Morgunblaðið - 19.02.1972, Blaðsíða 10

10
MOP.GUNBLAÐLÐ, LAUGARÖAGUR 19. FEBRÚAR 1972

Kvistherbergið
Á ÁRUNUM fyrir og rétt eftir 1960
komu fram á sjónarsviðið í Englandi
ungir iei'kstjórar, sem sendu frá sér
kvikmyndir, þar sem kvað við ofurlít-
ið annan tón en þarlendir áttu að venj
ast. Leikstjóramir voru ma. Tony
Richardsson með Horfðu reiður um
öxl, A Tasfe of Honey og The Lonly-
ness of the Long Distance Runner;
Karel Reisz með Laugardagskvöld,
sunnudagsmorgun; John Schlesinger
með A Kind of Love og Bryan Forb-
es með Whistle down the Wind og
L—Shaped Room eða Kvistherbergi,
eins og hún nefnist á íslenzku.
Myndir þessar eiga það sameigin-
legt, að þær gerast yfirleitt
ekki í London heldur úti í héruð-
unum. Þær eru undir sterkum áhrif-
um nýraunsæisstefnunnar, sem Lind-
say Anderson gerðist forustumaður
fyrir, og einatt kemur fyrir í þeim
enskur púrítanismi og þunglyndts-
kenndur tregi æskuáranna. Kvik-
myndiirnar taka atfstöðu með unga
fólkinu og hampa þvl í helztu hlut-
verkum. Þetta leiddi til þess að
skyndilega eignuðust Englendingar
óvenju mikinn fjölda hæfra ungra
leikara, sem ekki höfðu farið hina
hefðbundnu leið um svið West End-
beikhúsanna. Albert Finney, Laurence
Harvey o.fi. eru í þessum hópi.
1 kvöld sýnir sjónvarpið Kvisther-
bergi Forbes, en þessi mynd var á
sínuxn tíma sýnd i Stjörnubíói. Hún
er prýðilegt sýnishorn fyrir þessar
myndir, sem drepið var á hér að ofan;
raunsæ og aðlaðandi mynd, sem kvik-
myndaunnendur ættu ekki að láta
fram hjá sér fara.
Bryan Forbes er óvenju fjölhæfur
maður. Hann er 46 ára að aldri, og
hóf feril sinn sem leikari. Brátt tók
hann að skrifa kvikmyndahandrit og
Leslie Caron og Tom Bell í hlutverkum sínuni í Kvistherberginu.
hóf að framleiða myndir, og í Angry
Silence (1959) sameinaði hann þessa
krafita sína. Frumraun hans á sviði
leikstjórnar var hins vegar Whistle
down the Wind (1961) en Kvisther-
bergið gerði hann ári síðar og skrif-
aði þá einnig handritið að henni.
Sömu sögu er að segja um Seance on
a Wet Afternoon (1964), sém verður
minnisstæðust fyrir afbragðsleik Ric
hards Attenborough í hlutverki eigin-
manns miðilsins og sýnd va'r í Há-
skólabíói ekki alls fyrir löngu; King
Rat með Tom Courtnay i aðalhlut-
verki er önnur slík (sýnd í Hafnar-
firði) og loks The .Wrong Box, sem
Stjörnubíó sýndi fyrir nokkrum mán
uðum. Forbes þekkir því öðrum
mönnum betur alla þætti kvikmynda
gerðar, end& hefur honum nú ný-
lega verið falin lykilstaða innan
brezka kvikmyndaiðmaðarins í
þeirri von að honum takist að sam-
ræma aðgerðir til að fleyta brezkri
kvikmyndagerð yfir þá örðugleika,
sem hún á nú við að stríða.
^##################4########################################g
X. UMFERÐ
Loksins fengu áhorf-
endur góða skemmtun
BARÁTTAN um efsta sætið á
Reykjavíkurmótinu harðnar
nú með hverri umferð. Enn
hafa hvorki meira né minna
en sex keppendur góða mögu-
leika á að hreppa hnossið og
tveir, þ.e. Tukmakov og
Keene, fylgja fast á hæla
þeirra þótt möguleikar þeirra
hafi minnkað nokkuð. Sem
stendur mætti Hort teljast
sigurstranglegastur þar eð
hamn hefur þegar teflt við
alla stórmeistarana, en
Georghiu á eftir að tefla við
Stein, Keene og Guðmund.
Þeir Timman, Guðmundur og
Bragi eiga þó vafaiítið eftir
að veita Hort verðuga mót-
spyrnu, en Timman á þó eftir
enn erfiðari andstæðinga m.a.
bæði Stein og Friðrik Ólafs-
3on. Því má segja að úrslita-
skák verði tefld í hverri um-
ferð, sem eftir er.
En hyggjum nú að 10. um-
ferð. Fyrsta skákin, sem lauk,
var milli þeirra Jóns Kristins
sonar og Keene, stutt jafntefl-
isskák. Jón gengur ekki heill
til skógar í þessu móti og er
afstaða hans því skiljanleg.
Hins vegar hefði maður reikn
að með meira hörku frá
hendi Keens, en skákþreyta
virðist vera farin að hrjá
hann, enda er þetta þriðja
stórmótið, sem hainn tekur
þátt í á skömmum tíma.
Þá er að geta um viðureign
þeirra Braga og Guðmundar.
Tefld var Pirc-vörn og leituðu
báðir eftir færum án þess að
gefa nokkurn tíma færi á
sjálfum sér. Var skákin í jafn
vægi allan timann og jafn-
teflið rökrétt afleiðing tafl-
mennskunnar.
Hort átti í höggi við Har-
vey Georgsson, sem tefldi
byrjunina glæfralega um of.
Fékk Hort því fljótiega betri
stöðu sem hann notfærði sér
til fullnustu.
Georghiu hafði svart gegn
Timmin og beitti kóngsind-
verskri vörn. Kom Hollend-
ingurinn með nýjung í byrj-
uninni, sem varð til þess að
stórmeistarinn eyddi miklum
tíma. Georghiu tókst þó að
finna bezta svarið og þegar
jafntefli var samið var staða
hans e.t.v. eilítið betri en tím-
inn hins vegar á þrotum.
Magnús Sólmundarson
hafði hvítt gegn Andersson.
Gafst Svíanum snemma færi
á að jafna taflið, en hins veg-
ar urðu mikil uppskipti svo
erfitt var um færi. Skömmu
fyrir bið urðu Magnúsi hints
vegar á slæm mistök, sem
kostuðu skákina. Virtist hann
þó eiga nokkuð örugga jafn-
teflisleið.
Jón Torfason hafði hvítt
gegn Stein. Náði stórmeistar-
v negla allt fast á drottning-
vængnum með b4). 11. Bc2
Kér var sennilega fulit eins
ott að leika strax d5 og eftir
Rb8. 12. Bc2, þar sem svarti
iddarinn er öllu óvirkari á
^oltningarvæng). 11. — Bf8.
2. do, Re7. 13. c4, Rg6. 14.
•c3, Rh5. 15. g3, Dc8. (Ekki
3xh3 vegna Rg5 og vinnur
mann). 1G. h4, Bg4. 17. Dd3,
Bc7. 18. Rh2, Bh3. 19. Bdl.
Rhf4? (Nú byrjar ballið.
Þetta er hreinn afleikur, en
eftir 19. — Rf6, 20. h5, Rf8.
21. Bg5, Bd7 er svarta sbaðan
Framhald á bls. 20
arssonar og Freysteins var
mjög skemmtileg. Freysteinn
fórnaði skiptamun í byrjun-
inni og fékk fyrir hann sterk-
an þrýsting á svörtu stöðuna.
Gunnari tókst þó að létta
stöðu sína með því að gefa
skiptamuninn til baka á réttu
augnabliki og er biðstaðan
rík af möguleikum á báða
bóga. Biðstaðan er þessi:
Hvitt: Freysteinn: Khl, Ddl,
Hf2, Rc4, a2, c3, gZ, h3. Svart:
Gunnar; Kh8, DgG, Hg8, Rt'3,
a7, bG, f6, h7. Svartur á bið-
leik,
Þá er komið að skák dags-
ins.
Hvítt: W. Tukmakov
Svart: Friðrik Ólafsson
Spænskur leikur.
1. e4, e5. 2. Rf3, RcG. 3. Bb5,
aG. 4. Bal, dS (Þetta er hið
svonefnda Steinitz-afbrigði í
spænskum leik, sem t.d. Ker-
es beitir oft. Friðrik beitti
þessu afbrigði í frægri skák
gegn Gligoric í Portoroz
1958). 5. 0-0 (Algengara er Friðrik Óiafsson var maður d gsins í 10. umferð.
REYKJaWÍKUKMÓTIÐ
inn snemma betri stöðu en
Jón vaxðist af seiglu og gerði
amdstæðingnum svo erfitt fyr
ir sem framast var unnt. Þeg-
ar skákin fór í bið var staða
Jóns þó orðin mjög erfið.
Skák þeirra Gunnars Gunn-
hér 5. c3 en Tukmakov hefur
e.t.v. óttast Siesta-afbrigðið 5.
— f5). 5. — RfG (Önnur al-
geng uppbygging er hér. 5.
— Bd7, ásamt Rge7, g6, og
Bg7). 6. c3, Be7 (Ef svartur
drepur peðið á e4 vinnur hvít-
ur það aftur með Hel og d4
og hefur þá betri stöðu). 7.
Hcl, 0-0. 8. h3, Bd7. 9. d4,
He8. 10. a3, a5 (Þetta er held-
ur óvenjulegur leikur í þe&s-
ari stöðu en Friðrik vill ekki
gefa andstæðingrrum færi á