Morgunblaðið - 28.09.1969, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, S'UNNUDAGUR 28. SEPT. 19«
jX JMu tr hanjkabútiH tfjk
WBBB VIÐ SKÓLAVÖROUSTÍB - SÍMMSB14 V/J& $9
Nýkomið
mkiið úrval af Marocco-tözkum, pokum og
seðlaveskjum.
Eigum ennþá vinsælu Beirut-töskurnar.
Nýkomnar peningabuddur, mjög ódýrar.
í KVÖLI 1 II 5VÖLD Í KVOL s i KVQLI ) i KVÖLD
SKEMMTIEVOLl
IHIöT€L5A<SiA SÚLNASALUR
mm mum oe hljomsveit
ASAMT
GÍSLA ALFREÐSSYNI
SK EMMTIK VÖLDIN
VINSÆLU BYRJUÐ
AFTUR.
HARMONIKKUSKÓLINN
HJÁ SÁLFRÆÐINGNUM
RAKARASTOFUKVARTETTINN.
SÖNGUR, GRÍN OG GLEÐI
Borðpantanir í síma 20221 eftir kl. 4.
Enginn sérstakur aðgangseyrir.
Aðeins rúllugjald kr. 25.—
Góða skemmtun
Dansað til kl. 1.
— Reykjavíkurbréf
Framhald af bls. 17
sínum, setm stofnaði þar kainúka
klaustur. Ekki var lengi eftir
því að bíða að klaustrið gerðist
afæta á öllu nágrenni sínu.“
Deila má um það, hvort klaustr
ið, sam féikk takjur víðis vegar
að, hafi orðið nágrenni sínu til
niðurdreps eða ekki. En fjarri
lagi er að setja slíkt — hafi
það orðið — í samband við
Snorra Sturluson, þó að nafns
hans sé getið í Sturlungu í
óljósu samhengi við frásögnina
a.ö.l. við kaup Þorvalds Giss-
urarsonar á Viðey til að koma
þar upp klaustri. Þorvaldur
Gissurarson var hinn mesti höfð
ingi og síður en svo handbendi
Snorra Sturlusonar. Engar líkur
eiru fyrir því, að Snorri hafi
vakið áhiuiga Þorvaldar á Viðey.
Sá áhugi sprettur miklu senni-
legar af því, að síðari kona hans
var systir Magnúsar Guðmunds-
sonar allislherjargoða, sem menn
haild.a ættaðan af þessium slóðúm.
„Lystislotið
Bessastaðir”
Ummæli Björns Th. Björnsson
ar um sögu Bessastaða og áhrif
þeirra á Reykjavík skulu ekki
rakin, en einungis þeirri spurn-
ingu varpað fram, hvar séu
heimildir fyrir því, að Bessa-
staðir hafi verið kallaðir „lysti-
slot“, strax eftir víg Snorra
Sturlusonar 1241, því að erfitt eæ
að skilja bókartextann öðruvísi
en svo, að þeim hafi þá þegar
verið v-ailin sú nafngift
Segja má, að þau atriði, sem
varða Snorra Sturluson, skipti
ekki ýkja miklu máli. En sagn-
fræðingur má ekki hafa fyrir
satt það, sem ýmist er vafasamt
eða beinlínis rangt. Raunar er
allt þetta og ýmislegt fleira lið-
Gömludansanámskeiö
fyrir byrjendur hefst þriðjudaginn 30. sept. í Silfurtunglinu
kl. 19.45 stundvíslega.
Við kennsluna verður ekki notað segulband heldur harmónika.
Kennari: Hermóður Birgir Alfreðsson.
Dömur fá 10% afslátt.
Innritun og uppl. • síma 38831 frá kl. 13—18 í dag og þriðjudag.
Dansið ykkur glöð, en lærið það fyrst, þá verður gleðin mest.
isttsosnsositsi&stsiisttsi
Tilvera
leikur frá kl. 3—6.
13—15 ára. Munið nafnskírteinin.
Aðgangur kr. 50.—.
OPIÐ HÚ5
DISKOTEK.
SPIL — LEIKTÆKI.
Opið kl. 8—11.
Aðg. kr. 10.—.
Munið nafnskírteini.
ir í rökfærslu Björns Th. Björns
sonar fyrir því, að hin „foma
landnámsjörð" hafi verið „í tölu
stórjarða allar miðaldir", s. 10.
Þá fuilly.rðingu er rétt að lesa í
samíbaindi við frásögn ÓlaÆs
Lárusonar í „Byggð og sögu."
Hann segir s. 89. „Reykjavík
virðist þannig hafa verið eitt af
stærstu höfuðbólum landsins á
10. öld. Þótt hún að vísu jafn-
an væri talin stór jörð, þá er
hún þó eftir lok 10. aldar aldrei
talin í tölu hinna eiginlegu höf-
uðbóla. Vegur jarðarinnar sýn-
ist því hafa minnkað." Á bls.
92 segir Ólafur, að „þeir menn,
sem áttu Reykjavík og bjuggu
þar á 11. og 12. öld, hafi
ekki verið neinir stórhöfðingjar
og auðmenn." Og enn segir
hann á bls. 96: „Það, sem oss er
kunnugt um Reykjavík á mið-
öldum og siðaskiptatímunum, 14.,
15. og 16. öld, bendir einnig allt
til þess að jörðin hafi á þeim
öldum ekki verið talin neitt
höfuðból."

KVOID IKVOLD IKVOLD IKVOLD IKVOLÐ
HÆTTA Á NÆSTA LEITI eftir John Saunders og Alden McWilliams
„Ekki fundið rök
Ólafur Lárusson telur sem
sagt, að hag Reykjavíkur hafi
farið að hnigna strax á 11. öld,
þ.e. löngu áður en klaustur var
sett í Viðey og konungur sló
eign sinni á Bessastaði. Aftur á
móti fer ekki á milli mála, að
rökfærsla Bjöms Th. Bjöms-
sonar hnígur mjög að því, að hag
ur Reykjavítour hafi h.aldiiz.t
nokkurn veginn óbreyttur þang
að til yfirgangur konungsvalds
á Bessastöðum og kirkjuvalds í
Viðey, drógu úr henni merg og
bein. Ektoi er að efa óholl
áhrif Bessastaðavaldsins, og
þarf ekki á að halda órökstudd-
um fullyrðingum því til sönnun-
ar. En einmitt vegna þess,
hversu danska valdið veittist
okkur erfitt á siínom tíma, verður
að gera sér grein fyrir, hvernig
það var í raun og veru og í
hverju erfiðlieikarnir lýstu sér.
Hitt tjáir elkki, að búa löngu síð-
ar til sögur, sem með engu móti
fá staðizit. Svo er t.d. um þá fré-
sögn Björns á s. 25, að vegna
áhuga bæjarfógetans árið 1848
á því, að íslenzk tunga væri töl-
uð í íslenzkum kaupstað, hafi
kaupmenn þegar kært „slíka ó-
svifni við sig og kónginn, svo
bæjarfógetinn missti embætti
sitt.“. í sögu Reykjavíkur, II.
bindi, s. 101, segir Klemens Jóns
son að Stefán Gunnlaugsvon
hafi fengið lausn frá embætti
árið 1848, einungis 46 ára
að aldri: „Má mikið vera, ef
þessi lausn hefur ekki staðið í
sambandi við þetta mál, og hon
um gefin bending um að sækja
um lausn, þó að ég bafi ektoi fund
ið rök fyrir því, enda var heilsu
far hans þá ekki lakara en það,
að hann þjónaði Borgarfjarðar-
sýslu 1894—1851, og áttræður
var hann vel, er hann lézt 1883.“
Hér segir Klemens berum orð-
um, að hann hafi ekki fundið rök
fyrir getgátu sinni. Engu að sið-
ur gerir Björn Th. Björnsson til
gátuna að hiklausri fullyrðingu
um staðreynd. En hafi Stefán
verið neyddur til að segja af sér,
er mjög ólíklegt, að hann hafi
jafnskjótt verið settur til að
gegna annarri sýslu. Hitt ber að
hafa í huga, sem Páll Eggert
segir um Stefán: „Hann var
skarpur maður og vel gefinn, en
gerðist með aldri undarlegur í
háttum og eigi við alþýðuskap."
Enda segir Benedikt Gröndal
um Stefán, sem var giftur móð-
ursystur Benedikts í fyrra
hjónabandi, að hiamn hafi verið
„mjög undarlegur," enda lent í
erjum við seinni konu sí.na.
Kynni það að vera orsök þess,
að hann brá búi hér. Um það
skal þó ekkert fullyrt, því að
fráleitt er að hafa óvissa get-
gátu fyrir óyggjandi sannindi.
Danny og Troy hafa íoks fundið Lee
Roy í knattborffsstofu „Hópsins".
— Þiff skuluff ekki skipta ykkur af
þessu, drengir. Ég kom til þess aff tala
viff Lee Roy.
— Yelkominn, hr. Raven.
talaff, en Legs hlustar ekki.
— Sérstaklega ekki þegar
þessu „bróffur“-tali yfir hann.
getur
þú hellir
— Þú hefur veriff svo upptekinn meff
þessum hvítingja hér að þú hefur gleymt
hvemig þaff er aff vera bróffir . . . af
blóði . . . eða sál!
RITSTJORN • PRENTSMIÐJA
AFGREIÐSLA*SKRIFSTOFA
SÍMI 10.100