninn
stóð.
Ég sá nú fagra víða velli
vera inn’ í DraumafelLi.
>ú sást mig ekki, rósin rjóð.
Ég sé þig brosa, sá þig unga,
sá þig fegurri’ en nokkur tungi
getur komið orðum að.
>ú vissir ekki af veröld minnL
vissir ekki, að ég var inni
í fellinu, er þú fórst atf stað.
Allir vilja áfram halda.
Eignast skaltu þúsundfalda,
ósk um gleði og gæfuspor.
Við hittumst kannski hinum
megin
og höldum bæði upp sama
veginn.
— >að er sagL að þar sé vor —“.
Einbýlisliiís á Sólvöllum
Til sölu eða leigu frá 15. maí n.k. er steinsteypt
húseign, tvær hæðir og kjallari. >eir sem óska eftir
frskari upplýsingum, vinsamlegast leggi inn á af-
greiðslu Morgunblaðsins nafn og heimilisfang ásamt
símanúmeri fyrir 1. apríl n.k. merkt: „Sólvellir —
2066“.
Til sölu
140 ferm. jarðhæð með sérinngangi í nýlegu stein-
húsi við Kópavogsbraut. Á hæðinni eru 5 her-
bergi, 2 eldhús, þvottahús, og 2 geymslur. Sérkynd-
ing. Hentar sem ein íbúð (6 herb. eldh.) fyrir stóra
fjölskyldu eða sem tvær minni fyrir fjölskyldur
sem þekkjast. Verð 1100 þús. Útb. 630 þús. Hag-
sgetð lán fylgja. íbúðin er laus fljótlega.
Fasteignasala Sigurðar Pálssonar. byggingameist-
ara og Gunnars Jónssonar, lögmanns, Kambsveg
32. — Símar 34472 og 38414.
E L D H Ú S
Sími 3 85 85.
Suðurlandsbraut 10
S'IMI 3 85 85
USTA-eldhús eru þekkt fyrir gæði
Mjög hagkvæmir greiðsluskilmálar.
Sjón er sögu ríkari.
Komið og skoðið.
SKORRI H.F
1—1‘~1^ niald l-Ihnlcd CV-ilcdl r~1—ilu SuSurlandsbraut 10 Igegnl íþróttahölll sími 38585