Morgunblaðið - 16.03.1971, Qupperneq 12

r 12
h
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. MARZ 1971

25-30% af aldursf lolíki
1 j úka stúdentspr óf i
— eða jafngildi þess eftir nokkur ár
Menntainálanefnd neðri deildar
vill samþykkja frumvarp
um kennaraháskóla
MENNTAMÁLANEFND
neðri deildar hefur lagt til,
að frumvarp ríkisstjómarinn-
ar um Kennaraháskóla ís-
lands verði samþykkt. Undir
það álit hafa skrifað allir
nefndarmenn, en tveir þeirra
með fyrirvara, þ.e. Bjartmar
Guðmundsson og Magnús
Kjartansson. Jafnframt hefur
nefndin lagt til nokkrar
— til umræðu í
NOKKUR orðaskipti urðu
í efri deild í gær milli
Magnúsar Jónssonar, fjár-
málaráðherra og Einars
Ágústssonar um það,
hvernig bezt yrði unnið
að vandamálum drykkju-
sjúkra. Til umræðu var
frumvarp Einars Ágústs-
sonar og Björns Fr.
Bjömssonar þess efnis, að
ár hvert skuli greiða 2%%
af ágóða Áfengis- og tó-
baksverzlunar ríkisins í
gæzluvistarsjóð.
Jón Ármann Héðinsson
i mælti fyrir áliti nefndar
, þeirrar, sem haft hefur mál-
ið til meðferðar, heilbrigðis-
og félag9málanefndar og
sagði, að meirihluti nefndar-
innar legði til að frumvarp-
ER réttlátt að innheimta af-
notagjald af útvarpstækjum,
sem notuð eru á heimilum og
í bifreiðum, þannig að greidd
séu afnotagjöld af báðum
tækjunum? Er eðlilegt að
innheimta afnotagjöld af
tveimur sjónvarpstækjum, ef
tvö slík tæki eru til á heimili?
Matthías Á. Mathiesen gerði
þessi aitriði að umtalsefni við
3. umræðu um frumvarp ríkis-
breytingar á frumvarpinu, en
þær raska ekki meginstefnu
þess.
Benedikt Gröndal mælti fyrir
áliti menmtamiálanefndar og
sagði ljóist, að hér væri um veiga
miMa breytingu að ræða. Eftir
nokkur ár myndiu 25—30% af
hverjum aldursárgangi ljúka
stúdentsprófi eða jafngildi þess
og óumdeilainlega hlyti þjóðin að
velja feemnara sína úr þesisum
þriðjungi.
efri deild
inu yrði vísað til ríkisstjórn-
arinnar.
Einar Ágóstsson kvaðst
ekki sætta sig við þá máls-
meðferð. Hann sagði, að
frumvarpi sama efnis hefði
einu sinni áður verið vísað
til ríkisstjómarinnar án sjá-
anlegs árangurs og skoraði á
þingmenn að samþykkja
frumvarpið nú.
Magnús Jónsson, fjármála-
ráðherra, kvaðst vilja taka
undir það sem sagt hefði
verið í þessum umræðum
um hið alvarlega ástand I
áfengismálium. En ég tel
þetta frumvarp enga lausn á
vandanum, sagði ráðherrann,
og ég hef aldrei verið þeirr-
ar skoðunar, að með ákveð-
inni tiltekinni prósentu af
áfengisgróðanum yrði hægt
að leysa þetta vandamál. Það
verður að gerast á grund-
velii sérstakra áætlana en
vitanlega þer þrýna nauðsyn
stjórnarinnar til útvarpslaga í
meðri deild Alþinigis í gær og
kvaðst vilja þeina því ti'l Mut-
aðeigandi aðila, að aithugað væri
með hverjum hætiti hægt væri að
breyta þessari skipan mála.
Bernti þimgmaðurinn á, að í frum-
varpinu er gert ráð fyrir, að ráð-
herra geiti með reglugerð kveðið
á um fyrirkomu'lag iwnheimtu að
þessu leyti.
Benedikt Gröndal sagði, að hér
væri um umdeild atriði að ræða.
Þimgmaðurinn sagði, að metfnd-
in hefði Ihuigað þá spumimgu,
hvort kennaraháskólinm æftti að
vera sjáúfsitæð stofnun eða hluti
af Hásikóla íslanda og komizt að
þeirri niðurstöðu, að kennarahá-
skölinn ætti að vera sjálf-stæð
Stofnun. Hájskólinn væri nú á
miklu vaxtarskeiði og þyrfti á
öllu sinu að halda til þess að
komast í gegnum það. En sam-
starfið milli þessara trveggja
stofmana verður að vera náið og
einlægt, sagði Benedikt Gröndal.
í ‘ngmaðurinn kvað eikki hægt að
sjá fyrir öE þau vandamáll, sem
upp myndu koma í sambandi við
breytingu á kennaranámi en
leggja yrði áherzlu á, að þeir
til að gera áætlanir um að-
gerðir og framkvæmdir í
þessum málum. Fjármálaráð-
herra sagði, að engum hefði
dottið í hug að taka ákveðin
prósent af ríkistekj unum og
segja, að það fé skyldi
ganga til byggingar sjúkra-
húsa. Fjármálaráðherra
kvaðst líta á tiliögu þing-
nefndarinnar, sem viljayfir-
lýsingu um, að áfengisvanda-
málin yrðu tekin til ræki-
legrar athugunar og áætlanir
gerðar um uppbyggingu
nauðsynlegra stofnana í því
skyni. Hins vegar kvaðst ráð
herrann ekki draga í efa ein
lægni flutningsmanna í þessu
máli.
Einar Ágústsson kvaðst
heldur ekki efast um vel-
vilja fjármálaráðherra. Ég
hef talið, að það sem fyrst
og fremst stæði í vegi fyrir J
aðgerðum væri fjárskortur
gæzluvistarsjóðs. Það skiptir
raunar ekki meginmáli hvað-
an fjármagnið kemur, en
hingað til hefur það þara
ekki komið og þess vegna er
ástandið eins og það er. Það
er brýn nauðsyn að gera
áætlun um framkvæmdir. En
hefur slík áætlun verið gerð?
Ég held ekki.
Orðalag á 15. grein frv. hefði
verið vaílið þannig, að það mætti
taka gjald af hverju sjónvarps-
tæki, ef fleiri en eitt væru til á
heimiili. Þá benti þingmaðurinn
á, að i frumvarpinu væri heim-
ild til að leggja sérstakt gjald á
útvarpstæki í bifreiðum, en það
þýddi, að einnig væri opin leið
til þess að fella þetta gjald nið-
ur með reglugerð. En af hverju
er haldið í gjöld af útvarpsfækj-
um í bílum? sagði Benedikt
Gröndal. Á þvi er einföld sikýr-
ing. Ríkisútvarpið fær 13—15
mitljónir króna í tekjur á þenn-
an hátt og er það um fjórðumgur
nemendur, isem nú eru við kenn-
aranáim, ætitu kost á öliu þvi, sem
innganga í Kennaraskóla Isiands
veibti þeim fyriríheit um. Enn-
fremur þyrfti að getfa kennuirum
með próf eftir eldri lögum tæki-
færi til að bæta við nám sitt og
taka próf eftir himum nýju lög-
um.
AÐALFUNDUR Félags ís-
lenzkra stórkaupmanna var
haldinn að Hótel Sögu laug-
ardaginn 13. marz sl. og var
fundurinn fjölsóttur. For-
maður var kjörinn Árni
Gestsson, Globus hf., en
Björgvin Schram, fráfarandi
formaður félagsins, hefur
verið formaður undanfarin
tvö kjörtímabil, en sam-
kvæmt lögum félagsins má
ekki kjósa formann oftar en
L tvö kjörtímabil í röð. Á fund-
inum var honum þakkað fyr-
ir framúrskarandi störf í
þágu félagsins á undanförn-
um árum.
Meðstjómendur voru kjömir
þeir Jðharnn J. Ólaifsison, Kristján
Þorvaldsson, Aðalsteiwn Eiggerts-
son og Gunnar Kvaran, en fyrir
í atjóm voru þeir Ingimundur
Sigfússon og Sverrir Norland.
Pétur O. Niku'I'ástson gekk úr
stjóm félagsiins og gaf ekki kost
á sér tii endurkjörs og voru hon-
um þökkuð prýðileg störf í þágu
félaigsins.
1 upphafi aðalfundarins minnt-
ist Björgvin Sdhnam látinna
félagsmamna, þeirra Ólafs Hau'ks
Ólafssonar og Ólafs Gislasonar.
Risu fundarmenn úr sætum og
votbuðu hinum látnu virðingu
sína. Á fundinum hélt Bjami
Bragi Jónisson, forstjóri Efna-
hagsistofnunarinnar erindi um
tekjumálastefnu og viðhortf i
verðlagsmálum. Á fundinum til-
um. Ef þetta gjald er atfnumið
verður að hækka önnur aifnota-
gjöid sem því svarar. Þingmað-
urinn sagði, að í viðræðum við
Félag M. bifreiðaeigenda hetfði
komið fram sú hugmynd, að
leysa þetta mál á þann veg, að
otfan á bifreiðaskattinn yrði lagt
lágt gjald, sem ekki yrði hærra
en verðmæti 25 bensiínlítra og
dreitfðist þá á alla bíla á landinu.
Hin leiðin væri sú, að lækka
þetta gjald í áföngum.
Halldór E. Signrðsson kvaðst
vilja taka undir ummæli MattlM-
asar Á. Mathiesens og sagðist
hafa benit á það við 1. umræðu,
að þetta gjaid væri nanglátt.
Þessn imriheimita hefði ekki við
rök að styðjast.
Árni Gestsson
Aðalfundur
Félags ísl.
stórkaup-
manna:
kynnti Björgvin Sdhram að
stjórn félagsins hetfði ákveðið að
gera eftirtallda fjóra menn að
heiðursfélögum FlS: Guido
Berrihöft, Friðrik Magnússon,
Kari Þorsbeimis og Valgarð Stef-
ánsson.
Síðan hófust venjuleg aðal-
fundarsitörf. Fundarstjóri var
kjörinn Hilmar F'eniger, en fund-
arritari JúOSius S. Ólafsson, við-
skiptafræðimgur, framlkvæmda-
stjóri félagsinis. Þá fflutti Björg-
vin Schram ítariega skýrsilu
stjómarinnar um sitörf félagsins
á sl. ári.
Fraimfcvæmdastjóri sagði frá
starfsemi skri'fstafu fólagsins og
þeim verkefnum, sem umnið
væri að um þessar rnundir á
hennar vegum.
Pétur O. Nilkulásson, gjaldkerl
félagsins, gerði grein fyrir reikn-
ingum þess.
Jón Jóhannesson flutti skýrslu
um starfisemi Lífeyrissjóðs verzl-
unarmanna, en Bengur G. Gisla-
son um starfsemi Isienzka vöru-
skiptaíélagsins stf.
Einnig flutti Vilhjálmur H.
Villhjálhnsson, bankaráösmaður i
bankaráði Verzlunarbanka Ta-
lands, ávarp á fundinum.
Endurskoðendur voru kjörnir
Geir G. Jónsson og Ólafur Ágúst
Ólaflsson. Til vara: Otitó A. Midh-
elsen og Andrés Guðnason.
1 stjóm íslenzka vöruskipta-
félagsins voru kjörair Bergur
G. Gislason og Kari Þorsteims.
Fulltrúar í stjóm Veiriunar-
ráðs Isiands: Pormaður féliagsins
sjáltfkjörinm, Árni Gestsson. Auk
hans var kjörinn Björgvin
Sdhraim. Varamenm: Kristján
Þorvaldsson og Jðhann J. Ólafls-
son.
Fastanefndir:
FrairMeiðni- og hagræðingar-
nefnd: Sigurður Gunnarsson,
Einar Birnir, Einar Þorkelsson
og Ragnar Borg.
Skatta- og tollanefnd: Jón Guð
bjartssom, Hilmar Fenger, Lud-
vig Siemsen og Lýður Björns-
son.
Skuldaiskilanefnd: Gunnar
Eggertsson, Einiar Kristjánsison,
ÞóriiaMiur Þoriákason og Einar
Kristinsson.
Útbreiðslu- og fræðslunetfnd:
Guðmundur Áraason, Arenit
Claessen, Magnús Eriendsson og
Ragnar Einarsson.
Útfliutningsnefnd: Margeir Sig
urjónsson, Ólafur Ágúst Ólaifis-
son, Ólaflur H. Ólaflsson og Sig-
urður G. Sigurðlstson.
(Frá Félagi M. stórkaupmanina)
Vandamál
drykkjusjúkra
Verður gjald af útvarpstækj-
um í bílum fellt niður ?
tekna útvarpsims af afnotagjöld-
Útvarpið fær 13-15 milljónir kr
í tekjur á ári af þessu gjaldi
Árni Gestsson
kjörinn formaður