Morgunblaðið - 24.08.1967, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. ÁGÚST 1967
'Ú'tgefandi:
Framkvæmdastjóri:
ÍRitstjóxar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ttitstjórn og afgreiðsla:
Auglýsingar:
í lausasöiu:
Áskriftargjald kr. 105.00
)
>
i
i
Hf. Árvakur, Reykjavík,
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá. Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-1100.
Aðalstræti 6. Sími 02-4-80.
7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.

VINNUDEILAN VIÐ
STRAUMSVÍK
17'erkamannafélagið Hlíf,
" Vinnuveitendasamband-
ið og Alþýðusamband íslands
hafa sent frá sér greinargerð-
ir og ályktanir varðandi
kjaradeilu þá, sem risið hefur
við framkvæmdir í Straums-
vík, og blöðin ræða nú mjög
þetta mál. Ekki er allt, sem
um málið er ritað, sérlega
uppbyggilegt, en aðalatriði
málsins er þetta:
Erlendur verktaki gerði sér
stakan samning við Hlíf um
vinnu á verksmiðjulóðinni
við Straumsvík, án þess að
Vinnuveitendasambandið eða
Alþýðusambandið hefðu þar
hönd í bagga. Var sá samn-
ingur nokkru hagkvæmari
fyrir verkamenn en al-
mennt gildir hér á vinnu-
markaði, en þó ber nokkuð á
milli um sjónarmið Hlífar og
Vinnuveitendasambandsins í
því efni.
Þegar svo annar verktaki
skyldi hefja vinnu við
Straumsvíkurhöfn, vildi
Verkamannafél. Hlíf halda
sig við samninginn, sem það
hafði gert við hinn erlenda
verktaka um vinnuna á verk-
smiðjulóðinni, en Vinnuveit-
endasambandið telur að ekki
sé unnt að styðjast við annað
en almenna samninga við
slíka vinnu í Reykjavík og
Hafnarfirði. Hlíf bendir þá
aftur á, að verkalýðsfélögin
séu samningslaus og félagið
muni halda sig við þau kjör,
sem það fékk við vinnuna á
verksmiðjulóðinni.
Út af fyrir sig er skiljan-
legt, að erfitt sé fyrir for-
ustumenn Hlífar að fallast á
að unnið sé fyrir lakari kjör
við Straumsvíkurhöfn en
menn höfðu við vinnuna á
verksmiðjulóðinni. Þar koma
ekki einungis til peninga-
sjónarmið, heldur sá metnað-
ur, sem alltaf gætir í vinnu-
deilum og mestu veldur um
það, er erfitt reynist að leysa
slíkar deilur. A sama hátt er
eðlilegt að Vinnuveitendasam
bandið vari við því að gera
samninga til hækkunar, sem
gæti orðið fordæmi, því að
vissulega er nú öllum rétt-
sýnum mönnum það ljóst, að
almennar kauphækkanir gætu
sízt orðið til að bæta hag al-
mennings eins og árferði nú
er og viðskiptakjörum er
háttað. Árásir á Vinnuveit-
endasambandið leysa því eng
an vanda.
Vinnuveitendasambandið
bendir líka réttilega á, að
varhugavert sé að er-
lendir verktakar, sem hér
vinna skamman tíma, hafi
frjálsar hendur um gerð
kjarasamninga, sem gætu
raskað launajafnvægi, enda
hljóta þeir að vera kunnáttu-
lausir um þessi viðkvæmu
mál. Hins vegar hafa vissu-
lega bæði starfsmenn laun-
þegasamtakanna og Vinnu-
veitendasambandsins víðtæka
þekkingu á þessum málum,
og þeir hafa sýnt það á und-
angengnum árum, að þeir
geta unnið að heilbrigðri
lausn mála, er þeir fá að ræð-
ast við án utanaðkomandi á-
hrifa.
Það er því vissulega á-
stæða til að hugleiða hvort
ekki væri betra, að Vinnu-
veitendasambandið kæmi
fram fyrir erlenda verktaka
jafnt og innlenda. Verkalýðs-
hreyfingin mun að vísu hafa
verið því andvíg, og byggð-
ist það sjónarmið á því, að
erlendir verktakar mundu
styrkja Vinnuveitendasam-
bandið, einkum með fjár-
framlögum. Fram hjá því má
þó auðveldlega komast, ann-
að hvort með því að ákveða
slíka þóknun til Vinnuveit-
endasambandsins, svo lága,
að ekki skipti máli, eða þá
þannig, að sú þóknun, sem er-
lendum aðilum væri gert að
greiða fyrir kostnað við samn
ingsgerð, skiptist á milli
Vinnuveitendasambandsins
og launþegasamtakanna.
Meginatriði málsins er, að
innlendum aðilum er bezt
treystandi til þess að leysa
Straumsvíkurdeiluna og er-
lendir menn eiga ekki að
ráða stefnunni í íslenzkum
kjaramálum fremur en á öðr-
um sviðum þjóðlífsins. Þess
vegna ber samtökum laun-
þega og vinnuveitenda að
snúa sér að alvarlegum til-
raunum til lausnar þessu
deilumáli, með eða án sátta-
semjara. Þessir aðilar hafa
bæði þroska og þekkingu til
að leysa þetta mál. Hins veg-
ar virðist nokkuð skorta
bæði á þroska og þekkingu
sumra dagblaðanna. Því færi
sjálfsagt bezt á því, að þau
hefðu hægt um sig á meðan
þeir, sem ábyrgð bera á þess-
um viðkvæma þætti íslenzks
þjóðlífs, kjarasamningunum,
ræðast við og leita lausnar.
VIÐ SAMA HEY-
GARÐSHORNIÐ
Fregnir hafa nú borizt af
*■ því, að rússneski rithöf-
undurinn Yuli Daniel, sem
handtekinn var fyrir tveim
árum ásamt rithöfundinum
Sálin hans Kidds míns
AP-grein eftir Robert Walker
Phoenix, 21. ágúst. — AP
EF andi framliðins námu-
manns frá Arizona-fylki
fylgist um þessar mundir
með málþófi í réttarsaln-
um í Phoenix, höfuðborg
fylkisins, þá er hann vitni
að furðulegustu réttarhöld
um síðari tíma, sem erfða-
skrá hans, handskrifuð og
stutt í sniðum, hefur kom-
ið af stað. Allt að 126 ein-
staklingar og stofnanir
gera tilkall til eigna
námumannsins James
Kidd, og það hefur tekið
Myers dómara sex vikur
að hlusta á 75 þeirra flytja
mál sitt í þessum lengstu
og undarlegustu réttar-
höldum í sögu erfðafjár-
mála. Myers vonast til að
hafa hlustað á málflutning
allra hlutaðeiganda í
ágústlok, og hyggst kveða
upp dóm um miðjan sept-
ember.
Fátt er vitað um Kidd
námumann. Hann kom til
Arizona árið 1920 og starfaði
hjá koparfyrirtæki í Miami.
Hann kvaðst vera fæddur
1897. Hann lifði fábrotnu lífi
og keypti Ihlutabréf fyrir laun
sín. Oftlega hélt hann einn
síns liðs tffl fjalla í rannsókn-
arleiðangra. Hann hvanf fyrir
18 ánum í einum slítoum leið-
angri og ekkent hefur fregn-
azt til hans síðan. Árið 1946,
skömmu áður en hann hvanf,
settist hann niður við skrif-
borð sitt og gerði erfðaskrá
sína, þar sem kveðið var á
um, að sá skyldi hreppa eign-
ir sínar — metnar á 10 millj.
ísl. kr. —, sem kæmi fram
mieð sönnun fyrir tilvenu
mannssálarinnar, „sem yfir-
gefur líkamann við dauð-
ann.“ Hann stakk upp á því,
að ljósmynd yrði tekin af sál-
inni. -
Hvarf Kidds olli mönnum
litlum áhyggjum. 12 árum
síðar gerði fylkisstjórnin tii-
kall til eigna hans, en yfir-
sást erfðaskráin. Það olli gíf-
uriegu róti í hugum fésjúkra
manna, miðla og tækifæris-
sinna, þegar enfðaiskráin
kom í ljás. Skiptaréttinium í
Pfhoenix bárust þúsundir
sendibréfa, þar sem storifarar
þeirra gerðu flestir tilkall til
erfðaifjárins.
Þá hafði Kidd verið
dáinn í sjö ár, lögum
samkvæmt. — Myers dóm-
ari sagði, að sénhver, sem
kröfu gerði til fjárins yrði að
verja hana fyrir réttinum í
sumar.
Hafi vofa námumannsins
verið viðstödd réttarhöldin
— kona ein kvaðst hafa séð
hana alveg greinfflega í rétt-
inum — þá hefði hún orðið
vitni að mörgum undarlegum
atburðum.
Kidd hefði séð konu frá
Kaliformíu reyna með full-
tingi sjónvarpstækja tengd-
um smásjá, að sýna nokkrar
frumur, sem hverfa úr blóð-
inu eftir dauðann. Vísindin
voru konu þessari ektoi hlið-
hol’l í það sinn.
Hann hefði heyrt fluttar
nokkrar predikanir og grá-
skegg einn lesa úr gamla
testamentinu, flytja fyrirlest-
ur um Abraham Lincoln og
ræða lítillega um valda/hlut-
föllin í heiminum áður en
Myers dómari fétok þokað
honum til þess málefnis, sem
fyrir lá.
„Vísindalegasta bók í
heimi er orð drottins,“ sagði
gráskeggur. Hann sagði, að
ef hann fengi féð til ráðstöf-
unar mundi hann verja því
tffl að útbreiða hið drottinlega
orð til allra sálna, alveg eins
og hann ímyndaði sér, að
Kidd hefði viljað.
Námumaðurinn hefði horft
upp á mann nokkurn sýna
ljósmynd, sem hann stað-
hæfði að væri af sálinni í
Kidd.
Myndin var af einhverskon-
ar bleklituðum hjúp, sem
virtist að því kominn að
detta í sundur um miðjuna.
Hafi andi James Kidd etoki
verið viðstaddur allan þenn-
an skrípaleik, þá var sá ákaf-
lega þolinmóði Myers dómiari
það.
Hann kveðst staðráðinn að
hlusta á alla kröfuhafa flytja
má’l sín. Fram til þessa hefur
hann vísað 23 á brott úr rétt-
arsalnum, fjórir haifa dregið
sig í hlé og 57 standa enn
uppi hinir vígreiflustu.
Bókfest skjöl í þessu
skemmtilega erfðafjármáli
eru nú upp á 9000 siður og
telja ekki færri en 2.2 millj.
orða.
Andrei Sinyavsky, sæti nú
illri aðbúð í rússneskum
fangabúðum, og hefur kona
hans fundið sig knúða til að
skrifa yfirvöldum og krefjast
réttar til handa manns síns.
í bréfi sínu segir hún m.a. um
meðferðina á manni sínum:
„Þessi refsing er í því fólg-
in, að fangarnir mega ekki
halla sér út af á fleti sínu
frá því þeir eru vaktir á
morgnana og þangað til ljós
er slökkt á kvöldin; að klef-
inn er kaldur og saggafullur,
sumar jafnt sem vetur og
matarskammtur er skorinn
við nögl. Daniel er heilsu-
tæpur maður. Hann hefur
stöðuga eyrnabólgu, sem
versnað hefur mjög þennan
tíma, sem hann hefur verið
í fangelsi, því hann hefur
ekki fengið læknishjálp, hef-
ur verið bannað að leita til
eyrnasérfræðings og meira að
segja bannað líka — þrátt
fyrir marg endurtekin til-
mæli — að nota lyf þau, sem
honum er nauðsyn á vegna
sjúkdóms þessa. Ofan á þetta
bætast svo eftirköst sára
þeirra er hann hlaut í stríð-
inu og máttleysi af völdum
næringarskorts".
Kommúnistar víða um
heim hafa reynt að sannfæra
sjálfa sig og aðra um það,
að ógnaröld Stalínstímabils-
ins væri liðin hjá og meira
réttlæti ríkti nú í Rússlandi.
Meðferðin á rithöfundum
þeim, sem ekki vilja skrifa
eins og stjórnarvöldum bezt
líkar, sýna að stjórnarvöld í
Rússlandi eru enn við sama
heygarðshornið. Þau víla
DAGANA 15. til 18. ágúst s.l.
var haldinn í Reykjavík 14. nor-
ræni flugöryggismálafundurinn.
Tfflgangur funda þesisara, sem
halldnir eru einu sinni á ári, er
námari samræming flugreglna á
Norðurlöndiuim, afstaða til ýmissa
málefna varðandi Aliþjóðaflug-
málastofnuinina (ICAO), og um-
r-æður uim ýmis sameiginleg verk
efni og vandiamáL er snerta flug-
umferð og flugöryggi.
Fundinn sátu framtovæmda-
stjórar flugöryggisþjónustu Jlug-
málastjórnar Norðurlanda og
þeirra nánustu samstarfsmenn.
Flugimálastjóri Agnar KoÆoed-
Hansen, bauð í fundarbyrjun
hina erlendu gesti velltoomna til
íslands, og ga-t uim mikilvægi
þeirra málefina, sem fyrir fund-
imum lágu.
Helztu mál á dagskrá voru
ekki fyrir sér að beita pynd-
ingum, til þess að hindra
frjálsa skoðanamyndun. —
Og þó eru til rithöfundar
meðal frjálsra þjóða, sem
styðja kúgarana í orði og
verki.
samræming IACO flugreglanna,
sérstaklega hvað snertir sjón-
flug, notkun SSR-rad-artækja og
ýmissa flugleiðsögutæfcjia við flug
um-ferðarstjórn, r-eglur fyrir svif-
flug innan flugstjórnairrýmis,
áhif vaxamdi sjálfvirkni og nobte-
un tölva við gerð flugáætlanna.
afstaða til ýmissa IAOO-funda,
skírteinisimál flugumferðarstjóra,
starfstíimi r a dar -flu g u-mfe-r ð ar-
stjóra, og ýmis vandamál varð-
a-ndi Atlan-tshaf-sflugið, flug yfir
Norðursjó og flug til Færeyja.
Fundarimenn sátu boð Fl-ugfé-
lags íslands h.f. og Lotftleiða h.f.
og höfð-u tækifæri til að toynn-
ast fiorstöðumönnum rekstrar-
deilda félaganna. Fundarstjóri
var Leifur Magnússon, fram-
kvæm-diastjóri flugöryggisþjónust
unnar.
(Frá Flugmálastjórn).
Norrænn flugöryggis-
málafundur haldinn hér