Morgunblaðið - 13.09.1970, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. SEPT. 1870
SKIPSTJÓRA VANTAR
á 52 tonma bót gerðam út frá
Suðifmesj'um. H úsnaeði á
staðnum fyrir bendí. Uppl í
stmum 6519 og 6534, Vog-
um.
SNIÐHNlFUR
Stór smiðhrafur t»l söki (East-
mam). Uppl. í síma 16298 eða
25760.
HÚSEIGENDUR ATHUGIÐ
Ósikum eftir að ta'ka á ieigu
2ja herib. íbúð. Erum utan af
lamdi, 4 í iheiimilii. Skfívís
mánaðargreiðsla. Uppl. í síma
19084 eftir hádegi.
ÞAULVÖN
skri'fstofustiúlka óskair eftir
starfi fyrir hádegii. Tiliboð
sendist Mbl. fyrir 20. þ. m.
merkt „K venna skó lap róf —
4229."
TVÆR STÚLKUR
óska eftir lítiMi íbúð sem
næst Húsmæðra'kenna raskóla
íslands. Upplýsimgar í síma
99-6117.
TVEGGJA TIL ÞRIGGJA
herbergja íbúð óska’St í Rvík.
Fyrirframgre'iðsila, ef óskað
er. Upplýsingar í síma 26373.
SÆLGÆTIS- OG TÓBAKS-
verzlun óskast til kaups eða
teigu. Titb'Oð sendist Mbl.
fyrir föstudag, merkt „4230".
MIÐSTÖÐVARKETILL TIL SÖLU
2\—3 kúpífet, eimnig raf-
ma'gn'Shitatúba 1500 kílóvött.
Uppl. í sírna 37099 mi#i kl.
6—8.
Atviruia óskast
24 ára maður óskar eftir
vinmu háffam daginm. Vimsam-
legast hringið í síma 33132.
LANDROVER EÐA SAAB
árgerð '68 óskast gegm stað-
greiðslu. Uppl. í síma 51932
eftir kl. 2 í dag.
2JA—3JA HERB. IBÚÐ
Ung barnlaus hjón óska eftfr
2ja—3ja herb. ibúð til leigu
sem fyrst. Uppl. í síma
33797.
HEIMILISAÐSTOÐ
Stúltka óskast tif heimilis'að-
stoðar. Tilib. merkt: „Ná-
gtenra Reykjavíkur 4278"
sendist Mbl. fyrir föstudag.
VANTAR YÐUR BARNFÓSTRU
Tvitug Kenmara’Skólastúlka
tekur að sér ba'rnagæzlu á
kvöidin. Sími 50783. Geymið
augfýsinguna.
KEFLAVlK — YTRI-NJARÐVÍK '
Ung hjón óska eftir 1—2ja
herb. íbúð til leigu. Uppl. I
síma 1283.
NÝIR SVEFNBEKKIR
2950 kr, gullfaliegir nýir svefn
sófat 4800 fcr., hjónabekkir
3900 kr.
Sófaverkstæðið, Grettisg. 69,
sími 20676.
„Annarleg nótt og dimm
með sigð í höndum”
Almanakið sagði, að ennþá
væri sumar, m.a.s. eftir einar
fimm vikur, þegar við ákváð-
um að ganga enn einu sinni á
vit f jörunnar kringum Ósinn,
svona rétt áður en vetur
skylli á. Þrátt fyrir sumarið
fannst okkur þcgar komið
haust. Það blés að norðan,
beit í kinnar, og kartijflugrös
voru unnvörpum tekin að
falla fyrir næturfrosti, og við
öllu mátti búast í Þykkva-
bænum, eins og alkunna er
nú.
En slíkt létum við ekkert á
okkur fá. Við vorum að fara
til náttúruskoðunar á kæra
staði, og þrátt fyrir svolítinn
kulda gátum við með gleði
rifjað upp vísu eftir Eggert
Ólafsson:
„Tjaldar syngja um tún og
móa,
tildrar stelkur, gaukur, lóa,
endar hörkur hljóðið spóa,
hreiðrin byggir þessi fans
út um sveitir ísalands.
Æðarfugiinn angra kjóar,
eru þeir að hvína.
Enn langar út um heim að
blína.“
★
Og við gengum rösklega
þvert yfir árdalinn, þar til
komið var að Hólmasundi,
sem svo var nefnt, af því þar
úti í miðjum árstrengnum var
löngum áður fyrri grænn
hólmi með puntustrám í koll-
inum, einstaklega prútt sund,
og undum við stundum sam-
an við að festa hann á léreft,
þegar pensill og litir voru
okkur tiltæk.
Það var nú á þeim árum.
Nú er allt slíkt að mestu
fyrir bí fyrir hraða heimsins,
sem ekki lætur að sér hæða,
og engu eirir, ekki heldur fri-
stundum manns eða friði.
★
Meðfram Mjósundunum
gengum við meðfram ánni.
Þau hafa mjókkað ískyggi-
lega upp á siðkastið, og kem
ég að því siðar. En litla berg-
vatnsáin okkar rennur þarna
á móhellu, sem er ótrúlega
seig, fullt af skeljum, alda-
gömlum, glittir á í botninum,
þar heitir Skeljabakki, Hái-
bakki og Svarti bakki. Undir
honum var alltaf fiskur fyrir
mink, — , en síðan sá skratti
lagðist út, hefur sjóbirtingur
látið undan síga.
★
Við vorum fljót yfir eyr-
arnar neðan við Ósbrekkur,
vaxnar alls kyns eyrarjurt-
um, og grænvöndum og maríu
vöndum í bland, og á einstaka
stað mátti sjá útbrunninn jak
obsfífil með snúinn brúnleitan
skúf eins og slitinn rakkúst.

Við fórum yfir eiðið milli
Kerhóls og Óshóls, gengum
gamalkunnar kúagötur, niður
í Ósinn, en eftir þeim höfðum
við margoft rölt á eftir belj-
unum, þegar við vorum yngri
að árum. Þá var maður létt-
ur á sér og söng við raust
kvæðið hans Steingríms:
„Ó, þú sveitasæla,
sorgarlækning bezt,
værðar víst indæla,
veikum hressing mest,
lát mig, lúðan striðum,
loks, er ævin dvín,
felast friðarblíðmn
faðmi guðs og þín.“
★
Æðarkollurnar og blikarnir
hrukku undan með miklum
látum, þegar þær komu auga
á okkur hjá einum hinna fjöl
mörgu rústa kartöflugarð-
anna hans Magnúsar í Ósi, en
hann var uppi fyrir aldamót
og langt á undan sinni sam-
tíð í ræktun garðávaxta. Ós-
inn hefur alltaf verið okkar
paradís, —en á þessum degi,
á hallandi sumri, varð okkur
strax ljóst, að eitthvað var

:x>^-
Mjósundin eru sjáanlega á undanhaldi fyrir mannaverkum.
ir, ekki elztu menn, ekki ég,
sem þó hef grandskoðað þessa
fjöru i 40 ár.
Hvað hafði gerzt?
Svarið var einfalt og auð-
skilið. Skip lá skammt undan
landi. Við nefnum það sjó-
ræningjaskipið. Það kemur
hingað margar ferðir á dag og
dælir upp sandinum, spillir
Grjóthrunið mikla innan við standbergið. Greinilegt
um sanddælingima.
merki
breytt, eitthvað óhugnanlegt
var að gerast: Fjaran var á
undanhaldi. Þar sem áður
hafði verið sandur og leirur,
fullar af lífi, fjörulón innan
við skerin, voru nú hnöttótt-
ir hnullungar, berir berg-
gangar, fjaran var öll bratt-
ari, hún hélt ekki lengur
hinni fornu náttúru. Sandur-
inn, sem litla áin hafði um
þúsundir ára borið úr fjöllum
til sjávar var á undanhaldi.
Á einum stað, innan við
standbergið, þar sem hamra-
borgin gengur lengst i sjó
fram, hafði orðið gríðarlegt
grjóthrun, sem enginn man eft
friði, — en það sem alvarleg-
ast er að það er á góðum vegi
með að eyðileggja fjöruna
okkar. Það grefur djúparhol
ur utan við, sem soga í sig
sandinn úr fjörunni, grefur
undan björgunum, innan
skamms mun hinn sérkenni-
legi sandhryggur, Mjósundin
og Óshóllinn, fullur af stein-
gervingum, minnka, verða
opnari fyrir ágangi sjávar og
vinda, allt fyrir það, að þeir
telja sig dæla sandi utan
landhelgi, landhelgi, sem
þegar var sett með Grágás,
en í þá daga gátu löggjafar
okkar ekki séð fyrir ægi-
Skyldi aidrei verða aftur svona friðsælt I fjörunni minni?
kraft slíkra tækja. Og þetta
er ekkert fleipur.
★
Þorp eitt á ströndum Skot-
lands hvarf beinlínis í sjó
vegna slíkrar sanddælingar
undan ströndinni, það er
skjalfest, en engan grunaði,
að svo myndi fara, fyrr en
um seinan. Dropinn holar
bergið blátt, þannig vinnur
líka sanddæluskipið óþurftar
verk sitt nótt sem nýtan dag.
Þetta heyrir undir náttúru-
vernd, hér er verið að eyði-
leggja fjöru, sem var sneisa-
full af lífi, jafnvel sprettfisk
urinn norðan við ósinn hefur
flúið. Við drúptum höfði nið-
ur við Ós þennan dag. Nú
fannst okkur haustið aftur
iskyggilega nálægt. Það var
líka eins og jafnvel fuglarn-
ir fyndu þetta eins og öll
náttúran skynjaði, að hér
var að henni vegið ómildum
höndum. Okkur varð hugsað
til kvæðis Snorra Hjartarson-
ar:
Haustið er komið
Haustið er komið handan yfir
sæinn,
livarmaljós blárrar nætur
dökkna af kviða
og þungar slæður hylja hárið
síða,
hárbrimið gullna er lék sér
frjálst við blæinn
og seiddi í leikinn sólskins-
rjóðan daginn,
nú sezt hann grár og stúrinn
upp til hlíða
og veit að það er eftir engu
að bíða,
allt gengur kuldans myrka
valdi i haginn.
Hann heyrir stráin fölna og
falla, sér
ftiglana hverfa burt á vængj-
um þöndum,
blómfræ af vindum borin
suður höf,
og brár hans lykjast aftur,
austan fer
annarleg nótt og dimm með
sigð í höndum,
með reidda sigð við rifin
skýjatröf."
★
Við litum angurvær til sjó-
ræningjaskipsins, sem lá fyr-
ir utan, dældi og dældi af
græðgi, eirði engu, hvorki
fjöru né friði, gengum síðan
heim um Eiríkshól, — og það
voru hljóðir og hæglátir
menn, sem héldu upp úr Ósn-
um þennan síðsumardag.
Fr.S.
Uti
á
víðavangi