Morgunblaðið - 11.10.1970, Blaðsíða 8

Morgunblaðið - 11.10.1970, Blaðsíða 8
32 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUK 11. OKTÓBER 1970 Jaðar. | W W’ II , - 1 m s G. Br. skrifar Vallanes. — Prnstssetrið. Herragarðurinn og prestssetrið Á miðju sumri 1912 kom bisk- upirm yfir Islandi, herra Þór- hallur Bjamason, úr yfirreið um Austurland. Segir hann frá þvi í blaði sínu, Nýju Kirkju- blaði, 1. ágúst, að viða þar eystra, bæði á Héraði og í Fjörð um séu miklar framfarir. Eitt ber þó af að dómi biskups: Framkvæmdirnar í Vallanesi. Þar er presturinn, sr. Magnús Bl. Jónsson, búinn að byggja íbúðarhús, sem óliklega á „nokk um maka að hugvitsamlegu og meistaralegu fyrirkomulagi í smáu og stóru.“ 1 annan stað tel- ur biskup pendngshúsin engu snilldarminni byggingu, öll úr steinsteypu í einni hvirfingu, þar í 1800 hesta hlaða. í þriðja lagi nefnir biskup ræktunina, 12 dagsláttur nýplægðar í örreitis móum, bíðandi, ásamt meiru, sán in.gar á næsta vori. Segir biskup, að sér hafi dott- ið í hug að hér væri í byggingu verulegur herragarður í fullri llkingu við herragarða i þjóð- menningarlöndum, „til gagns og sóma og fyrirmyndar lýð og landi.“ Það sem biskup á hér við er nýbýlið Jaðar, sem sr. Magnús byggði í landi Vallaness og hér verður nokkuð sagt frá. Þegar biskup ritaði grein sína voru 6 ár iiðin frá þvi sr. Magnús fyrst hreyfði því i bréfi til biskups, að fá keypta spildu úr óræktuðu landi Vallaness. Fylgdu þeirri málaleitan með- mæli prófasts og héraðsfundar Suður-Múlaprófastsdæmis. Taldi sr. Magnús, að Vallanes væri yfrið nógu stórt sem prests setur, þótt þetta gengi undan, sem var ca. Va landsins utan túns. Vallanes yrði óuppvinnan leg jörð til heyskapar eftir sem áður, enda töldu matsmenn að á Vallanesi væri þá 450 hesta tún og 2000 hesta engjaheyskapur. Biskup mælti eindregið með sölunni og studdi þau meðmæli Guðmundur Þorbjörnsson. ýmsum rökum m.a. þeim, að sr. I Magnús væri i þessu efni alls góðs maklegur, hefði hann „með | stórkostlegum jarðabótum mjög svo aukið verðmæti staðarins án þess að leggja nokkra lánabyrði á prestakallið." Lauk þessum málum svo, að sr. Magnúsi var selt hið um- beðna land fyrir 500 krónur. Til samanburðar má geta þess, að um sama leyti kostaði mjólkur- potturinn í Reykjavík um 20 aura. Strax og landið var fengið, tók sr. Magnús til óspilltra mál- anna við ræktun og byggingar. Skal ekki um það fjallað að öðru leyti en því, sem viðkem- ur byggingu íbúðarhússins. Þar var ekkert til sparað. Það skyldi bæði vera stórt og vandað — sæma sönnum islenzkum herra- garði. Ekki lék vafi á því, að með þessum framkvæmdum var sr. Magnús að búa í haginn fyr- ir afkomendur sína. Pétri ætl- I aði hann að verða eftirmaður sinn sem Vallanesklerkur, Páll | átti að vera bóndi á Jaðri. Þarna j áttu þeir að búa bræðurnir, hlið við hlið á HERRAGARÐINUM og PRJESTSSETRINU. En margt fer öðruvíai en ætl- að er og kemur það ekki við þessa sögu. Ekki mun sr. Magnús hafa fengið sérstaka teikn'mgu af hinu fyrirhugaða herragarðs- húsi og sjálfur réð hann mestu um bygginguna og gerð hennar. Hins vegar mun Rögnvaldur húsameistari Ólafsson hafa ver- ið með í ráðum enda dvaldi hann um tima i Vallanesi um þetta leyti. Sem yfirsmiður var ráðinn Guðmundur múrsmíða- meistari Þorbjörnsson, borg- firzkur maður, sem flutzt hafði austur á land til að byggja Eiðaskóla. Hann þótti afbragðs byggingamaður og gat sér gott álit á Austurlandi fyrir dugn- að, útsjón og vandvirkni. Ann- ALLT Á SAMA STAÐ sjVms.. Siórglœsilegur 6 manna amerískur fólksbíll á sérlega hagstœðu verði 6 eða 8 sylindra vél Fyrsta sending kemur i nóvember Leitið upplýsinga HORNET-SST, 4ra dyra. HORNET MATADOR og t\. gerðir Mótor hf. Laugavegi 118, sími 22-2-40 Höfum tekið að okkur söluumboð á fólksbifreiðum frá AMERÍCAN MOTOR Corp.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.