Morgunblaðið - 01.09.1970, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. SEPTEMBER 1970
Aöalfundur Stéttarsambands bænda:
Bráðabirgðasjóður verði efldur
Lífeyrissjóður bænda verði efldur
AÐALFVNDI Stéttarsambands
bænda lauk að Varmalandi í
Borgarfirði í gær. Var þetta 26.
aðalfundur sambandsins, en á
þessu ári er liðinn aldarfjórðung-
ur frá stofnun þess. Margar til-
lögur voru samþykktar á fund-
inum, svo sem að kannaður verði
fjárhagslegur grundvöllur fyrir
stækkun gistirýmis Hótel Sögu,
að innflutningur kjamfóðurs
verði sameinaður undir einni yf-
irstjóm svo og mölun og blöndun
fóðurbætis, að aukin verði styrk-
ur til grænfóðurræktar, að Bjarg-
ráðasjóður verði efldur á þessu
hausti til aðstoðar bændum
vegna fóðurkaupa og að bændum,
sem orðið hafa fyrir verulegu
tjóni af völdum öskufalls verði
veitt fjárhagsleg aðstoð.
Þá samþykkti fundurinn til-
lögu þess efnis, að rík áherzla
skuli lögð á, að náttúru lands-
ins verði ekki spillt af mann-
virkjagerð og einnig tillögu, þar
sem því er lýst sem óviðunandi,
að fámennur hópur mjólkurfræð-
inga skuli geta valdið bænda-
stéttinni tugmilljónatjóni með
stöðvun á vinnslu og sölu mjólk-
ur, eins og raun varð á á sl. vori.
Þá lýsti fundurinn yfir stuðningi
við frumvarp það um lífeyrissjóð
bænda, sem fram kom á síðasta
Alþingi.
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
ráðherra flutti ræðu á fundi
sambándsins, þar sem hann sagði
m.a., að það væri sýnt, að vegna
kalsins yrði að gera ráðstafanir
og myndi Harðiærisnefnd hafa
það verkefni með höndum að
gera tillögur til úrbóta, og vegna
fó^urskort9, sem væri yfirvof-
andi. Hefði nefndin ferðazt um í
sumar og kynnt sér sem flest
varðandi það mál. Vonandi væri,
að betur rættist úr en á horfði á
miðju sumri, þar sem hlýindi
hefðu verið meiri í ágústmánuði
og grasspretta heldur en í júlí,
sem hefði verið með kaldasta
móti á þessari ölcí.
Ráðherrann gat þess, að auk
verksmiðjunnar í Gunnarsholti
myndi taka til starfa á næsta ari
önnur heykögglagerð á Hvols-
velli, þar sem keypt hefði verið
gmsmjölsverksmiðja af SÍS. Þá
væri eðlilegt að athuga mögu-
leika á, hvort tiltækilegt þætti
að koma upp fleiri heyköggla-
gerðum víðar um land og hefði
m.a. verið talað um Hornafjörð
i*því skyni. Sömuleiðis hefði ver-
ið um það rætt að koma upp hey
kögglagerð í Suður-Þingeyjar-
sýslu og væri það mál til athug-
unar. Þá væri og tiltækt land í
Skagafirði í sama skyni og væri
það ein-nig til athugunar.
NAUÐSYN AHARÐGERARI
GRASTEGUNDUM
Hefja yrði herferð gegn kal-
inu. Samræma yrði aðferðir og
sameina krafta til nýrra og auk-
inna átaka gegn kalinu til þess
að vinna bug á því. Það yrði að
reyna að finna þær tegundir fóð-
urgrasa, sem þyldu betur kuld-
ann og skiluðu góðri uppskeru
við lágt hitastig.
Finna yrði áburðargjöf, sem
gæfi meiri uppskeru og væri nú
betri aðstaða í þessu skyni í
Keldnaholti fyrir Rannsóknar-
stofnun landbúnaðaxins, þar sem
hún gæti tekið jarðvegssýnishom
víðs vegar að á landinu til rann-
sóknar og gefið bændum leið-
beiningar um það, hvaða áburð-
ur væri heppilegastur.
En fleiri ástæður en kuldinn
væru fyrir grasleysinu og kalinu
og mætti ekki loka augunum fyr-
ir þeim. Ofnotkun túna væri
sums staðar mikil. Tún væru beitt
fram í júnílok, kannski hvíld í
þrjár vikur eða mánuð, síðan
væri 9Íegið í ágúst og svo búfénu
aftur hleypt á túnin og þau rót-
nöguð fram eftir öllu hausti. Auk
þess væri oft farið með þungar
vélar yfir túnin í hvaða ástandi,
sem þau væru. Tún, sem þannig
væri farið með, væru ekki vel
undir veturinn búin.
Ráðherrann saigði ennfremur,
að bændur hefðu sýnt mikinn
dugnað í lélegu árferði og sikil-
semi þeirra hefði yfirleitt verið
ágæt á árirau 1969. Sem betur
fer, þá væru það tiltölulega fáir
bændur, sem ekki hefðu getað
staðið í sikilwm með afborganir
af liánum, en rétt væri að rök-
studd könnun yrði gerð til þess
að létta undir með þeim.
Bændur hefðu háð varnarbar-
áttu sl. ár vegna tíðarfarsins, en
þeir hefðu staðið sig vel fyrir
það. Framleiðslian hefði ekki
dregizt saman neitt að ráði þrátt
fyrir þessi hörðu ár.
Meðgjöf á kjötafurðum yrði
sennilega minni á þessu verðlags
ári en hinu fyrra vegna minna
kjötmagns og vegna betri markað
ar erlendis, en útfl utn in gsbætur
myndu hæk'ka, vegna þess að
verðið heifði hækkað og væri
gert ráð fyrir því, að útflutnings-
bæturnar á næsta ári myndu
nerna um 400 millj. kr. eða
hækka um 90 millj. kr.
HAGNAÐURINN AF EFTA
InigóifuT Jónsson sagði, að
haigniaðurinin af innigöngu í EFTA
hefði örugglega numið 40 millj.
kr. á kjötsö'liunni á framleiðslu
fyrra árs einni og það væru
fleiri landbúniaðarvörur, sem
selzt hefðu betur vegna inngömg-
unmar.
Ráðherrann skoraði á fundar-
mienin að samiþykkja fiumvarpið
um lífeyrissjóð bænida og kvaðst
þegar hafa heitið því að beita sér
fyrir, að þetta frumvarp, sem
lagt var fram á síðaista Alþingi,
yrði að lögum fyrir áramót, yrði
það samþykkt á fundinum. Það
væri ekki rétt, að bændur væru
einir landsmanna utan lífeyris-
sjóða og sú stefna væri almenn,
að aWir landsmenn ættu að vera
í lífeyrissjóði og þá bændur lílka.
Þó að ský væru á lofti í ís-
lenZkum landtoúnaði, þá væri
ástæða að mörgu leyti til bjart-
sýni, vegna þess að þjóðarhagur
hefði batnað í heild. Aflabrögð
hefðu verið sæmileg og útfluitn-
inigsafurðaverðið hefði farið
hækkandi. Gjaldeyrisvarasjóður-
inn héldi áfram að vaxa. Ef unnt
yrði að tryggja, að kauphækkun
lauinþega frá því í vor yrði raun-
veruleigar kjarabætur, þá ykist
kaupgeta neytenda einnig og það
væri naiuðsynlegt, að táka tilllit
til þess, þegar talað væri um,
hvernig ætti að tryggja hags-
muni bænda og landbúnaðarins.
Ríkisstjórnin hefði i sumar skrif-
að Aiþýðusambandi íslands og
Vinnuveitendasambandi ísiands
og óskað eftir að taka upp við-
ræður við þessa aðila, á hvern
hátt mœtti fyrirbyggja, að dýr-
tíðin ryki upp og kauphækkun-
in rynni út í sandínn. Formaður
Stéttarsambandsins hefði minnzt
á það við sig, að það væri eðli-
legt, að bændur hefðu átt þar
hlut að máli. Kvaðst landbúnað-
airráðherra vera því samlþyikkur
og hafa komið því á framfæri
ininian ríkisstjórnarinniar.
í ldk ræðu sinnar skoraði land
búnaðarráðherra á bændur að
halda öllum sínurn þrótti og al'lri
sinní von þrátt fyrir kulda og
grasleysi. Annálar sýndu, að
kíU'Idatímabil eins og það, sem
staðið hefði yfir umdainfarin fjög
uir eða fimm ár, stæðu oftast ekki
lengi yfir, heldur væru stutt unz
teikið hefði að hlýna aiftur.
VERKFALL MJÓLKUR-
FRÆÐINGA ÓVIÐUNANDI
EINS oig greiint var frá bér að
framian, voru miamgar tillögur
samþyklkitar á a®ailfiumdi Stéttar-
félaigi'inis. Fara nioíklkrar þeirra
hér á eftir:
Aðalfundur Stéttarsambamds
bæmd.a 1970 telur óviðumamdi, að
svo fámiemmiur hópur sem mjólk-
urfræðimigar sikuli geta valdið
bændastéttinni tugmilljónia kr.
tjónd mieð stöðvum á vinmslu oig
sölu mriólkur eims oig raum varð
á á síðastliðnu vori oig stumdum
á’ðiur, samtímia að hægt var að
ná samfcomulaigi við önnur stétt-
arfélög urn að leyfia flutnimiga,
viminisliu oig sölu á mjólk, brátt
fyrir að þau væru eimmiiig í
vimmudeilu.
Frmi't'iriirm felur stjónn Stéttar-
S9mb",mHsimis að vimma að lauism
þ-'^-ara mála þanniig, að slíkir
atiburðir emdurtaki sdig ekki.
Aðalfiwndur Stéttarsiamibaimds
bæmda 1970 lýsir stulðinimigd við
frumwarp það um lífeyrissijoð
bænda. seim fram kiom á síðasta
Alibiricn. Jafmframt sfoorar funid-
urimn á löasiafarvaldið að hraða
cioim|Vv,.invt fmnrnvairpmmis, srvo að
iífw-icnöðiin'iinin geti tefcið til
stiorfa mm p(Mo,fitiu áramót. emda
tnorimtir fii’in'tiiT-mm þiyí. að stofm-
Výn'x’h-O'tnn'rioldið verði fellt mið
ur í
A ðalfumdn.iT Stéttiarsramibamds
bæmd.a 1970 heiimilar stjórn sam-
bandsins að leggijia til við hús-
stjórn Bænidahallarinn'ar að
kammia fjárhaigsleigan grumdvöll
fyrir stæfckum gistirýmis Hótel
Sögu, og leiggja niðurstöður
könmiumiarinmiar fyrir næsta áðal-
fund.
Aðalfundur Stéttarsambands
bændia 1970 leiglgur ríka áherzlu
á að náttýau landsimis verði ekki
spillt við mainmvirikjagerð af
hálfu einstaiklimiga, félaigssam-
taka eðia opimiberra aðila.
Fundurinn gerir þá kröfu að
opinberir aðilar ákveði ekki
breytimgu á rennsli fallvatna,
stífliuigerðir eða önnur manm-
virki, er áhrif hafa á umhverfi
sitt, niema fyrir liggi samiþykiki
hlruitaðeiigamdi bæmda, sveitarfé-
laga og NáttúrurvemdaiTáðs.
Fumdurinm leggiur áberzlu á að
auikma verndum oig ræfctum ís-
leinzikra veilðivatma til "jölbreytt-
ari atviminuihátta í sveátum larnds-
imis oig þjónustu vfð ferðamemin.
Að gefnu tilefni vill funidur-
stæðu náttúrufari Mývatmis- og
Laxársvæiðisiims. Fumidiurimm lýsir
fullum stuðminigi við >þau sjómar-
mið, að þetta svæði beri að verja
um aldiur og ævi gieign bvers kon-
ar náttúruispjöllum af manma-
völdum og skiorar á Alþiugi og
rífcisstjórn að trygigja verndum
þeisis mieð löggjöf.
Aðalfumdiur Stéttarsambanids
bænda 1970 telur allt benda til
að hagkvæmt sé og nauðsynlegt
að innflutnim'gur kjamfóðurs
verði sameimaður undir eimni yf-
irstjórn svo og mölun og blönd-
un fóðuæsins.
Fundurimn feiur því stjórn sam
bandsins að vinna að því, að
slíku fyrirkomiulagi verði komið
á, jafnframt skal stefnt að því
að kornið verði á jöfnunarverði
á kjarnfóðri.
Fumdurinn telur sjálfsagt, að
nú þegar verði teknar upp við-
ræður við þá aðila, sem annast
hafa innfluting fóðurikorms og
uridirbúa nú móttöku og geymslu
á lauisu korni og blöndun kjarn-
fóðurs.
TILLÖGUR HARÐÆRIS
NEFNDAR
AðiaMumdur Stéttars'amibanids
bænda 1970 fagnar þeirri ákvörð
un landbúnaðarráðherra að láta
harðærismefnd starfia áfram og
vill fyrir sitt leyti þk'ka henni
vel unnim störf.
AðaLfumdur Stéttarsamibamds
bænda haldinm að Varmalamdi 29.
til 31. áigúst 1970 beiinir því til
ríkisstjórnrinnar, vegna þess
geigvæmlega sprettul-eysis, sem
enm er víða um lamd, að hún út-
vegi Bjairgráðaisijóði á þesisu
hausti nægilegt fjánmagn til að
aðstoða bændur vegna nauðsyn-
ieigra fóðurfcaiupia.
Aðs'toð þessi verði í svipuðu
fonmi og umdamfarin harðærisár,
en aiuk þess verði þeim bændum,
sem orðið hafa fyrir stórfeHdu
tjóni af völdum harðæris í þrjú
ár eða lengur, veitt auikirn fyriir-
Ingólfur Jónsson,
landbiinaðarráðherra.
greiðsla með óafturkræfu fram-
lagi til fóðurkaupa eftir mati
Harærisnefndar.
Þá skorar fumdurinn á ríkis-
stjórnina að hún beiti sér fyrir
breytiri'gum á lögum um Bjarg-
ráðasjóð þannig, að frarrilög
sveitarfélaiga verði kr. 100,00 á
hverm íbúa og mótfr'amlag ríkis-
sjóðs hækki hlutfallslega.
Aðalfumdjurinn telur emm sem
fyrr, að leggja þurfi mun meiri
áherzlu á kaLrannsóknir en nú
er gert.
í því sambamdi vísar futndurinin
til samþýkktar aðalfumdar Stétt-
airsambamdiS bænda árið 1969.
Til við'bótiar þeim telur fund-
uriinn að leiggja þurfi sérsitaka á-
berzlu á tegunda- og stofnranm-
tóknir túmgrasa.
Aðalfumdur Stéttarsambamds
bænda 1970 vill, vegna bine í-
skyggi'lega útlits um heyöflum á
þessu sumri, leggja áherzlu á
eftirfaramdi:
Reymit verði að nýta öll
slægjulömd hvar sem er á lamd-
imu svo sem kostur er á.
Þeir bæmidur, sem telja sig
geta selt hey, tilikynni það Bún-
aðarféiaigi ísliainds eða viðkom-
amdi héiraðsráðiumaut, svo hægt
sé að ráðstafa því þangað sem
mest er þörfim, enda ríki fyllsta
sanmigirni í þeim viðskiptum.
Með tilliti til þesis að útlit
er fyrir hækkamdi verð á fóður-
bæti og engar líkur fyrir að
hægt verði að fá hey næsta vw,
eru bændur alvarle'ga áminm'tir
um að fæfcka heldur fénaði sín-
um en setja á í tvísýnu.
Aðalfundur Stéttarsambands
bænda haldinn að Varmalandi í
Borgaríirði 29. og 30. ágúst 1970
telur rika nauðsyn bera til þess,
að þeim bændum sem orðið hafa
fyrir verulegu tjóni af völdum
öskufalls á þessu ári, verði veitt
fjárhagsleg aðstoð úr ríkissjóði,
svo að þeir geti haldið búrekstri
áfram, og tekur undir framkomn
ar tillögur harðærisnefndar í
þessu efni, en telur að bændur
verði einnig að fá greiðslu fyrir:
1. Aukalegan fóðurkostnað er
varð í vor vegna öskufalls-
ins.
2. Sannanlegt tjón á búfé af
sömu sökum.
3. Uppeldiskostnað fjár, ef
lóga þarf veturgömlu fé
vegna flúoreitrunar.
Aðalfundurinn skorar á ríkis-
valdið að veita fé í þessu skyni.
LANDVERND
Aðalfundur Stéttarsambands
bænda samþykkir að Stéttarsam
band bænda gerist aðili að Land
græðslu- og náttúruverndarsam-
tökum Islands (Landvernd).
Aðalfundur Stéttarsambands
bænda samþykkir í tilefni 25 ára
afmælis þess að gefa kr. 500.000
til rannsókna á orsökum kals og
úrbótum á því. Verði þessu fé
varið til dreifðra tilrauna eftir
tillögum Kalnefndar undir stjórn
Rannsóknastofnunar landbúnað-
arins. Jafnframt samþykkir
fundurinn að gefa Landgræðslu-
og Náttúruverndarsamtökum ís-
lands kr. 100.00 af sama tilefni.
Hundavinafélagið
beinir þeim tilmælum til bænda að þeir leyfi ekki börnum að
hafa með sér hvolpa úr sveitinni þar sem hundahald er ekki
leyft á Stór Reykjavíkur svæðinu.
Reykjavík, 1. 9., 1970
Hundavinafélagið.
F’rá aðalfundi Stéttarsambands bænda. Bjarni Halldórsson, bóndi í Uppsölnm í Skagafirði var
fundarstjóri á fundinum.
in vekjia sérstaka athygii á ein