Morgunblaðið - 19.07.1967, Page 10

i
10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. JtTLI 1967
FLESTIR hafa heyrt getið um
náttúrulækningastefnuna og
margir hafa kynnzt henni meira
og minna. En eins og kunnugt
er, byggir hún á margháttuð-
um leiðbeiningum um lifnaðar-
hætti manna, ekki hvað sízt mat
aræði, sem má heita sérgrein
hennar, allt í þeim tilgangi að
bæta heilsufar og veita ánægju
legri og lengri lífsdaga, og verð
ur ekki annað sagt, en að það
sé göfugt markmið.
30 ár eru liðin síðan þessi
stefna barst hingað til lands, og
mieð því að faéstir vita tildrög
» þess, og hver það var, sem í raun
og veru átti þar frumkvæði að,
þykir mér rétt og viðeigandi,
á þessum tímamótum hennar, að
kynna það lítið eitt með þessu
greinarkorni.
Þann 5. júlí 1937, boðaði
Björn Kristjánsson, þá verzlun-
arfulltrúi i Hamborg, til fundar
að Hótel Tindastól á Sauðár-
króki. Fundinn sóttu 17 manns.
Björn setti fundinn og hélt síð-
an erindi um náttúrulækninga-
stefnuna, en henni hafði hann
kynnzt í Þýzkalandi, á undan-
förnum árum. Var gerður góð-
ur rómur að erindinu og meðal
þeirra, sem til máls tóku var
Jónas Kristjánsson, héraðslækn
ir á staðnum. Þakkaði hann
Birni erindið og kvað hér vera
- um athyglisverða nýjung að
ræða, sem vert væri að gefa
gaum að. Björn taldi æskilegt
að stofnað yrði félag til að
vinna að framgangi málsins, og
hafði samið uppkast að lögum
fyrir væntanlegt félag, sem
hann lagði fram. Var félagið
stofnað af 15 fundarmönnum og
lagauppkastið samþykkt svo til
óbreytt sem lög þess. Hlaut það
nafnið „Náttúrulækningafélag
íslands.‘“ Þannig varð fyrsta
náttúrulækningafélagið til hér
á landi. En ekki var laust við
að gárungarnir hendu gaman
að nafngiftinni fynst í stað. Síð
ar fékk samband náttúrulækn-
ingafélaga landsins nafnið.
Eftir uppástungu Björns, var
Jónas Kristjánsson, héraðslækn
ix kosinn forseti félagsins, og
með honum í stjórnina:
Varaforseti, Björn Kristjáns-
son, verzlunarfulltrúi, gjald-
keri, Eyþór Stefánsson, verzlun-
arm., ritari, Haraldur Júlíusson,
kaupm., meðstjórnandi Valgarð
Blöndal, póstafgreiðslum.
Björn fór ánægður af þessum
fundi. Þar hafði honum tekizt
Lþað, sem hann var alllengi bú-
inn að bera fyrir brjósti, að
Björn Kristjánsson
Myndin er tekin, er hann bjó í
Hamborg
gróðursetja frækorn þessarar
stefnu í íslenzkum reit, og fela
það umönnun þess manns, er
hann treysti öllum mönnum
til að hlúa að því, láta það
dafna og vaxa í það að verða
að þeim meiði, er breiddi lim
sitt vítt meðal þjóðarinnar. Og
það átti eftir að sýna sig, að
valið hefði vel tekizt. Hann var
ánægður yfir því að hafa ein-
mitt nú komið þessu í kring.
Ef til vill gæfist ekki tækifæri
til þess síðar. Hann var á för-
um til Hamborgar aftur, og veð-
ur voru þá válynd í álfunni.
Hann átti kannske ekki eftir
að koma oftar til íslands. Hver
vissi það?
Björn Kriistjánsson er fæddur
á Sauðárkróki, varð stúdent vor
ið 1920, fór til Kaupm.hafnar
sama ár á verzlunarskóla fyrir
stúdenta og útskrifaaðist þaðan
1921, fór til Hamborgar og las
hagfræði við háskólann þar í
2 ár, snéri þá heim aftur og
gerðist verzlunarfulltrúi föður
síns á Sauðárkróki og gegndi
því starfi í 5 ár. Árið 1928 snéri
hann aftur til Hamborgar, sett-
ist þar að og stofnaði sitt eigið
verzlunarfyrirtæki, einkum til
að greiða fyrir sölu á íslenzkum
afurðum í ÞýzkalandL Bjöm
bjó í Hamborg til ársins 1943.
Síðasta árið þar sá hann oft
dauðann í dyrunum hjá sér,
enda var mikill hluti borgar-
innar rústir einar er hann fór
þaðan.
Snemma á Hamborgarárum
sínum kynntist Björn náttúru-
lækningastefnunni, og sannfærð
ist um gildi hennar fyrir heils-
una. Ef til vill hefur hann lagt
sig meira eftir henni, sem og
öðru, sem til heilsubótar mátti
Gullgröftur í Noregi
Osló, (Associated Press) —
GULLGRÖFTUR í Evrópu?
Það hljómar ólíklega, en í
héraðinu Finnmörk í Norður
Noregi er stundaður gull-
gröftur og það auglýst til að
hæna að ferðamenn.
Ferðaskrifstofan 1 Kara-
sjok auglýsti fyrir skömmu,
að ferðamenn með ævintýna-
þrá gætu fengið að kynnast
af eigin reynd áhrif gull-
graftar á sálarlífið, án þess
að lofa þvi, að afraksturinn
af þessu starfi verði mjög
mi'kill,
Um 60 kílómetra upp með
Karasjok-ánni er búið að
setja upp búðir fyrir gull-
grafara. Ferðamenn geta feng
ið að gramsa með pönnu eft-
ir gulli í sendnum árbotnin-
um og fá leigð öll nauðsyn-
leg gullleitartækL Margir
EIGINKONA
Eftir Christhopher Minidier
Eins og skýrt var frá í blaðinu í gær var fyrsta Sprengisandferð sumarsins farin í Uðinni
viku. Ljósmyndari Mbl. á Akureyri Sv. P. tók þessa mynd af ferðalöngunum er þeir komu
til Akureyrar. Bifreiðastjórinn, Ingimundur Jónsson, er annar frá hægri í fremri röð. í blað-
inu í gær var sagt að hann væri eigandi bifreiðarinnar, en hið rétta er að hún er í eigu
Kjartans og Ingimars.
Náttúrulækningastefnan
hér á landi 30 ára
New York (Associated Press)
HVERS virði er eiginkona?
„Hún er ómetanleg", kynni
margur hamingjusamlega
kvæntur maður að svara.
Rannsókn, sem hér fer
fram, reynir að vera dálítið
nákvæmari. Venjuleg toanda-
rísk húsmóðir er 8300 dala
(356.900 kr.) virði árlega,
þetta er toyggt á launarann-
1 sóknum innan 12 starfsgreina,
sem hún fæst við. Þetta er
hlutur, sem slæmt er, að hún
muni eftir, þegar hún biður
um nýjan loðfeld.
Samt er hún meira virði, ef
eiginmaðurinn er sendiherra
— ekki vegna þess að hún
vinni lengri vinnudag, heldur
vegna þess að aukastarfið,
sem hún tekur að sér er foetur
launað.
Þessar niðurstöður eru úr
grein, sem birtist í fyrsta hefti
Envoy, sem er nýtt mánaðar-
rit, gefið út í New ork fyrir
stjórnmála- og utanríkisþjón-
ustuna.
Envoy fékk aðstoð hagfræð
inga líftryggingafélags nokk-
urs og fleiri aðila til að koma
saman skrá yfir vinnustundir
í mismunandi greinum og
skrá yfir þau laun, sem eðli-
legt væri að greiða fyrir
þessi störf.
Venjuleg húsmóðir í Amer-
íku starfaði 44.5 klst. á viku
sem barnfóstra, 13.1 stund
sem kokkur, 17.5 stundir sem
ráðskona og þar að auki
skemmri tíma sem matvæla-
fræðingur, matvörukaupandi,
uppþvottakona, þvottakona,
saumakona, hjúkrunarkona,
viðgerðarmaður, garðyrkju-
verða, fyrir þá sök að hann varð
jafnan að hafa gát á heilsu sinni
allt frá æsku. Að fenginni
reynslu, taldi hann stefnuna
eiga mikið og gott erindi til
landa sinna heima á íslandi.
Hann hefur jafnan verið stefn-
unni trúr og þakkar kynnum
sínum af henni betra heilsufarL
enda lifðu þau hjónin mestan
tímann í Hamborg mjög í sam-
ræmi við kenningar hennar.
maður og bifreiðarstjóri.
Hæst launuðu störfin eru
matvælafræðingur, sauma-
kona og kokkur eða 100 kr.
á timann í hverri grein. En
hún starfar aðeins 15.6 stund
ir á viku við þessi störf. I
aðalhlutverki sínu sem barn-
fóstra 44.5 stundir af 99.6
stunda vinnuviku foer hún að
eins 50 kr. úr býtum á tím-
ann.
Þegar litið var á eiginkon-
ur sendiherra, útilokaði rann
sóknin, að hún fengist við
uppþvott, saumaskap, þvotta,
viðgerðir, garðyrkju og bif-
reiðaakstur með þeim rökum,
að sendiherrafrú mundi hafa
heimilisaðstoð. Gert var ráð
fyrir, að hún annaðist tals-
vert af heimboðum, og henni
voru áætlaðar 12 stundir á
viku og 153.50 kr. á tímann,
sem húsfreyju. Rannsóknin á-
ætlaði, að sendiherrafrú starf
aði aðeins 92.2 stundir á viku,
en ynni sér inn 374.100 kr. á
ári, og væri það mest
að þaka húsfreyjuhlutverki
hennar.
Launalægsta konan var eig-
inkona sendiráðsstarfsmanns.
Henni voru áætlaðar í hús-
freyjulaun aðeins 92.45 kr. á
tímann og ekki var gert ráð
fyrir, að hún fengist við upp-
þvott, saumaskap eða þvotta.
Hún vinnur 94.5 stundir á
viku og fyrir það eru henni
áætlaðar 344.000 kr. á ári.
Talið var, að menntim, heil-
brigð skynsemi og þagmælska
væri meðal nauðsynlegra eig-
inleika sérhverrar eiginkonu,
en erfitt væri að meta þá til
fjár.
Þeir Björn og Jónas Kristj-
ánsson voru góðir vinir og hélzt
svo meðan báðir lifðu. Björn
kom öðru hvoru heim til vanda
manna og vina, meðan hann bjó
í Hamborg og átti þá tal við
Jónas, meðal annars um nátt-
úrulækningastefnuna. Jónas
trúði þessum vini sínum fyrir
því, að hann kviði því að verða
að hverfa frá embætti fyrir ald
Framhald á bls. 19
hafa þegar sýnt svo mikinn
dugnað og þolinmæði, að
þeir hafa haldið heimleiðis
með nægilega mikið af gull-
kornum til að geta iátið smíða
sér hring úr eigin gulli.
Ferðin til búðanna frá Kara
sjok tekur um tvær klukku-
stundir á báti. Umhverfið er
einn ósnortnasti of afskekkt-
aíti staður Evrópu. Farið er
í & tum Lappanna ,sem eiga
landið.
Ferðamenn gista í Lappa-
tjöldum eða kofum, sem hægt
er að leigja. Máltíðir eru til-
reiddar yfir opnum eldi eða
í hlóðaeldhúsum í kofunum.
Veiða má silung eða lax í
ánni og nærliggjandi vötnum,
eða þá að men kaupa vistir
á staðnum. Hægt er líka að
fara í eins dags ferð til gull-
graftarbúðanna. — Wold.
I Karasjok-ánnl í Lappahéruðum Finnmerkur í Norður-
Noregi fá ferðamenn að reyna gullgröft og nota við það upp-
runaleg tæki. Sumir hafa náð sér í nægilega mikið gull
þarna til að láta smiða fyrir sig hring.