Morgunblaðið - 19.09.1969, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. SEPTEMBBR 1196»
31
Árangursrík iðn-
sýning í Færeyjum
— um 5 þúsund manns sóttu sýninguna
Hörð átök Kúrda og
hermanna íraksstjórnar
ÍSLENZKU iðnaðarsýningunni í
Færeyjum er nú lokið ,og full-
trúar íslenzku sýnendanna allir
komnir heim. Aðsókn var mikil
að sýningunni, ©g áætlað er, að
um 5 Jjúsund manns hafi sótt
hana.
Morgunblaðið náði í gaer táli
af Úlfi Sigmundssyni hjá Fé-
lagi M. iðnrekenda, og spurði
hann um árangur sýningarinn-
ar. Úlfur sagði, að árangur sýn-
ingarinniair væri mjög góður, og
hann vissi efcki uim einm ein-
astia sýnenda sam óánægður væri
með undicrtektir Færeyiniga. f ljós
hefði komið að eftirspurnin eft-
ir íslenzikuim vörum væri mjög
afflhliða, og einnig að verðið væri
fyllitoga samikeppn i shæft. Þá
hefðu mtargir sýnenda rætt við
heildsalla í því skyni að verða
sér úti uim umiboðsmenn.
Á hinn bóginn sagði Úlfur að
Féll í Tjörninu
ÞAÐ gerðist síðdegis á þriðju-
daginn við Tjörnina, að fuillorð-
in kona bjargaði 3ja ára telpu
er dottið hafði í Tjörnina.
Konan var á gangi við gamla
Búnað arfélia.gshúsið, en þar er
oft í króknum fjöldi fuiglia, enda
hægt um vik að gefa þeitm, því
þar gengur dálítil hleðsla út í
Tjöirnina.
Um leið og koman gelkk hjá
tók hún eftir tveim litlum börn
um telpu og dreng fremst á
hleðslunni, og um leið féli ann-
að í Tjömina. Konam brá þegar
við og það kom sér nú vel að
rigning var en konan var með
regnlhlff, með henni krækti hún
í föt tidlpuinnar og dró hana upp
úr, á svipstundu og varð barn-
inu ekká mieinit af. Vegna rign-
ingnma er vatnið í Tjörninni í
meira lagi um þessiar miundir og
var því nofckurt dýpi flramian við
hleðsiuma.
Enginm fullorðinn var með
börnunum en telpan var 3 ára
og bróðir hennar sem með henni
var ári eldri eða um það bil.
Börnin sögðu konumni að þau
æittu hletima í hverfli í suðaust-
urhliuita gamla bæjiarins.
mjög erfitt væri að segjia til um
naunverulega sölu íslenzkra fyr-
irtækja á þessari sýningu — að
svo komnu máli — því að Fær-
eyinigar tækju ekki áikvarðanir
í því efni á stundimni. Þókvaðst
hann vita, að þarna hefði selzt
ísvél, töluvlert magn af nöglum,
rafsuðutæki og ein beilzta verzl-
un í Þórshöfn hefði keypt send-
ingu af ullarvöpnm frá Álafossi.
Þá væri ennfremur um að
ræða pöntun af flugeldum, og
síðast en ekki sízt hefði ThiuiLe
exportbjórinin vakáð geysimikia
atihyigli, og lægju þegar fyrir
miklar pantanir á honum.
Fulltrúar ísiienzku fyrirtækj-
anna héldu langan viðræðufúnd
mieð færeyskum iðnrekendum, og
íslendingarnir fóru í ferðalag til
Kla/kksvílkur í þeiirra boði og fær
eysfeu landstjórnairinnaT. Sagði
ÚLflur, að greináiega hefði kom-
ið fram ánægja hjá Færeyingum
með þetta framtak ísá. iðnfyrir-
tækjia.
Fréttabréf til Morgunblaðsins trá Teheran
DAGUR Þorleifsson, blaða-
maður við Vikuna, fór fyrir
nokkru fil íran á leið sinni
tU Kúrdistan, þar sem hann
mun dveljast nokkum tíma.
Um margra árg skeið hafa
Kúrdar háð harða baráttu við
Iraksstjóra og hér fer á eft-
ir fréttabréf tU Morgunblaðs-
ins frá Degi um þá baráttu:
„Teheran, 12.9. 1969.
Alllharðir bardagar eru nú
háðiir á ýmsurn stöðum í ír-
aksa Kúrdistan og veitir frels
iisher Kúrda, undir forystu
Múlla Múabaifa Rarzanis, yfir-
leitt helduir befcur. Hefur ír-
akslher beðið mikið tjón í bar
dögiuim undanfarnar vilkur,
misist mörg hundruð hermienn
fallna og mikið af hergögn-
um, sem Kúrdar hafa hertek-
ið.
Einna harðast hefur verið

Barzani, leiðtogi Kúrda
bariz't á sléttlendi ekiki all-
fjairri olíiuiborginni Kirkúk.
Hótfiu Kúrdar þar gagnsókn
fyrir um það bil tíu dögum
og hafa unnið talsveirt á. Gedfl
ar enn orrusta á þeim slóð-
um.
Margar sögur ganga hér um
níðingsskap íraksmannia gagn
vart föngum og óbreytfcum
borgurum. Fyrir fáum dögum
áfcti það sér stað í kúrdrueisku
sveitaiþorpi, sem íraksmenn
náðu á vald sitt, að hermenn
þeirra læstu um fdmmtki kon-
uir, börn og gamialmenni inni
í einu húsanna og brenndu
þau þar lifandi.^ Ixxft er lævi
blandmara í írak nú en
nokkru sinni fyrr og rikir
hrein óstjórn í landinu. Stjórm
in óttast uppreisn og reymir
að direifa huig fólksins með
réttarhöldum gegn „njósnur-
unum“ og hatursóróðri og víg
búniaðd gegn ísrael.
Dagur Þorleifsson.
Kalkþörungamiö könnuð í Arnarfirði
Þarungamjölið unnið í fiskimjölsverk-
smiðjum — Notað erlendis á súran jarð-
veg og í tóðurbœti
NÝLEGA fór Sigurður Halls-
son, efnaverkfræðingur, í
kalkþörungaleiðangur á Am-
arfirði á bátnum Konráði,
sem var notaður við þararann
sóknirnar á Breiðafirði í sum-
ar. Var tilgangurinn að kanna
kalkþörungamið á Arnarfirði
með það fyrir augum að
dæla megi kalkþörungunum
upp með sanddæluskipi í
miklu magni og þurrka þá
svo í fiskimjölsverksmiðjum,
þar sem þörungana þarf að
þurrka og mala fyrir mark-
aðinn, en nærtækar fiski-
Ný rannsókn á dauða
Mary Jo Kopechne
— Blóð í vitum hennar og á blússu
réttlœtir líkskoðun, segir Dinis
saksóknari
mjölsverksmiðjur eru m.a. á
Bíldudal og Patreksfirði.
Mbl. leitaði upplýsinga um
þetta hjá Sigurði iHallssyni.
Hann sagði, að álhugi á notlkun
slíkra fcaikþörunga sé mjög að
aulkast í Bretlandi og Fralkikar
séu farnir að framleiða um 200
þús. tonn á ári, en þar í landi
hafa kalllkþörungar verið nýttir
frá því á síðustu öld.
Á SÚRAN JARÐVEG OG f
FÓÐURBÆTI
í þessurn kállkþörungum, sem
eru af litihotlhamniön-tegund-
inni, er mi'kið aif kailki, rnagnes-
ium, járni og öðrum sporefnum,
og er þetta notað sem áburður
á súran jarðveg og einnig sem
fóðurbætir. Bera Fralkkaæ 2 tonn
á Iheiktara af súru landi og telja
mjög góðan kal'káburð. Bretar
hafa á sdðari árum lilka farið að
niýta þetta mjög og flarið út í
þennan iðnað. Og það svo að
það er farið að hafa áhrif á þang
mjölssöluna þar. En kallkþörunga
mjöl er selt á 16—17 sterlings-
pund toninið eða 3500 !tor.
Wilkes-Barre, Pennsylvania,
18. sept. — AP—NTB
HÉRAÐSDÓMSTÓLL í Penn
sylvaniaríki hefur fallizt á að
taka upp að nýju unusókn Ed
mund Dinis héraðssaksóknara
í Massachusettsríki um upp-
gröft og líkskoðun á líkí
Mary Jo Kopechne, sem fórst
í bifreið Edwards Kennedys
öldungadeildarþingmanns fyr
ir tveimur mánuðum. Verður
umsókn saksóknarans tekin
fyrir 29. þessa mánaðar.
Mary Jo Kopechne fannst
látin í bifreið Kennedys að
morgni 19. júlí í sumar. Hafði
bifreiðinni verið ekið út af
brú á Chappaquíddick-eyju,
og talið að Mary Jo hefði
drukknað er bifreiðin fylltist
sjó. Var lik hennar igrafið án
krufningar en dánarorsökin
sögð drukknun .
Nú segir Dinis salksóknari
að nýjar upplýsiinigar hafi
flemgizt, sem krefjist líkskoð-
umar. Segir Dinis að blóðhaifi
verið í vituim Mary Jo þeigar
Mk hennar náðist út úr bif-
reið Kennedys, og að á hvítri
blússu hennar hafi verið brún
leiitir og rauðlir blettir, sem
gæitiu verið bióðtoleftdr. Um
þetta vissi Dinis ekki þegar
lík Mary Jo var jarðsett í
LarksviMle í Pennsylvania og
óskaði því eklki eftir líkskoð-
un þá.
Með tilliti til þessara nýju
upplýsdraga segir Dinis að
kanna verði hvort dauðaor-
sökin sé ömrnur ein drúkknun
— til dæmiis höcfuðlhöigg er
bifreiðin steyptist í sjóinn —
og heflur Bernard Brominsky
dómari í WHkes-Barre fallizt
á að taka málið upp að nýju.
Paris, 18. septemtoeir. AP.
AÐALSAMNINGAMAÐUR
Norður-Víetnamstjómar í friðar-
viðræðunum í París, sagði í dag
að loknum nýjum samninga-
fundi að fyrirhugaður brottflutn
ingur 35.000 bandarískra her-
manna frá Víetnam væri ný en
misheppnúð tilraun til þess að
villa um fyrir almenningsálitinu
í Bandaríkjunum og ítrekaði að
eina leiðin til þess að koma á
friði væri skjótur brottflutning-
ur alls herliðs Bandaríkjamanna
frá Víetnam.
f viðræðunum hélt fulltrúi
Saigon-stjórnarinnar þvi fram
að Hanoi-stjórnin neitaði að
semja um frið í Víetnam vegna
þesls að Rússar og Kínverjar
legðu hart að norður-víetnömsk-
um leiðtogum að berjast unz yf-
ir lyki. Aðalsamningamaður
Bandarilkjastjómar, Henry Cab-
ot Lodge kvað ákvörðun Nixons
um heiimfcvaðningu 35.000 her-
manna sönnun þess að Banda-
rikjamenn vildu semja uim frið-
samlega lausm Víetnamdeiliunnar
og lais upp yfirlýsingu forsetans
um þetta efni.
Sigurður Hallsson sagði, að
þetta miál hefði verið til umræðu
hér í tvö ár. SigurðuT. Jónsson,
þörungafræðingur í París, hatfði
fuindið þessi mið, er hiann var í
ranmisóknanferð með varðskipinu
Albert og fékk kallkþörumgaina í
botnvörpu á Arnartfirði. Ætlaði
hamn mieð í þessa rannsóknar-
ferð, eftir að tilraunum lyfki á
Reylkihóluim, en varð að tfara aft-
ur til Parísar áður. En Péfcux og
Guðni á bv. Konráði koimu með
bát sinm í leiðangurinn.
HÖRPUDISKUR OG KÚSKEL
Á ARNARFIRÐI
Árangur ferðarinnar var sá,
að framan við Lamganeis fannst
stórt svæði, þar sem var mikið
af þessuim kalkþörungum af lit-
hotihamnion-tegundinmi, sem er
sú sama sem uinnin er í Frakk-
landi og er sama tform á þörung-
unum og þar. Dýptin á þörumga-
laginu var efcfci könmiuð. Miðin
eru á 6-10 faðma dýpi, en út atf
þeirn snardýþkar og utan í halll-
anuim, á 12-15 tfaðma dýpi, fanmist
talsvert aí hörpudiski og nieðar
kúskel, þar sem var sendinn
botn. En könnuð var dýpt niður
á 20 faðma dýpi. Var þarna um
að ræða fruimkönnum á miðun-
uim, til að ná í sýnisíhorn og til
að sjá 'hve stórt svæðið er.
SamJkvæmt tilsögn stfaðar-
manma voru líka könnuð önnur
mið inmi á Reyfcjaiifirði. Og
fannst lífca þar alltmikið af kalk-
þörungum. En Sigurður sagðist
hatfa notið mikillar aðstoðal-
manna fyrir vestam og netfndi
þar til Sigurð Þórðarison á Auð-
kúlu og Jón Jónseon frá Auð-
kúlu, sikattstjóra á ísatfirði. Einn-
ig ræddi hann um þetta við odd-
vitann á Bíldudal, sem sýndi
milkinn áhuga á áframlhaldandi
könnun. Einnig hatfði Kristinm
Friðþjófsson á Patrekafirði mik-
imm áhuga á málinu, en hjá hon-
um var sýniehornið, eem tefcið
var, þurrkað.
Nú liggur fyrir að efnagreina
þeisisa þörumga og kanma madkað
innanlands og utan tfyrir þá,
sagði Sigurður. Ótfyrirséð er
hverjir muni greiða ramnsófcnar
kostnað, en unmið er að því að
leita hiófannia um fyrirgreiðsilu.
NÝR HJÁLPARSJÓÐUR VIÐ
ÍSLANDSSTRENDUR.
Þótt ekki sé búið að kanna
þykkt og þar með heildarmagn
kalkþörungalagsins við Langa-
nes, má telja vist að markaður
muni tfremur talkmarka fram-
leiðslumöguleilka en hráetfniis-
forðinm, sagði Sigurður Hallllsison.
Telja má víst að fumdizt hatfi
þarna nýr fjánsjóður á gnunn-
sævi íslandis, þar ®em enu kalk-
þörungaimiðin á Amartfirði. Og
telja má víst að „mærlingur"
(kallaður kórall atf Arnfirðing-
um) finmist á fleiri fjörðum en
ArmarfirðL
Loks má geta þess að við rann
sókninnar var notaður kúfisk-
plógur, sem fenginn var á Bol-
ungarvík. Og að þundkun reynd-
ist engum tækmilegum ertfiðleik-
um undirorpin. Sdður en svo.
Frank Jæger.
Ljóðskóld
heiðrað
Kaaipmiaminalhöfln, 18. sept.
— NTB. —
DANSKA Akademiíam álkvað
á fumidi símiuim í gær að veifcal
IjóðSkáflidiniu Fnamk Jæger bókl
m'emmltaverðilaium stoiflniumiarinn-}
ar fyrir ári'ð 1969. Nema verð-
laumiim 50 þúsumd dönsfcum I
kirónum (585 þús. ísl, kir.).
ÍVenða venðlaumin afhemit 28.1
nóvemaber vdð hátíðleiga ajt-]
'höfn.
Fnarnlk Jæger hefiur veriðí
mieðall fnemistu ljóðsfcáldia Damí
mietnk'ur aJllt fná þvá fynatia,
ljóðalbók hanis, „Dydige Digtie“
kom út 1948.