Morgunblaðið - 19.09.1967, Page 17

MORGUNÐLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPT. 1967
17
25. sambandsþing UMFI
á Þingvöllum um helgina
— UMFÍ 60 ára á þessu ári
25. SAMBANDSÞING Ung-
mcnnafélags íslands var sett í
Hótel Valhöll klukkan þrjú á
laugardaginn. Þingið sóttu um
40 fulltrúar frá flestum aðildar-
félögunum, sem nú eru sextán
talsins. Heiðursgestur þingsins
var forseti fslands, herra Ásgeir
Ásgeirsson. Þá bárust félaginu
margar heillaóskir í tilefni af
sextíu ára afmæli þess.
Sr. Eiríkur J. Eiríksson, sam-
bandsstjóri, setti þingið og bauð
gesti velkomna. Hann gat þess,
að þettg væri sérstakt hátíðar-
þing og haldið á Þingvöllum
í tilefni þess, að liðin væru sex-
tíu ár síðan UMFÍ var stofnað á
Þingvöllum við Öxará.
Forsetar þingsins voru kosnir:
Stefán Jasonarson frá Vorsabæ
og Jón Guðmundsson frá Reykj-
um í Mosfeilssveit. Ritarar voru
Forseti íslands, herra Ásgeir Ásgeirsson, heiðraði þingið með heimsókn sinni. Hér sést forsetinn
ræða við stjórnarmenn UMFÍ, þá Ármann Pétursson, Guðjón Ingimundarson, Hafsteinn Þor-
valdsson, Sigurð Guðmundsson og sr. Eirík J. Eiríksson. (Ljósm. Hergeir Kristgeirsson).
Frá þingfundi. 1 ræðustól er Jón Ólafsson fulltrúi frá Ú.Í.A..
Ljósm. Tómas Jónsson).
þeir Björn Sigurðsson frá í Út-
hlíð í Biskupstungum og Magnús
Stefánsson, Fáskrúðsfirði.
Á laugardag voru framsögur
um helztu mál, sem á dagskrá
voru: landgræðsla, íþróttastarf
ungmennafélaganna og fjárþörf,
skipulagsmál ungmennafélag-
anna, Þrastarskóg og framtíðar-
verkefni þar og 13. landsmót
UMFÍ, sem haldið verður að
Eiðum næsta sumar. Var málum
þessum vísað til nefnda, sem
störfuðu svo á sunnudagsmorg-
un.
Á fundinum á laugardag flutti
Ólafuir Þ. Kristjánsson, skóla-
stjóri, erindið: Ræktun lands o.g
lýðs.
Nefndarálit voru lögð fram á
sunnudag og rædd á síðdegis-
fundi. Um hádegið kom forseti
íslands, herra Ásgeir Ásgeirsson,
í heimsókn, en hann er verndari
hreyfingarinnar. Flutti hann
þinginu árnaðaróskir. Einnig
heimsóttu þingið þeir Guðbrand-
ur Magnússon, Snorri Sigfússon
og Sigurjón Guðmundsson.
Síðdegis á sunnudag var þingið
flutt í Þrastarlund en þar á
UMFÍ um 50 hektara skógar-
spildu, sem Tryggvi Gunnarsson,
bankastjóri, gaf á sínum tíma.
Þar hefur verið reistur veitinga-
skáli og starfræktur sl. þrjú
sumur. f Þrastarlundi fór fram
lokaafgreiðsla mála, kosningar
og þingslit.
Ármann Pétursson, sem verið
hefur gjaldkeri sl. 10 ár baðst
eindregið undan endilrkosningu.
f stjórn voru kosnir: Sr. Eiríkur
J. Eiríksson, sambandsstjóri, en
aðrir í stjórn eru: Hafstein Þor-
valdsson, Selfossi, Guðjón Ingi-
mundarson, Sauðárkróki, Sigurð-
ur Guðmundss'on, skólastjóri
Leirárskóla í Borgarfirði og
Valdimar Óskarsson, Reykjavík.
Félaginu bárust margar heilla-
óskir í tilefni af sextíu ára af-
mælinu frá ýmsum frumherjum
hreyfingarinnar og vinum.
Áfyktanir Stúdentaþings
STÚDENTAÞING var haldið
dagania 2. og 3. septemlber á
v,e@um Stúdentaráðs Háskúlia ís-
lands og Sambands íslenzkna
stúdenta erlendis; Fulltrúar
vwu 30, 20 frá SHÍ og 10 frá
SÍSE.
Á þinginu voru ræddlar og
siamþykiktar ályktanir um sam-
gtarfsmál, hagsmunamál og
menntamál.
Samstarfgmál
Stúdenhasamtökin hafa undian
farið eflt miairgháttað samstanf
gín í milli og samþykkt var
reglugerð, sem formfeisitir það
siamstarf.
„Stúdentaþing 1967, fagniar
þeim árangri, sem náðst hefur í
aamstarfi ís'lenzikna háskólastúd-
enta heima og eriendis.
Stúdentaþing ályktar, að sam
starfi SHÍ og SÍSE verði hagað
þannig:
1. Stúdentiaþing verði haldið
árlega.
2. Starfað verði í gameiginleg-
um nefndum um mennitamál
og hagsmunamál.
3. Sameiiginleg stjórniarnefnd
samræmi aðgerðir beggja
samtaikanna milli stúdenta-
þinga.,
Á grundvelli þeirrar rteynglu,
sem faaet af samstarfi með þess-
um hætti, verði á niæsta stúdenta
þingi mörkuð stefna um firekara
samstarf, með hliðs'jón af fram-
komnum áætlunum um stofnun
sameigin.legg stúdentaaam-
bands“.
Hagsmunamál
Samþ. var ályktun urn hags-
miunamál. Helztu atriði hennar
er u þes'si:
f upþhaifi ályktunarinnar seg-
ir:
„Rök, sem mæia m.eð opinber-
um lánum og styrkjum til náms-
manna, eru anmars vegar þörf
þjóðféLagsins fyrir menntaða
menn og hins vegar skyldai þjóð-
félagsins við námstmenn. Ölílum
ber saman um, að mesti auður
hveris þjóðféliags sé vel menntuð
æsfca og það hlýtur einnig að
vera takmark hvers velferðar-
þjóðtfélags, að hver og einn eigi
þass kost að afla sér menntunar,
eftir hætfileifcum sínum.“
Eftirfia.randi upplýsingar sýna
þó, að þessu marfci hefur eigi
verið náð hér á landi og að ein-
hvers staðar er brestur '• mennta
kerfi okfcar.
Skv. skýrslu frá Efnahags-
stofniuninni^ um námsferil stúd-
enta við HÍ sést, að af stúdent-
um þeirn, siem innrituðust í HÍ
1950—56 lufcu einiungis 46,7%
karla kandidatsipirófi og 9,9%
kvenna, eða alls 35,7%.
„Stúdentaþinig álybtar því, að
kanna beri, hver áhrif litlar eig-
in tekjiur hafia á nám stúdenta,
hversu margir hverfa frá námi
vegna fjárskorts og ekki sízt,
hvort ástæður fyrir lágri út-
skriftölu íslenzkra kvenna úr
háskólanum séu að miklu leyti
efna(haigslegar“.
„Skuldir vegna námiskostn'að-
ar eru stúdentum oft þungur
baggi að námi loknu og styrkir
til hins almienna stúdents við
HÍ eru engir. Það er því nauð-
synlegt að létta stúdentum
sbuilidaibyrðina til að stuðLa að
hæfcfcun útskriftar tölunnar“.
f ályktuninmi er fjallað um
Lánasjóð ísienzkna námismanina,
en ný lög voru sett um hanti í
marz sl.
Þar segir m.a.: „Stúdentaþing
vill undinsfrifca ánægjiu sína
með setningu nýrra laga um
lánasjóð og þakfcar þann sbiln-
inig yfirvaldanna á fjárhagsað-
stæðum stúdenta, s.em vLrði'st
koma firam í þeim. Þó sér stúd-
entaþing ástæðu til að minna á,
að aðstoð við stúdenta er ekki
ful'lnægjiamdi, fyrr en hún mætir
allri umframfjárþörf þeirra og
að nauðsymlegt er að tafca sér-
stafct tillit til þeirra, sem bækl-
aðir eru og að tiLlit sé tekið tdl
erfiðrar fj'árlhagsstöðiu stúdenta í
hjúska.p eða, sem hafa fyrir
börnum að sjá“.
„Stúdientaiþing ályktar, að tak
izt ekki að mæta allri umfram-
fjárþörf einistafera stúdenta, er
mauðsym að gefa þeirn kost á Láni
úr viðbótalánasjóði, sem mundi
þá ef til vill veita lán til stúd-
enba með lakari kjörum“.
„Stúdentaþing treystir því, að
þnátt fyrir núverandi örðugteifca
í gjia.ldeyrismálum þjóða.rinnar
muni hið opinbera ekfci gera
neinar þær rásðtatfanir, er bitna
myndu á íslenzkum námsmönn-
uim erlen.dis“.
„Stúdenbaþing telur æksilegt,
að álanging opinherra gjailda \
stúdenta verði tekin til gaum-
gæfilegriair athugunar og kann-
að, hvort miða beri námsfrá-
drátt við niðurstöður námsfcamn-
ana, sem firamkvæmdar verða
.af Lánasj'óði íslenzkra náms-
manna“.
„Stúdemtaþing fagnar þeim á-
fanga, sem næst með Félaigis-
stofnun stúdenta og þakkar
þeim aðilum, sem stuðl.að hafa
að framgangi málsins og þá sér-
stakliega háskólarektor, sem
stutt hefiur málið með ráðum og
dáð. Sbúdemtaþimg væmbir þess,
að ALþinigi hraði afgreiðslu þesisa
mikla na.uðsynj.amáls á hausti
koma.nda. Telur stúdentaþing, að
fyrsta verkefni stofnunarinnar
verði að hefjaist hamda um by.gg-
ingu Stúdentalheimil'is og láta
framkvæma athug.u'n á húsnæðis
málum sbúdenita, svipaða þeirri,
er gerð var 1964“.
„Ennfremur ber að aithuga,
svo fljótt, sem unnt er, að koma
upp vöggustofiu og ba.rnaheimili
fynir börn stúdenta“.
MENNTAMÁL
Samþyfcfct var ályktun um
menntamál. Helztu atriði henn-
ar eru þesisi:
Náms- og starfkynning
„Með háskólainámá stúdenta
leggja þeir og allt þjóðféHagið
í mifcla fjárfiestingu. Það hlýtuir
því að vera allra hagur, að hér
tabist svo vel tiil, sem kostur er.
Það verður hins vegar varla
tryggt, niema námsmaiðuninn geti
í upphatfi fengið Sem ítarLegast-
ar upplýsing'ar um nám og störf
og þarfir þjóðfélagsins fyrir hin-
ar ýmisu greinar hás'kólamennt-
ÚTIBÚ Kaupfélags Héraðsbúa á
Borgarfirði, eystra, á nú í
greiðsluerfiðleikum og hefur leití
að nauðasamninga við viðskipta
menn sina. Síðastliðin 3 ár hefur
refcstrartap kaupfélagsins verið
á fimmtu milljón króna, að því
er Þorsteinn Sveinsson, kaup-
félagsstjóri Kaupfélagbs Héraðs-
húa tjáði Mbl. í gær.
Samningar þeir sem kaupfé-
lagið á Borgarfirði býður er ann
að hvort greiðsla skulda með
30% afföllum, éða vaxtalaus
skuldabréf til 8 ára. Þorsteinn
kaupfélagsstjóri sagði, að rekst-
ur fyrirtækisins hefði gengið
mjög illa undanfarin ár. Byggða
lagið væri lítið, 300 manns og
félagið hefði þurft að sjá um
alla þjónustustarfsemi við það.
Þar við hefði bætzt að kaup-
félagsstjórinn hefði verið aldr-
aður og heilsulaus og því hefði
farið sem fór.
Aðspurður um það hvað yrði'
um inniánsdeild kaupfélagsins,
sagði Þorsteinn, að hún væri
tryggð með sérstökum sjóði, er
stofnaður hefði verið, á síðasta
aðalfundi SÍS og ávaxtaður væri
í Samvinnubankanum. Ekki yrði
þvi um neina niðurfærslu á inn-
lánsdeildinni að ræða.
Stofnsjóður kaupfélagsins var
ákaflega lítill, vegna hins mikla
rekstrgrtaps undanfarin ár og
fer það sem eftir var af hon-
aðra manna hverjiu sinni“.
„Ljóst er, að öflun slíkra upp-
lýsinga krefst mifcils tím.a og
fjánmagns. Jafnf.ramt eru þess-
a.r upplýsingar það samsluin.gn-
ar, að eðlilegt er, að sami aðiLi
hetfði umsjón með þeim öLlum.
Það, sem stetfna verður að, er
því, að námskyniningarstartf SHÍ-
SÍSE þróist í Náms- og stanfls-
kynningarstofnun, sem væri
fcostuð af því opinbera og starf-
aði í náinni samvinnu við stúd-
i Framhald á bls. 23
um til greiðslu á viðskiptaskuld
kaupfélagsins við Sambandið.
Wilson
óvinsæll
BREZKA blaðið „Daily Tele-
graph“ hélt því fram í dag,
að stjórn Harold Wilsons, for-
sætisráðherra, væri óvinsæl-
asta ríkisstjórnin er setið
hefði að völdum í Bretlandi
siðan heimsstyrjöldinni lauk.
Samkvæmt skoðanakönnun
blaðsins eru 56% brezkra
kjósenda óánægðir með störf
stjórnarinnar, aðeins 29%
eru ánægðir og 15% láta ekki
uppi skoðun sína.
Blaðið segir, að engin ríkis-
stjórn hafi fengið eins slæm-
an dóm meðal kjósenda í
þau 23 ár sem blaðið hefur
starfrækt skoðanakönnun.
Þar að auki eru 53% kjós-
enda óánægðir með Wilson
persónulega, 40% eru ánægð-
ir með hann en 7%taka ekki
afstöðu. Síðan blaðið hóf
skoðanakönnun sína fyrir 23
árum hefur enginn forsætis-
ráðherra verið jafnóvirsæll,
sem blaðið nefnir nema Har-
old Macmillan um stuttan
tíma fyrir fimm árum.
Kaupfélag leitar
nauðasamninga