Morgunblaðið - 11.09.1970, Blaðsíða 18

18
MORGTJNBLAÐIÐ, PÖSTUDAGUR 11. SEPT. 1970
Bjarni ívarsson frá
Álfadal — Minning
Þótt þú langförull legðir
sérhvert land undir fót,
hera hugur og hjarta
samt þíns heimalands mót.
St. G. St.
Bjarni Ivarsson fyrrum bóndi
að Álfadal á Inggjaldssandi and-
aðist á Elli- og hjúkrunarheimil
inu Grund 5. þessa mánaðar, og
er útf ör hans gerð í dag frá Lang
holtskirkju.
Bjarni var fæddur að Kotnúpi
í Dýrafirði 5. apríl 1888, og voru
foreldrar hans Ivar Einarsson
bóndi þar og kona hans, Elísabet
Bjarnadóttir frá Lambadal í
Dýrafirði.
Bjarni ólst upp hjá foreldrum
sínum á Kotnúpi ásamt þremur
systrum sínum, og er nú aðeins
ein þeirra á lífi, en það er Jó-
hanna, sem dvelst nú háöldruð
á Elliheimilinu Grund. Hún var
því ekki víðsfjarri bróður sín-
um siðustu stundir hans, enda
mikill hollvinur hans og Álfa-
dalsf jölskyldunnar alla tíma.
Bjami ívarsson átti því láni
að fagna að njóta skólavistar í
Núpsskóla hjá menningarfröm-
uði Vestfirðinga, sr. Sigtryggi
Guðlaugssyni, og var hann einn
í fyrsta nemendahópnum á Núpi
haustið 1907, er skólinn hóf
göngu sína. Árið 1911 lagði hann
svo leið sína að Hvanneyri og
iauk þar búfræðinámi 1913. Það-
an lá svo leið hans aftur til
heimahaganna, og þar kvæntist
hann eftirlifandi konu sinni,
t
Maðuriinin minn,
Áki Pétursson,
lézt 10. siepteimber.
Fyrir hönd aðstamdenda.
Kristín Grimsdóttir.
t
Eiginkona mín, móðir, tenigda
móðir oig amma,
Rannveig Hannesdóttir,
Barónsstíg 30, Reykjavík,
andaðist í Landakotsspítala
þainn 9. september.
Fyrir mína hönd og ammarra
vandamamma.
Kristvin Þórðarson.
Jónu Guðmundsdóttur frá Tröð
í önundarfirði árið 1920. Um vor
ið það sama ár flytja hjónin að
Álfadal í Ingjaldssandi og hefja
þar búskap á hálfri jörðinni, en
þá var þar tvíbýli.
Á Álfadal bjuggu þau Bjarni
og Jóna í 18 ár, siðari árin á
allri jörðinni, eftir að búskapur
lagðist niður á hinu býlinu. Þar
eignuðust þau hjón fimm mann-
vænleg börn, sem öll eru á lífi,
en þau eru Jón Ingiberg, rit-
stjóri, kvæntur Guðbjörgu Lilju
Mariusdóttur, Guðmundur, garð
yrkjumaður, kvæntur Bryndísi
Víglundsdóttur, Elisabet, ógift,
Ivar kennari, kvæntur Helgu
Sigurðardóttur og Gunnar leik-
tjaldamálari, kvæntur Hrönn
Aðalsteinsdóttur. Þau eru öll bú
sett í Reykjavík nema Guðmund
ur, sem dvelst í Bandaríkjunum.
Auk þess ólu þau upp Huldu
Guðmundsdóttur, félagsráðgjafa,
en maður hennar er Víðir Krist-
insson, kennari.
Vorið 1938 bregða þau Bjarni
og Jóna búi á Álfadal og flytja
suður að EUiðakoti í Mosfells-
sveit og búa þar í átta ár. Þá
setjast þau að i Reykjavík, og
var Bjarni starfsmaður Raf-
magnsveitu Reykjavikur nær-
fellt tvo áratugi, eða meðan
starfskraftar entust.
Hér hefur verið stiklað stórt
á löngum æviferli Bjarna heit-
ins Ivarssonar, og er því reynd-
ar allt ósagt, sem nágranna hans
um 18 ára skeið er efst í huga
á hinztu kveðjustund.
Hér að framan er á það minnzt,
að Bjarni hafi átt því láni að
fagna að vera nemandi á Núpi
og síðan hafi hann stundað nám
á Hvanneyri.
Þessi skólaganga hefur vissu-
lega orðið honum sjálfum gott
veganesti, en samferðamenn hans
nutu einnig ríkulega þeirra á-
vaxta. Bjami var að eðlisfari
mikill félagshyggj umaðut, eins
og bezt sést á því, að hann var
heiðursfélagi U.M.F. Vorblóm á
Ingjaldssandi, Ungmennasam-
bands Vestfjarða og Átthagafé-
t
Þökkujm innileiga auðsýruda
saimiúð við andlát og jarðarför
eiginimaininis míns oig föðiur
okikar,
Lárusar Andersen,
bakarameistara, Eyrarbakka.
Ingibjörg Pálsdóttir
og böm.
t
Otför eíginmanns míns .föður, tengdaföður og afa
JÓNS MAGNÚSARJÓNSSONAR
vélvirkjameistara, Fálkagötu 20 B,
fer fram frá Neskirkju laugardaginn 12. september kl. 10,30.
Petrína Nikulásdóttir,
Helga Magnúsdóttir, Anna Steingrímsdóttir,
Guðmundur Magnússon, Gróa Guðjónsdóttir,
Hafsteinn Magnússon, Halldór Vigfússon,
Þórunn Magnúsdóttir, Frank J. Alexander,
Sigríður J. Alexander, Kristrún B. Hálfdánsdóttir,
Jón M. Magnússon,
Ómar Magnússon,
lags Ingjaldssands í Reykjavík,
auk þess að gegna fjölmörgum
trúnaðarstörfum í byggðarlagi
sínu vestra, í hreppsnefnd, í sókn
arnefnd og stjórn bændafélags-
ins, svo að fátt eitt sé nefnt.
1 öllu þessu félagsmálastarfi
sínu naut hann vel gáfna sinna
og þeirrar menntunar, sem hann
hafði aflað sér. Það var góður
skóli fyrir æskuna á Ingjalds-
sandi að starfa með honum í ung
mennafélaginu, að hlusta á snjall
ar ræður hans um margvísleg
menningar- og framfaramál, sem
þá voru efst á baugi, að heyra
hann lesa kvæði og sögur betur
en flestir aðrir þar um slóðir,
og þótt víðar væri leitað, að
finna ylinn af þeim eldi, sem bjó
undir dulu og hógværu hvers-
dags yfirbragði og njóta hans
fjölmörgu mannkosta, sem sam-
ferðamönnum hans verða ógleym
anlegir.
Einyrkjabóndinn á Álfadal
dansaði ekki á rósum á búskap
arárum sínum þar fremur en svo
margir stéttarbræður hans, er
hófu búskap um svipað leyti og
hann með tvær hendur tómar, en
erfiðleika eftirstríðsára fyrri
heimsstyrjaldarinnar á aðra
hönd og heimskreppuna á hinu
leitinu. Eflaust hefur hann oft
haft þungar áhyggjur, en eng-
inn minnist þess að hafa heyrt
Bjama ívarsson mæla æðruorð
um dagana. Og vafalaust hefur
hann átt marga andvökunótt,
meðan róðurinn var þyngstur,
en þær lét hann ekki buga sig,
heldur mun hann hafa leitað fé-
lagsskapar góðra bóka og þá
ekki sízt vinar síns, Stephans G.
Stephanssonar, sem líka átti
margar andvökunætur um dag-
ana. Það var skáld Bjama Ivars
sonar og í ljóð þess gat hann
vitnað við öll tækifæri.
Ef til vill hefðu ágætir hæfi-
leikar Bjarna Ivarssonar notazt
honum á annan hátt og kannski
enn betur, ef hann hefði á ung-
um aldri haft fangið fullt af öll-
um þeim tækifærum, sem á síð-
ari árum hafa boðið ungu fólki
liðveizlu sína. Slíkt mat er erf-
itt og raunar óraunhæft. Hér
nægir að tala um þær staðreynd
ir, að Bjarni Ivarsson var sáð-
maður, sem gekk út að sá, og
þótt honum hafi máski þótt upp
skeran rýr á köflum, þá nutu
samferðamenn hans þeirrar upp
skeru í rikum mæli, af því að
honum brást aldrei sú dyggð,
„að vera í lífinu sjálfum sér
trúr“.
Áreiðanlega bregður hann
Stephani G. Stephanssyni fyrir
sig, þegar hann nú kveður að
síðustu, og þá gæti sú kveðja
ef til vill verið á þessa leið:
Ég kveð þig sumar. — Haust ég
heilsa þér
af hnjúkum þeim sem
landamerki er.
t
Okkar innilegustu þakkir fyrir samúð og vinarhug við andlát
og útför okkar elskulegu móður, tengdamóður og ömmu
KRISTlNAR GUÐNADÓTTUR
Ásvallagötu 37.
Svanhildur Sigurjónsdóttir, Jóhann Friðfinnsson,
Hjördis Sigurjónsdóttir, Markús Þórhallsson,
Guðni Sigurjónsson, Steinunn Steinarsdóttir,
og barnabörn.
Að baki liggur sveitin
sumarlöng,
með sólarmorgna og þýðan
lóusöng.
Við herra lands þess hef ég
löngu sætzt
og honum treysti — við höfum
fyrri mætzt.
Við sveitungar Bjarna ívars-
sonar þökkum honum hugþekka
og lærdómsríka samfylgd og vott
um konu hans og bömum og öll
um aðstandendum einlæga sam-
úð.
Jón H. Guðmundsson.
Hannes Hafstein skáld segir í
einu kvæði sínu: „Að deyða
sjálfan sig er synd gegn lífsins
herra, en að lifa sjálfan sig, er
sjöfalt verra.“ Þetta, að lifa
sjálfan sig, átti ég erfitt með að
skilja í æsku minni. En á full-
orðinsárum hefi ég svo oft séð
samferðamennina hlíta þessum
dómi, að mér hrýs hugur við.
Þeir hafa gengið um ráðvilltir,
meira og minna siðustu ár æv-
innar, en þó með nokkra
líkamskrafta. Þeir eru komnir
„út úr heiminum" segir almanna
rómur. Oftast e r þetta aldrað
fólk, en kemur fyrir hjá þeim
yngri. Ekki þarf að orðlengja,
að slíkt ástand gengur vinum og
vandamönnum hjarta nær. Okk
ur gömlu mönnunum flýgur þá
stundum í' hug, hvort hinir
miklu og margumtöluðu visinda-
menn nútímans muni ekki bráð-
lega finna einhver undralyf,
sem tef ja, eða eyða, þessum leiða
hrörnunarsjúkdómi mannkyns-
ins. Sumum finnst það mun
nauðsynlegra en tunglferðir og
geimskot.
Þetta kom mér í hug, er ég á
sunnudaginn 6. þ.m., frétti lát
æskuvinar míns og skólabróður,
Bjarna Ivarssonar, fyrrum
bónda að Álfadal á Ingjalds-
sandi. Hann stóðst lengi fang-
brögð ellinnar, en síðustu árin
féll hann í það ástand, sem að
ofan getur, og var langdvölum
i sjúkrahúsum, og nú síðast
um mánaðartíma á Elli- og hjúkr
unarheimilinu Grund, þar sem
hann andaðiist 5. þ.m. Dauðinin
var honum velkomin lausn, en
samt ríkir söknuður í huga þeg-
ar vinar er minnzt. Við Bjarni
vorum vinir og samherjar frá
æskudögum í Dýrafirði. Saman
vorum við í Núpsskóla fyrstu ár
hans 1907—1908, og saman á
Hvanneyrarskóla 1911—1913.
Báðir störfuðum við í Ungmenna
félagi Mýrahrepps og góðtempl-
arastúkunni Gyðu nr. 120, að
Núpi, þar til ég fluttist burt úr
átthögunum haustið 1915. Nán-
ar tengdumst við Bjarni nokkru
síðar, er hann giftist föðursyst-
ur minni og nágrannar höfum
við verið hér syðra röska þrjá
áratugi. Það er því margs að
minnast er ég nú að leiðarlok-
um leitast við að segja ævisögu
þessa vinar míns í fáum drátt-
um.
Bjarni var fæddur að Kotnúpi
í Dýrafirði 5. apríl 1888. For-
eldrar hans voru hjónin Ivar
Einarsson og Elísabet Bjarna-
dóttir búendur að Kotnúpi. Elísa
bet var komin af traustum vest-
firzkum ættum. Faðir hennar var
Bjarni Bjarnason bóndi í Lamba
dal í Dýrafirði, Jónssonar
bónda í Lambadal. Kona Bjarna
Jónssonar var Elísabet dóttir
Markúsar prests á Söndum, en
kona Markúsar var Elísabet
Þórðardóttir stúdents í Vigur
Ólafssonar lögsagnara á Eyri
Jónssonar. Elísabet kona Bjarna
Jónssonar í Lambadal og Jón
Sigurðsson forseti voru þre-
menningar. Ivar var af hinni
kunnu Skarðsætt á Skarðs-
strönd. En móðir hans var Hall-
dóra Bjarnadóttir Sigurðssonar
á Gerðhömrum, Guðbrandssonar
á Gerðhömrum, Sigurðssonar
prests í Holti, Jónssonar próf-
asts í Vatnsfirði, Arasonar sýslu
manns í Ögri, Magnúsar prúða.
Þrjár voru systur Bjarna, sem
upp komust: Jóhanna verkakona
á ísafirði, enn á lifi háöldruð,
Elínborg fyrri kona Gísla
bónda Gilssonar á Arnanesi við
Dýrafjörð, dó eftir fárra vikna
hjónaband haustið 1911. Yngst
var Guðrún, er veiktist og dó á
þrítugsaldri.
Árið 1920 giftist Bjarni Jónu
Guðmundsdóttur, Hallgrímssonar
bónda að Tungu í Valþjófsdal
og seinni konu hans Guðrúnar
Friðriksdóttur. Eru ættir þeirra
kunnar vestur þar og frændgarð
ur mikill. Guðmundur afi minn
átti 20 börn. Er nú Jóna ein á
lífi þeirra systkina, áttræð að
aldri. Þau Bjarni hófu strax bú-
skap að Álfadal á Ingjaldssandi,
keyptu hálfa jörðina og bjuggu
þar til 1938, síðustu árin á allri
jörðinni. Þau byggðu vandað
hús á jörðinni 1930, með styrk
úr Byggingar- og landnámssjóði.
Var það eitt af þessum óhagan-
legu burstahúsum, sem þá voru í
tízku, með eldhús í kjallara, stof
ur á hæðinni og svefnherbergi í
risinu. Víst er að engin barna-
kona mundi teikna eða byggja
þessháttar íbúðarhús. Með þeim
hjónum fluttust foreldrar
Bjarna að Álfadal og systir Iv-
ars, karlægt gamalmenni. Ivar lá
einnig rúmfastur, hafði mjaðma-
brotnað nokkru áður en flutt
var að Álfadal og steig aldrei í
fætur meir. En þessi gömlu systk
ini lifðu þar til um 1930. Þrem
árum fyrr dó Elísabet kona
ívars, sem hafði verið mikil
hjálparhella á heimilinu. Guð-
rún heitin, systir Bjarna, dó og
hjá þeim í Álfadal, eftir lang-
vinn veikindi. Þeim hjónum
fæddust fimm börn fyrsta ára-
tuginn, sem þau bjuggu á Álfa-
dal. Er því ekki að furða þótt
oft hafi verið þröngt í búi, og
erfitt starf húsfreyjunnar. En
það er allra dómur, að hún hafi
staðið í sinni erfiðu stöðu með
hinni mestu prýði við hlið síns
góða manns. En öll þeirra bú-
skaparár voru með þeim erfið-
ustu, sem gengið hafa yfir ís-
lenzkan landbúnað, sem enduðu
með hinum frægu kreppuárum.
Þau hjónin fluttu frá Álfadal ár
ið 1938 og að Elliðakoti í Mos-
fellssveit, þar sem þau bjuggu
tæpan áratug. Síðan fluttu þau
til Reykjavíkur, að Langholts-
vegi 131 og Bjarni gerðist
starfsmaður hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur og vann þar með-
Framhald á hls. 20
Ölluim þeim er igdöddiu mig
mieð heimisókniuim, gjöfum og
síkieytium á 70 ára afmæli
míniu þanin 26. ágúst, sendi ég
míiniair hjartanis þaikikir og
kveð'jur.
Björg Einarsdóttir,
Stapa, Homafirði.
Inmilagiar kveðjur og þaikkir
til allna siem glöddu mig mieð
heimisólkin, gjlöfum, blómum
oig skeytum á 90 ára aifimæii
mírau 4. sept. sl.
Jónína G. Þórðardóttir,
Laugavegi 17.
Inmiliegt þaikklæti til allra er
glödxiu mig 6. sept. á siextuigs
afimiæli miínu.
Guðsteinn Þorbjömsson,
Efstasundi 97.
Þakikia hjartanleiga öll vima-
hót oig Ihlýju sem yljiulðlu mér
á 70 ára atfimæili imiíniu.
Guð bleœi yklkur öll.
Gunnlaugur Gunnlaugsson,
Akranesi.