Morgunblaðið - 28.02.1968, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. FEBRUAR 1998
3
Bjargað úr fífshaska
IHaður nærri drukknaður i Elliðaánum
EFTIR að fréttamenn
Mbl. höfðu fylgzt með flóð
unum í Suðurá, Hólmsá og
við Elliðaár, fóru þeir
Vignir Guðmundsson,
blaðamaður og Ólafur K.
Magnússon ljósmyndari
upp að Rauðavatni á ný
og hugðust reyna að kom-
ast þeim megin að hest-
húsum þeim, sem standa
skammt neðan Elliðavatns
stíflunnar.
Skammt sunnan við Rauða-
vatn komust þeir félagar á
bíl sínum uipp á hæð, en voru
svo heppnir að komast þaðan
með bíl frá Sindra h.f., sem
fór yfir hvað sem fyrir varð.
Þannig komust þeir suður að
vatnsflaumnum, þar sem hann
féll frarn allt milli Rjúpna-
hæðar og hæðanna vestur af
Rauðavatni.
Er komið var að vatns-
flaumnum var vegurinn, sem
þarna liggur niður með Elliða
ám, langt norðan þeirra, allur
undir vatni. Rússajeppi hafði
lent á nefinu út af veginum
og beljaði flaumurinn á hon-
um. Neðar hafði stór fjalia-
bíll lent út í straumínn og
flaut yfir vélahús hans, en
farþegar voru ýmist á véla-
húsi, eða þaki bílsins. Voru
reiðmenn þar á hestum og
fóru með taugar út í flauminn
ti lað bjarga fólkinu. Einnig
voru þarna menn frá Slysa-
varnafélagi íslands með
Hannes Hafstein í broddi flyk
ingar.
Fréttamenn komu að
flaumnum, laust fyrir kl.
17.00 síðdegis og var þar þá
mikið um að vera.
Blaðamaður sá þá hvar
maður var að koma frá hest-
húsunum handan við mikinn
straum og breiðan, sem einna
helzt líkist miklurn jökul-
flaumi. Er maðurinn* kom að
girðingu rétt norðan hesthús
anna var hann farinn að
vaða upp undir hendur og
studdi sig við stóran staf.
Hélt hann sér þannig upp í
strauminn og beið sýnilega
hjálpar. Hann fór yfir gi'rð-
inguna og lagði í strauminn,
en það varð honum um megn,
því straumurinn tók hann.
Synti hann knálega, en bar
samt óðfluga undan straumn-
um fram að hæðarnefi, sem
þarna skagaði fram um 2—
300 metra neðan hesthúsa-
þyrpingarinnar. Við nefið
fataðist honum sundið og var
sýnilegt að hann fékk ekki
lengur ráðið ferðinni. Á sama
tíma þustu menn, sem þarna
voru staddir niður með
flaumnum og fór fyrstur
ungur, stórvaxmn og knáleg
ur maður á grárri peysu einni
saman, þótt stójparok og úr-
hellisrigning væri. Var hann
einnig illa skóaður en llét
ekkert á sig fá og hentist út
í flauminn neðan við nefið,
en í sama mund færði straum
urinn manninn í kaf og hvarf
hann sjónum þeinra er á
horfðu. Ekki hikaði sá í gráu
peysunni að heldur, en hent-
ist áfram á eftir manninum
niður vatnsflauminn og tókst
svo giftusamlega til að hann
náði til mannsins undir vatns
borðinu. Höfuðfat mannsins
flaut áfram niður beljandann.
Þetta var svo knálega af sér
vikið, að vissa er, að ekki
hefði maðurinn haldið lífi
hefði honum ekki verið náð á
þessu augnabliki.
f sama mund voru menn
á gúmbáti við norðurlandið
nokkru neðar og héldu frá
landi en gátu ekki komizt
gegn straumnum.
Hestamenn á tveimur
hestum komu þarna aðvíf-
andi og hélt annar þegar ríð-
andi út í flauminn og komst
að siysstaðnum, þar sem nú
annar var kominn hinum
peysuklædda manni til hjálp-
ar. Var ætlunin að koma hin-
um meðvitundarlausa manni
á hest þann, en það tókst ekki
sa'kir ókyrrðar hestsins. Greip
er haldið var til lands. Náði
vatnið mönnum stundum upp
fyrir mitti.
Þegar að landi kom tók
Hannes Hafstein við mannin-
um og vann að björgunartil-
raunum á honum stöðugt þar
til hann fór að gefa frá sér
greiniieg lífsmörk, fyrst
hryglukennd en síðan hljóð.
Var maðurinn síðan fluttur
í Slysavarðstofuna og var í
gærkvöldi talinn myndu halda
Mfi, þótt ek'ki væri hann úr
allri hættu.
Má eflaust þakka þetta
STAKSTEIMAR
Hannes Hafstein fulltrúi Slysavarnafélagsins vinnur að því
að lífga Svein Kristjánsson.
þá blaðamaður Morgumblaðs-
ins hest þann er enn stóð á
bakkanum og reið út í og
tókst svo giiftusamlega að
hægt var að koma manninum
upp á þann hest og lá hann
á grúfu um þvert bak hests-
ins á leiðinni í land.
Þeir sem það verk unnu
höfðu stöðugt reynt að koma
Mfi í manninn með blásturs-
aðferðinni, en urðu að hætta
samstiUtu snarræði þeirra er
viðstaddir voru og þá fyrst
og fremst þeim, er mannin-
um náði fyrstur og svo því,
að góður kunnáttumaður tók
við manninum er á land kom,
en hann var þá helblár orðinn
og að sjá algerlega Mflaus.
Sá, sem bjargað var heitir
Sveirtn Kristjánsson, búsettur
hér í borg, en ættaður úr
Fljótshlíðinni.

.-Xv:V.
Tveir bílar koma ofan Lækja rbotna og ösla gegnum vatnsflauminn.
- ELLIÐAARNAR
Framh. af bls. 2
EUiðaáinum og komu að Vatns-
veitubrúnni og var þá svo kom-
fð, að flæddi yfir brúna og
byrjað að brjóta aif veginum
sunnan brúarininar og meðan
staðið var við, flæddi yfir veg-
inn sunnan við brúna.
Haldið var nœ-st niður að
stiflunni við Ánbæ, en lónið þar
var allt undir ísi. Lagðist ís-
imn þungt að stíflunni og flaut
yfir hana alla. Byrjað var að
vinna með loftpressu við að
gera s'karð í stífluna að sunnan-
verðu og síðan voru smá spreng-
ingar framkvæmdar til að auð-
velda rennslið yfir stíifluna.
Taldi einn af verk'fræðing-
um Lainidisvirkjunar, Ingólfur
Ágústsson, að stíflan væri
í hættu.

Sérkennileg
sagnfræði
Hesthúsin neðan Elliðavatnsstíflu umflotin vatni.
Austri fer þjálfuðum höndum
um siögu Eistlands í kommún-
istablaðinu í gær og er túlkun
hans á þeirri sögu býsna sér-
stæð, seim keimiir engum á ó-
vart. Hann segir m.a.: „Sú hálfr
ar aldiar gamla sjálfstæðisyfir-
Iýsing, sem Morgunblaðið tal-
ar um, var ekki verk Eistlend-
inga, heldur voru þar að verki
hersveitir hins vestræna Þýzka
Iiands. Eftór að Þjóðverjar biðu
ósigur í heimsstyrjöldinni fyrri
tóku aðrar vestrænar hersveitir
við völdum í Eistlandi. þeirra
á meðal brezkar og finnskar". I
þessum tveimur setningum er
náikvæmlega ekkert sannleiks-
korn. Þann 28. nóvember 1917,
skömmu eftir byltinguna í Rúss
landi, ákvað eistlenzka þingið
að rjúfla tengslin við Rússland,
en kommúnistar svöruðu með
þvi að sietja á fót leppstjóm í
Tallinn, sem náði hins vegar
aldrei völdum í öðrum hlutum
Iandsins. f febrúar 1918 hófu
þýzkar heirisiveitir sókn inn í
Eistland, kommúnistar flúðu og
24. febr. 1918 lýsti Eiúland yfir
sjálfstæði sínu. Daginn eftir réð
ust þýzkar hersveitir inn í Tall
inn, en leiðtogar Xandsins voru
ýmist htandteknir, skotnir, flnðu
land ieða hófu baráttu í meðan-
jarðarhreyfingu. Þann 3. marz
sama ár gerðu Rússar og Þjóð-
vorjar með sér samning, þar
seim Rússar afhentu Þjóðverjum
Eystrasaltslöndin. Eftir ósigur
Þjóðverja í heimsstyrjöldinni
fyrri var enn lýst yfir sjálf-
stæði Eistlands 11. nóv. 1918.
28. nóvemher hófu hersveitir
kommúnista innrás í Eistland.
Finnar sendu Eistlendingum
vopn og Bretar einnig. f janúar
1919 hófu Eistlendingar gagn-
sókn með hjálp tvö þúsund
finnskra sjálfboðaliða og tókst
að hrekja óvinaherinn á brott.
Leynisamningar
nazista og
kommúnista
Ehm segir Austri: „f síðari
heimsstyrjöldinni urðu Eistlend
ingar á hliðstæðan hátt vett-
viangur hersveita, sem geystust
fram til skiptis, sovézkar her-
sveitir tóku landið 1940 og hið
„vestræna ríki“ Þýzkaland,
framdi ekki þann „glæp“ að
gleyma Eistlandi heldur hertók
landið 1941 og beitti þar aðferð
um, sem ekki ætti að þurfa að
lýsa. Loks komu sovézkar her-
sveitir á nýjan leik 1944“.
Hér er farið óþarflega létt yf
ir sögu. örlög Eistlendinga voru
ráðin í ágústmánuði 1939 með
leynisamningum Hitlers og
Steiáns. Sovétríkin fengu Finn-
land, Eistland, Lettland og
eystri hluto Póllands. Við fall
Póllands var Sovétríkjunum
einnig úthlutað Litháen. Hinn
17. júní 1940 lögðu sovézkar
hersveitir landið undir sig, og
leppstjórn kommúnista tók við
stjóm tondsins. Síðan fóru fram
kosningar að hætti kommúnista
og það þing, sem þannig var
kosið samþykkti einróma að
innlima Eistland í Sovétríkin.
Jafnframt voru ýmsir helztu
stjórnmáialeiðtogar Eistlands
handteknir og fluttir til Rúss-
lands. Á fyrstu 12 mánuðum
hinnar sovézku yfirstjórnar í
Eistlandi voru 60 þúsund menu
og konur á öllum aldri ýmist
drepin eða flutt úr landi, þar
af voru 10 þúsund flutt í burtu
á aðeins einni nóttu, 13.-14. júní
1941 _ 22. júní réðust nazistor á
Sovétríkin og um þriggja ára
skeið var Eistland undir þeirra
stjórn en 22. sept. 1944 tóku
sovézkar hersveitir Tallinn á
ný. Á árunum 1945-1956 fluttu
kommúnistar á hrott 20 þúsund
Framh. á bls. 20