Morgunblaðið - 29.10.1969, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGU'R 20. OKTÓBER 1969
Áhugi á Mývatni og fugla-
rannsóknastöð
Mœtti fá stuðning alþjóða verndar-
stofnana — Rœtt við Birgi Kjaran
formann Náttúruverndarráðs
FRÉTTAMAÐUR Mbl. hitti
að máli Birgi Kj arain farmainin
Náttúruverndarráða, sem var
að koma arliendis frá, þar sem
hamin hafðd m.a. notað tæki-
færið til að hafa samband við
náttúru vernd anmetnn í Hol-
lamdi. Bamst talið að þeim mél-
uim, og Bimgir sagði, að þótt
við værum ekki lamigt á veg
kominir á þessu sviiði, þá væri
stöðuigt haft sambamd við niátt
úruivemdairm'enm í öðlruim lömd
um, einikum í Bretlamdi. Sjálf-
uir hetfðl hanm verið á ferð
í 7 löndum á þessu ári og
—
all's sit'alðair notað tækifærið til
að hitta memm tfrá náttúru-
vemdairstotfmumum.
— Náttúruvemd er komin
svo mikið imm í þjóðarvitumd
fólks í þessum lönduim, að
reikmiað er með hemmd að veru
legum hluta í fjárlöguim hvers
ríkis sagði Birgir. Ég held, að
mér sé óhætt að segja að
hvergi í Vestur-Evrópuríkjuim
fairi mimmia em 2—4% af ríkis-
út.gjöldum tiil þessara mála
Hér er efcki hægt að reitena
þetta í humdraðstölu, svo smá
er upphæðin. í þessum lönd-
um öllum, þair sem náttúru-
vernd er komin á veig, þair
eiga memin erfitt roeð að
skilja að þessum málum skudi
ðklki sirnnit hér meira, því við
eigium óplægðam a'k/uir, þar sem
hægt er að gera mieira fyrir
minmd pemdniga og með betri
áramigri em anniars staðar er
ummft. Víðast anmians stað'ar
verða memm að kaupa upp
landsvæði, þar sem við þurtf-
um ekki að gera anirnað em að
friða þau. En hvað sem gert
er, þá gildir það editt að fá
fól'kið með sér — fá í lið með
sér fólk sem vil vemda sitt
land.
Nýiega sáurn við í stórblað-
inu Heráld Tribumie ummæli
Bermihards prins 1 Holdamdi,
sem hamin hatfði skrifað í for-
mála bókar um náttúru og
náttúruvernd, er Litfe gatf út.
Þatr saigði hanm að eyðimtg
lands í Norður- og E-Ameríku,
<• »,
Birgir Kjaran
í Afríku og í AuStiurlöndum
væri vandamál, sem varð-
aði jatfn miikið íbúa ís'liands
og Sol'omonseyja. Við minmit-
umst á þetta við Biitgi Kjar-
an, sem sagði að Bermlhiard
prin.s væri kuinnugur náttúru-
verndarmálum á íslandi, þvi
hamn er formaður World Wild
Life Furnd, etn sá félaigrsfcapur
igatf helmimg af kaupvetrði
Skaftafells, í þeim tiigamigi að
hægt yrði að gera Skatftatfell
að þjóðgarði
í þessu saimbamdi bainst
tailið að Fhildp prins í Eng-
iandi, sem er mikil'l nétt-
úruvernriiainm'aður og hetfur
mikinm áhuga á Mývatnd.
Saigði Birgir að ef í slendiinigar
meðhöndluðu umfhvertfi Mý-
vatns með virðinigu fyrir nátt-
úruverðmiætum, senn þar eru,
þá væri futllur vilji náttúru-
verndairstofnamia og áhu'ga-
manina, eims og Philips prirus,
til að beita áhrifum þammdig að
ökkur skorti ek'ki fjárlbagsleg-
an styrk frá alþjóðtegum
vemndatrstotfnumiuim til að
stofna álþjóðtega fuglaramm-
sóknastöð og koma því máli
áleiðis. Mín skoðun er sú, að
íslendimigar geti í semm sam-
einiað það að vemda nátitúru
iamidsins og hatfa moklkiuim hag
af, ef rétt er á haldið, sagði
Birgir.
Aðvörun frá Islandi
- FORYSTUGREIN í FISHING NEWS
Rafmagn á 55
býli á Síðu
Uppsetning staura að hefjast
KIRKJUBÆJARKLAUSTRI 22.
í BREZKA blaðinu Fishing
News, 24. október sl. var í for-
ystugrein fjallað um verndun
landgrunnsins, og tilraunir ís-
lendinga til að vernda fiski-
stofna. Fyrirsögnin var: Aðvör-
un frá íslandi. í forystugreininni
var svo fjallað um ræðu sem Emil
Jónsson, utanríkisráðherra, flutti
á fundi Evrópuráðsins fyrr í
mánuðinum.
Ráðherranm varaði við ofveiði,
og sagði að hætta væri á að dýr-
mætir fiskistofniar á landgrummi
íalamds yrðu eyðilagðir. Þetta
myndi hafa alvarlegar afleiðing-
ar fyrir efmahag landsins og
stjóm hams hvetti til viðeiigamdi
ráðstatfama til að vernda þá. —
Blaðið segir svo: Brezkum tog-
lairaútgerðum er þegar kuminiuigt
umn að íslamd hefur beðið Norð-
auistur-Atlamit'áhatfs fiskvedði-
niefndima að hugleiða hvernig
hægt væri að vernda hryggn-
imgasvæði á stóru veiðíiS'væðd ut-
am 12 míma fiskveiðilögsögu liands
inis. Þótt viðræður hafi þegar
átt sér stað, eru enm stumdaðar
veiðar á þessurn stað, og ekfcert
bendiir til þess hveniær, eða hvort
eitthvað verður gert til að tak-
mairka veiðar þar.
Óþolimmæðá ísdendinga vegoa
seiniagamigs í þessu etfni, hetfur
komið greinitega í ljós á umdam-
förnum mánuðum, í ýmsum um-
mæluim utaniríkisráðherrans.
Þessarar óþolinmœði gætir
eimmig í Karaada, en sjávarútvegs
máiaráðherra landsinis hetfur
eiranig varað við að dýrmætir
fiSkistotfnar gætu verið löngu
uppveiddir áður en þjóðir, sem
senda skip sín á fjamlæg mið,
taka til'lit til hófsamilegra til-
mæla ailþjóðanetfnda, og fal'list á
taikmarkaðar veiðar.
— íslenzka ríkisstjórnin, sagði
Emil Jónsson utamiríkisráðherra,
— hefur miargsimmis lýst því yfir
sem fastri stefinu, að hún álitur
nauðisynlegt að verrnda ailt lamd-
grurnn íslamds fyrir otfveiði, Per-
sónuleiga er ég sanmifærður um
að í tframtíðinmi verða memm
almenint sammála um að þetta
sé nauðsymileigt.
Síðan segir þlaðið: Þjóðir, sem
sendia Skip sín á fjarlæg mið,
kunma að vera ósammáia um að
það sé „greiniiiteg tilhmeiginig til
að færa út Iaindgruimmsmörk“. En
við höfum ek'ki efnd á að virða
að vettuigi djúpar til'finninigar
ísl'emdiniga og kamiadískra fiski-
manma í sambandi við þetta mál.
Kröfuir til ráðstöfumairréttar á
fiskistofnum utan múveramdi við-
urkenndra marka gætu skaðað
bæði löndin á alþjóðlegum vett-
vanigi. Þó kanm svo að fama að
þau telji sig verða að grdpa til
eigin ráða, þótt ekfci væri til
annars en hraða gömgumni að
réttri stjórm og etftirliti þeitnra af
heradi tveggja raefinda, sem fjalia
um fiskveiðar á Norður-Atlants-
hafi.
okt. — Rafmagnsveitur ríkisins
áforma að leggja rafmagn til 55
heimila á Síðu. Á að byrja að
Ekið d kyrr-
stæða bifreið
LJÓSLEIT Trabanlt-bifireið mieð
rauiðum toppi stóð á mámudiaig í
stæði á harni Skipholts og Stór-
’boltis, fyrdr framiam Handíða- og
m'yndlistarsfció'lamm. Eiimlhverm
títaraa á tímabiMmiu fró fcíl. 14
till 1'5 var ekilð á vinstri blilð
bemiraar, buirðiin diæildluð oig 'blið-
in öJl riispiuð. — Hafi eim-
(hrver orðið viltmd að árekstrii þess
um, er Ihamm vi/nisamflieglast beð-
inm aö baifa samlbamid við ranm-
sókniairillögiregilumia í símta 21:1'08.
ganga frá staurum fyrir línuna
á morgun.
Á Kliaustri er miofctouið ©óð
'gömiul vatnsaiffliststöð sem Raf-
miagras've'iiturmiar 'iniuniu válja yfiir-
tatoa, í þeim tilgaintgi að emidiur-
bæta haraa, em j'afinJfiramlt er aertfl.-
'Uniin að 'hatfa þarraa dísilraifstöð.
í titefini atf ummæluim M í girein
í Morgrunlblaðimiu fyrir Skbmimiu,
vil óg líka biðlja fyiriir sfcilaboð
til Birgis Kjiaramis, þesis efinis að
þessd fiallegi ifioss á Kla/uisitri ibalfii
otft verið vatnsliaiuis svo vifcium
sfciiptir, vegrna þein-a virkjaraa
sem þagar bafia verið firam-
fcvæmdiar með giömfliu stöðdinmi.
Ætti Náftúruivernidiairráð að fiana
gætitega í að Ibinidira firaim-
fcvæmidlir, sem miða till almlenmi-
inigsbeillia, en smúa sér fretoar
að öðrum aðfloallanidd verketfniuimL.
T. d. þarf að brýraa tfyrir al-
Lýðveldisdogs
Tékka oiinnzt
TÉKKNESK-ÍSLENZKA félagið
gengst fyrir almeranum fundi i
Norræna húsinu miðvikudaginn
29. október kl. 20.30 í tilefni lýð
^veldisdags Tékkóslóvakíu, sem
er í dag, 28. október. Á dagskrá
verður: 1. Árni Björnsson cand.
mag. flyt.ur ávarp i tilefnd dags-
ins. 2. Heyrt og séð í Tékkósló-
vakíu. Björn Svanbergsson seg-
ir frá, en hann var fyrir
skömmu boðinn þaragað í kynnis
ferð sem fulltrúi Tékknesk-ís-
lenzka félagsins. 3. Tékknesk-
íslenzkur kvartett leikur tón-
list frá Tékkóslóvakíu. 4. Upp-
lestur úr tékkóslóvöskum nútíma
bókmenntum. Hugrún Guranars-
dóttir leikkona les þýðingar á
Ijóðum eftir Míroslav Holub.
5. Haippdrætti. Dregið verður
um fjölda fagurra muna frá
Tékkóslóvakíu, sem félaginu
hafa borizt að gjöf. Happdrætti
þessi hafa jafnan verið einkar
vinsæl, og er nú óverajumargt
eiguleigra gripa á boðstólum.
Kaffistofa Norræna hússins verð
ur opin. Fundurinn er og öllum
opinn. Allir þeir, sem af ein-
lægni bafa fylgzt með baráttu
þjóða Tékkóslóvakíu að undan-
förnu, eru hvattir til að votta
þeim hollustu síraa rraeð því að
sækjia fundinn.
(Frá tékknesk-íslenzka félaginu)
Ræður ganga tungls
fjölgun mannkyns?
London, 15. okt.
UM ÞESSAR mundir flykkj-
ast þúsundir kVenna til hinn-
ar nýju ráðleggingastöðvar-
um fjölsk.vlduáætlanir sem er
í Nitra í suðurhluta Tékkó-
slóvakíu. Þar fá konurnar að
kynnast nýrri getnaðarvarnar
aðferð, sem grundvallast á
þeim áhrifum, sem ganga
tungls hefur á frjósemi
þeirra. Vísindamaðurinn, sem
unnið hefur að rannsóknum
þessum, heitir dr. Eugen Jon-
as og er hann sannfærður um,
að hann hafi uppgötvað nýtt
kerfi, sem sé fuliomlega ör-
U£gt.
Hann heldur því fram, að
með því að tímasetja getnað
með tilliti til tunglgöngu, sé
hægt að ákveða kyn og heiisu
fóstursins.
Dr. Jonas hefur ekki skýrt
nákvæmlega frá kenningu
sinni, en hann segir að hún
byggist eingöngu á göngu
tungls, sólar og stjarna. Til
þess að kona geti notfært sér
Liungrs, soiar ug sijaiiia. jljj t
þessa aðferð, þari hún að vita
nákvæmlega kluikfcan hvað
hún fæddist, á hvaða degi og
mánuði og einnig þarf 'hún
að vita um fæðingarstað sinn.
„Við vinnum út frá stjörnu
fræðidegum lögmálum, sem
við útfærum með náfcvæm-
ustu rafeinda'heilum“, segir
Jonas. Tuttugu þúsornd konur
hafa nú leitað til ráðlegginga
stöðvarinnar og af þeim
250 konum, sem hafa reynt
aðiferðina hafa aðeins tvær
orðið þungaðar á móti vMja
sínum. Hve lengi þessar kon-
ur hafa notað þessa aðtferð,
hefur hins vegar ekki verið
gefið upp.
Hetfur dr. Jonais lýst því
yfir, að á vissum tímum tungl
mánaðariras megi efciki hafa
samfarir og því séu það e(kki
allir, sem felli sig við þessa
aðtferð.
Segir dr. Jonas að hann hafi
gefið konum leiðbeiningar
um, hvernig þær eigi að fara
að því að eignast barn af því
kynferði, sem þær ósfca. Seg-
ir hann að í 87% af tilfellun-
um hafi barn atf fyrirfram
óskuðu kyni fæðzt. Hann hef-
ur einnig lýst því yfir, að etf
ófrjósemi stafi ekfci atf lífcam-
leguim orsökum, svo sem
hormónatruflunuim, geti að-
ferðin 'hjálpað barnlausu
fólki til þess að eignast börn.
Ein merkileg staðreynd
enn hefur komið fram við
þessar rannsófcnir. Virðist,
sem aðferðin komi í veg fyrir
getnað á vansköpuðum fóstr-
um og fóstrum með arfgenga
andlega galla.
Segir dr. Jonas, að hann og
starfsfélagar hans uppgötvi
sífellt fleiri og fleiri, sem
sanntfæri þá um, að óhaggan-
leg lögmál stjórni tfjölgun
mannfcynisins. Hann bendir á
þau áhrif, sem ganga tungls
hefur á sjávarföll og bendir
hann einnig á, að ófullkomn-
ar lífverur, t.d. pololo-ormur-
inn fjölgi sér á sérstökum
tímum, sem ákvarðast af
göngu tunglsins. „Hvað mælir
þá á móti því að ganga tungls
hafi sömu áhritf á manninn?“,
spyr dr. Jonas. „Mér tófcst að
finna sambandið milli stöðu
tungls, þegar konan fæddist
og frjósemi hennar etftir að
kynþroska er náð, án nofck-
urs samheragis við táðir henn-
ar“.
menirainigi að igaraga vol uim eðla
afca vel um lairadlið. Hér er mær-
tætot diæmi. í Hoilltsdlalnium, siem
er eiirastiatotega tfallegur gródinn
dialuir, eru niú toiommar bílasióðiir
uipp 'um alllar biriökltouir, sam vaitra-
ið reniraur sivo etftir og gireifiur úr.
Eins betfur verið etoið á bdíLum
raæstum upp á Laltoa. Þá þyrfitá
oið verrada lörad 'bæmdia tfyrir
átootiglöðluim vedðdmiönjrauim, sem
æða um löradin ofit í óUeytfd eig-
erada. — Siggeir.
Maður kveik
ir í sér
London, 25. okt. — AP.
MAÐUR einn getok í aðalstöðvar
Scotland Yard aðfararnótt laug-
ardags og bar eld að tolæðum sín-
um. Segir lögreglan að hann hafi
gengið iinn og tifllkynnt lögreglu-
manni á vakt: „Ég ætla að
kveiikja í mér!“
Að því búnu tók hann upp
eldspýtustokfc og kveikti í föt-
um sínum. Lögregluimaðurinn
vafði manninn í sfcyndi inn í góllf
dnegi'l og tófcst ia@ sfllölklkiva eld-
inn. Maðurinn dkaðaðist minna
en fötin, sem hann var í. Lög-
reglan telur að hann hafi áður
vætt klæði sín í spíritus. Elkfcert
er vitað um ástæður til þessarar
s j álifsiíkveikj utilraunar.