Morgunblaðið - 12.07.1969, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. JÚLf 1:9*60
"Úitgieíandi H.f. Árvakur, Reykjavlc.
Fflandavœmdaiatj óri Haraldur Sveinsaon.
•Ritstjóraí Sig’urður' Bjamasioa írá Vigur.
Mattiiías Jtíhamœælen.
Eyjólfur Konráð Jónsaon.
Bitsitj ómarfuHteúi Þorbjöm Guðmundsson*.
Fréttaiatjóri Bjöim Jólhannssom
Auglýsingiaiatjióri Arni Garðar Kristinssöm.
Eifetjórn og afgrieiðsia Aðalstrœtd 6. Sími 10-100.
Auglýsingar Afflalstrœti é. Sími 212-4-80.
Asfcriftargjald fcr. 5U50.00 á mánuði innanlands.
í lausasi&iu fcr. 10.00 eintakið.
RANNSÓKNASTOFN-
UN FISKIÐNAÐARINS
k undanförnum árum hafa
rannsóknastörf í þágu
atvinnuveganna aukizt mjög
og hefur starfsemi rannsókna
slofnana verið endurskipu-
lögð með nýjum lögum, sem
samþykkt voru á Alþingi
fyrir nokkrum árum. Einn
þýðingarmesti þáttur þessa
starfs er tvímælalaust rann-
sóknir í þágu fiskiðnaðarins,
sem Rannsóknastofnun fisk-
iðnaðarins annast.
í gær birtist ýtarleg og
fróðleg grein í Mbl. um starf-
semi þessarar stofnunar á sl.
ári, en þar kemur fram, að
hún annast athuganir á flest-
um þáttum fiskiðnaðarins,
bæði í sambandi við sjálfa
framleiðsluna, umbúðir, véla-
kost og fleira. Hefur Rann-
sóknastofnun fiskiðnaðarins
m.a. gert tilraunir til niður-
suðu á kræklingi og kúfiski,
geislun á sjávarafurðum í
samstarfi við Alþjóða kjam-
orkumálastofnunina í Vín,
verkun saltsíldar og einnig
ýmsar tilraumir í sambandi
við fiskimjöl og hagnýtingu
þess.
Eitt þeirra mála, sem
Rannsóiknastofnun fiskiðnað-
arins hefur nokkuð fjallað
um, er framleiðsla fiskimjöls
til manneldis, en athygli
manna hefur mjög beinzit að
slíkri framleiðslu á undan-
förnum árum, sérstaklega í
Bandaríkjunum og Kanada,
en í báðum þessum löndum
eru nú starfræktar verk-
smiðjur, sem framleiða fiski-
mjöl til manneldis. Er talið,
að tæknileg vandamál í þessu
sambandi hafi verið leyst, en
svo sem kunnugt er þarf
m anneldlsm j öli ð að vera
bragðlaust og er notað á þann
hátt, að því er blandað í önn-
ur matvæli. í Bandaríkjunum
er talið, að erfiðasta viðfangs
efnið nú sé að finna markað
fyrir þessa framleiðslu og er
þá helzt rætt um þróunar-
löndin svonefndu, en talið er,
að það muni kosta töluvert
átak að fá fólkið í þeim lönd-
um til þess að hagnýta sér
þessa tegund matvæla. Hér
er um þýðingarmikið mál að
ræða fyrir okkur íslendinga.
Verðmæti fiskimjöls og síld-
armjöls mundi margfaldast,
ef hægt væri að finna nægi-
lega stóra markaði fyrir fiski-
mjöl til manneldis.
Ljóst er af hinu ýtarlega
yfirliti um starfsemi Rann-
9Óknastofnanar fiskiðnaðar-
ins á sl. ári, að þessi stofn-
un vinnur mjög þýðingar-
mikið starf í þágu atvinnu-
lífsins og er fyllsta ástæða
til að búa svo vel sem kost-
ur er að henni, bæði í hús-
næði, tækjum og mannafla.
UPPBYGGING
FERÐAMÁLA
Á ÍSLANDI
Á næstunni er væntanlegur
hingað til lands sérfræð-
ingur á vegum Sameinuðu
þjóðanna til þess að gera
áætlun um uppbyggingu
ferðamála hér á landi og
veita íslenzkum ferðamála-
mönnum góð ráð og leið-
beiningar. Er sérstök ástæða
til að fagna þessari heimsókn,
enda eru tækifærin mörg til
aukinnar uppbyggingar á
þessu sviði.
Nú er talið, að gjaldeyris-
tekjur af erlendum ferða-
mönnum nemi um 10%
af heildargjaldeyristekjum
landsmanna, en fjöldi er-
lendra ferðamanna, sem hing
að kemur árlega, er um 40
þúsund mamns. Með því að
þrefalda þá tölu mætti auka
gjaldeyristekjur okkar af
ferðamálastarfsemi í 30%
af heildargjaldeyristekjum
landsmamna. Liggur í augum
uppi, hversu þýðingarmikið
það er fyrir þjóðina að ná
þessu marki.
Aukning ferðamanna-
straumsins hingað er að því
leyti auðveldari en ýmis önn-
ur uppbygging í atvinmumál-
um, að til hennar þarf tiltölu-
lega lítið fjármagn. Að vísu
verður að byggja upp gisti-
aðstöðu og bæta samgömgur,
en samt sem áður er ekki
við jafnmikil og erfið vanda
mál að stríða í þessum efn-
um, eims og við uppbyggingu
annarra atvinnugreina.
Sameinuðu þjóðirnar hafa
unnið mikið starf í ýmsum
löndum varðandi ferða-
málin og má í því sambandi
nefna Júgóslavíu, en þar er
nú gert skipulegt átak í því
að auka ferðamamnastraum-
inn til landsins. Hið sama
eigum við íslendingar að
gera og er mjög þýðingar-
mikið að njóta góðra ráða er-
lendra sérfræðinga í þeim efn
um. Einnig er hugsanlegt
að fá frekari sérfræðiaðstoð
og fjárhagslega fyrirgreiðslu
hjá alþjóðastofnunum til þess
að byggja upp þessa starf-
semi.
„Pisces“ sígur í dúpið í Loch Ness.
Kafbátur í skrímslaleit í
Loch Ness-vatni
Druarmiaidrochit, SfcatJlandi —
FYRSTA „skrímslið“ af
hinni nýju gerð er nú komið
til Loch Ness, og fleiri eru
væntanleg. Er hér um að
ræða appelsínugula smákaf-
báta, sem menn hyggjast
sigla á um undirdjúp vatns-
ins og deila sumrinu með
hinu nafntogaða skrímsli, sem
byggja á vatnið, margir
þykjast hafa séð og trúlega
allir hafa heyrt um.
Fyrsti kafbátuirdinfn kicnm niú
utm siíðUistiu m/ániaðaimát. Hainin
er smiíðaður af Vicfcefris-veirfc-
smiðj'Uiniuim brezlfcu og ber
nafniið „Piscies“. Kaifbáitiuir'inin
er 19 feta lang'Uir, og þvímær
jafn breiðuir. Á honiuim eiru
fjórdr fætur, aem gainlga nið-
uir úr botniimuim, og segja
þeir, sem vibni urðu að því er
farið vair híft í vaibmió, aið þa@
fíkisit fremutr tuiniglllfierju en
kafbáti. Herrnt er að fcafbát-
uiriuin sé búirnn fiuffilkomniuisibu
vísindábæfcjum, enida mun
hiaran Shiafia fcostað um 150,00
ster Mnigspund.
Um mána'ðaimótim var „Pia-
ces“, með tvo menrn inmian-
borðs, draginn 500 miebra út
á Urquhairt-filóa í Lodh Ness.
15 miínúitnia töf vairð á köfun-
iinini því áhöfninnd gefcflc Mllia
að fylla „tuim“ báitsins vaitaná,
þarnnig að hainn sykfcL Vairð
að kveðja t'il fcafiana til þess
að setjast á bátinin, svo harnn
kæmist niðuir.
„Pisoas“ fór niður á liðtega
70 metra dýpi, tylttti sér á
sylllu í vaitniniu, og halfðizt þar
við í há'lifia fciukfcutsbund. Til-
kynmlt var til mainma á yfiar-
borðiniu að „sfcyggni væri
gott, afl.lt að 5 metrum“.
Bkkert sást til skiríms'la, ekki
einu sinmii fiók'ar.
Helzta umkvörbuniairefni
ábafiraarimm'ar eæ eklki hinn
þrönigi kiefi í báhnium, sem
þeir verða að dúsa í. Menn-
irnir eru raefniiega vaidir
þainmáig, að þeir eru hafldnir
þeirri fiágætu kennd, að vera
i'Ila við víðát'tu, en kuninia bezt
við sig irarai'kxkaðir, og eru í
öllu þveröfuigt við þá, sem
þj ást aif inmiilokunairkemnd.
Þeir fc'vanta helzt uiradan
því, að þeirn hundleiðiist á
meðan bá'turinn er dremiginn
vítt og breitt um vaitraið, og
á meðam þeir bíða efitir því
a*ð geta háfiið vísind'astörf sín.
Vegraa þessa heifitur Vickiers
séð svo um, að þete haifia segul
band með tónili'st um borð.
Kafbátuirinn Pisoes er kiom-
iran ti LoCh Ness bæða í til-
rauraa- og kynminigainsflcynii.
Hann hefuir þegar veirið neynd
uir á um 1,200 metra dýpi í
sjó, og í þessum miámiuði á
hairun að kaifia dýpsta hluita
Looh Ness, sem er 250 mietrar.
Hægt verðuir að fiá toafbáiba
þessa ieigða til björiguniar-
stanfis ýmiskoniair fyrir um
210 þiis. ísfl. króraur á daig, en
haran er búinn sérstökum
gripbönigum, sem giaba lyft
hlutuim aif botini vaitna eða
sj ávar.
Ta'lið er að kaifbábar af
þessairi garð mumá ediga efitir
að koiraa í góðar þarfir við
ýmisair athuiganir á sjávar-
botnii, m.a. leit að miálmum.
Um þasisar mumdir leitiar
Piscias Looh Ness slkriímislliils'-
iinis, og hið sama gerir Bianda-
ríkj'amaðuir einn í skæirgulum
kafbát'i, sem kiostaði 8,500
siteilliimigispumd. Bianldlaríkja-
maðúrinn er sagðiur talkia
ákrímsiisleitiraa alivarfliega, en
Vickers giariæ það ekki niema
að ákveðhu mairfci. Þó hefur
eiiran farráðamaniraa fyrirtæk-
iisiras sagt, að ef eiinlhver dtofin-
uin villji leigja Piisoeis til að
leita að Sfcríms'linu, verði kaf-
bátuiriran l'átimn þrautiei'ta
vatnið.
í öffliu fiafllli á Piisees að
myrada vaibrasbabniinm vfitt og
breitt, þaranig að menn fiái
'góða hagmynd um hvemiig
hainn l'íbur út í rauin og veru.
Um sflcirímsliismiálin er það
hel zt a@ sagjia, að áhöld verðá
sjálfisaigt uin það, hverjum
mieirta verður uim, kafbáts-
mönniuim eða ákrímsllnu,
skyldi fuinduim þeinm bena
samam!
Nefnd frá Rauða
krossinum í Lagos
Lagos, 10. júl'í, AP.
SEX manna nefnd frá Alþjóða
Rauða krossinum undir forustu
forseta samtakanna, Márcel Na-
ville, kom í dag til Lagos, höf-
uðborgar Nígeríu, til þess að
reyna að ná samkomuiagi um
birgðaflutninga til þriggja millj.
bigstaddra.
Vaildið heíuir erfiiðflieifcum að
Biaframienin haf.a nieitað að fiaflfl,-
-ast á ilafltfil'utninga að dteigi til
frá Lagos. Samban'disstjórnin
sagir að lienigra gétd hún. ekfci
'garagið í á!t:t ti'l saimfeomuilaigs.
Áætiamir eru á prjóraumum um
'alð istofiraun á vegum saimJbandjsi-
'Stjómtairiraraa'r tatoi vi)ð dreiifimigu
matvæla tll flótibaimianiraa á yifiir-
T'áðaisvæði sambaindisistjóinniairiininf-
ar. Ýmdis vandkvæði eru á þvi
að Rauiði fcpoissinn láiti atf þessu
stiarfL
Sambaradsstfjómim tilkynruti i
síðuisbu viku aið húira hiefði éfluveð-
ið að taka við störlfium Allþjóða
Rauiða krossins. Þessi stainflseim.i
höfiuir kositiað fjórair Oil Éimim
míilljórair dlollaria á mlániuðd og
bostraaðurinn aðatllega vertð
greidduir atf gjialflatfé.
Naviflile, forseiti Alþjóða Rauðtei
fcrossimls, mieiíbaðl því við kom-
uiraa að hann hetfði í hyggju að
fiara til Biafra eftir heimsókniinia
tíl Laigos. Haran raedtaðd að avairta
'því hvort 'hamm mundi sendia fiuill
trúia siran þaragað.
RITSTJÓRN • PRENTSMIÐJA
AFG R EIÐSLA • SKRIFSTOFA
síivii io*ioa