Morgunblaðið - 20.12.1969, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. DBSEMBER 10«9
7
Séð ofan í Njarðvík úr Njarðvíkurskriðum.
Gamlir Eskfirðingar
í skemmtiferð
Morguninn 21. september s 1.
vaknaði margur aldinn Eskfirð-
ingur óvanalega snemma og
skyggndist til veðurs fullur eftir
væntingar og tilhlökkunar sem
ungur vær. Fagurt var út að
líta, himininn skafheiður, en hæg
fjallgola gáraði fjörðinn. Byggð-
in og fjörðurinn lágu enn í
skugga, en „guðsdýrðarroði
skein á tindum mærum“.
Það, sem olli okkur gamla fólk
inu eftirvænitingu var, að hrepps
nefnd Eskifjarðar hafði boðið
okkur í skemmtiferð. Skyldi far-
ið upp í Fljótsdalshérað og til
Borgarfjarðar. Áttu allir að vera
mættir við íélagsheimilið Valhöll
kl. 9 árdegis.
Var nú búizt til ferðar, þegar
timi þótti til kominn, og fyrir
hinn ákveðna brottfarartíma
voru saman komin um 47 manns,
karlar og 'konur, glaðvær og
ung í anda, þótt ýmislega væru
merkt af áranna rauin og fang-
brögðum við elli. Við Valhöll
fagnaði okkur undirbúnings-
nefnd og fararstjórn, en hana
skipuðu Steinn Jónsson, formað
ur, Kristján Ingólfsson skóla-
stjóri og Þorleifur Jónsson sveit
arstjóri. Höfðu þeir undirbúið
ferðina af mikilli fyrirhyggju og
stjórnuðu henni af röggsemi en
þó tillitssemi og nærgætni við
okkur gamla fólkið.
Til fararinnar höfðu verið
fengnir tveir góðir bílar frá Aust
fjarðaleiðum. Stjórnuðu þeim Sig
fús Kristinsson, framkvæmda-
stjóri Austfjarðaleiða h.f., alkunn
ur sem ágætuir bílstjóri, fróður
og skemmtilegur ferðafélagi, og
ungur Norðfirðingur, hæglátur
en öruggur og gætinn.
Brátt voru allir komnir í bílana
og „í morgunljómann er lagt af
stað. Allt logar af dýrð svo vítt
gem er séð.“ Það er að vísu tak-
markað útsýni á Eskifirði, en
þegar kemur upp á Hólmahálsinn
gefur á að líta. Reyðarfjörður
er allur sem bráðið gull, en ris-
brött og tíguíleg fjöllin báðum
megin fjarðarins teygja sig morg
unglöð upp í himinblámann. En
yfir veginn rís Hólmatindur eins
og risi á verði og skyggnist um
byggð og skipaleiðir. Undir
skik'kjufaldi hans felast bein
völvunnar góðu, sem bægir vá
frá byggðum Reyðarfjarðar.
í þeim bílnum, er undinritaður
var í, hélt Kristján Ingólfsson
uppi fræðslu um ýmislegt, sem
fyrir augu bar, en þess á milli
stjóimaði hann söng, er raunar
varð oft einisöngur að mestu, af
því að við, gamla fólkið, höfðum
litla söngkrafta fram að leggja,
Skjótt sækist leiðin inn Reyðar
fjörð og upp um Fagradal og út-
sýn opnast til Fljótsdalshéraðs,
sem margir, er trútt máttu um
tala, hafa talið eitt allra feguirsta
hérað landsins. Þar blikar á
bjartan Löginn, en lengst í
norðri bláma Hlíðanfjöll og Þerri
bjargið í Kollumúla hlær við
augum. Landið skartar fegurstu
haustlitum og hægur laufvindur
á hljóðskraf við ilmbjarkir Egils
staðaskógar. Við söluskála K.
Hb. er numið staðar. Menn kaupa
sér smávegis til að gæða sér
á í fecðiinni eða ljúka öðr-
um nauðsynjum. Svo er aftur
haldið upp úr Egilsstaðakaup-
túni. Vekur þá athygli stór bygg
ing í smíðum. Það kvað eiga að
verða guðshús íbúanna. Við það
er að rísa „hæsti turn í heimi
miðað við fólksfjölda", að sögn.
Með möirgu móti lofa menn guð
sinn, og er vel, ef lofið er fram-
borið í einlægni af auðmjúku
hjarta.
Næsti áfangi er Eiðar, gamalt
stórbýli og nú um langt skeið
höfuðmenntasetur Austurlands.
Þar eru margar og miklar bygg-
ingar, flestar ungair að árum. Þar
tekur skólastjórinn, Þorkell St.
Ellertsson, á móti okkur. Hann
hefir verdð beðinn að sýna okkur
staðarhúsin. Hann leiðir okkur
fyrst í elzta hús staðarins, lítið
hús í bjarkaskjóli sunnan við
aðalhúsaþorpið. Þetta er Eiða-
kirlkja. Ýmsir í hópnum eiga það
an góðar minningar. Þar dvelst
okkur svo lengi, að ekki reynist
tími til að skoða byggingar nýja
tímans.
Svo er aftur ekið úr hlaði og
enn haldið til norðurs. Einhvers
staðar milli Hlednargarðs og Ket
ilsstaða förum við yfir mörkin
milli Suður- og Norður-Múla
sýslna. Skammt þar frá komum
við í lítinn hvamm. Þair eru tvö
lágreist hús. Hér hefir Jóhannes
Kjarval lengi átt sumarbústað
Sýna húsin nægjusemi og látleysi
snillingsins.
Áfram bruna bílarmir út Hjalta
staðaþinghána allt út undir Hér-
aðssand. Því miður hylja ský hin
fögru austurfjöll. Samt er þama
fagurt um að litast, land allt
grasi vafið og reisuleg býli með
mikilli ræktun blasa hvarvetna
við. Ekki er að sjá, að margra
ára harðindi hafi komið bændum
á kné, em vafalaust hefir barátt-
an við harðærið lagt mörgum
þyngri byrði á herðar en hann
fær með góðu móti risið undir.
Er nú ekið að rótum austur fjalla
og þar farið yfir Selfljót. Litlu
utar, hjá Unaósi, er lagt upp á
Vatnsskarð. Ofarlega í hlíðum er
numið staðar og bílfreyja vor,
frú Sigurborg Sörensen, útbýtir
öli, gosdrykkjum og gómsætu
kexi, sem er vel þegið. Frú Sigur
borg er ljósimóðir, og höifðu sum-
ir að gamananálum, að lítt mundi
hún þurfa að reyna á kunnáttu
sína í þessari ferð. En fararstjór
ar vissu hvað þeir sungu. fslenzk
ar ljósmæður eru þekktar að því
að geta lagt fleirum líknarhend-
ur en fæðandi konum. Hér vair
margur veill í för, og auk þess
geta alltaf orðið einhver óhöpp,
þar sem nærfærnar hendur og
nokkur kunnátta getur komið að
liði. En sem betur fór dugðu
ferðamenn vel og engin slys urðu
í ferðinni.
Á Vatnsskarði er snjóföl og
breytir úr kólgubökkum. En leið
in yfir skarðið og niður í Njarð-
vík sækist fljótt. Hér skarta fjöll
in föigrum litum. Annars vegar
er undurfagurt, litaauðugt gróð-
urflos, en hins vegar naktar
skriður og klettakambar, bleik-
ir, grænir og bláir að lit. Hér
hlutust til forna mikil mannvíg
af völdum ómeirkilegs óhappa-
manns. Skammt frá garði í Njarð
vík er Þiðrandaþúfa, þar sem
Þiðrandi Geitisson féll, og hand
an Njarðvíkurskriðna er Gunn-
arsdæld, þar sem Gunnar Þið-
randabani tók land eftir að hafa
synt yfir Njarðvík að sögn Fljóts
dælu. f Njairðvík hafa löngum
búið góðir bændur og gildir, og
eru þaðan komnar miklar og
merkar ættir.
Nú er komið að hinuím ill-
ræmdu Njarðvikurskiriðum. Veg-
urinn er allgóður, en víða eru
krappar beygjur, og ekki er
laust við, að hroll setji að mönn
urn við þá hugsuin, að aíturhjól
kunni að lenda út af í einhveirri
beygjunni. En bílstjóramir eru
gætnir og öruggir og stýra hjá
öllum háska. Austarlega í skrið-
unum eir kross Kristi vigður, sem
bægir iliu.m vættum frá vegfar-
endum.
Svo opnast Borgarfjörður. Yzt
bæja vestan fjarðar er Snotru-
nes, en Höfn er yzt bæja aust-
an fjarðair. Þar bjó Árni Gísla-
son, faðir Hafnarbræðra. Utan
við Hafnartanga er vogur sá, er
Sæluvogur heitir. -Hann varð
Árna Gíslasyni tákn hinzta ar-
yiggis eins og sjá má af þessari
vísu hans:
Þegar ég skilst við þennan heim
þreyttur og elliboginn,
ég mun róa árum tveim
inn í Sæluvoginn.
Loks er numið staðar við fé-
lagsheimilið í Bakkagerði. Þar
bíða okkar hlaðin borð með
veizluföngum, og nú eta. menn
og eru glaðir. Síðan er sezt aft-
ur í bílana, og nú bætast tveir
heiimamenn í hópinn, hvor í sinn
bíL Er svo ekið um sveitina
þvera og endilanga. Er hún fög-
ur og búsældarleg. í mínum bíl
er Sigurður Pálsson, skólastjóri,
og kann á öllu skil. Fræðir hann
okkur um býlin og fjöllin, álfa
og tröll, útburði, skottur og
galdramenn. Fjöllin í Borgar-
firði eru rómuð fyrir tign og feg
urð, einlkuim Staðarfjalll og Dyr
fjöll. Þótt ekki sé sólskin í Borg
arfirði þessa dagstund, sjást aust
urfjöllin greinilega, brött og fjöl
breytt að formi og litbrigðum. En
vesturfjöllin og þar með hin ann
áluðu Dyrfjöll hyljast dimmu
skýi eins og Hórebsfjall á dög-
um Móse. Ekki leggjum við í að
ganga á Dyrfjöll til fundar við
drottinn, en í litlu kirkjunni í
Bakkagerði sjáum við drottinn
í dýrðarljóma að Dyrfjöllum á
altaristöflunni undra fögru eftir
Jóhannes Kjarval.
Skammt innan við Bakkagerð-
isþorp er Álfaborgin fræga. Þar
hefiir löngum verið álfabyggð, og
eir vonandi enn. Umhverfis hana
lá rómantíkin í loftinu fram að
hinum síðustu og verstu tímum,
að sögn Sigurðar Pálssonar.
Þangað hefir margur ungur
sveinn og meyja lagt leið sína
undir leiðsögn ástarguðsins, og
ótal hjörtu hafa bundizt þar ævi
löngum tryggðum. „En nú er öll
rómantík komin inn í bílana“,
segrr Sigurður, og það er sökn-
uður í rómnum.
Svo kveðjum við Borgarfjörð
og einn úr hópi oklka-r gamla
fyrir gestrisni og ánægjulega sam
veirustund. Er nú haldið heim á
leið og ekki numið staðar fyrr
en í Valaskjálf á Egilsstöðum.
Þar er drukkið ágætt og vel úti
látið kaffi. Tekið er að rökkva
og kominn heimhugur í menn, er
gerast mú ferðlúnir nokkuð.
Brábt er því haldið af stað aftur
og ekki numið staðar fyrtr en á
Hólmahálsi, þar sem Eskifjarðar
kauptún blasir við. Þar er
snöggvast stigið út úr bílunum,
og einn úr hópi ökkar gaimla
fólksins þakkar fararstjórum fyr
ir frábærlega vel undirbúna og
skemmtilega ferð. Svo er aftur
ekið af stað og brátt er komið
á leiðarenda, og hver heldur til
síns heima. Ferðinni er lokið. En
minningin um skemmtilegan dag
vermir okkur á komandi vetrar-
dögum. Verður okkur þá hugsað
með þakklæti og hlýju til allra,
sem þátt áttu í því, að við urðum
aðnjótandi þessarar óvæntu á-
raægju.
Ég tel, að þessi hugulsemi
sveitarstjórnar Edkiifjarðar sé til
fyrirmyndar, og mættu fleiri fara
að dæmi hennar og annarra, sem
hafa gert þetta siama. En varast
skyldu menn að hafa langa á-
fanga eða dagleiðir.
Einn af oss.
Jóla Magasin, Breiðfirðingabúð
Mikið af ódýrum leikföngum, jólaskrauti og margskonar
gjafavöru.
Hvitar herraskyrtur á kr. 290,—
Velur-skyrtur í mörgum litum kr. 490,—
JÓLA-MAGASlN, Breidfirðingabúð
Skólavörðustig 6 B.
oCdti^ jólaljöllu. ohhar uíóa lýöur
veainn tií La^lwæmra iólainnh«
r
&iA
aupa
f
Ljósatæki:
Loftljós, vegglampar, borðlampar og standlampar.
Heimilistæki:
Eldavélar, frystikistur, kæliskápar, þvottavélar, strauvélar,
hrærivélar, vöfflujárn, straujárn, ryksugur.
Merkuria ryksugan kostar aðeins kr. 4.088,— og 4.672,—
og ótal fleiri tegundir af góðum heimilistækjum.
Jólaljós:
Jólatréssamstæður, úti og inni, kirkjur m/ljósi og spiladós,
stjörnur. Jólatré, margar stærðir. Mislitar perur.
Jólagjafir:
Femina, Calor og Relax nuddtæki, Philips háfjallasólir,
Ronson hárþurrkur, Philips rakvélar, Solis hárliðunarjárn,
og ótal margt fleira.
Opið til klukkan 10.
Ath. Næg bílastæði
við verzlunina
Grandagarði.