Morgunblaðið - 19.09.1969, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. SEPTEMBBR H960
Tunglföt
TÍZKUHÚS Daniele-systra í
Rómaborg hefur komið fram
með fyrstu tízkufötin, sem minna
á Apollo 11. Hér á myndunum
sjáum við kjól og hatt, sem
minna á ferðina til tunglsins.
Litiinir eru stál-litur og mána-
litur. Við eigum áreiðanlega eftir
að sjá mikið af fötum með þess-
um ernkennum á næstunni.
Tunglferðin virðist hafa gefið
mörgum tízkuteiknaranum hin-
ar furðulegustu hugmyndir. Hér
er einn búningur, sem minnir á
geimfarana, svartar stígvélabux-
ur, síð blússa með belti, sem á
er silfurspenna, hattur, sem fell
ur þétt að höfðinu, og hin mjög
svo vinsælu kringlóttu sóigler-
augu á nefninu. Höfundur þessa
búnings er Mila Schon.
ÞAÐ er eklkert undarlegt, þó að
við 'hér heirna séum farin að
hugsa til vetrarfatanna, tízíku-
teiknararnir í Evrópu, þar sem
hitinn og sumarið eru enn í al-
gleymingi, hafa þegar boðað fabn
að sinn fyrir veturinn. Og olkik-
ur ætti eklki að þurtfa að vera
kalt í vetur, ef við förutm eftir
þeirra boðsötap: síðar hlýlegar
kápur og há leðurstígvél verða
þar allsráðandi. Innanundir drag
síðum kápunum eru tízlkusýning
ardöimurnar í prjónasaimifesting-
uim upp í háls. Eitt tízikuhús
Parísarborgar, Real, þar sem
fihnstjÖTnurnar kaupa föt sín,
var með saimfestinga úr prjóna-
efni og lalklkstígvél sem ná upp
á mið læri, við þetta voru svo
hattar, sem huldu allt hárið.
Kápumar eru Napoleonis-fraklk-
ar, síðar með háum krögum,
ekki ólíkar kápum frá því tima-
bili, þegar Greta Garbo var upp
á sitt bezta. Kjólamir líkjast
helzt peysum, efnin eru þunn,
hvít prjónaefni með breiðum
lilla eða brúnum röndum, mið-
aldalegar spangabrynjur eru á
mjöðmum og um hálsinn alveg
upp undir kinnar. Nýir litir eru
dökk-lillablátt, næistum svart,
grátt og dökkbrúnt. Hausttízikan
frá Yves St. Laurent gæti eins
verið frá árunum 1930 til 1940,
þægileg dagtízka og sérlega
glæsilegir kvöldlklæðnaðir. Öll
tízkuhúsin sýndu milkið af allis
kyras kápum í öllum siíddum,
síddin virðist vera mjög á reiki,
annars eru þau síðu miest áber-
andi. Kvöldfatnaðurinn er yfir-
leitt mjög glæsilegur og áber-
andi mynstruð efni og glitramdi.
þeirra eyði miklum tíma sam-
an. Af samræðum við margar
mæður, sem áttu 15-16 ára ungl-
inga, er fóru í útilegu þesisa
helgi, án þess að nolkkur full-
orðinn væri með, er ekki aninað
að heyra en að það hafi verið
mjög á móti vilja foreldra að
þau færu, þó gefizt væri upp og
leyfi veitt „þegar allir aðrir
máttu fara“. Mæðrunum þótti
auðheyrilega mikið athugavert
við að láta bförnin fara — en
þau fengu að fara saimt.
Já, það er sannarlega eklki auð
velt að ala upp börn og unglinga
í Reykjavílk nú á tímum. Aga-
leysið á flestum sviðum fer hvað
úr hverju að verða okfcar þjóð-
areinikenni og nefnt í sama
mund og minnzt er á kímnigáfu
Dana og skipulagsgáfu Þjóð-
verja.
Haust- og vetrar-tízkan
Við berum sameiginlega ábyrgð
MÖRG vandamál blasa við olkk-
ur foreldrum og uppalendum
hér í Reykjavík á þessum síðustu
og verstu tímum. Við fáum líka
aft hreytt í okkur, að árangur-
inn af viðleitni okkar sé lítill
sem enginn, venjan er að kenna
foreldrum um alla hluti, sem aí-
laga fara í sambandi við fram-
komu unglinganna. Rétt er það,
miörgu er hægt að finna að, við
foreldrar erum ekki alvitrir
frekar en annað fólk, en sann-
færð er ég um, að á allflestum
heimilum er reynt af fremsta
megni að fylgjast með bömun-
um og halda í við þau. Það er
svo margt, sem við þurfum að
berjast við, togað er í börnin úr
öllum áttum. í ofcfcar þjóðfélagi
virðist næstum vera hætt að
reilkna með, að bömin eða ungl-
ingarnir eigi að eyða noklkurri
frístund heima hjá sér, það eru
stofnuð heimili, klúbbar og fé-
lög, sem eiga að sjá um bömin
í tómstundum, og er ekki annað
að heyra á flestum, sem um
þesisi mál fjalla, en að þar sikorti
mikið á enn að ekki sé nóg gert
fyrir unglingana. Sú staðreynd,
að flestir unglingamir eru við
nám, sem talsverður tími fer í,
og að jafnframt eiga þau heim-
ili og fjölsfcyldu, sem æskja nær-
veru þeirra og félagsákapar, er
eklki höfð í hávegum.
í borg eins og akkar hljóta
alltaf að finnast heimili, þar sem
börnunum er lítið sinnt, annað
hvort af því að foreldrar eru lít
ið heirna, eða, að skilningur er
eklki fyrir hendi á því, að að-
hald er öllum nauðsynlegt. Mis-
Skilin gæði ráða því, að börn-
um em leyfðir allir hlutir,
hversu fjarstæðir sem þeir eru.
Nú, og svo eru auðvitað þeir,
sem algjörlega hafa gefizt upp.
Reyndar er varla hægt að lá
fólki, sem leggur hendur í Skaut,
vandamálin eru það mörg og erf
ið, og ekki öllum gefinn styrkur
og ákveðni til að standa í stríðu
alla daga, slíkt hlýtur að vera
mjög lýjandi og hreinlega eyði-
leggja allan heimilisbrag.
Af samtölum við foreldra veit
ég, að hugsað er um þesisa hluti,
og það ábyggilega meira en
halda mætti eftir öllum um-
merkjuim. En það rífcir alltof
mikil lausung í öllum þessum
málum og hver höndin upp á
móti amnarri á þessu sviði sem
öðrum, og er hér eitt dærni: A
sarna tíma og börn okfcar hafa
leyfi löggjafa til að vera úti til
kl. 10 að kvöldi, eru haldnar
skeimmtanir á vegum Skólanna,
sem standa til kl. 11% og 12.
Hvernig kemur svona heim og
saman? Við konur höfum það
orð, að vera lítið „logiskar“ í
hugsun, og því varla von, að við
skiljum slífct fyrirkomulag. Nei,
það eru eklki börnin olklkar, sem
gera olkfcur erfiðast fyrir við
uppeldisstörfin, það er misræm-
ið á öllum sviðum. Hér eru þvi
miður ekki gamlar og rótgrónar
hefðir, sem hægt er að fara eft-
ir, sem tæpast er að vænta, en
það er ekki eilíflega hægt að af-
safca sig með því, að við kunn-
um efclki að búa í borig. Það hlýt
ur að vera hægt að læra það
eins og annað.
Eyðslufé (vasapeningar), úti-
vist að kvöldi, fatákaup og heim
sóknir á skemmtistaði eru atr-
iði, sem foreldrar virðast hafa
mjög mismunandi hugmyndir
um, svo óMkar, að engu er lik-
ara en að við séum frá sitt hverri
plánetunni. Það geta allir séð,
að það er erfitt fyrir böm og
unglinga að ákilja, hvers vegna
þau þurfa að búa við takmarkan
ir á þesisum sviðum, ef félagarn
ir þurfa þess ails eklki. Hugs-
ið ykfcur, hve milkið auðveldara
þetta væri, ef nokfcurn veginn
væri veitt jafnhá upphæð í vasa
peninga meðal slkólafélaga og
jafnaldra, og Sömu reglur giltu
um útivist á öllum heimilum.
Viðkvæði eins og þetta: „Það fá
það allir“ eða: „Það mega allir
fara nema ég“, hljóma kunnug-
lega í eyrum flestra og eru mik-
ið notuð. Margir foreldrar virð-
ast alveg falla fyrir sl'íku. En
hvernig væri nú að kynma sér
einu sinni hug foreldra þessara
barna, sem fá að fara allt, sem
þau biðja um. Sömu rökin hafa
sjálfsagt verið notuð þar, þ.e.a.s.
þau segja lífca: „Það fá þetta all-
ir neima ég“. Þanmig er hægt að
hugsa sér að myndist vítahring-
ur, þar sem margir foreldrar
heinlega þora ekki að taka sjálf
stæða ákvörðum um, hvað eigi
að leyfa og hvað efcki. Við hvað
þau eru hrædd er efcfci ljóst,
nema ef vera kynni, að þau ótt-
uðust að milsisa kæríeika barn-
anna.
Hvemig væri nú næst, þegar
sMkt tilefni gefst, að foreldrar
barna og unglinga, sem halda
hópinn, ráðfærðu sig hvort við
annað, ræddu um það, hvort
leyfa ætti það„ sem beðið er um,
og reyna að ‘komast að sameigin
legri niðurstöðu. Það hlýtur að
vera sterk afstaða að geta sagt
nei, í þeirri vissu, að hið sama
verður gert á hinum heimilun-
um líka.
Mikill léttir yrði það, ef á
kæmist ákveðin hefð með vasa-
peninga, útivist og annað, og
virðist þar vera kjörið verkefni
fyrir foreldrafélög í sfcólum eða
hverfum, eða jafnvel þá að for-
eldrar barna, sem halda hópinn,
hafi samráð uim þessa mifcil-
vægu hluti. Þetta er efckert
feimnismái og það varðar ekíki
eingöngu olkkar eigin böm, við
þurfum lí'ka að ihugsa um félag-
anna, við berum sameiginlega
ábyrgð.
Nú, er Verzlunarmanmahelgin
er nýliðin er mér ljósara en áð-
ur, hvensu slæmt það er fyrir
foreldra að 'hafa enga samistöðu,
já tæplega talast við þótt börn
Geimfarahjálmur teiknaður af
Jean Patou. Húfan er úr ljós-
rauðu leðri, skreytt með hvítum
leðurborðum. Húfa þessi er öll
fóðruð með skinni, og ætti því
að hæfa vel veðráttunni hér á
landi. Það má gjarnan geta þess,
að tunglið hefur haft greinileg
áhrif á snyrtinguna líka, glitr-
andi fölur (bleikur) blær yfir
andlitinu, rauður blær yfir aug-
unum eða fjólublár. Augnabrún-
ir örmjóar, eins og hálfmáni, var
irnar siifurbrúnar.
Dior-stúlkan 1910. Hér kemur
„frakkinn 1970“, úr stórköflóttu
uliarefni, þröngur niður, tví-
hnepptur með litlum kraga upp
í háls. Ullarsokkar og þægilegir
lághælaðir skór með breiðum
hælum við.
Rog-er Vivier er höfundur þess
arar tösku og reimuðu stígvéla.
Þessi stíli minnir á gamla daga,
og sést mikið af slíku í nýju
tízkunni.
Eitt sást á sýnimgunuim, sem
efcki 'hefur verið þar síðam 1930,
en það var slá úr þrernur eða
fjórum refasikinnuim. Og ein nýj-
umg fyrir karlmenn, -sem ekfci er
víst að komi til með að verða
mjög vinsæl, en það var kvöld-
frafcki úr svörtu Nerz-sfcinni.