Morgunblaðið - 07.02.1970, Blaðsíða 10

10
MORGUNDLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. FEBRÚAR 1070
SJOWMP
EFXIR
GlSLA SIGURÐSSON
Janúartnánuður leið án mikilla tíð-
inda af völdum sjánvarpsins. Síienið eft-
öjt áraimótin dinóst á laraginin, og aMtaf
vorum við að vona að Eyjólfiur toesst-
iisiL Nú á Þotrramiuim lítur helzt út fyrir
að vonimar um editthvað betra æitM að
rætast. Að mininista kosti urðu alfliveru-
leg umskipti í fyrstu viku febrúar og
mú er baira að batirnn haldist.
★
Myndlistarmenn áttu á dögunum við-
ræður við forráöamenn sjónigiarpsins, og
þótti þeim sem eðlilegt var, að óska-
bam þj'óðarinnar sinnti ©kki myndlist-
inni svo sem verða mætti. Kannski hafa
áhyggjur þeirira af svomefmdu fúski rek-
jð á eftir þeim að hefjast handa um
kyruninigu á gruinidval'laratriðum í mynd-
Olist. >að fcom í hiut þeirra Bjöms Th.
Bjömssonar og Harðar Ágiústssaniar að
annaist þá fræðsiu, sem fyrirhuguð er og
við höfum nú aöeins fenigið smjörþef-
inn af. *
MynidMstarfræðis/la af þessu tagi er án
efla vandasamt verfc, og því miður efast
ég um að Hörður hafi haft ©rándi sem
erfiði í þeirri raun að skilgreina eðli
liistar aMnennt. Aftur á móti var miargt
athyglisvert, sem hann sagði um stöðu
ísfleuzferar Mstar fyrr og nú. Bókmennta
þjóðirunii hefur gengið iilla að sjá mynd-
listarverk sín í réttu Ijósi. Það er hverju
orði sanniarra, áð við þuirfum að strjúka
sagnarykið af þessum giömlu hlutum,
bæði útsfcurðd, vefnaði og lýsdnigum. Eg
er hj artaniliega sammála Herði í því, að
mynidlliistairverðmæti frá hdmium ýmsu
tímuim íálandssögunniar eru ekfci mdnna
viirði en bókmiemnitaarfurinin frá sama
tímia, þó hann hafi alltaf verið látiinn
tsitja í fyrixrúmd. Bókmenntimar sitja
raiunar ennþá aflgerlega í fyrirrúmi; það
sést bezt af nýafstaðdmni úthlutun
liistamiannalaun/a.
Herðd er húsagerðariiistin mjög hug-
flleikin, og igjamian vildi ég uirudirstrifca
það, siem hann sagöi réttiflega, að Kaup-
miannahiöfn var gluggi okfcar að heims-
Menninigumni, og þegar við snierum baki
við ölliu dönsku í hita sjáMstæðisibairótt-
uinniar, þá var mesjiamienmisfcumni boðið
heárn um leið. Og síðian hafa meeja-
menmskumni verið reist bæði stór og
Ijót mimmisirmerfci.
Ég held eimmitt að greinangóður þátt-
ur um myndlist sé þeim mun þarfari,
sem áhuigi á þeárri liistgredn fer siíflellt
vaxandi mielð þjóðimini. Þó fcannski séu
ektoi aiMiir útvaMir á þeim vettvamgi, eru
rmangáir fcaflilaðir. Mynidflástanrmenin hafa
haft áhyggjur af þv'í, hivað léliag mynd-
liist heflur oft selzt vel á sýnimigum, en
þesis ber að gætia, að fólk sem kaupir
slífc verk, sýnir þó að minmista kiosti
einlhvers komiar myndflilstaináhuiga með
þeissu, þótt þrosfca og smiefck vanti og
ef tifl. vifll verður sú byrjum einmitt til
þess að iþeir sörmu fcaupemdur leiti til
betri Mstam-anna síðar. Góðuir fræðslu-
Iþáttur í sjómvarpiiniu getur að mdnnsta
fcosti istuðiað að því.
★
I dagskrá síðustu viku fjallaði bezta
efnið einmitt um listir og iiistamenn. I
leikhúsþættinum var boriö rniður á Ak-
umeyri og fcom í ljós af samtöllum, að
ieikhiúsiáhugimn var ekki sem skyldi í
þessum imíikAa memndngaxíbæ. Maður
hafði haflid-ið, að utan hiöfuðbongarsv æ ð -
isins væri hvenskyms viðBieitni í leikflist
tekið rmeð þafcfciátu hiuigariflairi, en saimt
fékk Bnönugrasið hams Jóms Dam þær
viðtökiur hjá Afcuneyiinlgum, áð flurðu-
flegt miá toalfliast. Ef til vill á sjœívarpið
einhvem þátt í því. Þa6 kom liítoa í lj'ós,
að uimsvif I<eiiktfóiags Atour'eyrar hiötfðu
vafcið ödfliu miedri áhuga og forvitni
í Reykjavfk en á Akuineyiri, og má mú
segjia að aldred var þessu um Áliftames
spáð.
★
Menn eru sammála um að Leonardo
da Vinci sé mieð fjölgáfluðuistu smilliinig-
um sögunnar og efcki væri ónýtt að eiga
fihmu um ldf bamis eirns og það riaum-
veruiega var. Mymd sijómvarpisdns um
Leomardo var aiftux á móti edims og siíkiar
mymdir eru jafmari, þeigar sagt er frá
lömgu 'iiðnium mönmuim, en Mitið við að
styðjast annað en lanidsliag, hiús og svo
eitthvað af þeim vertoum, sem hafa hald-
ið mimmimigummi á floft-i. Máflverfc Leon-
ardos exu vflst aðedmis 10 talsimis, en liík-
lega er óhætt að fullyrðia að Moma Lisa
er kiummasta mymdMstarverk hieimsdms,
og sézt af því, að fjöldimm skiptir ekki
alltaf rnesitu máfli. Flestiir haf a séð mynd-
ir a-f him/um fláu vertoum Leomardos;
fæirri þekkja uppfinindmgamiamminm og
víisiimidamiammimm Leomardo. Teitoniimigar
hiamis oig uppdriættir 1 þá veru, reymdust
með því athygli'sverðasta við þesisa
mymd.
★
Þættir sjónvarpsins undir heitinu
„Maður er nefndur", batfa hver mieð sím-
um hætti heppmaist vel. Síðasti þáttur-
imn, þar sem Matthíais Joihammesisem
ræddi við Haflldór Lax'meisis, veirður þó
atf ýmisum áisrtæðum að teljiast eftirmimmd-
legastur. Ég áffit að rammi þáttarims hafi
verið mjög rét'tilega sniðiinn. HalLdór
1 næstu viku verður sýndur þáttur um
Drangey. Hér er drangur í grennd við
eyjuna, sem heitir Kerling.
Laxmess er mómastf eims þjóðtaumimur og
mienm geta ariðdð í þeseu lamdi, og það
hiefðd verið óþörf tímaieyðsAa að fara að
refcja lítfistferid. hans í réttri röð og smá-
atriðum. Ég hygig að ekki sé á meirnn
hafllað, þó ég fcomist að þe-imri rniður-
stöðu, að emgimn svanar fyrir sig af ann-
airri eins fiimá og Laxnesis; amidriki hans
og fymdni eru óviðjafmamteg og það hlýt-
ur að teljast verufle-gur fengur að eiga
þá myrnd, sem þarma kom friam af S'káld-
inu í Gljúfrasteiimi. Fyrir gflöggskyggman
spyrjiaimda er Laxmesis etfniiviðuir edms og
bezt veiröur á toosdð, en um fleið eru
óvemjuiiegar fcröfur gerðar til spyrj-and-
ams, um þekfcimgu hanis á verkum
skáldlsiins og á bófc.m'enmtum almemm-t.
Hitt er svo ammiað mál, að það er sama
hvensu val er spurt og svanað, ef miernm
sitja eims og steám-daiuðar styttuir; þá er
iSlíkit góðgæti daiutt í sjómivarpi, oig þarna
er eiramitt munurinn á ritmiáli og sjóm-
vairpi.
Ég hygg, að í þessum þætti hafi
fæðst nýtt huigtafc; steimbamdð, gjört atf
gömlfluim huigsjómum, sem miemn hafa
gemgið mie'ð fulliemigi í miagainum. Ég er
ilfla svilkinn, ef þetta steimbarn á ekki
eftir að skjóta upp fcollimum í stjórm-
miáflauimiræðum á mæistumni; meðgömgu-
tímimn er orðimn flamgur hjá swmim. Ö,
Iþér steimiböm ísflands í mögum iþeirra,
sem enmþá gamga með alpahúfurnar sín-
ar eftir öll þessd ár; hver verða örilög
ykkar?
Að jafmiaði er Skáldum iítt um það
gefið að gera úttskt á verkium símum.
Maður átti niaiumiaist von á því á þesisum
vettvamigi. Það garði Laxmesis þó oig það
gaf þættiraum auikið gildi. Athyiglisvert
og skemimitilagt var að heyrta þ-anm tala
um þjóðtfélagsiskáldisöguna, um ljóðræn-
una og um þæir bneytimgar, siem verða
á stíl ha-ns m-eð ísiiamdisklufclkummi. Tírni
himis mikla orðiaflaumis var Mðdinm, þar
sem memrn hiöfðu akiki lemigur tímia til
að pæfla -geigmum ritgerð'ir og sólariifs-
lýsimgar til að kiomiaist að etfndniu. Eigin-
lega fanmst m-ér áð Gerska æfimtýrið
væri eirua viðlkvæmia málið, isiem þarna
var hreyflt við.
Og að loifeum smáveigÍB til myndiatöku-
mianniainmia: þe-ir Matthías og Laxmess
voru bóðir í prýðiflagum skóm. Og vönd-
uðum -sokkum. Fótaigratfí-am var með sér-
stöfeuim ábuiga á fótabúniaðiiinuim líkt oig
þaðan mumidu þá oig þegar birtaist mikiiis-
verð sammimídii. En þettia eir kanmsfce ný
stetfraa. í kvikmjymdakúinisit, sem kemur í
staðimn fyrir að beiraa myndavéflinini upp
í niasdirmiar á fódfci. Og stólarnir verð-
skiuflida sérstaka ámi'nmimgu. Sjaildan hef
ég sé’ð faira ver um tvo mieimn í hæig-
inidaistóflum.
Skólasýning opnuð
í Ásgrímssafni
Á MORGUN, sumimudag, verður
opruuð 7. dkólasýndmg Ásigríms-
saflnis. Leitazt hetfur verið við að
hatfa hiania sem fjölþættasta.
Aðaluippdstaða sýnámgarimmar
eru mymdir frá Þingivöilum, siern
sýndiar eru í vimmuistotfu Ásgríimis
Jómsaomar, bæði vabmslita- og
olíu'myradir.
Skrifstofustúlka
Óskum eftir að rdða stúlku til
skrifstofustarfa nú þegar.
Verzlunarskóla- eða hliðstæð
menntun skilyrði.
Uppl. hjd skrifstofustjóra (ekki 1 síma)
kl. 1 — 3 e.h. næstkomandi mónudag

1 hedmifli ÁSgrímis befur verið
sýmimgum, og sibuðflað -að þvi, að
memlenidium igetfistt tómusibuinid fxá
mámi til þess að sfcoða llisita-
verfcaigj'öf Ásgrímis Jómssomar
heámdli hains.
Stórt ólúuimáliverk, Skammdeg-
issól, útsýn af Öskjuhlíð, miálað
um 11929, er einniig mýfcamiið úr
viðgerð ,og sýrat í fynsrt'a sinni á
þesisari sikól'asýniinlgu.
Sú tilraiuin Ásgrímssalflns að
hialdia 'Sérsýnimgu fyrir sfcóflaifólfc
virðist náóta vaxamdi vimsiæflda.
Hafla florráðaimienm ýmiissia slkólla
sýnt mnlfcimn áhiuiga á þessum
fcomiið fyrir raofckrum þjóðsaignia-
teikndmigum, vatnisM'tamiyradlum og
eimraiig miyndum sem liistamialður-
iran Ihietfúír geirt um -aldaimiótim,
miáiaðar mieð oilíulitum á pappa.
Eiin af þeiim er „Fýkur yfir
hæðir“, siem rniáluð er árið 1'9'02,
og er ,,,miótíivið“ úr -klæði Jón-
asar Halfligrímssioraar. Þessi gamfla
rniynid er mýkomin úr vdðgerð faná
Staitenis Museum 1 Kaiupmiamma-
hlötfra.
Sýniirag er ölllum opin suininiu-
daga, þriðjuidaga og tfimmittudiaiga
frá kl. 1.30—4. Skólar geta
pamtað sértímia íhjá tforstöðulkorau
saiflnisiinB í símia 14090. Aðgarag-
ur ókeypiis. Ásgrímssiafn, B'erig-
staðastræiti 74.
Borg-hildur álfkona, þjóðsaga. Myndin gerð um 1916.