Morgunblaðið - 25.02.1971, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. FEBRÚAR 1971
3

„Island
sat sem
fastast“
Geimskoti
MH frestað

I HRAUNINÚ milli Sandfeils
og Geitafells, skammt frá
Þrengslavegi, stóð í gær
fyrsta íslenzka eldflaugin á
sérlega smiðuðum skotpalli.
Nemendur úr Memntaskólan-
um í Hamrahlíð stóðu að
tilrauninni og voru þeir
fjölmargir á skotstaðnum í
gær. Smíði flaugarinnar
hefur staðið yfir síðustu mán-
uði og í gær átti að gera til-
raun með að skjóta henni á
loft, en flaugin á að fara í 60
km hæð. Eftir nokliurra
klukkustunda undirbúnings-
vinnu í gærmorgun í kalsa
veðri var gerð tilraun til að
skjóta flauginni, sem ber heit-
ið FFMH ísland, á loft, en
vegna bilunar í ræsi flaugar-
innar varð að fresta skotinu
um tvær klukkustundir. Þá
var aftur á móti komið slæmt
hríðarveður og var ákveðið
að fresta skotinu um sinn, eða
væntanlega þar til eftir próf,
sem nemendur þurfa að
þreyta í MH um miðan marz.
VísindamaðiU!riinn á bak við
smiði flaugarinnar heittir Hol-
berg Máseon, nieTnajndi i 1.
beötik MH, og vann hann
hörðum höndum að sam-
setn ingu flauigariinnar á skot-
pallinum í gær ásamt öðnum
vísindamöinnum Hamrahliðar-
Eldflaugin reist á skotpallinum í gær með samstilltu átakL
Á skotstað var samankom-
inin fjöldi ungs fðllks laust eft-
ir klukkan 9 í gænmorgun og
voru þar aðalleiga nemendur
úx MH og HMðardalsiskóla, en
þeir siðarniefndu komu gang-
timaáikvörðun. FFMH skyJdi
akotið á loft eiftir 10 minútur,
þ. e. kl. 13 eiftir hádegi í gær.
Færðist nú hátíðarsvipuir
yfix mannskapiinn og flestir
fænðu sig jafntframt ofar í
næsta fjall. Engu tauti var þó
komið við tvo hrafna, sem
fllögruðu i kxing, né tvo
hunda, sem sízt héldu skolti
í leik sinum. Af þessu má sjá
að þarna voxu til staðax góðir
fuillltxúar úr sveitalífi lands-
ins og fór vel á því í sam-
bandi við framkvæmd fyrsta
istencaka geimskotsins í tækn-
innar bók.
Hadt var samband við is-
liene&u filngumiflerðarBtjómina
og fengið Qieytfi fyrir skoti.
Mikil eiftirvænting ríkti þeg-
ar straumd hafði vierið íileypt
á kerfi flaugarinnar, eftir að
sekúndur höfðu verið ta'ldar
niðux í 0. Efitir algjöra þögln
heyrðist siðan dálitið piskur
og síðan nokkur vel valin orð
rótgróin úr ísienzku máli, en
ekki hreyfðiist flaugin. Ein-
hver kom fram með þá hug-
mynd að sparka kyrfiiega
undir gxipinn og senda hann
þannig á loft, en annax bentd
á að langit væxi síðan sézt
hefði til tröllkexlingarinnax á
HeKilsheiði, sem þjóðsagan
segix að i reiði sinni hafi þxif-
:ð grjót af heiðinni og kastað
því á sjó út, en það grjót
hafði siðar hlotið nafnið Vest-
mannaeyjar.
Ekki bifaðist flaugin og
FFMH íisiland sat sem fastast.
Þótti nú vísind amönnuin om
súxt í broti og voru nú máiin
rædd milii skólamanna og m.
a. við Ágúst Valifelfls, efna-
Framhald á bls. 24
skólams, sem liaigit hafa hönd
á piógijnn í þessu athyglis-
verða átaki Fræðaféiags
Menntatíkóians í Hamirahiið.
Fonmaður FræðaféOagsins er
Garðar Mýrdal og vax hann
einn af þeim, sem unnu atf
kappi við að reisa flaugina,
sem átti að bera 650 árituð
frímierkjaumsilög í trjónu
sinni, en txjónan á að losna
frá flauiginni, þegar þar að
kemux og svifa tiH jaxðar i
fallhMf. Tímaritið Frimerki
geiflux út þessi umislög, en á
þeim er miynd af FFMH eid-
flauginni í háloftum yfir ís-
iandi.

Holberg Másson t. h. ræðir við
Ágúst Valfells um frekari að-
gerðir. Guðmundur Arnlaugs-
son, rektor, á miðri mynd.
andi yfir hraunið til þess að
fylgjast mieð geimsikotinu af
HeHisheiði. Guðmundux Arn-
laugsson, rektor, var á staðn-
u.n til þess að fyigjast með
þvi að áhorfendur væru á
hættuilausu svæði þegar flauig
inni yrði skotið upp, en vösk
sveit gæzluiiðs MH sá um að
hver og einn væri á kristileg-
um stað, því ekki lögðu alúir
söimu merkingu í glott visinda
mannanna á skotpaliiniuim.
Eftir fjögurra stunda undir-
búniinig á Skotstað var gefin
Holberg Másson á skotslaðnum í gær eftir liðlega 30 klukku-
stunda vöku við lokagerð flaugarinnar. Garðar Mýrdal, form,
Fræðafélagsins t. h. FFMH ísland er á skotpallinum í fjarska.
(Ljósmynd Mbl.: Kr. Ben.)
ÞAÐ BiZTA ER ÓDÝRAST
STAKS! H Wlí
Gamalt vín á
nýjum belgjum
Brezka vikuritið „Economist"
fjallar nýlega um hina nýju
fimm ára áætlun Sovétríkjanna
og segir: „Eiga rússneskir neyt-
endur betri daga í vændum?
Þvi er haldið fram í Sovétríkj-
unum og þeirri skoðun er eínn-
ig haldið að Vesturlandabúum,
eftir að níunda fimm ára áætl-
unin fyrir árin 1971—1975, hef-
ur verið birt. Þessi drög verða
lögð fyrir 24. flokksþing Komm-
imistaflokksins I Moskvu, sem
hefst 30. marz n.k. Fram að
þeitn tima mun það verða rætt
mjög og enginn vafi leikur á
því, að mesta áherzlan verður
lögð á hina nýju tíma, sem i
vændum eiga að vera fyrir hinn
almenna Sovét-borgara. En þær
fuflyrðingar eru ýkjur einar. Það
er vissulega rétt, að í þessarl
nýju áætlun er stefnt að þvi að
rétta nokkuð hlut, léttaiðnaðar
gagnvart þungaiðnaði. Takniark-
ið er að auka framleiðslu iðnað-
arvara um 42—46% á næstu
fiinm árum, framleiðsluvörur
um 41—45% og neytendavörur
um 44—48%. En hér vcrður að
gæta þess, að ekki er stefnt að
hraðari aukningu en nú er i
léttaiðnaðinum. Hins vegar er
heldur hægt á vexti þungaiðn-
aðarins. I öðru lagi er þessl
þróun ekki ný af nálinni. Á ár-
inu 1967 voru sovézkir leiðtog-
ar neyddir til þess að fa.Ha frá
þeim forréttlndum, sem þunga-
iðnaðurinn hafði notið og síðustu
þrjú árin hefur hagur léttaiðn-
aðar heldur batnað. Níunda
fimm ára áætlunin er þvi aðeins
staðfesting á þeirri þróun, sem
fyrir hendi er“.
Hikandi
forysta
Siðan segir „Economist":
„Það er ekkert sérstakt at-
hyglisvert við þetta ósköp venju-
Iega miðlungs plagg. Og það
keniur engum á óvart. Þetta
er verk sundraðrar og hikandi
forystu, sem Iætur undan þrýst-
ingi eða bregzt við atburðunum
— eins og í Tékkóslóvakíu 1968
— en er fremur ólíkleg til að
hafa leiðandi áhrif. Núveramdi
leiðtogar Sovétríkjanna hafa
verið svo langlífir í valdastól-
um, sem raun ber vitni um
vegna þess, að þeir hafa látið
flest vandamál eiga sig. Nýja
fimm ára áæthmin, ber sömu
einkenni. . . . Hinn almenni sov-
ézki borgari, sem reynir að
kynna sér efni þessarar áætlun-
ar mun ekki finna i henni neitt
sem leiðir til meiri háttar breyt-
inga á lífskjörum hans. Meðal-
talslaun voru á árimi 1970 122
rúblur á mánuði og eiga að
hækka í 147 rúblur á árinu 1975.
Þetta er sarna hækkun og ráð-
gerð var fyrir sL 5 ár en þó ekki
alveg jafn mikil og hækkunin
varð í raun. Ef reiknað er með
þeim hækkunum, sem ráðgerðar
eru fyrir bændur á samyrkju-
búum og til almannatrygginga
má gera ráð fyrir, að tekjur
nuini að meðaltali bækka um
30%, sem er nákvæmlega það
sama og sagt var, að tekjurnar
hefðu aukizt á sl. 5 árum".
Loks segir „Economist":
„I síðustu 5 ára áætluniimt
tóku sovézkir leiðtogar ákvörð-
un nm að hefja fjöldafram-
leiðslu á bilum. Æthinin var að
auka framieiðsluna úr 200 þús-
und bílunt 1965 í 750 þtistind
bíla 1970 og leitað var erlendrar
aðstoðar til þess að koma þessu
í kring. En það fór á annan veg.
Verulegra byrjunarörðugleika
gætti í Fiat-verksmiðjunum og
á síðasta ári voru aðeins fram-
Ieiddir 344 þúsund bilar."