Morgunblaðið - 24.08.1967, Page 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. AGUST 1907
Gestur Árnason
prentari — Minning
hafi skilið við hann glaðari í
„Kynslóðir koma, kynslóðir
fara, allar sömu ævigöng“.
ÞEGAR við stöndum við landa-
mæri lífs og dauða og horfum
á eftir viini, sem hefir verið
kallaður, þyrpast minningarnar
að vitund vorri, bjartar og
sikyggðar og mynda heild, sem
gerir okkur persónuna, sem er
að flytjast yfir, minnisstæða
vegna þess litrófs, sem hún hefir
dnegið upp fyrir sjónnxm okkar
með hvers konar hreyfingu geð-
brigða hversdagsins, í gegn um
mangra ára kynni.
Hvað er það þá, sem gerir
Gest svo miinnisstæðan? —
Hætfileikar, sem hann hlauit í
vöggiugjöf. — Lífsgleðin var
honum í blóð borin, og hygg ég
að hver maður, sem af fundi
hans fór, hvort sem var á föm-
um vegi eða innan veggja og þá
fyrst og fremst á heimili hans,
t
Eiginmaður minn og faðir
okkar
Eyjólfur Jónsson
fyrrv. skipstjóri,
Snorrabraut 42,
andaðist að kvöldi 21. þ.m.
Guðrún Bjarnadóttir
og börn hins látna.
t
Eiginmaður minn og faðiír
Ólafur Gunnarsson
andaðist 21. þ.m. Jarðarförin
ákveðin síðar.
Margrét Albertsdóttir
og aðstandendur.
t
Faðir okkar og tengdafaðir,
Jón Eyjólfsson
frá Borgarnesi,
andaðist 20. ágúst. Jarðar-
förin fer fram frá Borgarnes-
kirkju laugardaginn 26. þ. m.
kl. 2 e.h.
Jóna G. Jónsdóttir,
Ágúst H. Kristjánsson,
Áslaug G. Bachmann,
Karl E. Jónsson.
t
Móðir okkar,
Guðrún Sveinsdóttir,
Öldugötu 17,
verður jarðsungin frá Dóm-
kirkjunni laugardaginn 26.
ágúst ld. 10,30 flh. Atihöfninnd
verður útvarpað.
Auður Óskarsdóttir,
Bent Scheving Thorsteinsson.
bragði og þó — með veganesti,
sem gaf tilefni til að skyggnast
undir yfirborðið, því Gestur
hugsaði dýpra um rök tilver-
unnar, en marga mundi gr.uina,
sem ekki þekktu hann því bet-
ur.
Skyldurækni hans var á allan
veg slík að nú á dögum mun
hún véra sjaldgæf. Aldrei heyrði
ég hann hallmæla nokkrum
mannL Þvert á móti var hann
glöggskyggn á það bezta, seim
með hverjum bjó. Mun Gestur
vera þar til fyrirmyndar. Þó
kannski þyki „djúpt í árinni tek-
ið“ finnst mér eins og ský hafi
dregið fyrir sólu upp í Þinighoit-
unum við fráfall Gests, hins sí-
unga öldungs, sem eins og seg-
ull dró að sér unga, sem gamla
hvar sem hann fór.
Gestur var fæddur 28. apríl
1882, að Fossi í Staðarsveit. For-
eldrar hans voru Árni Hannes-
son hinn alþekkti „bramdara-
karl“ og fræðimaður, en fyrir þá
sem vilja kynnast honum, má
benda á Þjóðskjalasafn íslands
þaT sem 'liggja eftir hann ýms
handrit, og Mairgrét Gestsdóttir,
Jónssonar frá Yanmalæk í Borg-
arfirði syðra. Bæði voru þau
komin af ágætisærttum. Þau tvö
systkin, sem ílentust í Reykja-
vík voru Magdalena, sem giftist
Ellert Sdhram skipstjóra og
Gestur. Systir, sem hét Guðrúrn
Elísabet dó um tvítugt og hvílir
nú með foreldrum sínum og
bróður í Gamla kirkjugarðinum,
sem við köllum svo í dag.
Fjórða sysitkinið, Margrét, fluitt-
ist til Ameríku. Þegar minnst er
á Magdalenu meðal þeirra minm-
inga sem hér eru skráðar, verð-
ur ekki fram hjá því komizt,
hversu mikils hún var virt af
mágkonu og bróður. Reisn henn-
ar var ekki aðeins í sjón, sem
mun í minnum höfð, allra er
sáu hana, heldur hver vinur hún
var í raun. Hlýhugur þeirra
Gests ásamt börnum mun ylja
henni yfir takmörk, sem við
mennirnir hvorki skynjum eða
skiljum. Hún lézt 1958.
Þann 25. sept. 1909 giftist
Gesrtur Ragnheiði Egilsdóttur,
hinmi ágætustu konu. Þau eign-
uðust þrjú börm, Margréti, sem
lézt 21. marz 1961, Egil, deild-
arsrtjóra hjá Vátryggingafélag-
inu h.f. og Árna, framkvæmda-
stjóra „Glóbus" h.f. Á öðm hjú-
skaparári sínu fluttust þau að
Miðstrærti 5 hér í Reykjavík og
hafa búið þar síðan. Þau eru því
bundin þeim stað og haía gert
það hús að vissu leyti minnis-
stætt samferðamönrvunum öll-
um, sem eru orðnir æði marg-
ir og sumir þeirra þekkitiir borg-
t -
Þökkum auðsýnda samúð
við andlát og jarðarför föður
okkar, tengdaföður og afa
Guðlaugs Guðmundssonar
fyrrv. bryta, Öldugötu 7.
Jónas Guðlaugsson,
Óskar Gufflaugsson,
Dýrleif Tryggvadóttir,
og barnabörn.
t
Þökkum innilega auðsýnda
samúð og vinsemd við andláit
og jarðarför móður og
tengdamóðúr okkiar,
Guðrúnar Bjarnadóttur.
Dóra Halldórsdóttir,
Einar Þorsteinsson,
Jakob B. Bjarnason,
Elínborg Einarsdóttir,
Skarphéffinn Halldórsson,
Kristín Signrbjömsdéttir.
t
Innilega þökkum við öllum
þeim, fjær og nær, sem á
einn eða annan hátt auðsýndu
okkur samúð og vinarhug
við andlát og jarðarför
Ágústu Hermannsdóttur
frá Bíldudal.
Gísli Friffriksson,
börn, tengdabörn, barna-
böm og systur.
arar, þó þeirra verði ekki getið
hér. En til dæmis um verðleika
þeirra hjóna er óhætt að full-
yrða, að með sambýlisfólki
þeirra öllu ag nágrönnum,
myndaðist gagnkvæm vinátta,
sem aldrei hefÍT brugðizt og
stendur enn í dag, með þeim
sem enn lífa meðal okkar.
Alla tíð var Gestur mjög
heilsuhraustur, þar til að hann
í febrúar þ. á. fékk aðkenningu
af slagþ sem olli því að leita
vairð sjúkrahúsvistar. Hann
fluittist a® Hranfiistu þar sem
'harun hefir notið hinar beztu
aðhlynninigar, og lézt þar þ. 14.
þ.m. Ragnheiður er nú á Hratfn-
istu og fékk því tækifæri til að
standa við hlið manns síns til
minztu stundar svo sem hún
hefir gert frá því fyrsta.
Gesrtur var einn þeirra, sem
kalla má braiutryðjanda á sviði
prenrtlistarinnar í Reykjavík og
nú er hann lézt, einn af aldurs-
forsetum „Hins íslenzika prent-
arafélags". Hans mun verða
nánar getið á þeirra vetvangi og
því ekki nánar farið inn á þau
svið hér.
Mér hlotnaðist sú gæfa að
kymnast þessum mætu hjónum
og börnum þeirra. Atvikin —
eða hvað sem vil viljum nefna
það ollu því að ég komst í nána
Jakob Sigurðsson
Kollavík — Minning
HANN var fæddur 12. 8. 1886 og
dó 5. 11. 1966 í Fjórðungssjúkra-
húsinu á Akureyri, nærri sam-
dægurs, eftir að hann hafði ver-
ið fiuttur þangað innefitir fiár-
sjúkur að heiman frá sér.
Foreldrar Jakobs voru hjónin
Karólína Jónasdóttir og Sigurð-
ur Þorsteinsson, bæði af Mý-
vetnskum ættum. Settiu þau
fyrst saman bú að Skálamó, sem
var heiðarkot í landi Haugs-
S'taða í Vopnafirði, þetta kot hét
síðar Arnarvatn, en fór í eyði
nokkru eftir aldamót og ekki
byggzt síðan, Á Skálamó fædd-
ist Jakob, en fluttist síðan að
Hólsseli með fioreldr'Um sínum,
þar sem þau bjuggu fyrst ein
þrjú ár og svo tvö á Víðihóli.
En þá flytja þau aftur á Hóls-
sel, kaupa jörðina og búa þair
tii æviloka því myndar og stór-
búi, sem löngum hefur frægt
verið, og til vitnað.
Sigurður í Hóisseli var smár
maður vextL en óvenju mikill
léttleika' og fjörmaður, sem
í enigu hlífði sér, og firemstur í
hverri raun, en ætlaðist fains
vegar til mikils atf öðrum. Kom
það til að byrja með niður á
Jaköbi syni hans, þar sem hann
var elztur bræðra sinna.
Einn af meiri ófeosrtum í Hóls-
seli var hvað langt var í hesta-
hagana, líldiega einir 6—7 km„
þangað sem heitir Engidalur.
Og það kom í falut Jakobs að
rífa sig upp úr rúminu oft dag-
lega ki. að ganga fjögur að nótt-
unni til þess að vera komiinn
með hestana tímanlfiga að
morgninum heim í Hólss-el, ef
binda átti faeim hey eða fiara í
lesitaferðir. Þetta hefði orðið
flestum uniglingum ofraun, en
hvort tveggja var að gnógt var
í búi í HólsselL og Jakob hefur
átt ástríba og umhyggjusama
móður, sem ekkert hefur skor-
ið við nögl við drenginn,
Leiðin frá Hólsseli upp á
Engidail, þangað sem hestarnir
héldu sig lá ium hjá Nýhóli, en
þar bjó á þeim árum Kristján
Jóhannsson og gat vel fylgzt
með því hvað var á drenginn
lagt. En eftir Kristjáni hef ég
heyrt haft: „Ekfei sfcil ég í ef
Siggi drepur ekfei Kobba.“ Þetta
fór þó ekki þannig, því Jakob
náði fullum áttræðisaldri og
mætti heldur huigsa, að þær
þrekraunir, sem hann bjó við
í æsku, ha.fi einmitt orðið til
þess, að efla hjá honum það
viljaþrek og manndóm, sem
honum entist alla ævL Ekki var
Jakob kostnaður til mennta á
unglingsárunum firemur en títt
var á þeim tímium, nema einn
vetur eða vetrarpart á unglinga-
skóla á Skútustöðum, þar sem
séra Árni Jónsson prófastur
mun hafa kennt, en vel og kapp
samlega hefiur námið verið
stundað, enda minntist Jakob
þeirra stunda á Skútustöðum
með gleði. Og um ævina naut
hann þess trausts hvar sem
hann bjó, að vera jafnan kos-
inn til marigskonar opinberra
nefndarstarfa, Annan vetrar-
patr var Jakob við smiðanóm
á Húsavík og varð bæði vand-
virkur og smekkivís á margt
smíði. En bezti skólinn fyrir aila
lífsbaráttu mun þó eflaust hafa
verið uppeldisárin hjá foreldr-
unum í HólsselL
Frá Hólsselinu, af Torfubarð-
inu suður af bænum, er víð-
sýnna og fegurra útsýni, en ég
minnist að hafa séð frá nokkr-
um öðrum bæ. í góðu skyggni
blasa við lengst í suðri öræfin
allt til jökla. Þar er Herðuhreið
með allri sinni tign. í suðvestri
Mývatnsfjöllin og Námaskarð í
vestri, og til allra átta er við-
sýnt og fagturt. Má ætia að oft
hafi Jakob orðið snortinn af
fegurð fjalLahyggðairinnar þeg-
ar 'morgunsólin skein og blið-
viðri var. Þó hann ætti í stníði
við að ná saman og koma til
réttrar leiðar Hólsselshrossum,
lærðist honum snemma að sitja
vel hest, sem síðar varð hon-
um að list.
í igóðæri, þegar tíðin var mild,
var létrt og gaman að vera í
Hóisseli. Þá dreifðu lagðprúðar
og vænlegar sauðfjárhjarðir sér
víðsvegar um hagana, er jafnvel
talið, að á vetrarfióðri í Hóls-
seli faafi verið þegar flest var
800—1000 fjár. Þá var allt Mfið
leikur. En skyndilega gat
brugðið til hins verra, svo að
menn stóðu í eintómu stríði
myrkramna á miilli við að bjarga
fénu í stórfaríðum og grafa úr
fönn, sem stundum vildi lánasrt
alknisjafnlega. En efldi þá sem
í því stríði stóðu að kjarki og
þrautiseigju.
Þar í Hialsseli ólst Jakób upp
með foreldrum sínum og stórum
systkinahóp til 2i2ja ára aldurs,
að hann kvæntist eftirllfandi
konu sinni Kristjönu Jónsdóitt-
ur, þann 10. júli 1908. Settu þau
þá saman bú og bj.uggu á Ný-
hóli og Hólsseli til vorsins 1914.
En þá verða þáttaskil í búskap-
arsögu þeirra hjóna.
Sr. Halldór Bjamarson frá
Presthólum, sem nú átti að sitja
á Skinnastöðum, eftir samein-
ing brauðanna, fær leyfi safn-
aða sinna rtil að mega vera í
Prestfaólum. Þannig atvikaðist
það, að þau hjónin Jaikob og
Kristjana fengu ábúðina á
Skinnastöðum vorið 1914, þar
sem þau svo bj'Uggu til vors
1927.
Brátt eftir að Jakob kom í
SkinnastaðL hóf hann all um-
svifiamikinn búskap, hatfði
margt hjúa og búpening. Risna
var mikil eins og jatfnan fyrr og
síðar. Þar voru haldnir meiri
hátrtar mannfundir. Jakob
kynntist því mörgum mækum
mönnum, sem hundu við hann
snertingu við heimiliið í Mið-
slrærti 5 um árabil. Ég tel mig
auðugri eftir þau kynni. Dag-
lega varð ég þess áskynja, að
favertsu þuingar byrðar, sem
lagðar enu á oss mennina, þá
getum við borið þær, ef við
horfumst í augu við það, sem
við emm kölluð til með þeirri
skynsiemi, sem flestum mönnum
er ásköpuð og enn frekar ef
katfað er dýpra etftir því iafli, sem
hver og einn býr yfir en mis-
jafnlega hefir tekizrt að vinna
úr. — Nú er hinn síglaði öld-
ungur borfi'nn sjónum okkar
um stundarsakir, en Ragnheiðiur
er hjá okkur umvafinn kærleika
sona, tengdadætra og barna-
barna, þeirn kærleika, sem þau
hafa sáð í hjörrtu barna sinna og
verið fyrirmynd þeirrar sið-
fræðikenningar, sem lengst mun
verða viitnað til og meistarinn
Jesú kenndi oss. „ALlt hvað þér
viljið að menninrir gjöri yður,
það skuluð þér og þeim gjöra.“
Sigrún Gísladóttir.
vináttu, sem entist ævilangt.
Hefði með sönnu mátt segja um
Jakdb, eins og sagt hefur verið
um menn í fyrri daga: „Að hann
kunni vel að vera með höfð-
ingjurn."
Við hér á Ærlæk höfium talið
það okkur happ og gætfiu, að
exga góða nágranna í kringum
okkur, en þó jafnvel enga betri
en þau Skinnastaðahjón Jakob
og Kristjönu, því það var eins
og þau vissu alltaf ef þau gátu
gert okkur einhvern greiða, og
þá var sú hjédp víst Oftasrt veitit
áður en um faana faatfði verið
beðið.
Á margan hátt var reisn yfir
búskapnum á Skinnastöðum.
Þau hjón áttu sinn reiðhestinin
hvort. Gæðinga, sem keyptir
höfðu verið frá Hvassafelli í
Eyjafirði. Bæði voru hrossim
jörp á lit og tvístjörnótt, sem
kallað var. Það er með srtjörnu
í enni og slettu á snoppu og
niður á flipa. Hestur J akobs,
Tvistur, var óvenju faigur og
glæsilegur, auk þess að vera bú-
inn öllum þeim kostum, sem
einn faest mega prýða. Og niú
kom það í ljós, ef það hefur ekki
verið kunnugt áður, að Jaköb
var líka snillingur í því að sitja
og u.mgangaist góðfaest sinn. Mun
mörgum þeim, sem áttu þess
kosrt að vera á ferð með Jakobi
á Tvisiti sínum hafa orðið hvort
tveggja jafn óglieymanlegt bæði
maður og hestur.
En tkninin, sem silast áfram,
stundum að manni finnst full-
hægt, er nú fljótur að líða. Sr.
Halldór hætrtir prestskap og nýr
prestur kemur í héraðið, til að
siitja á Skinnastöðum haustið
Framhald á bls. 17.
Alúðar þakikir flyt ég þeim,
er sýndu mér vinátrtu og virð-
ingu á 75 ára afmæli míniu
20. ágúst s.l.
Jón Ágúst Eiríksson,
Suðureyri,
SúigandafirðL