Morgunblaðið - 18.11.1967, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 18. NÓV. 1967
27
Kýpur:
Allt með kyrrum kjörum
Makarios krefst yfirstjórnar Kýpurhers
Nikósíu, Aþenu og Istanbul,
17. nóvember — AP-NTB
HAFT er fyrir satt, að harð-
ar deilur hafi orðið með
Makariosi, forseta Kýpur, og
grísku stjórninni vegna átak-
anna sem urðu á eyjunni sl.
miðvikudagskvöld. Skýrir
málgagn grískættaðra manna
á Kýpur, „Argon“ frá þessu í
dag og segir Makarios hafa
farið fram á það, einu sinni
enn, að Kýpurstjórn fái í sín-
ar hendur yfirstjórn alls her-
liðs á eyjunni og hafi hann
bent á það kröfu sinni til
stuðnings, að mannfall það
sem varð í átökunum hafi
orðið vegna þess, að fyrir-
mæli þau er yfirstjórn her-
liðsins í Aþenu sendi til eyj-
arinnar hafi brotið í bága við
það sem áður hafði verið
ákveðið í samráði við Kýpur-
stjórn. Segir Makarios það
fráleitt að hershöfðingjar í
Aþenuborg ráði lögum og lof
um um allar aðgerðir Kýpur-
hers, en ekki réttmæt yfir-
völd eyjarinnar.
Kyrrt er nú á Kýpur og eru
gæzlusveitir S.Þ. á verSi í þorp-
unum tveimur, sem barizt var í
og verða þar áfram fýrst um
sinn. Bæði griska stjórnin og tú
tyrkneska höfðu mikinn viðbún-
að á miðvikudagskvöld er frétt-
ist af átökunum og sendu her-
lið til landamæranna að vera við
öllu búfð, en það lið hefur nú
aftur verið kallað heim í búðir
— Áherzlá
Framihald af bls. 28
til við borgarráð, að byggður
verði gæzluvöillur, sparkvöllur
og opið leiksvæði í Breið-
holti á nsesta ári. f Foss-
vogshverfi leggur nefndin til að
byggður verði gæzluvöllur á
næsta ári en ekki hefur enn ver
ið ákveðið með hverjum hætti
skólaþörf hverfisins verður
leyst. Það verður þó gert inn
an tiðar. Síðan vék ræðumaður
að strætisvagnaferðum og upp-
lýsti, að auk þeirra ferða, sem
fyrir hefðu verið í Árbæjar-
hvérfi, hefði í þessum mánuði
verið bætt við séTstökum auka-
vagni frá kl. 7—9 á morgnana
og hefðu á því tímabili verið
fastar hálftímaferðir, auk næt-
urvagns. Þá er ráðgert að hefja
beinar ferðir í miðborgina, á
hádftíma fresti, og verður fyrsti
H-vagninn notaður til þess, en
af þeim sökum verða viðkomu-
staðir fáir á leiðinni. Má búast
við að þetta verði um áramótin.
Um væntanlegar strætisvagna-
ferðir í Breiðholt og Fossvogi er
það að segja, að endurskipulagn
xng á leiðakerfi Strætisvagnanna
stendur yfir og samgöngumál
þessara tveggja hverfa íalla inn
í þá endurskoðun, sem væntan-
lega verður lokið fyrir H-dag-
inn og stefnt að því að nýtt
leiðakerfi taki gildi þann dag.
Borgarfulltrúi sagði, að búið
væri að tengja garðhúsin í Ár-
bæjarhiverfi við hitaveituna, og
unnið að nýrri lögn í blokkir
framkvæmdanefndar í Breið-
hiolti og 8 aðrar, og er þetta
kerfi þegar tekið í notkun að
Muta. Unnið er að lagningu
hitaveitu í þann hluta Fossvogs-
hverfis, sem er í byggingu, og á
því verki að ljúka fyrir áramót
samkv. samningum.
Að lokum lagði borgarfulltrúi
til að tillögu Alþýðuband alags-
manna yrði vísað til borgarráðs
til meðferðar við gerð fram-
kvæmda- og fjáröflunaráætlun-
ar og var sú tillaga samþykkt
með 10 atkvæðum gegn fjórum.
sínar. Stjórnir beggja landanna
og ýmsir fulltrúar þeirra erlend-
is leggja nú allt kapp á, að sætta
deiluaðila áður en verra hljót-
ist af og í aðalstöðvum S.Þ. sagði
talsmaður samtakanna, að U
Thant myndi gefa Öryggisráðinu
skýrslu um átökin á Kýpur ein-
hvern næstu daga. Stjómir
Bretlands og Bandaríkjanna hafa
harmað átókin og lýst áhyggjum
sínum vegna þeirra og fulltrú-
ar Breta hjá S.Þ. eru sagðir
munu hafa samráð við U Thant
um aðgei'ðir til þess að tryggja
vopnahlé á eyjunni.
Átök þessi, sem frá hefur ver-
ið sagt, hófust á miðvikudags-
kvöldið sl. í tveimur þorpum á
Kýpur og stóðu í átta stundir
áður en friði yrði komið á. Voru
átökin hörð og var beitt fallbyss-
um, sprengjuvörpum og vélbyss-
um auk léttari vopna. Ekki ber
saman sögum af mannfalli í bar-
dögunum og segir norska frétta-
stofan NTB engan mann hafa
fallið, en sjö Kýpur-Tyrki særst,
en AP-fréttastofan segir aftur á
móti að a.m.k. 23 Kýpur-Tyrkir
hafi fallið í átökunum og ber fyr
ir því lækna gæzluliðs S.Þ.
Kýpurstjórn telur Kýpur-
Tyrki hafa átt upptökin að bar-
dögunum er þeir hafi hafið skot-
hrfð á eftirlitssveitir lögfeglu-
manna, sem fara áttu í eftirlits-
ferð um þorpið Ayios Theodoros.
Kom þar þá til götubardaga og
skömmu síðar urðu einnig átök í
nágrannabænum Kophinou.
Bæði eru þorp þessi nokkuð
sunnan Níkósíu, höfuðborgar
Kýpur. I Kophinou búa eingöngu
Kýpur-Tyrkir, en í Ayios Theo-
doros bæði Kýpurbúar af tyrk-
neskum og grískum ættum. Flýði
— Utan úr heimi
Framhald af bls. 14.
nefnd, sem stjórnin skipaði
til þess að kanna ástand blað-
anna, hefur mælt með því,
að sporna við samruna blaða
og að takmörk megi setja
fyrir fjöilda blaða og tímarita,
sem eitt útgáfufyrirtæki geti
haft umráð yfir, Þessu er
beinlínis beint gegn Springer,
sem virt hefur þessa nefnd
að vettugi og hann hefur
varpað þeirri spurningu fram
í háði, hvort til þess sé ætl-
azt af honum, að hann fari
að gefa út léleg blöð í stað
góðra blaða, sem seljist.
En hann er kominn í vörn.
Gagnrýni Stern hefur valdið
honum áhyggjum og síðar-
nefnda blaðið hefur staðhæft,
að hann hafi reynt að kúga
það með því að hóta að skýra
frá meintum skattsvikum eig
anda þess.
Varkárari en áður
Eftir að þetta hefur gerzt,
hefur tónninn í blöðum hans
orðið aðeins varkárari. Frá-
sagnir af stúdentum og mál-
efnum þeirra hafa orðið hlut-
lægari og Die Welt, eitt blaða
hans, sem sl. ár hefur borið
keim hægri sinnaðrar sér-
vizku, mun ef til vill taka
upp hin frjálslvndari viðhorf,
sem það hafði áður. Almenn-
ingsálitið hefur brugðizt illa
við þeirri ógnun, að blaða-
kóngur, sem hefur skýrar póli
tískar skoðanir, nái einokun-
araðstöðu og sömu sögu má
segja um jafnvel stærstu
stjórnmálaflokkana, sem ótt-
ast áhrif Springers.
Fólki er minnisstæður Al-
fred Hugenberg, hinn hægri
sinnaði blaðakóngur, sem átti
sinn þátt í því að kollvarpa
lýðræði Weimar-'lýðveldisins.
Því finnst, sem það sé á valdi
Springers að sýna fram á, að
sagan endurtaki sig ekki.
fólk þorpin unnvörpum er átökin
hófust, en hefur nú snúið aftur
til síns heima að sögn.
— Bolivia
Framhald af bls. 1
hann telji Debray geta kom-
ið byltingunni betur að
gagni utan Boliviu.
Hinsvegar viðurkenndi De
bray, að hinn stutta tíma,
sem hann hefði verið í búð-
um skæruliða, hefði hann
tekið þátt í varðgæzlu, vopn
aður riffli.
• .
Debray er 27 ára að aldri
og hefur starfað sem blaða-
maður, háskólafyrirlesari og
rithöfundur. Hann er sér-
fræðingur í byltingum og hef
ur skrifað bók sem heitir
„Bylting innan byltingar?"
Þeir Debray og Bustos
voru handteknir 20. apríl s.i.
ásamt ljósmyndara frá
Ghile, George Andrew Roth,
sem fljótlega var látinn laus.
Þeir voru þá að koma frá
svæðinu, þar sem uppreisn-
armenn hafa hafzt við.
Þegar mennirnir voru hand
teknir var talið, að í sveit
Guevaras væri a.m.k. sex-
tíu menn. Síðan hefur fækk-
að í liði þeirra, m.a. féllu
allmargir með Guevara og
er nú talið, að ekki séu fleiri
en fjörutíu menn eftir úr
sveitinni. Handtaka Debrays
og réttarhöldin hafa vakið
heimsathygli. Fjórum frétta-
mönnum hefur Bodivíustjórn
vásað úr landi fyrir að skrifa
„óvinsamlega og fara með
rangar staðhæfingar" og
og fjöldi manns um heirn
allan hefur skorað á stjórn-
ina að láta Debray lausan,
þar á meðal Gharles De
Gaulle, forseti. Foreldrar De-
brays hafa verið í Boliviu
vegna máils þessa — faðir
hans er lögfræðingur og
harður hægrisinni, en hann
hefur lýst yfir, að réttarhöld
in hafi verið brot á öllum
réttarreglum og stjórnarskrá
Boliviu og bafi ekkert það
komið fram í málinu er
sanni að þeir félagar séu
sekir um morð og rán. De-
bray óskaði eftir því, að fað-
ir hans hyrfi frá Boliviu,
kvaðst alls ekki vilja draga
fjölskyldu sína inn í máí sitt
— um það yrði hann að fjalla
einn.
Saksóknarinn hafði kraf-
izt þess, að Debray yrði
dæmdur í 30 ára fangelsi,
Buston í 20 ára fangelsi og
Bolivíumennirniir í 4—ö ára
fangelsi. Þegar dómarnir
voru lesnir upp virtist Debray
lítt bregða, hann stóð graf-
kyrr með hendur á mjöðm-
um sér. Bustos, sem er 35
ára, virtist taka dómunum
þunglegar, hann laut höfði
og var þungur á brún.
í réttao-salnum voru um
150 áhorfendur, flestir frétta
menn og ungar stúlkur,
klædldar litríkum sumar-
kjólum. Engum sakborninga
var leyft að ræða við frétta-
menn.
Rétt áður en réttarfundi
var slitið, reyndi verjandi
Bustos, Jaime Mendizabail,
að mælast til þess, að úr-
skurðurinn yrði endurskoð-
aður, en forseti réttarins,
Efrain Guadhalla, þaggaði
niður I honum með sliku of-
forsi, að hausinn hrökk af
fundarhamri hans yfir á rað-
ir áhorfenda. Kom hann nið-
ur hjá ungum stúlkum, sem
bnigðu við með hlátraskölll-
um og flissi. Við það þykkn-
aði enn i dómforseta, sem
horfði andartak á hamars-
skaftið í hendi sér en fleygði
þvi síðan í gólfið og struns-
aði út.
- ÍÞRÖTTIR
Framhald af bls. 26. •
Markhæstur var Ágúst með
4 mörk.
Valur — KR 13-9. III. fl. karla.
Leikur þessi var fjörugur og
hratt leikinn af báðum aðilum.
Valur hafði alltaf undirtökin í
xeiknum Oig með hröðu og létt
leikandi spili höfðu þeir yfir í
hálfleik, 9-7.
í seinni hálfleik færðiist harka
í leikinn og var hart barizt á
báða bóga, en KR tókst ekki að
jafna metin og vann því Valur
örugglega, 13-9.
Það er greinilegt að Valsliðið
er ekki svipur hjá sjón og það
var fyrst, eu það hefur stórbatn-
að, og eru sennílega ekki búnir
að segja sitt síðasta orð. Beztir
í leiknum voru þeir Sigurður, 5
mörk, og Vilhjálmur, 3 mörk.
KR-piltarnir hafa verið lakari
í síðustu leikjum, en i byrjun
mótsins. Þó má kannski segja, að
þeir hafi verið óheppnir.
Það er því enigin ástæða að
leggja árar í bát, því liðið er
mijög efnilegt. Beztir eru fram-
línumennirnir Magnús, Haukur,
og Gunnar spila hratt og
skemmtilega úti á vellinum, en
sóknin verður svo bitlaus þegar
að markinu kemur.
Ármann — ÍR 7-6. 3. fl. karla.
Þá var komið að síðasta leik
kvöldsins og var lang skemmti-
legastur og sá mest spennandi.
ÍR byrjar að skora tvö mörk,
en Ármann jafnar og komst yfir
og var staðan 4-3 þeim í vil. í
seinni hálfleik jafnaði svo ÍR
oig komst einu marki ytfir. Var
spennan orðin gífurleg og hark-
an eftir því og áhorfendur hvöttu
liðn af miklum móð. En þá jafna
Ármenningar aftur og skoraði
Ólafur sigurmarkið mjög glæsi-
lega rétt fyrir leikslok.
Eftir sigurinn í þessum leik
eru Ármenningar hæstir að stig-
um og líklegastir til að sigra
mótið. En heppnir voru þeir þó
að vinna þennan leik, enda
beittu þeir miki'lli hörku og voru
tveir af þeirra mönnum reknir
út al. Ólafur skoraði 4 mörk,
Pálmi og Ingólfur í markinu eru
langbeztu menn liðsins.
Óheppnin loðar hins vegar enn
þá við ÍR-liðið, en það leikur
hratt og skemmtilega, og skora
þeir oft í hinum ótrúlegustu
færum. Tryggvi, Ómar og bræð-
urnir Haukur og Hörður skör-
uðu fram úr í þessum leik, en
liðið er í heild mjög gott og erf-
itt að gera upp á milli einstakra
manna.
Dómarar kvöldsins voru ósköp
lélegir og dæmu oft frámunan-
lega illa. Markataflan hefur
alltaf verið mikið vandamál á
Hálogalandi og er það enn, og
geta oft úrslit leikja ráðist á vit-
laust færðri markatöflu, enda
engin furða, þegar smástrákar
eru látnir vera þar.
Eru það vinsamleg tilmæli til
forráðamanna hússins að ráða
bót á þessum vanda sem fyrst
og í starfið fáist menn, sem eitt-
hvert vit hafa á hlutunum.
Kr. Ben.
— Filenis
Framhald af bls. 1
Einn sakborninganna, fimmtug
kona að nafni Anna Papanicola,
bar það fyrir réttinum í dag, að
hún hefði verið látin sæta pynt-
ingum vfð yfirheyrslur hjá ör-
yggislögreglunni. Ekki viður-
kenndi hún að hafa tekið þátt
í samsæri, en játaði að hafa
leynt Theodorakis heima hjá
sér af mannúðarástæðum. Hún
kvaðst hafa verið pyntuð í aðal-
stöðvum öiyggislögreglunnar;
eitt sinn hefði verið bundið fyrir
augu hennar og lögreglan hefði
látið sem hún ætláði að leiða
hana fyrir aftökusveit.
Dóttir frú Papanicola, sem er
31 árs að aldri, er einnig sökuð
um aðild að samsærinu. Hún bar,
að hún hefði verið félagi í Mið-
flokkasambandinu, stjórnmála-
flokki Georges Papandreous,
fyrrum forsætisráðherra og
kvaðst sannur lýðræðissinni.
Jafnframt því sem réttarhöld-
unum í máli þessara 31 manna
og kvenna heldur áfram í Aþenu
hafa 40 a'ðrir verið leiddir fyriír
herrétt í Saloniki, einnig sakaðir
um að hafa tekið þátt í undirróð-
urshreyfingu og samsæri um að
varpa stjórninni. Fimm þeirra
eiga yfir höfði sér dauðarefsingu,
verði þeir sekir fundnir.
Lítil telpa
lyiir bíl
LÍTIL telpa hlaut slæman heila
hristing, þegar hún varð fyrir
bíl skammt fró sundlauginni í
Hafnarfirði, laust eftir klukkan
sex í gær. Hún var flutt i Slysa
varðstofuna, en mun ekki hafa
hlotið önnur meiðsl. Ökumaður
bílsins virðist ekki hafa orðið
telpunnar var fyrr en of seint,
en mjög sku.ggisýnt var þarna,
þegar óhappið átti sér stað.
- Pundið
Framhald af bls. 1
HinS'Vegar hefur það verið full-
yrt og haft eftir Wilson, forsætis-
ráðherra, að engin gengislækkun
væri fyrirhuguð, og stefna stjóm
arinnar væri sú, að haida skráðu
gengi pundsins gagnvart dollar
óbreyttu, en pundið er nú skráð
á 2,80 dollara.
Tregða stjórnarininar til að
gefa út yfirlýsingu varðandi hugs
anlegt stórlán hefur valdið ring-
ulreið í gjaldeyriskauphöllium
víða um heim. í gær, fyrst eftir
að sögur komust á kreik um 'hugs
anlegt lán, hækkaði gengí punds-
ins nokkuð í kauphölkmum, og
komst hæst í 2,7860 dollara í
London. Þegar fregnirnar rnn lán
ið fengust ekki staðfestar, lækk-
aði gengið á ný niður í 2.7831
dollara í London og 2,7829 doll-
ara í New York. í dag var tals-
verð sala á sterlingspundum í
kauphöllunum, og skömmu fyrir
lokun kauphallarinnar I London
stóð það í 2,7824 dollurum, og var
þá verðið svipað í New York.
Hafði Englandsbanki þá varið
milljónum dollar til pundkaupa
til að tryggja það að gengið félli
ekki niður fyrir lágmarksskrán-
ingu, sem er 2,7820 dollarar.
Allt frá því núverandi ríkis-
stjórn tók við völdum í Bretlandi
hafa þeir Wilson, forsætisráð-
herra, og James Callaghan, fjár-
málaráðherra, heitið því að fella
ekki gengj pundsins. Segja frétta
menn að Wilson vilji ógjarnan
verða þriðji forsætisráðherra
Verkamannaflokksins, sem neyð-
ist til að grípa til gengislækkun-
ar. Árið 1931 ákvað ríkisstjórn
Bretlands, undir forsæti Verka-
mannaflokksleiðtogans Ramsays
MacDonalds, að miða ekki sterl-
Iingspundið lengur við gullgengi,
og fór pundið eftir það smá-
lækkandi úr 4.89 dollurum þar
til árið 1939 að það var loks
skráð á 4,03 dollara. Þetta gengi
sterlingspundsins hélzt síðan ó-
breytt í tiu ár, þar til Verka-
mannaflokksstjórn Attles, for-
sætisráðherra, ákvað að fella
gengið niður í núverandi skrán-
ingu, 2,80 dollara.
Allmikillar eftirvæntingar
gætir í Bretlandi, eins og gefur
að skilja, og bíða menn óþreyju
fullir frekari vitnesikju. Eriend
ir fjármálasérfræðingar telja að
Bretar fái * því aðeins erlenf
stórlán til tryggingar á gengi
pundsins, að þeir fallist á að
gera víðtækar ráðstafanlr til að
koma efnahagsmálum sínum í
viðunandi horf. f þeim ráðstöf-
unum geta falizt aðgerðir, sem
enn rýrðu vinsældir Wilson-
stjórnarinnar, en efnahagsráð-
stafanir meðal þjóðarinnar, og
má stjórnin vart við því að þar
við bætist. Nýjar aðgerðir, sem
leitt gætu til aukins atvinnu-
leysis, mættu vissu'lega harðri
gagnrýni kjóisenda, og minnk-
uðu enn líkurnar fyrir því, að
Verkamannaflokkurinn haldi
völdum næstu þingkosningar.
Þótt Wilson þurfi ekki að boða
til nýrra kosninga fyrr en ár-
ið 1971, gleymdu kjósendur því
varla ef hapn neyddist til að
leiða þá út í nýja efnahagsörð-
ugleika á árinu 1968.