Morgunblaðið - 19.09.1969, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1S. SETOEMBER lSflS
Tilraun meö þurrkun á rekaþara
til algínframleiöslu gekk vel
Mistalning
í Noregi
Borgaraflokkarnir fá 77 þingmenn
— í fiskimjölsverksmiðju í Bolungarvík
í BOLUNGARVÍK var ný-
lega gerð tilraun með þurrk-
un á reknum stórþarastilk-
um, sem rekur mikið á land
í óveðrum á þessum slóðum.
Var ætlunin að athuga hvort
hægt sé að þurrka rekaþara
til algínsýruframleiðslu í
fiskimjölsverksmiðju, án þess
að skemma algínsýruna, sem
Heyerdahl reynir
ekki afftur
Kairó, 18. sept. — NTB —
NORSKI vísindamaðurinn Thor
Heyerdahl skýrffi frá þvi í Kairó
í dag, að hann aetlaði ekki að
gera aðra tilraun til að sigla
papyrusbáti yfir sunnanvert At-
lantshaf frá Afríku til Suður-
Ameríku.
Heyerdahl reyndi í maí sL að
sigla papyrusbátnum „Ra“ þessa
leið, en varð að gefast upp 19.
júlí eftir að báturiran laskaðist
svo að áhöfnin treysti sér ekki
til að gera við skeirundirnar.
Alls voru sex menn á bátnum
auk Heyerdahls og voru þeir
komnir uim 960 kílómetra austur
fyrir Barbados þegar tilrauninni
lauk. Heyerdalhl er nú í Kairó
sem gestur egypzku stjórnarinn-
ar, og með homum fjórir af á-
höfn „Ra“. Segir HeyerdaJhl að
þótt tilraunin j sumar hafi mis-
tekizt, hafi hún sýnt fram á
mikla sgóhæfni bátsins.
Heyerdahl skýrði einnig frá
því í dag að yfirvöld í Sovét-
rfltjunum hefðú boðið áhöfn
„Ra“ í tíu daga heimsókn þang-
að sáðar í þessum mánuði, en
læ-knir um borð í „Ra“ var sov-
ézkur.
Nýjar viðræður
— Talin niðurstaða fundar Kosygins
og Chou En-lais
Moskvu, 18. september NTB-AP
A FUNDI forsætisráðherranna
Alexeí Kosygins og Chou En-lais
á flugvellinum í Peking 11. sept-
ember varð að samkomulagi að
viðræður yrðu hafnar milli Sov
étríkjanna og Kína um landa-
mæradeilur rikjanna innan
skamms ,að því er franska frétta
stofan AFP hafði eftir áreiðan-
legnir. heimildum í dag.
Samkvæmt þessum heLmildum
hefjast þessar viðræður í
Moskvu i iok þessa mánaðar eða
októberbyrjun og mum aðstoð-
arráðfaerrar taka þátt í þeirn.
Formaður sovézku sendinefnd-
arinnar verður M.P. Zyrianov. í
kvöld var talið í Moskvu að
fréttin yrði opinberlega birt eft-
ir nokkra daga í Moskvu og
Peking.
Heimildirnar herma að Kosyg-
in hafi farið til Hanoi, þar sem
hann var viðstaddur útför Ho
Chi Minhs, með það meginmark
mið að koma til leiðar viðræð-
um við Kínverja og hin skamma
viðdvöl hafi vakið ugg með sov-
ézku sendinefndinm. Heimild-
imar segja, að nefndki hafi frest
að brottför sdnni frá Hanoi I von
um svar, en það fékkst ekki fyrr
en Kosygin var lagður af stað
frá Hanoi. Kosygin hafði með-
ferðis fyrirmæli frá stjórnmáia-
ráðí sovézka kommúnistaflokks-
ins til Hanoi og fékk ný fyrir-
mæli frá sendimainni þess í Dus
hanbe í sovézku Mið-Asíu áður
en harm hélt til Peking, segja
þessar heimildir.
ÁRÁSUM HÆTT
Fréttaritairi AP í Moskvu bend
iir á, aið síðain fumdatirinin var hald
inn hafi swézk blöð hætt árás-
uim sínraim á Kímverja, og þótt
funidutrinn viir@ist bafa verið
kufldaáiegur hiaifi sovézka sjónivarp
ið sýnt myndir aÆ Kosygin og
Chou bnosandi á fundinuim. Sov-
ézk yfirvöid viLja ekki segja firá
fundinum í einstökum aitriðum,
en reyna að sýn/a hann í sem
beztu ljósi, segir fréttaritarinn.
Vestrænir stjórnmálafréttarkar
ar hafe komizt að tveimur niöur-
stöðum um fundinn: 1) Sovét-
skjónrún gerir sér nokkra von um
að samband milli ríkisstjóma
landanna muni draga úr hinum
hörðu átötoum landanna og ráða-
menn í Mosfcvu ftxrðast öffl styggð
aryrði svo að þessar vonár fari
eikki út um þúfur og 2) með því
aíð sýna viija tH að gera út um
ágreiniinginn við Kinverja vilja
Rússar sýna, að þeir reyni eftir
beztu gieibu að draga úr sundrung-
unni í hesmi kiommúniista.
Agreáningur Kkwerja og Rússa
er svo djúpstæður, að fúlilar
sæittir eru útdokaðar í fyriisjá-
anlegri framJbíð, en hugöanlegt er
að takaist megi að koma sam-
skiptum þedrra í eðlilegt horf á
yfkborðónu, segja fréttariitaram-
ir.
Réttarhöld ■ Prag
Prag, 18. sept. AP-NTB.
LAGT hefur verið til að rúmlega
260 manns í Prag einni verði
leidd fyrir rétt fyrir þátttökn í
óeirðum á eins árs afmæli inn-
rásar Rússa í Tékkóslóvakíu, að
sögn Praglögreglunnar.
Talsmaður lögreglunnar sagði
að hér væri aðallega um að ræða
fólk sem hefði sýnt áreitni við
hermenn og fólk sem hefði ðfcipu
lagt óeirðirnar. Hann sagði, að
enn hetfði ekki tekizt að sanna
ásakanir ÍVæ efnis að hér hefði
verið um að ræða nákvæmlega
ðkipulagðar pólitískar aðgerðir,
sem samræmdar hetfðu verið úr
vestrænum „njósnamiðstöðvum".
Talsmaðu rinn sagði, að 1.300
mamn hefðu verað hamdtekin.
Áður hefur verið frá þvi skýrt,
að 3.000 manns hafi verið hand-
tekin í Prag, en engin skýriin'g
hefur vetf'ff gefin á þessu mis-
ræmi.
Blaðið „Vevemi Prafaa“ birti í
dag á forsíðu opið bréf frá
íhaidssömum kammúnistum til
Alexanders Dubceks fyrrum að-
alleiðtoga tékfcósfóvakísfca
kommúnistafiokksiivs þar sem
þess er krafizt að hann játi opin-
beriiega að honum hafi orðið á
mistök áður en innrásin var gerð
i fyrra. Þetta er síðasti liðurinn
í henferðinni gegn Dubcek og
stuðningsmönnum hans.
er nýtt í efnaiðnaði, sem
kunnugt er. Sigurður Halls-
son, efnaverkfræðingur, sá
um tilraunina, og leitaði Mbl.
frétta hjá honum.
Þegar Sigurðúr var á ferð á
Vesbfjörðum, stóð einmitt svo á,
að nýtega hafði gent slæmt veð-
w og mikið Tekið af sitórþara-
stilkum, en mierm höfðu len.gi
haft hug á að athuga um nýt-
ingu refcaiþairams, Jómas í Skála-
vík -og Ei-mar Guðfiomsison og syn-
ir hans í Boluutgarvík hafa lengi
sýnt máliuu áhuga, en á báðum
stöðum kemur mikið af slíkum
rekaiþaira. Lá nú miki® af hrein-
um srtórþaraisiklum skiaimmt frá
fryisrtáhúsinu á Bolungarvík og
femgu feðgar umglinga og karl-
mienm tiQ að ná þaranum og koma
hoouim í fískimjöJisveirtksmiðjuna.
Hún var seitt í gamg og tvö bíl-
hiöss af þanamsm þinnrkuð. Er
þetltia fyrsti rekaþarimn, sem hér
er nýttur. En Bretar nýta míkið
nekaþara og þurrka hamm þá úti
Siguxðúr kvaðst ekki vera bú-
inm að althuga hvort aJlgímsýra-n
h-efur skemmzt við þu/rrkumina,
em sýnish'Ormin verð/a semd til
Bretl'amids. En verðá hægt að
þumrfca hér rekaþarainm í fiski-
-mjölsverksmiðjuinTii, án þess að
haifa til þesis séæitakam útbúnað,
væri þama tækifæri til útflutn-
inigs á þama til algínisýrufram-
leiðslu.
Siguirður sagðd að Sko-tar nýt/tu
sl'ika þ-arastilka, þ-umki þá úti á
grjóbgörðum og vinmi úr þeim
aJgínsýru. Norðm'emn eru einmig
famnir að nota stórþama Ul algín-
sýru/virmislu. Þeir ná honum upp
með þaraibotmvörpu frá sémstöku
Skipi, rotverja hanm og raota
hamm femskan enda eru verk-
smiðjurmiaæ tiltöluiega nálægt.
Þurrkumin á stórþar/astilkuraum
gekk mjög vel á Bolumigarvík.
Þar voru enigir tæknilegir erfið-
leikar. Em markaðurimm er auð-
vitað alveg óka.nmað«r.
ENDANLEG úrslit norsku
kosninganna eru þau, að borg
araflokkarnir hljóta 77 þing-
sæti á Stórþinginu, en Verka
mannaflokkurinn 73. Áður
hefur komið fram í fréttum,
að skiptingin væri 76 sæti
gegn 74. Við endurtalningu
atkvæða í einu kjördæmanna,
Hordland, hlaut frambjóðandi
Venstre-flokksins sæti, sem
áður iiafði verið talið Verfca-
manmaf lok kn um.
í Arbeiderbladet, málgagni
norska Verkamannaflokksins
16. þ.m. er skýrt svo frá, að
atkvæðaumslag frá Voss með
100 ptkvæðaseðlum hafi af
misgáningi lent með atkvæð-
um Verkamannaflokksins í
talningu í stað þess að fara
til Miðflokksins, sem þau til-
heyrðu. Þetta olli því, að
Verkamannaflokkurinn tapaði
þarna einum manni sem
Venstre-flokkurinn hlaut. Eins
og kunnugt er gilda hlutfalls
kosningar í Noregi.
Með 77 menn á þingi geta
stjómarflokkarnir stjómað á
auðveldari hátt en elia. Þessi
Þiugmannafjöldi ræður úrslit
um um það, að þeir hafa nú
meirihluta í báðum deildum
norska Stórþingsins ,I.agting-
et, sem ræður að vísu úrsiit-
um, því að Odelstinget getur
ekki fellt lagafrumvörp, held
ur aðeins skotið heim til sam
einaðs þings.
G-enf, 18. gept. — AP.
í DAG áttti aó hialdia •fiu/nid á af-
vopnnmairráðst'afrMjininti í Geinf,
þar sem samraau eru komuiir Æu/l'l-
trúar 25 þjóSa. Að okánini fuind-
airsetniiiniglu kom í Ljlós aið enigiun
óskiaSd a@ taka ti'l miáls, srvo fiuinidd
var frestað tiL þriSjiuidiaigisL
Haustar að án undan-
gengis sumars
Mykjunesi, 14. s-ept.
NÚ LÍÐUR að hausti án þess
að eiginlegt sumar hafi komið
hér. Og vist er um það að hér
hafa fáir dagar komið síðcin uim
miðjan júlí sem vel faafa verið
fallnir til heyskapar
Annars er það mál orðið svo
mikið rætt að óþarfi er um það
mörg orð að hafa. En i stuttu
máli er það þannig að ofan á
fádæma lélega grassprettu, hef-
ur bætzt mjög láieg nýting og
vegna stöðugra óþurrka. Ástand
ið er því þannig að hey eru bæði
lítil og léleg. Hér er ekki orðið
miikið úti, því nú í seinni tið
hefur kornið dagur og dagur sem
hægt hefur verið að þvæla þessu
litilræði saman, endan fljótlegra
þegar magnið er lítið. Með örfá
um undantekningum mun yfir
leitt vanta hér um slóðir 20—
40% á meðalheyfeng. Þau hey,
sem sumir höfðu safnað í góðu
árunum hafa gefizt upp síðustu
harðindaár og því stöndum við
nú frammi fyrir þeirri staðreynd
að vanta fóður í stórum stíl til
að geta í vetur fóðrað þamn bú-
stofn sem við höfum haft. Er því
ekki nema ein leið fyrir hendi
FYRIR HERRETT
Sailgon, 18. sept. — AP. NTB.
TALSMENN herstjórnar Banda-
ríkjanna i Suður-Víetnam skýrðu
frá því í dag að sex foringjar úr
úrvalssveitum bandarískra hers-
ins — svonefndum Green Barets
— vsrði kvaddir fyrir herrétt
sakaðir um morð og samsæri um
morð. Meðal ákærðra er Robert
B. Rheault ofursti, yfirmaður
Green Berets-sveitanna.
Foringjarnir sex, einn undir-
foxingi og einn óbreyttur liðs-
maður voru handteknir snemma
í sumar grunaðir um að hafa stað
ið að morði á vietnömskum borg
ara er stundað hafi njósnir fyrir
báða styrjaldaraðila í Vietnam.
Er sagt að maður þessi hafi ver-
ið skotiim til bana 20. júní.
Auk Rheaults oíursta eru
ákærðir tveir majórar og þrír
höfuðsmemn úr Green Barets-
sveituínum, en búizt er við að
fleiri verði ákærðir sdðar ef for-
ingjarpir reynast selkir. Skýrðu
talssnenn bandarísku herstjórn-
arinnar frá því að þótt foringj-
arnir sex væru sakaðir um morð,
væri ekki krafizt dauðarefsing-
ar. Búizt er við að réttarhöldin
hefjist eftir um það bil þrjár
vikur.
Átta bandarískir þingmenn
sneru sér í gær til Stanley R.
Resors hermálaráðherra vegna
mála Green Berets-fóringjanna
og skoruðu á hanm að taka mál-
in úr höndum herstjórnarinnar í
Saigon. Segja þingmennimir í
áakwruninni að þeir óttist að
verið sé að fóma foringjunum
sex í því akyni að breiða yfir
„misföfc, klaufaskap, getuileysi og
afbrýði innan hercins og viðkom
andi stjórnardeilda", eins og þeir
orða það. Einn þingmannanna,
demókratinn Clarence D. Long
frá Maryland, hetfur sent Nixon
fiorseta símakeyti þar sem hanm
mótmælir þeirri ráðistötfun Res-
ora henmálaráðherra að láta rétt
arhöldin fara firam í Víetnam.
Segir þingmaðurinn í skeyti sínu
m.a.: „Mér blöskrar ákvörðun
Reaors ráðherra um að fela
herstjórainni í Víetnam dónns-
vald í málinu. Ég sé enga ástæðu
til að leggja svo alvarleg mál í
hendur þeirra, sem sýnt hafa
hæfileika sína til óstjómar og
vanvirðu á réttindum sakborn-
inga — sér í lagi þegar tilgang-
urinn er aðeins að friða yfirvöid
í Suður-Víetnam og óvininn í
Hanoi".
og það er að fækka verulega á
fóðrum frá því sem verið hefur.
Fer það svo eftir atvikum á
hverjum stað hvort heldur verð
ur fækkað kúm eða kindum.
Hér hefst fjallferð eftir tæpa
viku og eru Landréttir föstudag-
inn 26. þ.m. Annars er fé farið
að leita heim af fjalli og það er
búið að snjóa verulega þó hann
faafi nú tekið upp aftur. Ekki er
að neinu ráði hægt að gera sér
grein fyrir vænleika fjárins, en
í fljótu bragði má búast við að
hann verði í meðaMagi. Annars
er eins og hinn mifcli og sívax
andi ferðamannastraumur um af
réttinn hafi truflandi áhrif á
féð, einkanlega þegar líða fer á
sumar. En nú má segja ,að opin
leið til allra átta liggi rnn Land-
marOv^frétt eftix að brúin var
sett á Tungná við Sigöldu í fyrra
sumar.
Hér er léleg spretta í görðum
og grasið gjörfallið eftir nokfcr
ar frostnætur seim komu nú fyrir
skömmu. Berjaspretta er hér lít
il. enda efeki mikið um berja-
lönd.
Slátrun sauðfjár hefet hér í
sýslu í húsum Sláturfélags Suð
urlands um miðja þessa viku. Að
sjálfisögðu verður slátrun með
allira mesta móti þvi lambaásetn
ingur verður enginn og ám verð
ur eitfchvað fækkað, það er alveg
vist, hvort sem meira verður, þvi
endanleg ákvörðun hefur éklki
verið tekin um hvort gert verði.
En við stöndum firatmimi fyrir
þeirri staðreynd að þau undir-
stöðuatriði sem við byggjum af
komu okkar á hafa brugðizt. Og
það verðum við að glima við
næstu vikuraar.
— M. G.
Lógmoiksverð
ó síld ókveðið
VERÐLAGSRÁÐ sjávarútvegsins
hefur ákveðið eftirfarandi lág-
marksverð á síld veiddri sunnan-
lands og vestan frá 16. septem-
ber til 15. nóvember:
Síld til frystingar:
A. Sitársíld (3 til 6 stk. í kg.)
imieð minnsit 14% heilfifcu
oig óflokkuð síld (beitu-
sild), hvert kg. kr. 3.75
B. Ömnur síld, nýtt til fry»t-
inigair, hvert kg. kr. 2.73
Sild í niðursuðuverksmiðjur:
Hvent kg. kr. 3.75
Síid til söltunar:
Hvert kg. Ikr. 4.75