Morgunblaðið - 02.06.1972, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. JÚNÍ 1972
17
Sef ur f ram eftir degi,
„stúderar" á nóttinni
f því skyni að auka enn á líkamsþrek sitt hamrar Fisclier á
300 pnnda boxpúða, seni harðgrerðustu hnefaleikakappar hafa
aeft sig á áður.
BOBBY Fischer fer ekki á
fætur fyrr en kl. 4 eftir há-
degi, þar sem hann dvelst nú,
í Grossinger skammt fyrir ut-
an New York. Þar býr hann á
eins konar æfingaheimili og
undirbýr sig af kappi undir
heimsmeistaraeinvígið. En
þegar Fischer. er kominn á
fætur þótt seint sé, liggur við
að hann springi af þrótti og
áhuga. Oft byrjar hann hörku
tennisæfingu við fyrrverandi
atvinnumenn í þeirri grein.
Síðan taka við umfangsmiklar
leikfimisæfingar, þar sem
Fischer sippar, æfir sig í lyft-
ingum, reynir þrekið á æfinga
hjólhesti og hamrar á 300
punda boxpúða, sem þunga-
vigtarmeistarar hafa notað til
þess að herða vöðva sina. Á
eftir syndir Fischer nokkrum
sinnum í kafi yfir sundlaug-
ina á staðnum til þess að
reyna á liingun í enn ríkara
mæli og loks fer hann í ær-
legt gufubað.
Á þessa leið er lýsingin á
undirbúningi Bobby Fischers
undir heimsmeistaraeinvígið
í skák í grein, sem
birtist fyrir skemmstu í
bandariska tímaritinu Life og
er eftir blaðamanninn Brad
Barrach. En þó að Fischer efli
af kappi líkamsþrek sitt fyrir
einvigið, þá er undirbúning-
urinn að því er varðar
skákina sjálfa enn meiri.
Alla nóttina situr hann yfir
skákborðinu með útvarp stillt
á rokklagaútvarpsstöð. Oftar
en ekki situr hann enn uppi
við sólarupprás og rekur
hverja skákina af annarri
upp úr evrópskum skáktíma
ritum. Við hliðina hefur hann
litlar lausblaðabækur með
eyðublöðum fyrir skákupp-
skriftir og efst á þeim stend-
ur ýmist: Spasský — hvítt og
Spasský — svart.
— Ég kann í raun og veru
mjög vel við næturmyrkrið.
segir Fischer. — Það gerir
mér auðveldara að einbeita
huganum.
En það hefur ekki verið svo
auðvelt fyrir Fischer að ein-
beita huganum, segir greinar-
höfundur, þar scm Fischer
hafi ekki síður lagt stund á
skákpólitík en skák. Hann
hafi komið fram með hvassa
en áhættusama gagnrýni
á Alþjóðaskáksambandið
(FIDE). Fischer hafi verið
sannfærður um, að hann hafi
borið skarðan hiut frá
borði í undirbúningi einvígis-
ins og neitaði því í reiði að
tefla, nema aðstæður yrðu
bættar af hálfu begigja upp-
haflegu keppnislandanna,
Júgóslaviu og íslands. Andúð-
arhrópin í garð Fischers hafi
ekki látið á sér standa og
honum lýst sem ágjörnum og
hrokafullum mikilmennsku-
brjálæðingi. En ákvörðun
Fischers varð ekki haggað.
— Fólk heldur, að ég sé
„primadonna", hefur greinar-
höfundurinn i Life eftir Fisch-
er, — sökum þess að ég bar
Fischer býr
sig undir
heimsmeist-
araeinvígið
með þrek-
æfingum
hnefaleika-
kappans
fram mótmæli við tilboðum
Belgrads og Reykjavikur.
Það er slæmt fyrir mig að
tefla á báðum þessum stöðum
og slæmt fyrir skáklistina.
Júgóslavía var ekki reiðubúin
til þess að tryggja keppcndun.
um neina ákveðna hlutdeild í
kvikmyndunar- og sjónvarps-
réttindunum. Myndi Cassius
Clay sætta sig við slík skipti?
Og ísland með allri tilhlýði-
legri virðingu er bara of lítið
og frumstætt land tii þess að
standa fyrir atburði jafn stór-
um sem þessum. Skákhöllin
þar er óful'lnægj andi og sömu
leiðis ljósabúnaðurinn þar. í
landinu er aðeins eitt gott
hótel og Rússar munu dvelj-
ast þar lika. Eins verður með
blaðamennina. í hvert skipti,
sem ég fer út úr herberginu
mínu, verður njósnað nm mig
og ég áreittur (Innskot Mbl:
Fischer mun búa á Hótel
Loftleiðum).
Fyrir utan þetta hefur for-
Framh. á bls. 31
Áhrif a Whitmans gætir
snemma á íslandi
Viðtal við Leedice Kissane
Frú Leedice Kissaim.
BANDARÍSKUR háskóiakivinari,
Leedice Kissane, er að kveðja
fsUuid rtftir að liafa kannt við
enskudefiild Háskóla Islands í tvö
Skólaár. Þegar við hittiun hann
að máli í fiúsi msku dedldarinin
ar í Tjamiargötu K6, höfðn nam-
endur hennar kvöldið áðnr verið
að fagna |)vi að prófnm var lok-
ið í þessliun siömu húsakynnum
og kveðja hana. Við það tæki-
færi gáifu þeir frú Kissane f-al-
legt málverk frá fslandi, setn hún
sagði að sér þætti ákaflega vænt
um.
Sj'álf las frú Kissane til gam-
ams fyrir nemendur sína lista,
eir hún hafði gert yfir það sem
hún hefði lært á Islandi. Þar
mátti finna margt, bæði skemmti
legt og nýtilegt. M.a. var á lista
hemnar þetta: Að kilæða miig vel
og bera alltaf með mér aukafiík-
ur i poika. Að sikilija, að i háiskóla
heimimum hér þýðir kliukkain' tvö
í ranin 2,16. Að kynmast heilmörg
um nýjum heigidögum, og
gleyma nokkr'um amerískum, og
að fá. jólakortin á fæðimgardag
Washingtions, sem er 22. febrúar.
Að ná þvi marki að þykja betri
fisikur og kartöiflur en hamborg-
arar og sjónvarpsmáltiðir — í
rauninni betri en flest annað.
Að stilla sig inn á „ha“ í stað-
inn fyrir „O — yea,h“. Að falla
út úr 24ra tima stundatöflu sól-
arhrinigsins og sætta sig i stað-
inn við að dagsbirta er ekki allt-
af na'uðisyinileg fýrir dagleg störf,
og myrkur eklki ávallt fyrir næt-
ursvefn. Qg fleira var á lista
hennar, margt svo milkið hrós
um Islendinga og þeirra háttu,
að ekki er vert að endurtaka
það í eyru íslenzkra lesenda. En
eklki er vafi á að frúnni hefur
geðjast vel að þessu landi og
íbúum þess.
Meðan frú Leedioe Kissane
dvaldi hér, tók hún að sér að
kanna áihrif skáldisins Walts
Whitmans á íslandi, en það er
liður í könnun á áJhrifium þessa
áhrifami'kla skálds á Evrópu-
löndin. Mun niðurstaðan koma
út í sérstöku riti. En áhrif ljóða-
bókar Whitmans „Leaves of
Grass“ komu mjög snemma
frdm á íslandi, segir frúin. Lít-
il bók með úrvalsljóðum úr
henni var strax til I Landsbóka-
safninu, og brátt voru þar til
heildarúbgáfur af verkum Whit
mans. Og ekki leið á löngu áð-
ur en farið var að þýða eitt og
eitt ljóð þeissa bandaríska braut-
ryðjanda í Ijóðagerð. 1892 gaf
Einar Benediktsson út með tveim
ur samstarfsmönmum sínium svo
litið ú-rval úr bandarísfcum bók-
menntum og þar vonu þýdd Ijóð
eftir Whitman um „Somg of My-
self“ og árið 1907 kom þýð-
ing á „The Mystic Trumpeter"
út i ritinu Valurinn 14. marz.
Á seinni árum hafa birzt þýð-
ingar á möngum af ljóðum Wihit
mans, sem frú Kissane hefur
safnað saman. Koma þar fyrir
nöfn margra þýðenda, svo sem
Jóhannesar úr Kötlum, Helga
Hálifdiánarsonar, JónaSar E. Svaf
árs, Einars Braga Sigurðissonar
og Matthíasar Johannessens. I
því sambandi hefur frúiin rætt
við Matthias um áhirif Walts
Whitmans á hanin, er hann kynnt
ist ljóðurn hans, og segir frúin
að hann hafi verið skáldanna opn
astur og fúsastur til að viður-
kenna áhriif frá Whitman. Benti
i því sambandi sjálfur á fyrsta
ljóðið í bókarflolkki sínum Borg
in hiló. SLikum upplýsingum hef
ur frú Kissane safmað og útbúið
fyrir ritið um áihrif Whitmans á
skáldskap Bvrópu.
Nú víkjum við aftur talinu að
komu frúarinnar til Islands og
dvöl hennar hér. Tiildrögin' voru
þau að ég hætti vegna aldurs-
takmarka kennslu í Bandartkj-
unum haustið 1970, eftir að hafa
kennt þar ensku og en&kar bók
menntir i yfir 30 ár, segir hún.
Og þagar óg var að líta i kring-
um mig eftir viðfangsefni, þá
fékk ég tilboð frá Fullbright-
stofnuninni um að fara til Is-
lands í tvö ár. Þetta hafði áður
komið til, en þá var ég of við
bundin heima. Nú var ég svo
heppin að fá þetta tilboð, rétt
þegar verið var að leggja mig
á hilluna. Qg það gaf mér tæki
færi til að verða enn að einhverju
gagni, eftir að ég hafði lokið
kennsliuæivinni í Bandarikjunum.
Maðurinn minn hafði dáið tveim
ur árum áður og bömin voru
uppkomin og búa víðs vegar um
Bandaríikin, svo ég var alveg á
lausium kili. Ég var því ákaflega
án-ægð með að fá tækifæri til
að koma til Islands, ekki sizt af
því að þvd fylgdi tælkifæri til að
kynnast nýju áhugaverðu landi.
En er þá ekki ólíkt að kenna
útiendi-n-gum enskar bókmennt-.
ir, og þeim sem eiga ensfcu að
móðurmáli?
—- Jú, það er nægilega ól'íkt
til að gera starfið ennþá skemmti
legra, svaraði frúin um hæl. Efn
ið er að visu það sama, sem ég
hefi verið að kenna í Banda-
ríkjunum, en hér þurfti að bera
það á borð á annan hiátt. Til
dæmis koma ekki til erlendis
þessi föðurlandsviðihorf, sem
heimafólk hefur til sinna heifð-
bundmu bökmennta. Ég fann
strax að nemendur mínir hér
hafa mikinn áhiuga á Ameriku
og bandariskum lifnaðadhátbum,
að visu ekki alltaf jákvæð við-
horf, en aldrei áhugaleysi. Það
var þvi gott að byrja kennslu
út frá þvi. Islendingar eru góð-
ir bókalesarar. Þeir lesa ekki
með hálfum huga. Stundium
veldur tímaskorbur því að það
dregst að byrja. En þegar byrj-
að er á lestri, þá er lesið af
áhuga og eftirtekt. Eitt af því
sem ég hefi verið svo heppin
með, er þessi sérstaka aðstaða,
sem við hér við ensku deildina
höfum i þessu gamla vistlega
húsi í Tjamargötu, þar sem við
erum út af fyrir ökkur. Hér get
um við bitað kaffi og haft það
notalegt -— orðið einn hópur.
— Annað, sem ég var einstak
lega heppin með, hélt frúin á-
fram, var að búa á elskulegu
heimili að Tómasarhaga 25, þar
sem fjölskyldan var ekki aðeins
alveg einstök, heldur veitti mér
fúslega hlutdeild í vinum sínum
og kunningjum. Það var mikil
gæfa fyrir mig. Þegar ég því
fer núna, á ég marga vini og
góðar minningar frá Islandi. I»ó
skóiaárinu sé lokið, dreg ég mér
dvölina svolítið á langinn, ætla
að skreppa til meginlandsins og
koma aftur og dvelja hér í nakkr
ar vikur áður en ég hiverf alveg
ti'l miíns heima.
— E. Pá_