Morgunblaðið - 26.04.1967, Blaðsíða 3

JVllU V iJVU JJA(_i U K Z^. APlKILi 19t>7.
3
Því miöur áttum við engan Adenauer

— sagði kínverskur stúdent
við greftrun hans í gær
— Lýsing íslenzks námsmanns
i Koln a uttormm
MBL. átti í gær símtal við
Pétur Björn Pétursson,
sem stundar nám í Köln,
en hann fylgdist með útför
Adenauers. Gífurlegur
mannfjöldi hafði safnast
saman utan við kirkjuna
og gerði það honum erfið-
ara um vik. Frásögn hans
fer hér á eftir:
„Hinn 9. þ.m. fór glað-
vær hópur íslendinga og
Þjóðverja í boði I»ýzk-ís-
Ienzka félagsins hér í Köln
um suður Rínardalinn. Er
við ókum framhjá þorpinu
Rhöndorf hafði sonur dr.
Konrads Adenauers, dr.
Max Adenauer, en hann
var ieiðsögumaður okkar,
orð á því að þar væri
heimaþorp föður síns.
Skömmu seinna steig þessi
hópur um borð í skemmti-
ferðaskipið Deutschland
og var siglt eftir Rín. Hver
hefði þá trúað því að í dag,
— hálfum mánuði seinna
myndi dr. Max Adenauer
stíga um borð í sama skip
— nú til fylgdar föður sín-
um í hinzta sinn.
Hér í Köln fæddist dr. Kon
rad Adenauer 1. janúar fyrir
91 ári, og hér var hann jarð-
settur í dag. I fyrrakvöld var
kistan flutt frá Bonn í Dóm-
kirkjuna í Köln, en hún hafði
legið frammi í Kanzlarahöll-
inni, og þar höfðu u.þ.b. 150
þúsund manns kvatt Adenau-
er í síðasta sinn. Snemma
morguninn eftir komu þeir
fyrstu af yfir 200 þúsund
Kölnarbúum, sem gengu fram
hjá kistunni í virðingarskyni
við hinn látna.
Lyndon B. Johnson, Banda-
rikjaforseti, var fyrstur er-
lendra þjóðarleiðtoga, sem
komu til Þýzkalands í tilefni
af útför Adenauers. Flestir
komu þeir í gær, og þar á
meðal sá ég í sjónvarpinu, er
Bjarni Benediktsson, Wilson
og margÍT fleiri lentu á flug-
velli þeim, sem er milli Köln-
ar og Bonn. Einna síðast kom
franska sendinefndin með De
Gaulle í fararbroddi, en hún
kom i morgun.
Margir þjóðarleiðtoganna
munu nota taekifærið og ræða
alþjóðleg vandamál. Ben
Gurion, fyrrv. forsætisráð-
herra fsraels er þó ekki í
þeirra hópi. Hann sagði við
komu sina, að hann væri ein-
göngu kominn til að votta
vini sínum virðingu sína.
Klukkan tvö í dag hófst svo
kirkjuathöfnin í dómkirkj-
unni í Köln. Hana sátu um 5
þúsund manns, þar af um 2
þús. erlendir og innlendir
heiðursgestir. Fyrir utan
kirkjuna stóðu tugir, ef ekki
hundruð þúsunda þögulla
syrgjenda. Alls staðar var ein
kennisklædda lögreglumenn
að sjá og óeinkennisklæddir
verðir laganna dreifðu sér
meðal fólksins, og á húsþökin,
erlendu gestunum til verndar.
Innan kaldra steinveggja
kirkjunnar las Josef Frings,
kardínáli, yfir hinum látna.
Hann fór mjög lofsairlegum
orðum um háttvísi Adenauers
og tilraunir hans til að bæta
sambúð ísraels og Þjóðverja.
Kistan var á upphækkuðum
palli fyrir framan altarið,
hulin þýzka fánanum. Við
hvora hlið hennar stóðu fjór-
ir yfirmenn úr hernum heið-
ursvörð. Fyrir framan og við
hlið kistunnar voru púðar
með orðum Adenauers, 49 tals
ins. Beint fyrir framan kist-
una var geysistór blómakrans
Adenauer var borinn fram hjá
til greftrunar. (AF-símamynd)
með hvítum borða, sem á stóð:
Uniserem Vater eða: Til föð-
ur okkar. Bak við kistuna
voru svo kerta- og blóma-
skreytingar. Fremst í kirkj-
unni sátu, — öðrum megin
nánustu ættingjar Adenauers,
en hinu megin sátu m.a. hlið
við hlið Johnson og De
Gaulle.
Að kirkjuathöfninni lokinni
bar heiðurssveit úr hernum
kistuna út. Síðan var henni
ekið niður að Rín og gestirnir
komu á eftir. Við Rín var kist
an látin um borð í bátinn
„Condor“, en gestirnir gengu
um borð í skemmtiferðaskip-
ið „Deutschland. Með þýzk,
brezk, hollenzk og frönsk
skip í heiðursfylgd drundi
fyrsta af 91 fallbyssuskoti,
sem skotið var Adenauer til
beiðurs. 23 skotum var hleypt
af hér í Köln, en 68 er báta-
fylkingin sigldi framhjá höf-
uðborginni, Bonn. Tíu mínút-
hinni frægu Kölnar-dómkirkju
ur yfir fjögur flugu svo 16
orustuþotur af gerðinni Star-
fighter yfir skipinu. Kl. 17.15
var Adenauer svo jarðsettur
í Rhöndorf — í þorpinu þar
sem hann ræktaði blóm á
Hitlerstímabilinu. Við þá at-
höfn voru einungis viðstaddir
nánustu ættingjar og vinir.
Að lokum vildi ég svo
minnast á kínverskan stúdent,
sem kom alla leið frá Berlín
til að vera viðstaddur athöfn-
ina hér í Köln. Er hann var
spurður hvers vegna hann
væri kominn alla þessa leið,
svaraði hann: — Eg veit það
eiginlega ekki. Það var ein-
hver ólýsanleg innri tilfinn-
ing sem réði því. Þegar hann
var á lífi, hugsaði maður ekki
svo mikið um hann. Eftir
stríðið áttum við við sömu
erfiðleika að setja og Þjóð-
verjar, en því miður áttum
við engan Adenauer.
- ADENAUER
Framhald af bls. 1.
hann á 9Ínar herðar þyngstu
byrðar, sem nokkur vestur-þýzk
ur stjórnmólamaður hefur axlað.
Þegar hann fór frá embættinu
fjórtán árum síðar var Þýzka-
land á ný orðið virtur aðili að
samstarfi frjálsra þjóða. Það
ber okkur fyj-st og fremst að
þakka honum. Kiesinger kvaðst
einni'g vona að Þjóðverjar yrðu
þess umkomnir að leiða til lykta
mesta baráttumál Adenauers,
þ.e.a.s. sameiningu þýzku ríkj-
anna. „Hann náði aldrei tak-
marki sínu-, hvorki að því er
varðaði Þýzkaland né Evrópu
— við verðum að halda bar-
áttunni áfram“, sagði Kiesing-
er.
Mikill hátíðablær var yfir
þingsalnum meðan á minningar-
athöfninni stóð. Salurinn var fag
urlega skreyttur og hvert sæti
skipað utan stóll Adenauers, sem
stóð auður. Forsetarnir þrír,
Johnson, de Gaulle og Liibke
gengu síðastir í salinn og sett-
ust hlið við hlið — Liibke milli
hinna bveggja.
Grafarþögn var yfir mann-
fjöldanum úti fyrir og átta þús-
und lögreglumenn sáu um að
halda reglu og beina umferð
frá þinghúsinu.
Þegar Kiesinger hafði lokið
ræðu sinni, lék strengjasveit
þjóðlsöng Þýzkalands, „Deutsch-
land, Deutschland, uber alles“.“
Framan af sátu allir viðstaddir,
en eftir nokkra hljóma reis
Liibke forseti á fætur, hilkandi
— og settist aftur — en þé um
leið stóðu nokkrir gestir upp
og um það bil, er söngurinn
var hálfnaður, voru allir staðnir
á fætur.
Þegar gengið var úr þingsaln-
um kinkaði Johnson kolli til ætt-
ingja Adenauers, en de Gaulle
nam staðar og heilsaði þeim.
Fréttamaður AP, sem fylgdist
með athöfninni í þinghúsinu seg-
ir, að athyglisvert hafi verið að
ihuga andlit viðstaddra, eink-
um hafi sér orðið starsýnt á
andlit de Gaulles, — „sem
venjulega virðist svo fjarlægur
og ópersónulegur, en virtist nú
allt að því hrærður, þar sem
hann sat teinréttur og horfði
beint fram fyrir sig. Það hvarfl-
aði að mér að honurn yrði hugs-
að um sín eigin endalok", segir
fréttamaðurinn og minnir á, að
de Gaulle hefur nú á nokkrum
árum verið við jarðarfarir
þriggja merkra þjóðaleiðtoga,
Johns F. Kennedys, Winstons
Churchills og nú Konrads Aden-
auers. Við hlið de Gaulle sat
Lúbke og laut höfði.
• Hádegisverðir í höll forseta.
Að athöfninni í þinginu lok-
inni var farið með þjóðhöfð-
ingja og forsætisráðherra til hins
opinbera embættisbústaðar Lu-
bkes forseta, þar sem framreidd-
ar voru veitingar, áðúr én
haldið var til Kölnar. Frá for-
setabústaðnum er fagurt útsýni
yfir Rínarfljó't og voru teknar
myndir af gestunum. Lúbke fékk
þá de Gaulle og Johnson til að
stilla sér upp — hvorn til sinn-
ar handar — tók undir hand-
leggi þeirra og lét þá takast í
hendur.
Snætt var við tvö 50 manna
borð og stjórnaði Lúbke, fior-
seti snæðingi við annað, þar
sem de Gaulle og Kiesinger sátu,
en við hitt borðið stjórnaði for-
setafrúin og voru þar mestir
virðingarmenn þeir Johnson og
Wil9on.
Að máltíð lokinni rædduist
þeir Johnson og de Gaulle við
í tiu mínútur með aðstoð túlks,
og sögðu fylgdarmenn þeirra, að
þeir hefðu verið elskulegir hvor
við annan og látið i Ijós vonir
um að hittast aftur, áður en
langt um liði.
Þá ræddust þeir de Gaulle
og Wilson við í nærfellt hálfa
klukkustund, en ekki er vitað,
hvað þeim fór á milli, Wilson
hefur átt marga fundi með er-
lendu gestunum, sem komu til
að vera við útförina —“ eins
marga og hann hefur frekast
getað“, segir AP og mest rætt
um hugsanlega aðild Breta að
Efnahagsbandalaginu. Hinsveg-
ar höfðu Frakkar látið í ljós
fyrirfram, að þeir hefðu ekki
áhuga á neinum alvarlegum um-
ræðum við þetta tækifæri.
Um hádegisbilið var komið til
Kölnar, þar sem tivö þúsund gest
ir sótu sálumessu í hinni fornu
og mikilfenglegu dómkirkju. Þar
hafði lík hins látna staðið uppi
um hríð og um 250.000 manns
gengið þar fram hjá til að votta
hinum látna virðingu.
Messuna í dómkkkjunni sungu
þrjátfu prestar — fimmtán ka-
þólskir, fimmtán lútherskir —
undir forystu hins áttræða vin-
ar Adenauers, Josephs Frings,
kardinála.
Fyrstir fyrirmanna komu til
kirkjunnar þeir Johnson og de
Gaulle og settust hlið við hlið
á fremsta bekk. Síðan foirsætis-
ráðherrarnir hver af öðrum, Wil
son frá Bretlaiidi, Aldö Moro
frá Ítalíu, ásamt A Mintore Fan-
fani, utanrikisráðherra, og Jens
Otto Krag frá Danmörku, o.s.
frv. Þá utanríkisráðherrarnir
Abba Eban frá fsrael, — f fylgd
með honum var Ben Gurion,
fyrrum forsætisráð'herra fsraels,
— og utanríkisráðherrar Suður-
Afriku, Túnis, o.s.frv.
Að lokinni athöfninni í kirkj-
unni fylgdu kirkjugestir lík-
börunum u.þ.b. 800 metra leið
niður að höfn, þar sem vél-
skip hersins „Condor" beið. Á
meðan var kirkjuklukkum hringt
og þegar skipið lagði úr höfn
og sigldi upp ána, i fylgd skipa
frá Frakklandi, Bretlandi og Hol-
landi, var skotið 91 fallbyssu-
skoti og deild v-þýzkra Star-
fighter þota flaug lágt yfir fljót-
inu.
Kista hins látna var sett á land
í Rhöndorf og þaðan fylgdust
ættingjar og vinir með því, er
hún var látin síga hægt í gröf
í litla kirkjugarðinum í Rhön-
dorf.
Útvarpað var frá útförinni og
sjónvarpað til ellefu landa, þar
á meðal Bandarikjanna og Jap-
ans.
STAKSTEIMAR
SÍS allt
í ræðu þeirri, sem Eysteinn
Jónsson, formaður Framsóknar-
flokksins, flutti á flokksþingi
hans í marz si. viðhafði hann
m.a. þessi ummæli: „Það «r
mikið talað um gengisskránlngu
um þessar mundir. Ég skal
ekki fullyrða, hvort núveranðl
ríkisstjórn er nú búin að grafa
svo rækilega undan verðgildi
islenzkrar krónu, að óhjákvæmi
legt verði að breyta skráningu
hennar til samræmis við það
eða hvort hægt er að fyrir-
byggja slíkt. Þetta er tæpast
hægt að fuUyrða um fyrr en
búið er að skyggnast betur um
í rústum viðreisnarinnar, en
þeir hafa tækifæri tál, sem í
stjórnarandstöðunni eru.“
Þarna tala hagsmunir SfS I
gegnum formann Framsóknar-
flokksins. Eins og Mbl. benti á
í forustugrein í gær, miðast all-
ur áróður Framsóknarmanna og
sérstaklega Eysteins Jónssonar,
við að draga upp ótrúlega svarta
mynd af efnahagsástandinu. Á
sama hátt hefur Framsóknar-
flokkurinn barizt af heift gegn
öilum aðgerðum rikisstjórnar-
til þess að hefta verðbólguna.
Hvers vegna? Vegna þess, að
hagsmunir SÍS krefjast verð-
bólgu og gengisfellingar. Um-
mæli Eysteins í ræðu hans á
flokksþinginu staðfesta þá skoð-
un, sem sett var fram í MbL
í gær, að Framsóknarmenn
skirrist nú ekki við að setja
hagsmuni SÍS ofar þjóðarhag.
Leysir engan vanda
f ræðu þeirri er Magnús Jóns-
son fjármálaráðherra, flutti á
Landsfundi Sjálfstæðisflokksins
sagði hann m.a.: „Eins og ástatt
er í efnahagsmálum þjóðarinn-
ar nú, er gengisbreyting engip
lausn, þvi að hún leysir ekkl
misræmið í gjaldþoli hinna ein-
stöku framleiðslugreina. Niður-
greiðslur og verðuppbætur ero
hjálpartæki til þess að jafna
metin á þessu sviði.“ Og fjár-
málaráðherra sagði ennfremur:
Ríkisstjórnin stefnir ekki að gen
islækkun. Verðstöðvunin er skyn
samlegt og nauðsynlegt úrræði,
sem vitanlega getur ekki staðið
til frambúðar I þessu formi.
þess annars vegar að leita sam-
Næstu mánuðina þarf að nota til
komulags um nauðsynlegt verð-
komulags ríkisstjórnar og aðila
jöfnunarkerfi og hins vegar sam
vinnumarkaðarins um skipan
kjara- og verðlagsmála á þann
veg að framleiðslan geti þróast
með eðlilegum hætti.“
Af þessum ummælum fjár-
málaráðherra er Ijóst, að það
eru einungis Eysteinn Jónsson
og SfS-herrarnir, sem tala nm
gengislækkun. f huga Fram-
sóknarforkólfanna, skiptir þjóð-
arhagur engu máli, þegar SÍS
er annars vegar og SÍS heimtar
nú verðbólgu og gengislækkun
til þess að losna úr þeim vand-
ræðum, sem það er í komið
vegna fylgispektar við hagsmuni
Framsóknar.
„Menningartengsl44
við Albaníu
FuIItrúi Maos á fslandi eyðlr
tima sinum ekki til einskis. Að
hætti Maos hefur hann fram-
kvæmt sína eigin „menningar-
byltingu" og nú hefur hann
skjót handtök til þess að
styrkja stöðu sína. f blaði sínn
í gær upplýsir hann, að stofnað
hafi verið félag til þess að halda
uppi ,menningartengslum“ við
Albaníu. Standa að þvi nokkrir
svæsnustu kommúnistarnir i
kommúnistaflokknum. Þeir, sem
baða sig i náðarsól Maós njóta
cinnig velþóknunar Magnúsar.