Morgunblaðið - 07.10.1967, Blaðsíða 15

Morgunblaðið - 07.10.1967, Blaðsíða 15
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. OKT. 1907 15 Vísindcamenn í sumarönnum Vísindamenn í sumarönnum Vísindamenn í sumarönnum ■11 rfor**^* ~H l ýg'MWvP'tt-'rf*; -rt'Wx.a • <fHVÍWi-$tte vOt«KfcKtW»< bí■ S’XsZk^MS i ÖH^C>v-« llís l «í$ Tiltölulega auövelt að græða upp mela og sanda á hálendinu Rœtt við Dr. Sturlu Friðriksson 1 RANNSÓKNARSTOFNUN landbúnaðarins starfar dr. Sturla Friðriksson, erfðafræð- ingur, við margþættar rann- sóknir á gróðri, er beinast meðal annars að því að finna hag- kvæman nytjagróður, er hér gæti þrifizt. Morgunblaðið átti samtal við Sturlu hér á dögun- um, og bað hann þá að segja lítillega frá starfi sínu og rann- sóknum. — Ég er erfðafræðingur að mennt, sagði dr. Sturla, þegar við ræddum við hann hér á dög- unum, en starfa við Rannsóknar- stofnun landbúnaðarins, að rannsóknum á gróðri, og reyni að kanna heritugan nytjagró'ður fyrir íslenzkar aðstæður. Rann- sóknarstofnun landbúnaðarins hefur tilraunastöð í landi Korp- úlfsstaða, þar sem er verið að skapa allgóða aðstöðu til ýmissa rannsókna á nytjagróðri. Þar höfum við meðal annars safnað saman ýmsum tegundum og stofnum nytjajurta, þar sem fylgjast má með þroska þessara jurta og unnt er að bera eigin- leika þeirra saman vi'ð sambæri- leg vaxtarkjör. —■ Þannig hefur verið safnað saman ýmsum tegundum fóður- grasa, grænfóðurjurta og græn- metistegundum til að geta valið úr, hvað hentar bezt við íslenzk- ar aðstæður, en erlend fóður- grös, þótt þau séu uppskerumikil, eru ekki nægilega þolin til rækt- unar hér á landi. Þess vegna höfum við stefnt að því að velja íslenzkar grasategundir til kyn- bóta og framræktunar, sem síðar megi nota í nýræktir túna. Við höfum nú þegar safnað miklum efnivfð af ýmsum íslenzkum grösum, sem velja má úr, og nota til undaneldis, én sá er ljóður á, að miklum erfiðleik- um er bundið að rækta nægi- lega mikið og gott stofnfræ af þessum tegundum hér á landi. Þess vegna hefur það verið sent á fræræktunarstöðvar bæði í lendu aðilar sýnt mikinn skilo- ing á þessu. — í áframhaldi af þessum rannsóknum höfum við í sumar reynt að athuga, gaumgæfilega hið mikla kal, sem orðið hefur á Norður- og Austurlandi. Við Bjarni Guðleifsson, sem er bú- mun Bjarni njóta aðstöðu á Bún- aðarháskólanum að Ási í Noregi til úrvinnslu gagna. — Þessar athuganir beinast að því að viðhalda uppskerumikl- um gróðri í ræktunarlöndum, en ég hef einnig haft áhuga á að kynna mér gróðurfarið yfirleitt, og reynt að gera mér grein fyrir hver sé árleg framleiðsla af nytjagróðri í landinu. Það er Ijóst að gróðurlendi hefur minnk að mjög mikið, eirkum á síðustu öldum, og þess vegna hefur það verið áhugaefni mitt að kanna, halendinu. Uppskera á íslenzku grasfræi uppskerutilrau na Danmörku, Noregi og Bandaríkj- unum, og þar reynt að fjölga þessum ísl. stofnum og rækta af þeim neyzlufræ. Að vísu hafa nokkrir erfiðle’kar verið m< 7 þe.ssa erlendu frærækt, og veld- ur þar ef til vill daglengdar-mis- munur iandanna. Ég hef reynt að leggja áherz’.u á að fá þessari framræktun hraðað, því að telja má að hinu.n harðgerðu gras- stofnum sé ekiri eins kaihætt, og allt sem getur dregið úr kali eða komið í veg fyrir það hefur veigamikla þýðingu fyrir ís- lenzka grasrækt. Hafa hinir er- fræ’ðikandidat. höfum gert ýmsar athuganir á kalsvæðunum í sumar. Höfum við safnað tals- verðum upplýsingum um orsakir kals og ástandið í ýmsum byggð- arlögum. Á s.l. vori var fylgzt með gróðri við snjóskafla og ástandi þess gróðurs, sem und- an kom, þegar þá leysti. Þá hafa ýmsar aðstæður á kölnum svæð- um verið teknar til athugunar, sýnishornum safnað af gróðri og sverði og verður unnið úr þeim gögnum í haust og vetur. Hefur Vísindasjóður veitt styrk til þessara rannsókna. En auk þess hvort ekki sé hægt að endur- heimta hluta hins örfoka lands. Hef ég þess vegna komið upp tilraunareitum víðs vegar um Dr. Sturla Friðriksson hálendið- til að athuga mögu- leika á uppgræðslu á örfoka jörð í mismunandi hæð yfir sjó. Þessar athuganir virðast sýna, eins og ég hef áður greint frá, a'ð það sé tiltölulega auðvelt að græða up mela og sanda í há- lendi í 6—700 metra hæð. Að sjálfsögðu eru vaxtarskilyrði önnur, þegar hærra dregur í landið, og ég hef leitazt við að mæla hvernig ýmsum gróðri vegnar í mismunandi hæð. Nú í sumar var sáð til nýrra saman- burðarreita á Hveravöllum, þar sem ýtarlega er fylgzt með upp- skerunni, og hún borin saman við vöxt og viðgang sömu teg- unda, sem sáð var á sama tíma í tilraunastó ðinni á Karpúlfs- stöðum. Við úrvinnslu á mæl- ingum á þessum gróðri verður stuðzt við veðurfar á báðum þessum stöðum, og er þetta gert í samráði við Veðurstofu íslands Þessar athuganir mættu vera víðtækari, því að æskilegt væri að fá hagfræðilegt mat á því hver uppskeran er á ýmsum stöðum landsins, svo og hver framleíðslan er, miðað við sam- bærilegan tilkostnað, áburð o.fl. — Eins og ég gat um áðan höfum við safnað m. a. grasa- og belgjurtategundum frá nær- liggjandi iöndum til að reyna þær við íslenzkar aðstæður. Til- Framihald á bl9. 10 Vallarfoxgrasreítur við Stóra Fossvatn. Myndin skýrir sig sjálf.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.