Morgunblaðið - 19.09.1967, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPT. 1967
3
VARLA er talinn nokkur vafi
f íeika á því, að Abdel Hak-
im Amer fyrrum yfirmaður
egypska hersins og þá hægri
hönd Nassers forseta framdi
sjálfsmorð. Hin sennilega
ástæða var sú, að hann gat
ekki hugsað sér að verða
dreginn fyrir herrétt sakað-
ur um samsæri gegn Nass-
er.
í 30 ár* höfðoi þessir tveir
menn staðið saman gegnum
þykkt og þunnt. Sámeiigi'n-
lega hötfðu þeir framkvæimt
saimsaeri gegn Farouik kon-
unigi, unz þeir höfðu aligjör-
lega öll tögl og hagldir í
Egyptalandi og að lannum.
hlaut Amer embætti vara-
forteeta, sem þýddi í raun-
inni, að ha.nn stóð Nasser
næstur að völdum' og myndi
taka við af honum, ef Nasser
félli frá.
FVrst eftir að Nais&er komst
til valda, kom Amer oft fram,
með honum á fundum með
Abdel Ha/kim Ameir og Nasteer forKoti Egyptalands á mcðan allt lék í lynd|.
Astœðan fyrir sjálfsmorði Amers:
Vildi ekki þola þá niðurlægingu
að verða dreginn fyrir herrétt
blaðamönnum ag hann tók
virfkan þátt í öllum umtfæð-
um með Nasser í því skyni
að losna við her Breta úr
la.ndi'nu ag draga úr áhrifium
þeinra, svo og að eyða völd-
um • hinnar< duglau.su yfir-
stéttar í landinu. Amer gaf
þá í skyn, að þega.r þessum
markmiðum væri einu sinni'
náð, þá væri hann reiðuibú-
inn til þess að láta Nasser-
um að ráða fr*am úr hinumi
flóknari málefnum Araba og
fást við heiimisimálin. Amer
var því í upphafi litlu valda.
min.ná en Na.sser og hefur án
efa verið honum næstur að
völdurm og áhdifum í Egypta
• landi, unz Amer, eins ag áð-.
ur hefur verið sfcýrt frá hér
í blaðinu, var handtekinm
hdnn 26. ágúst s.1- ákærðun
fyriir’ samlsæri' gegn Naisser.i
Amer var maðu.r grann-
vaxinn og leit út fynir að
vera yngri en 48 ána aldur'
hans gaf til kynna. Hannt
leit á sjáMan sáig fyrst ag*
fremst sem hermainn' og van
eikki' getfinn fyrin að ræðai
stjóirinlmál á grundvelli hug-\
myndatfræðilegra kenninga.
Hann naut mifciljs orðstírs »
egypzka hernum fyrip hugn
rekká sitt ag var vi'nsæll
meðal herman-nánna. Samt
son áður var það ei.nmitt át
hinuim hernaðarlega vett-*
vangi, sem honum haía veriið'
borin á brýn stærstu mlstökl
hans: í Súezistyrjöldimnd 1956,\
í Jemen ag í sex da.gastynjöldi
inni við ísraelsm'enn nú íl
sumar.
Hollusta hans og hugrekki
voru meird' en sikarpskyiggni
hans. Skoðanir hans voru í%
neiki- Fáir voru í raun Ofj
veru þeirran skoðunar &
Egyptalandi, að hann myndil
geta kornið í stað Nassers,'
ef með þyrfti'. Enigu að síð-'
ur má telja víst, þmá'tt fyrir'
það, seim á undan en gengið<
að Egyptar, sem eru að eðlil
fari tilfinningarrk þjóð, muni)
minnast hans með mikilld)
samúð.
Þetta kann að geta. skipt'
miklu máli, ef dauði Amers'
verður til þes® að hafa edn-'
hver áhrif í hen landsinsi, enl
heriinn er undirstaða' adls
valdls í Egyptalandi.
Óániægja í hemnum
Eniginn vatfi ledfcur á því,
að mikil óánægja rfkir í
egypzka hennum fyrst og
fremst vegna ófaranna fyrir'
ísraeIsm'ön num í suimai ogi
hvernilg styrjöldinni í Jemem
hefur venið tjórnað, en.
egypzikir hermenn hafa bar-
izt við hlið lýðveldi s*sdnna
þar. Hermenn hafa arðið
fyrir aðkasti á götum í|
Kaino af almen.ningi og þeir
kenna þiví um, að Nasseri
hafi skell't skuldinni af ó-.
sig'ri'num gegn ísraelsmönu-'
um á þá. Mamgir forinigja.r í
hernum enu einnig taldin
þedrrair s'koðunar, að Nassen
beri ábyrgðina á ósigrinum,
því að hann hafi hafnað upp
ástungu Amers marskálks'
um að gera: árás á ístrael að
fyrra bragði úr lafti, sem
hefðd verið ei'na örugga ráð-
ið til þes's að vinna siguir.
Það er enn fremuir ljóst,
að m.ki'l va.lda'barátta hefuT
farið fram að undanförnu
bak vdð tjöldin í Egyptalandl
ag hefur hún náð hámaxkii
sinu með dauða- Amers, sem
bedð lægri' hlut fyrdr' Naissen.
Undirrót þessara.r valda-
baráttu eir ós'iguninn fyrin
ísraelsmönnum í sumar. Ein-
bver varð að taka á si'g á-
byrgðina á óförunum, en
þrátt fyriir það, að Nassen
lýsti því yfiir eftir styrjöld-
ina, að hann tæki' á s'iig alla*
ábyngð vegna ósigur'sins, hélt'
hann stvo sndlldar'lega á spil-
um sínum, að það varð ekki.
hann, heldur varnarmálaráð-
herrann og yfirmaður hers-
ins1, Amer marskálkur, sem'
varð að fara frá.
I hreinsun þeirri innan
hersinis, sem fylgdi' í kjöl-
farið, er talið, að yfir lOOð
liðsforingjar í landlhernum'
og flughernum, hafi' verið'
reknir úr starfi- Herdómstól-
arriiir hafa stanfað sleitu-
laust.
Bókasýning ■ verzlun
IHáls og menningár
Á ..vUGAHDAG síðastliðinn
var opnuð austur-þýzk bóka-
sýning í bókaverzlun Máls og
Menningar að Laugavegi 18.
Magnús Torfi Ólafsson, verzlun-
arstjóri, skýrði blaðamönnum
frá því við opnun sýningarinn-
ar, að hún væri haldin á veg-
um Buch Export und Import í
Leipzig fyrir milligöngu hr.
Baumanns, verzlunarfulltrúa A-
Þýzkalands i Reykjavík.
Rúmlega 1000 bókatitlar eru
á sýningunni, langflestar frá
þessu ári og síðasta. Einna mest
ber á vísinda- og fræðiritum
ýmisskonar; um eðlis- og efna-
fræði, lögfræði og guðtfræði;
orðabækur, bókmenna- og lista-
saga. Ennfremur eru þarna sýnd
ar skáldsögur eftir a-þýzka rit-
höfunda, og ritsöfn klassískra
höfunda, meðal annars Gœthes
og Schilleris.
Magnús Torfi tjáði blaðamönn
um, að yfirleitt væru eigi fleiri
en eitt eintak af hverri bók á
sýningunni, en sýningargestir
geta, að sjálfsögðu, pantað þær
bækur, sem hugurinn girnist.
Bækurnar eru mjög ódýrar, og
má sem dæmi um það nefna,
að 12 binda ritsafn Goethes, í
vandaðri útgáfu, kostar u.þ.b.
750 kr. Bækurnar virðast yf-
irleitt snoturlega útgefnar,
og á það ef til vill sérstaklega
við um listaverkábækurnar.
Forvitnileg bók á sýningunni er
stjörnufræðirit frá 1540, eða
öllu heldiur nákvæm eftirmynd
þessa rits, sem samið var fyrir
Karl keisara V. Ritið netfnist
Astronomicum Caesareum og
höíundur þess var stjarnfræð-
ingurinn Peter Aspianus. Bókin
kostar kr. 21.600.
Bókasýningin í húsi Mál6 og
Menningar stendur til 30. sept.

Z_
lO/U) COfíTm 1968
mmÞ SVEINN EGILSS0N H.F.
UMBOÐIÐ LAUGAVEG 105 SÍMI 22466
Fjölmargar bílaprófanir um allan heim eru sam-
móla um góða eiginleika Ford Cortina. —
Tryggið yður Ford Cortina 1968. Verður til af-
greiðslu um næstu mónaðamót.
STAKSTEIMAR
Háskólinn
HELGI Sæmundsson gerir að
umtalsefni í Alþbl. sl. Iaugardag
forustugrein Mbl. fyrir skömmu,
þar sem fjallað var um málefni
háskólans og m.a. bent á að
„framleiðsla" embættismanna
kunni að hafa verið mikilvæg
fyrir þjóðina á fyrstu árum há-
skólans, en þarfir hennar séu
aðrar í dag. Vakin var athygli á
nauðsyn þess, að háskólinn miði
þá menntun, sem hann veitir
stúd-entum, í vaxandi mæli við
hagnýtar þarfir atvinnuveganna
fyrir aukna tæknimenntun á
ýmsum sviðum m.a. í fiskifræði.
Helgi Sæmundsson telur, að áð-
ur en háskólinn færi út kvíamar
sé nauðsynlegt að bæta þá
menntun, sem þessi menntastofn-
un veitir nú í íslenzkum fræð-
um, lögfræði, viðskiptafræði,
guðfræði, lækisfræði og verk-
fræði. Vissulega á þetta sjónar-
mið rétt á sér, og sannarlega er
full þörf á því að færa menntun
í ýmsjuim dei'ldum háskólans í nú
tímahorf. Kennslan sjálf er úrelt
og stöðnuð og stenzt ekki sam-
anburð við betri háskóla í öðr-
um löndum. Greinarhöfundur
nefnir sérstaklega að kennsla í
sögu og bókmenntum nái ekki
til samtíðarinnar og vekur jafn-
framt máls á því, að komið verði
upp náttúrufræðideild við há-
skólann. Hér er raunverulega
um tvö meginsjónarmið að ræða,
sem vafalaust endurspeglast í
umræðum um þessi mál innan
háskólans. Eigum við að láta
okkur nægja að bæta þá kennslu,
sem fyrir er í háskólanum eða
þolir það enga bið að koma upp
nýjum kennslugreinum, sem
fullnægja þörfum íslenzks þjóð-
félags í dag, sérstaklega á sviði
aukinnar tæknimenntunar og
tækniþekkingar? Þetta er sú
þýðingarmikla ákvörðun, sem
forusta háskólans stendur
frammi fyrir.
Aukin tækniþekking
— betri lífskjör
Það er nú almennt viðurkennt,
að fjárfesting í menntun skipti
ekki minna máli en fjárfesting í
atvinnuvegunum til þess að
leggja grundvöll að enn betri
lífskjörum fólksins. Af þessum
sökum kappkosta nú flestar þjóð-
ir heims að auka menntunina,
sérstaklega á tæknisviðum,
menntun, sem hefur hagnýtt
gildi fyrir atvinnuvegina, hverj-
ir sem þeir eru. Evrópuþjóðir
hafa nú verulegar áhyggjur af
því, að framfarir á tæknisviðinu
eru miklum mun hraðari í
Bandaríkjunum en í Vestur-Evr-
ópu. Auðvitað bygglst það að
töluverði leyti á því, að Banda-
ríkin hafa efni á því að leggja
meira fé til rannsóknarstarfsemi
en Evrópuþjóðirnar, og af þeim
sökum laða þau til sín evrópska
sérfræðinga, sem fá þar betri
vinnuaðstöðu en i heimalöndum
sínum. En skýringin liggur ekki
að öllu leyti í því. Bandaríkin
leggja mikla áherzlu á tækni-
menntun við æðstu mennta-
stofnanir þar í landi, að öllum
líkindum mun meiri áherzlu en
Evrópuþjóðirnar fram til þessa.
Fjárfesting í aukinni tækni-
menntun stendur í beinu sam-
sambandi við þau tækifæri, sem
skapast munu til bættra lífs-
kjara á næstu áratugum. Aug-
ljóst er, að við íslendingar get-
um ekki keppt við fjölmennar
og auðugri þjóðir á öllum svið-
um aukinnar menntunar. En
með því að leggja álierzlu á það,
sem við þekkjum bezt, eigum við
að geta skarað fram úr á tiltekn-
um takmörkuðum sviðum. ÞaS
svið er augljóslega tengt sjávar-
útvegi og fiskiðnaði.