Morgunblaðið - 19.10.1971, Síða 3

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. OKTÓBER 1971
3
Grundvallarágreiningur iðn-
aðarráðherra og Fjórðungs-
ráðs Norðlendinga um orkumál
á funcli s.l. laugardag
AKUREYRI 18. ototJóber. —
MagiMÍs Kjartajissoin, iðnaðar-
ráðhenra, kom til Akuríyrar á
laiimgajrdaginn og sat þá fund
imeð Fjórðungsráði Norðlendinga
þ» sem fjallað >a.r unt raforkn-
mðl. MUdll skoðanamuuiir var
með ráðherra og fjórðungsráði
eg vai sá ágreiningur sízt minni
eftir funðinn en áður en liann
Biófst. Hér fara á eftir rök og
sjónarmið beggja aðila, eins og
þau kontu franri á funðinum:
Á ítuindi Fjórðoingsráðs Norð-
fleinidiiniga 3. septemfoeir 1971 voru
cTtouimál Norðurfands rtædd. —
Dumdimin sóttu m. a. Jaikob
Bjömnssom, yfirverikfræðiinigur, og
Karl Raigmars, verkfræðiingur,
foáðir írá Ortoustofinumiinmi, emn-
j ffnemur Vaígarð Thoroddsen, raf-
i tmiaigmsveitustjóri rikisins.
Jatoofo Bjömsson upplýsti, að
vú'ikjumanmöguleikar við Detti-
I tfosis vaeiru hagkvæmir miðað við
145 megavatta virkjum. Yrði sú
•virkjum jafmvel hagkvæmari en
'V'irkjun við Hraumeyjarfoss og
Sigöllidu. Virkjun Skjáltfamda-
ffiljóts væri ekki samtoeppnisfær
váð aðra virkjumarstaði á Norð-
•utrilamdi. Kari Ragnars, verkfræð-
amigur upplýsti, að emm sem kom-
ið væri, væri retostursfcostmaður
jarðgufustöðva 16% af stofn-
kostmaði, em vaitnsafllsstöðvar
10%, svo að virtojum gufu til raf-
ortou væri etotoi samkeppnisfær
við vatmsorkuma.
Valgairð Thoroddsen, rafveitu-
stjóri, uppiýsti, að verkfræðimg-
íjt Rafmaigmsveitma ríkisins
Ihefðu í suimar athugað ýmsa
virkjunarmöguleika ofan byggða
í Húmavatms- og Skagafjarðar-
sýsClum. Áiitilegasti staðurinm
virtist vera i Jökulsá-Eystri, mám-
bit tiíltekið rétt neðan áramóta
JökuJsár og Merkigiísár. Þarma
er kaMavermsil og ilit.il hætta á
fet.ruflumum. Ofar í ámmi er amm-
®r virkjumairstaður. Staðirmir
ha.fa verið mæJdir og gerð frum-
ettnugum á virkjumarkostmaði.
Niðurstaða Jöku'lsár I var 320
milljómir eða 20 þús. kr. á kiló-
vaitit, em til samanburðar má geta
þess, að virkjumarkostmaður i
Lagarfljóti er 30 þús. kr. kw.
Eimimgarverð er 36 aurar á kíló-
vatitstumd miðað við fuMa mýt-
ingu og samtenigimigu við ömmur
orkuveitusvasði. Miðað við að sú
virkjium, sem nú er unmið að í
Laxá í Þimgeyjaj-.sýslu, sé sú sáð-
asta, mun húm emdost orkuveitu-
svæðimu í fimm ár. Raiflmagns-
veitustjóri gat þess í lokim, að
um tvo valkosti væri að ræða,
virkjum Jökullsár-Eystri i Skaga-
firði, eða Jlímu morður tfrá Búr-
felli, ef horfið verður frá frekari
virkjum Laxár.
Á Fjórðumgsiþimgi Norðlend-
iruga 9. oig 10. septemfoer siL var
gerð ítarleg álytotum um orkumál
á Norðuriamdi. Þar er lögð meg-
imáherzlla á mægileigt framboð
ódýrrar ortou, sem samkvæmt
áðurnefndum upplýsimtgum er
ódýrari og öruggari frá orku-
verum á Norðuriamdi en með límu
frá Búrfeili. Orkuskortur er þeg-
ar á stærstu orkuveitusvæðun-
um, og óvist um íramhaidsvirkj-
um i Laxá umtfram þanm átfamga,
sem unmið er að. Umnit er að
bæta úr ortouskorti á Norð-
vestiuriamdi til foráðabingða með
samtemginigu við Skeiðfoss-
virkjum. Fjórðumgsþimigið lagði
höfiuðáherzlu á samtemgimgu
orteuveitusvæðaBma á Norður-
lamdi, og foemti á, að sllí'k sam-
tengimg gerðá auðveddara að leysa
oirtoumáil Norðuriands á breiðari
grumdveiMi, og þá uim leið að ráð-
ast í stærri virkjanir. Fjórðungs-
þimgið lagði áherzlu á ortouöflum
imman Norðuriamds, þar sem
fjöMi haigkvæmra virkjumar-
möguleika biður nýtimigar, áður
em ráðizt yrði í orkutfHutninga
yfir hálemdið frá stórvirkjunuim
Suðuriands. Bemda má á virkjum
Svartár, Jötoudsár-Eystri í Skaga-
íirði, Fljótaár og emmtfremiur
Skjálfamdafljóts við Ishólsvatm.
Þá toemur Dettilfósisvirkjun tii
greima, ef fyrdr hemdi er stærri
orkumarkaður. Ailir þessir virkj-
unarmöguleikar, ásamt hugsan-
legri framhaldsvirkjum Laxár,
viMi þimgið að gemgjiu fyrir
ortoufflutmdmigi til Norðuriands.
Þinigið taMi mauðsymdegt, að
kamnað yrði með hvaða hætti
yrði komið á hagkvæmustu
skipulagi á tframleiðsiu og dreif-
imgu orkummar á Norðuriamdi.
Bemt var á stjórmaraðiM að
RARlK og sameiningu ai'lra
oriruaðii'a í eima Norðuriamds-
virtojum. Þessi stofnum greindist
í héraðsveitur umdir s'tjórm
hedimamamina. Emmtfremiur lagði
fj órðumgsþingið áherziu á, að
samtiöteim væru með í ráðum um
virkjumarrajnnsókmir á Norður-
lamdL
Fjórðumigsráð Norðiendimga
átti fumd með iðmaðarráðherra
lauigardaigimm 16. ototóiber. Ráð-
herra skýrði fjórðumgsráðimu frá
því, að fyrdxhuigað væri að end-
urskipuieggja landsvirkjun með
þátttötou ammarra virkjama, eims
og AmdatoíQsárvirkjumar og Lax-
áirvirtojumar. Huigsað væri, að
lamdshlutarmir femgju beima að-
iid að Lamdsvirtojun. Lagði hann
áherzlu á, að virkjumarmálin
væru saimeigimtogt mál þjóðar-
immar. Fyrsta_ skretfið væri sam-
temigimig orkuveitusvæðanma á
Suður- og Norðuriamdi með há-
spemmulinu tfrá Sigöidu til Akur-
eyrar, og siðan framhaildslinu
til Stoagaifjarðar. Háspenmudöigm
morður Spremgisand tii Atoureyr-
ar væri áætiuð 220 miflijónir
Akureyri, 18. október —
ÞAÐ slys varð á Akureyrarflug
velli laust fyrir kl. 18 i gær að
Húnn Snædal, flugumferðar-
stjóri varð fyrir skrúfublaði gíró
kopta (nokkurs konar þyrlu) og
hiaut af mikinn áverka í and-
Utí.
Húnn hafði sjálfur unnið að
smíði og samsetningu þyrlunnar
í tómstundum sínum á löngum
tíma. Hann hafði áður reynt
hana aftan í bil, en nú átti að
reyna hana með eigim vélarafli.
Tveir menn voru Húni til aðstoð
ar og höfðu þeir rennt vélinni út
á norðurenda flugbrautarinnar.
Þar stöðvaði Húnn þyrluna, en
var ekki búinn að lyfta henni frá
jörðu, þegar hann bað annan
aðstoðarmann sinn að haMa við
þyrluna að framan, meðan hann
athugaði stillingu hreyfilsins bet
ur. Húnn sté út úr vélinni og
króna, sem yrði að fjármaigna
sem sameiginlegt átak í ortou-
máium þjóðarinnar. Heifldsölu-
verð á raftmagni verði aills staðar
jatfnt á lamdinu. Smásöluverði
hjá rafmagnsveitum ritoisins
verði jatfhað þamnig, að'það verði
eklki hærra en 10% hærra meðal-
tail þiriiggja hæjarveitma, sem
hetfðu hæsta verðskrá. Ráðherra
taMi mauðsynlegt, að endur-
skipuleggja stjómartfyrirkomu-
lag RARÍK með aiukinni aðifld
héraðanna. Ráðherranm sagði, að
rilkisistjómin mumdi hlutast til
um að lokið verði að mestu ratf-
væðimgu sveitamna dnman þriggja
ára og samtengingu Þistiltfjarðar-
svæðisins við Laxárveitusvæðið
imnam tveggja ára. EkM tafldi
ráðherra, að íorsendiur væru fyr-
ir hendi um virkjun Dettitfoss,
þar sem etoki væru markaðs-
steilyrði fyrir orkuna. Hins vegar
væri talið, að stórvirkjamir með
samtemigimgu allLs lamdsims væri
sú leið, sem hagkvæmust væri
fyrir þjóðina í heilld. — Sv. P.
teygði sig að hreyflinum, em varð
þá fyrir lóðréttu skrúfublöðun-
um (ekki lyftiskrúfunni). Slóg-
ust þau í andlit honum og veittu
honum mikinn áverka.
Húnn var óðara fluttur í sjúkra
hús, þar sem gert var að sárum
hans. Liðan hans var framar von
um i kvöld.
Hafnarfjörður
Spilakvöld Sjálfstæðisféiag-
anna í Hafnarfirði eru að hefj-
ast á ný. Hið fyrsta þeirra verð
ur nk. miðvikudagskvöM kl.
20,30. Góð verðlaun. Sjálístæðis
fólki er bent á þá breytingu að
nú verða spilakvöldin á miðviku
dagskvöMum en ekki fimmtu-
dagskvöMum, eins og verið hef
ur.
STAKSTEINAR
Vantraust á
ríklsstj órnina...
Það er alkunna, að rikisstjórn
sú, er tók við völdum í júli sl.,
kennir sig við vinstri stefnu, ©g
er I blöðum stjórnarfJokkana
gjarnan kölluð vinstri stjómim.
V7ilja stuðningsflokka-r hennar
allir kalla sig vinstri flokka ©g
er oft broslegt að heyra metimg
þeirra um það efni. Þó er einm
hópur manna, sem talinn er
styðja þessa ríkisstjórn, ekki
sem ánægðastur með allt þetta
vinstra tal og stendur hálfgerð-
ur stuggur af þvi, en það er
hægri ammr Framsóknarflokks-
ins. Hefur verið þaggað allharka-
lega niður í þessum hópi hingað
tíi, því að engin óánægja hefur
mátt koma fram. Óánægja þessa
arms Framsóknar hefur fyrst ©g
fremst beinzt að stefnu stjórnar-
innar í vamarmálunum, en þess-
ari óánægju hefur verið haldið
niðri með ýmsum hætti, svo sem
ioðnu orðalagi um þetta efnl I
málefnasamningi og e.t.v. emst
frekar óljósri túlkun á þvi orða-
lagi. Slikt nægir þó skammt ©g
hefur verið kurr nokkur i þessm
liði. Nú hafa veður skipast í lofti
og þessi undirokaði hópur femg-
ið byr undir báða vængi. Á aðal-
fundi félags unga Framsóknar-
manna í Reykjavik, sem halðinPl
var sl. laugardag, bauð þessi hép
ur fram á mótí vinstri arminum,
sem verið hefur aUsráðandi inn-
an samtaka ungra Franisóknar-
manna undanfarin ár. Fór svo »ð
vinstri armurinn, hvers for-
sprakkar eru Óiafur Ragnar
Grímsson, BaUlur Óskarsson o.fl.
urðu að láta í minni pokann ©g
töpuðu öllum kosningum á þess-
um fundi. Varðbergsmennirnir
náðu ölium mönnum i stjórn ©g
trúnaðarmannaráð féiagsins, en
hinir engum! Þeir rnenn, se*n
hvað hæst hafa talað um „sam-
einingu vinstri aflanna" og stutt
stefnu ríkisstjórnarinnar í hví-
vetna, fengu algjöran skeU á
fimdinum — töpuðu félagi, sem
þeir hafa verið alls ráðandi í um
niargra ára skeið. Óiafur Ragnar
steig í ræðustól, er úrslit v©ru
kunn og var mjög miður sin.
Taldi hann, að þessi málalok
væru fyrsta sprengjan, sem
carpað hefði verið á ríkisstjórn-
ina.
Flokksstarfsemi
Framsóknar-
flokksins
í hnotskurn
Annað er það, sem lærdóms-
ríkt er við þennan fund ungra
Framsóknarmanna, en það eru
þær aðferðir, sem viðhafðar voru
i þeirri hatrömu baráttu, sem
þarna fór frarn. Gífurleg smöl-
un átti sér stað á báða bóga, ©g
skipti það engu ináli. hvort meiui
voru flokksbundnir Framsóknar-
menn eða ekki — þeir fengu allt
eins aðgang að fundinum með
full réttindi, aðeins ef þeir lof-
uðu að kjósa rétt. VUdu menn
ekki gerast félagar, var þeim
bara lofað, að þeir yrðu strikað-
ir út af félagaskrá strax eftir
fundinn; þeir þyrftu einungis að
vera innritaðir, nieðan á fundin-
um stæði! .Iá, Framsóknarmemm,
ungir sem gamlir, hafa Utið bert,,
og engu gleymt.
MIKIÐ ÚRVAL AF PEYSUM
Fékk skrúfuna
í andlitið