Morgunblaðið - 19.11.1967, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. NÓV. 1967
13

S4MAN HEFVR. TFMf>
B-Tafn örnnnlau^^on!
Stafsetningarverk-
efni fyrir æðri skóla
(Verkefni þetta er samið upp
úr eldri stafsetningarverkefn-
um, til að staðfesta það, að
ekki sé allt til einskis, þegar
skrifa á „ásitkæra ylhýra
málið“).
Þaraþyrsklingurinn skyrpti
skyrinu í grennd við Örfirisey.
Spyrðubandið var eigi beysið og
hlauit hina mestu hneisu fyrir
stírfni sneyptu tíkarinnar. I>að
ylli greypilegu hneyksli, ef
geipiverðmaetur gimsteinn
greyptist í birgðirnar í geymsl-
unni. Geipar Eyjólfur við for-
ystumennina. Axlar-Björn hafði
æxli á öxlinni, þegar hann
æxlaðist yfir öxlina, vegna æxl-
unar Eymundar. Áztu íturvaxna
ystlinginn í afbrýðisemi. Slíkur
lygamörður leggiur trú á allar
gróusögur af smyglaranum.
Heimaalningurinn var furðu-
heim'Skur augafullur. Allflestir
voru hundóánægðir og hálf-
smeykir, eftir andartaksþögn og
uppgerðarrósemi tengdamömm-
unnar. Síðari hluta dags voru
saman komnir einskis nýtir
eymingjar sunnan lands. Stór-
virki smá þjóða í hýbýlaprýði
eru slík firnindi að býfluigan
klökknar í slyddunni. Sæunn sá
Svíann geisast með kjötflikkið
um mestalla Evrópu. Þrítugan
hamarinn rak í rogastanz er hún
hnyklaði brýnnar, og bar honum
á brýn að lýta mýrarjarðveginn
í bráðaþeyjunum. Húsfreyja er
af sikagfirzku kym en fædd á
rangæskum bæ. Dástu af honum
því hann dáist ekki af auvirði-
legum áreynslum, sagði Gefjun.
Auðun hafði hresstst, eftir að
þau höfðu kvaðzt og kysstst
innilega. Fleyjunum hafði
hlekkzt og mávurinn tryllzt, því
varan hafði skemmzt og þeim
öllum skjátlazit. Lestu textann
um saxið og rexið, þegar fox-
vondar kerlingarnar höfðu
festst í hunanginu og jaxlinn
losnað úr Alexíu. Smáufsinn
kreppti hnefann þegar pöddunni
var drekkt. Kvabbið í grobbna
stubbnum var babl. Björgvin
syngur sýnkt og heilagt af
hæstu syllunni. Þessi frásögn er
í VI. bindi af Sögu íslendinga,
sem Menntamálaráð og Þjóð-
vinafélagið eru að gefa út.
H.G.
Ilm peninga og fleira
Ofan úr loftinu falia regndröpar
stórir og þungir
sem splundrast á malbikinu.
Úr fjarska heyrist dægurlag
dægurlag seim ómar
og deyr út.
Tónar þess speglast í regndropanuim
blika í daufu götuljósinu
og spllundrast síðan með dropanum.
Dægurlag
regn
Dægurlag í regndropa.
Lífið læðist að húsabaki.
Peningur veltur eftir götunni
þú hlleipur á eftir.
Dropinn splundrast
gufar upp
fellur aftur.
Lífið sezt á maibikið.
Peningurinn veltur hraðar og hraðar
en lífið bíður á malbikinu.
Eluar Ólafstson.
TiLGANGUR LÍFSINS
Samið hefur Páll Þorsfeinsson
Hunc librum Hallgrími filio
pili et Guðbergi Bergs^-ni
cui Tómas Jónsson scripsit,
tribuo (sem útlegst á ísleWzka
tungu: Bók þessa tileinka éjg
Hallgrími Geirssyni* og Gu<V-
bergi Bergssyni sem skrifaði
Tómas Jónsso^).
* pilum = spjót eða geir
(spjót þessi voru kastspjót,
gerð af 4. feta löngum járn-
fleini og tréskafti).
Formúla fyrir kvörtun í klög-
unardálkum blaða.
Fyrsta bók (Liber primus)
1. gr.
Reynið að finna tilefni.
Fáið yður t.d. stuttan göngu-
túr um bæinn með leit að skepn-
um, slori eða sóðalegum fiskbúð-
um fyrir augum.
Verðið þér einhvers varir, þá
flýtið yður heim og takið fram
skriffærin.
Temjið yður saltan vandlæt-
ingartón meykerlingarinnar.
2. gr.
Ekkert hangs. Takið viðfangs-
efnið ákveðnum tökum í upp-
hafi. Innvirðulegt er að velja
greininni skynsamlegan titil,
dæmi: „Húsmióðir skrifar", „All-
ir í austurbænum vilja X“,
.JKarjalænen skrifar", og svo
framvegis og svo framvegis.
Setjið ekki fyrir yður að nota
dulnetfni og gætið þess að slefa
ekki á pappírinn. (Það er leið-
inlegt að senda ritstjóra bréf
fullt af bláum stroknum kless-
um, auk þess gseti slíkt borið
elli eða fávitahætti ófagurt
vitni. Fávitar (imbeciles) GV
25—50 eru yfirleitit opinmynnt-
ir1).
I) sbr. greindarvísitölukerfi R.
B. attell. General Psychology.
Cambridge Mass. 1947.
3. gr.
Sé einhver maður (eða kona)
ábyrgur (ábyrg) fyrir ósóman-
um, sem þér takið til athugun-
ar, þá veitist að honum (henni)
kurteislega, en þó EINARÐ-
LEGA. Takið hann (hana) á sál-
fræðinni. Sálgreinið hann
(hana) og bendið honum
(henni) á óæskilega eiginleika,
sem honum (henni) verða eign-
aðir. Að sjálfsögðu verður ekki
um sálgreiningu að ræða nema
því aðeins, að þér hafið nána
vitneskju um og kunnið að draga
ályktanir af vaxtarlagi2) og
ýmsu atferli viðkomandi. ÞBSS
VEGNA ERUÐ ÞÉR NEYDDUR
TIL AÐ TAKA BÆKUR AÐ
LÁNI í BORGARBÓKASAFN-
INU.
Ráðlagðar eru eftirtaldar bæk
ur (og höfundar): Psykoanalyse,
Freuds lære i psykologisk be-
lysning, eftir Anker Rattleff,
HAGNÝT SÁLARFRÆDI, eftir
Símon Jóh. Ágústsson, Körper-
bau und cbarakter, eftir E. Kret
schmer, og síðast en ekki sízt:
úr hugarheimi3), eftir Sigurjón
Björnsson, en hún fjalar eink-
um um afbrigðilega og klín-
iska sálarfræðL
J) sbr. hina þekktu bók E.
Kretschmers: Körperbau und
Charakter. 77.—12. Auflag
Berlin 1936. J
3) gefin út af Heimskringlu \
1964. i
UM SIGMUND FREUD 1
Upphafsmaður sálgreiningar- I
innar, Sigmund Freud, var fædd l
ur í Freiburg árið 1356. I
Hann ólst upp og lifði að ;
mestu í Vín en dó sem flótta- í
maður í Lundúnum árið 1939. l
Foreldrar hans voru af Gyðinga 1
ættum (hann reyndar líka) og /
Sigmundur litli var alinn upp í 1
þeirri trú, að hann tilheyrði of- %
sóttum kynstofni. Sigmund L
dreymdi um að verða að stjórn- /
málaskörungL en komst að raun \
um, að slíkt var ofviða auistur- 1
rískum Gyðingi. Freud las þá L
meðal annars læknisfræði, en í
fékk brátt áhuga fyrir ævisög- \
um móðursýkissjúklinga, SEM |
HANN HLUSTAÐI Á MEÐ ÁT-
HYGLI OG MIKILLI ÁNÆGJU,
oft tímunum saman. Hin mikla
kunnátta hans í taugalækning
um4) kom í góðar þarfir. Hann
naut aðstoðar hins prenglærða
vinar sín?, Breuers, í ríkum
(Breuer studdi hann einnig efna
mæli við rannsóknir sínar
hagslega). Þegar Freud fór að
setja fram nýjar' kenningar,
missti hann alla sína vini
(Breuer meðtalinn) nema lækni
einn í Berlín, sem Fliess hét. Vin
átta þeirra stóð í tíu ár, en á
þeim tíma reit Freud sitt merk-
asta verk: Draumaráðningar
(sjá skýringarmyndir).
Freud tók brátt að eignast
nýja vini og nemendur; þeirra á
meðal hinn merka sálfræðing
Jung (sem hann taldi jafningja
sinn). Brátt slettist illskulega
upp á vinskap þeirra og það
sem eftir var ævinnar missti
Freud feiri og fleiri vini (urðu
jafnihgjar hans færri og færri),
og honum heppnaðist að deyja
einmana og vinasnauður í
London, EINS OG FYRR SBGIR.
(Ævisaga Sigmundar Freud).
miðuðum en kurteislegum setn-
ingum. Forðist allla flimtan og
hlandforarhúmor (þó megið þér
skora á Velvakanda að birta
bréfið, eins og kerlingarhækja
gerði fyrir skömmu). Ef til vill
látið þér svo fáeinar hendingar
fylgja.
4) Hlaut menntun sína í þvi
fagi að mestu leyti hjá Charot
í París.
b) Eftir að hafa stungið brétf
inu í rifu hins rauða póstkassa
(sbr. póstkassana utan á jóla-
eintökum Hjemmet og fleiri
danskra blaða; ÞEIR ERU LÍK-
IR ÞEIR DÖNSKU), mun líðan
yðar gjörbreytast. Skapið léttist
(þér hafið „rasað út“) og nárinn
verður eins og nýr. HeimJeiðin
styttist og léttist að mun og þér
verðið ekki varir við krapið og
hálkuna. Augnakarlinn er liðug-
ur. Þér farið með visukom, t.d.
þessar þekktu ljóðlínur V. Maya
Kovskys:
I know where the obhers
have hearts:
In the chest,
as everyone knows.
But in my case
the anatomy went mad-
I’m one solid heart
and it beats all over me.
Eða þessar:
Always to shine
and everywhere to shine
and, to the very last,
to shine
thus runs my motto,
and the sun’s too.
(This feeling — to shine —
imbued everything that Maya-
kowsky created later on).
(Höfundur áræddi ekki að
birta eigin islenzka þýðingu atf
ótta við gagnrýni í. . . .)
Fátt mun jafnast á við þá
reynslu, sem fæst við lestur
yðar eigin brétfs í Morgumblað-
inu skömrnu síðar.
Skritf yðar bera af, hvað
snertir skipulagningu alla og
fræðimennsku, svo að jatfnvel
koima þau yður sjálfum á ó-
vart.
(Gerið t.d. samanburð á brétfi
yðar og fáfengilegu hjali hinna;
stafsetningarvililúm, endurtekn-
ingum sömu lýsingarorða,
dönskuslettuim og klámi ægir
saman). Mat hinna bréfritar-
anna á andstæðingum er óná-
kvæmt og fálmkennt (svo að
jatfnvel getur leitt til mál'a-
ferla).
Augljóst er, að HÉR ER HIN
SÁLFRÆÐILEGA ÞEKKING
EKKI UPP Á MARGA FISKA.
Aiftur þessi sérkennilega vel-
líðan í náranum.
Nei nei.
Reykjavík anno domini 1967.
Páll Þorsteins.
4. gr.
a) Ljúkið bréfinu með hnit-
(tileinkun)
Þú ert rauðhærð og bl'á augu þín
bera ráðleysi þínu og vonleysi vitnL
Ég vissi ekki hvaðan á mig stóð veðrið 7
er ég horfði í augu þér. \
Hafið sem er eims og blár borði \
þar sem svartur sandurinn endar. t
— augu þín auka angist mína í
um alllan helming: og hatfkennd mína. /
Mér finnst sem ég sé Sindbað sæfari \
og fley mitt er alveg að sökkva.......... \
.......brátt mun kaldlblá úthafsaldan
gleypa mig. ...
Ernir Snorrason.
NB. KVÆÐI þetta birtist hér aftur vegna mistaka er
áttu sér stað í prófarkafestri seinustu síðu, en þar er
natfn kvæðisins FRIÐUR, sem er hreinlega út í Dotftið
miðað við efni Ijóðsins. Rvæði þetta ber kvenmanns-
nafnið FRÍÐUR, og er ljóðið um stúilku með þessu nafni.
Bið ég hötfund ljóðsins afsökunar á þessum mistökum.
H. G.