Morgunblaðið - 20.09.1968, Qupperneq 24

Morgunblaðið - 20.09.1968, Qupperneq 24
24 MOBGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. SEPTEMBER 1960 — Um laxeldisstöð Framhald af Ms. 10 irvofandi skortur á hrognum úr eigin göngulaxi og þverrandi afturkoma á laxi til stöðvarinn- ar, er tæplega hægt að láta slíkt þegjandi framhjá sér fara. Það verður strax og án tafar að stöðva þá þróun sem átt hefur sér stað í málum þessum í Kolla- f jarðarstöðinni og nú er einmitt tækifærðið til þess, þegar aðeins rúmir 200 laxar hafa skilað sér í stöðina á líðandi sumri. Af þessum ástæðum leyfi ég mér að beina þeirri áskorun til etjómar Laxeldisstöðvar ríkis- ins í Kollafirði að hafist verði handa um eftirfarandi atriði nú þegar, ef ske kynni að það mætti verða til þess að bjarga að ein- hverju leyti þeim gífurlegu fjár- munum, sem farið hafa til stöðv arinnar af ríkisfé og um leið að reyna að skapa skilyrði fyrirvið urkenndum stefnum menningar- þjóða 1 fiskræktarmálum göngu og vatnafiska: 1. Að lax sá, sem gengið hefur í sumar í stöðina í ágúst og september mánuðum, verði ekki kreystur eða imdan honum al- in seiði til notkunar í stöðinni eða sölu i aðrar stöðvar ár eða vötn Þetta er síðgengin smálax sem hvergi á erindi og skapar hv>ergi nokkur framtíðarverð- mæti. 2. Að hafist verði handa nú þegar um hrognaöflun úr löxum frá þeim ám í landinu, þar sem vitað er um vænstu og beztu stofnana og að þess sé vand- lega gætt í stöðinni að halda þessum stofnum hreinum og að- skildum, með hliðsjón af rann- sóknum á því, hver framgang- ur og gæði hvers stofns sé. 3. Að þegar i stað séu gerðar ráðstafanir til stóraukins vatns magns til stöðvarinnar og tryggt sé að vatnið sé heilnæmt og gott til fiskræktar. 4. Að hætta notkun á jarðeld istjörnum, sem jafnan fyllast af óhreinindum, botngórðri, sveppa ásókn á fiskinn og eru ekki hreinsanlegar, nema með ærnum tilkostnaði . 5. Að gönguskilyrði laxins inn í stöðina verði stórbætt, m. a. með vatnsmiðlun og um leið með beinum inngangi (directe) í lón- ið frá hafinu í þar til gerðu ör- uggu rennsli er nái út fyrir mörk stórstraumsf jöru og að kom ið sé fyrir „rafmangsauga til tölu á öiium fiski er í stöðina gengur. 6. Að stöðinni sé tryggður stöðvarstjóri eða framkvæmda- stjóri, fastráðinn með fullri ábyrgð, er hafi reynzlu, þekk- ingu og áhuga á rekstri klak- og eldisstöðvar. Hér er aðeins um að ræða nokkur höfuðatriði, sem ég er sannfærður um að hljóta að vera skilyrði fyrir því, ef hægt á að vera að halda þessari starf- semi áfram af nokkru viti og með von um einhvern árangur. Engum er það til góðs að mál þetta sé látið liggja í þagnar- gildi því að eftirköstin gætu orðið enn verri, en efni standa til, ef ekki er skjótlega og vel við brugðið til úrbóta. Ég vil svo að lokum geta þess að þar sem veiðimálastjóri Þór Guðjónsson hefur látið hafa það eftir sér í dagblöðum, að hann lesi ekki blaðagreinar mínar um fiskiræktarmálin, hefi ég valið þann kostinn að senda honum af rit af þessum greinarstúf mínum í ábyrgðarpósti, áður en ég birti hann í blöðum og sömuleiðis stjórnarnefndarmönnum Laxeld- isstöðvar rikisins i Kollafirði. Reykjavík 15. sept 1968. Jakob V. Hafstein. — íslenzkt mál Framh. af bls. 23 Þessi ritgerð er ákaflega merkileg, raunar einstæð í heims bókmenntunum, að segja má, að því leyti að í henni kemur fram það, sem við nú köllum vísinda lega starfsaðferð, í miklu ríkari mæli en í öðru því, sem ritað var um málfræði á miðöldum í Evrópu, en ritgerðin er talin vera frá 12. öld. f þessu felst m.a., að niðurstöður höfundar eru í höfuðatriðum reistar á sjálfstæðri athugun á því efni, sem hann fæst yið, en mótast ekki af blindri trú á hefðbundn- um kennisítningum, svo lítt var í fræðiiðkunum á miðöldum. Af þessu leiðir aftur, að þessi rit- gerð hefur miklu meira gildi fyr ir norræn málvísindi í dag sem heimild um íslenzkt mál héldur en málfræðirit frá miðöldum hafa í öðrum tilvikum. Má geta þess að af þessari ástæðu er ritgerð- in hluti af námsefni stúdenta í íslenzku við Háskólann á fyrsta námsári. — Um hvað fjallar þessi rit- gerð? — Ritgerðin fjallar um hljóð- kerfi íslenzkrar tungu á 12. öld og stafsetningu ritaðs íslenzks máls á þeim tima og er, eins og ég sagði, unnin með þeim hættd, að nærri lætur, að jafnist á við margt það, sem unnið er á þessu sviði í dag. Ritgerðin er mjög stutt aðeins sjö bls í handriti (um 20 vélritaðar síður). — Er eitthvað vitað um höf- und ritgerðarinnar? — Mjög lítið er vitað um höf- undinn, en eins og fram kemur af því, sem ég sagði um ein- kenni ritgerðarinnar, hefur hann verið langt á undan sinni sam- tíð í þessum efnum. Á einum stað í ritgerðinni segir hann þó um meginefni hennar, að hann hafi „ritað oss íslendingum stafróf", og má af þvi draga, að hann hafi verið íslenzkur maður, sem uppi var um miðja 12. öld, en þá er talið, að ritgerðin hafi ver- ið skrifuð, eins og ég gat um. Ýmisleg óbein vitneskja um höf- undinn kemur svo fram í ritgerð inni. — Hvaða rannsóknir á riit- gerðinni hefur þú nú í huga? Gildi ritgerðarinnar fyrir norræn málvísindi í dag stafar ekki aðeins af þeim upplýsingum sem hún veitir um hljóðkerfi ís- lenzks máls, heldur einnig af, því, að þær upplýsingar varða íslenzkt mál á þróunarstigi, sem ekki eru til nema mjög takmark aðar ritaðar heimildir um að öðru leyti. En eins og ég gat um, er ritgerðin eimitt talin sam in á svipuðum tíma og al'lra- elztu handritabrotin eru frá, þau sem nú eru varðveitt. Rannsóknir verða því aðallega þvíþættar. Kanna verður tengsi ritgerðarinnar og höfundar henn ar við málfræðiiðkanir á mið- öldum til að ganga úr skugga um að hve miklu leyti höfund- urinn byggir á hefðbundnum að ferðum og hversu mikið eru sjálf stæðar athuganir hans sjálfs. Einnig verður að athuga þær upplýsingar, sem ritgerðin gef- ur um íslenzkt mál og meta gildi þeirra með samanburði við það annað, sem við nú vitum um nor ræn mál á þessum tíma. — Hvenær má búast við útgáf unni á markaðinn? — Þetta verkefni er komið öllil lengra en hið fyrra, og verður því væntanlega lokið á þessu ári, sagði dr. Hreinn Benedikts- son, prófessor að lokum. Hiimmimiiiii BÍLAR Mikið úrval of notuðum bílum Hagstæðir greiðsluskilmálar Nokkrir Rambler Classic bílar seljast án útborg- unar gegn fasteigna- veði. Nokkrir Rambler American ennþá til afgreiðslu á gamla verðinu, ef samið er strax. Iflkl Rambler- JUN umboðið LOFTSSON HF. Hringbraut 121 — 10600 lllllllllllllllllll BARNASPARISKÚR NÝ SENDING SOLVEIG LAUGAVEGI 69 DÖMU-LEÐUBSTÍGVÉL FBA 1095 KBÓNUM NÝKOMNIR DÖMUGÖTUSKÓR Verð 795, og 820 krónur. SÓLVEIG Hafnarstrœti 15 — Laugavegi 69

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.