Morgunblaðið - 04.10.1972, Blaðsíða 3

MQRGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. OKTÓBER 1972
Mbl. leitar álits íslenzkra
stjórnmálaleiðtoga á kosn-
ingaúrslitunum í Danmörku
VEGNA úrslita þjóðarat-
kvæðagreiðslunnar í Dan-
mörku á mánudag leitaði
Morgrunblaðið álits leiðtoga ís
lenzku stjórninálaflokkanna á
úrslitunum og hvaða áliril
þeir teldu inngöngu Danmerk
ur í KBE geta haft á norræna
samvinnu í framtiðinni.
Jóharsn Haifsrtiedín, tcwnmaðiur
Sjál fst æðisflokksiinB, svmiaðd:
„Þær voru hvoir með sáintuim
hœtti — þjóðia(raitíkvæðaigireiðisll
utnnar í Noregi oig Danmörku
uim aðildima að Efinahagis-
bamdaiagimiu. Dómna(r eða foir-
dómnair oikikar hér á Islamdi
eiiga eiklkl við, em þó hygig óg
að atkvæðeigreiðisiliam í Dam-
imöu’kju í kjölfar himrnar í Nor-
egi sé llíiMieg tiill að srtuðila frem
ur að auikmiu norrsemiu sam-
starfi em ef húm hefði farið
á himm vegámtn, Mér er þá í
huga, að Damir geti fremiur
stiuðlað að iþvi að temgja noir-
ænt samstarf auknu sam-
sitarfi V-Evrópuirílkja, en bug-
sjómaleg tengsiL eiru aiugljós
þar á milllli. Um það viitmar
bæði saga og miemmámg þjóð-
amma aiftur i aldár.
Miagmiúis Tonfi Ólaíflsisoin,
menmitamálariáðlhiemna, sagði:
„Damisika þjöðim hieifiur stoorifl
úr í mdlklliu deifliumáíli, og það
hefur orðið til þess, sem veru
legeur iikur höfðu reyndar bemit
til um woíklkiuT't skeið, afl Norð
lurlömd hatfia niú mjög mis-
jafina afsitöðu í váðsídpita- og
efcnaihaigismálium i Bvrópu. Ég
verð að voma, eiins og aiiir
vimir Dama hijöta að gera, að
áíkvörðum þeimna verði þeim
til góðs, em frá islenzlkiu oig
momrœmiu sjómarmiði fiimmisit
mér mesitu síkipta, að aJfflir
ieggist á eiitt til að tryiggja
að þesisi sikipting, sem orðin
er inmiam Norðurttainda, verði
norræmmd samvdmmiu að sem
minnstum trafala.“
Gylfi Þ. Gisdasom, fommiaður
Alþýðuifttolk'kisiimis, sagði: „Ég
bjösit aMtaf við því að Damdr
mymdu samlþylklkja aðild að
Efinahaigsbamdaiaginiu. Þeir
hafa tvi.mælalauisiam hag af að
ild, eimikum iamidbúmaðurimm,
swm þegar á mæSta árd mium
mijóita hælklkaðis úttfl/uitmdmgs-
verðs, em eiinmág iðnaðurimm,
þiegar fireum í seelkir. Damár íá
nú aðstöðu tii þess að stuðla
að þvi, að Narðmömmium verðd
veiittur kositur á hagsitæðum
viðskiptaisammámgi, en þedr
miuiniu etBaiuisit bedita sér fyrir
því. É5g óittasit ekki, að sam-
starf Norðuirlamda þurfi að
biða tjón af því, að Damir
eimár séu aðilar, en him fjög-
ur ríkin hiafi viðskiipitasamm-
iniga við bamdiailagið. Það er
tvimœlllailaiusrt: hagfcvæmama fyr
ir Norðurlömri, að eitit þeirra
sé inmam bamdaJiagsdmis em að
þam sém öttl uitam við það. NOR
DEC hefði aUdrei getað teysit
sömiu vamdamál og aðiQd að
Efinahagsibamdalagimiu og vdð-
Skiptaisammimgar við það
gera.“
Um afsögn Krags sagði
Gytllfd: „Mér kom þetta algjör-
teiga á óvart, eims og flesitium
öðrum. Ég hefi kynnzt Krag
mjög vel, og hef mdklar mæit-
ur á homum sem mikilhæfum
sitjórmmálaimannd. Fvrir oikk-
ur Islenddmga er sórstöir á-
stæða til að minnast mikils
og einlægs velvillja í okfcar
garð vdð lausn handriifiamátts-
örnis. Amker Jörgenisiem er edmm-
ig í fremsitu röð damiskra
sltjómnimáiamainma, og einrn af
áhrSfömesitu fiorimigjium dömslku
verkBlýðshreyfiingarimmar. Það
á eiffliaiuisit efitir að kveða mik-
ið að homum í dömskum sitjórm
málum.“
ÓOIaáur Jóhammessom, ftor-
sætisráðherra saigði: „Damdr
haifá ákveðdð að giamga í Efina
haigslbamdaiagáð. Það eæ þedrtra
imáQ. Þeir eru sjáftfir bezt fær-
ár um það að ákvarða hvaða
leáð þeiim henifiar bezt. Ég
ósto þeiim góðs gemgis á þeim
vegá, sem þeir hafa valið. Ég
held að það geti veráð að ýmsu
teyti haigræðá fyrir him Norð-
uráömdiin, að eiga öruggam
málsvara inman sjáifis Efina-
hagslbandaiagisáns. Ég befld, að
þtráitt fiyrir dnmigömgu Dam-
meaikur í Efmahagsibamdaiagið
geti nonræn samvinna hattddð
áfram með svipuðum hætti
og verið hefur, og ég held að
hún þurfd að eáiga sér stað
með svipuðu sniði og áður."
Adda Báira Sigfúsdórtítir,
varaformaður Alþýðubanda-
iaigsdins, sagði: „Kosmánigamnax
endunspegla fyrst og fremsit
þá staðreynd, að Dandr eiru
rnjög háðiæ mörkuðum í Efina
hagsbamidalagsiömiduinium og
haía þar t.d. imrn brýnmá hags
miuma að gæta en Norðmenm.
Þesisi eifmahagslegu rök hafa,
eims og við var búizt, orðið
þymgiri á metumum em viðvar-
amiir róttækra manma, sem
bentu á, að Danmörk tengdist
með þesisiu mióti föstum bömd-
um rikjahedld, þar sem mimmi
þjóðfélagslegur jöfnuður rikti
en á Norðurlöndum og vold-
ugar auðsamsteypur réðu
fierðimind.
Ég hygg, að við þessar nýju
aðstæður, reymist erfdðara að
breyta dömsfcu samféáágd í áitt
til firekari jafmaðar. það verð
ur erfiðara en ella mundi að
draga úr völdum þeirra, sem
ráða fyrdr fjármagmi og aulca
raiumiveruteg völd almiemmimigs.
Nonræm samvinma og vimátta
verður auðvítað sitaðreymd efit
ir sem áður. E5n ég get ekki
á þessari situmdu gert mér
greim fyrir, hve mifcil áhráf
inmiganga Dama í Efintahagis-
bamdalagið kamm að hafa á
þróum norræms samsltiarfs.
Við hefðum orðið öruggari
Uim aiukmimgu nonræms sam-
starfs, ef Norðuiríömdim öll
hefðu sitaðið utam bamdaáags-
áms.“
Jóhann Hafstein.
Magnús Torfi Ólafsson.
Gylfi I>. Gíslason.
Ólafur Jóhannesson.
Adda Bára Sigfúsdóttir.
Danir, EBE og
norræn samvinna
Danmörk
og EBE
Langar að fljúga yfir landið
og sjá línur þess og liti...
Arne Nordheim, tónskáldið, sem hlaut verðlaun
Norðurlandaráðs 1 ár, kynnir verk sín hér á Islandi
TIL ÍSLANDS er komið, öðru
sinni, eitt af merkustu og
kiinnustu tónskáldum Norður
landa, Arne Nordheim. Dvelst
hann hér á landi í nokkra
dagra i boði menntamálaráðu-
neytisins og mun m.a. verða
viðstaddiir flutning Sinfóníu
hljómsveitar íslands á einu
verka hans, „Canzona fyrir
hljómsveit“, sem samið var ár
ið 1960 og hlaut tónskáldaverð
laun Listahátíðarinnar í Berg
en ári síðar.
í kvöld kynnir Ame Nord-
heim tönsmíðar sínar almenn
ingi í Norræna húsinu í
Reykjavík, en hann hefur þeg
ar haldið fyrirlestur fyrir
nemendur og kennara Tónlist
arskólans i Reykjavik i boði
Jóns Norda.ls, skólastjóra þar.
Á kynningunni í kvöld er ráð
gert, að nótur að verkum
Nordheims liggi frammi, þann
ig að liðstaddir geti, ef þeir
vilja, fylgzt af þeim með fliit.n
ingi tónverkanna, sem hann
skýrir.
Arne Nordheim hlaut, svo
sem kuunuigt er, tónlistarverð
laun Norðuriandaráðs fyrir
árið 1972 og bauð mennta-
málaráðherra, Magnús Torfi
Ólafsson, honum þá þegar til
íslands. Hafði Nordheim orð á
því í viðtali við fréttamenn í
gær, að sér hefði þótt mjög
vænt um að fá þetta boð —
svo og um ræðiu, sem fiulitrúi
ísiands i dómnefnd ráðsins,
Árni Kristjánsson, tónlistar-
stjóri Rlikisútvarpsins, hélt
við verðlaunaafhendinguna,
þvá þar hefði komið íram ó-
tómsimáðar og þvi hefðd hamm
Jeáitað fiainiga í þeárn efinuim tál
amnarra landa, m.a. til Par-
íser, Holilandis og BnigJamds.
Á Norðurlöndum hlaut
Nordheiim fyrsrt viðurkenn-
imgu fvrár laigaflok'kiinn ..Aflt-
onflandet", sem hann samdi éur
ið 1957 og tvo strenigj« kvant-
eifita firá árunum 1954 og 1956.
Efitdr veirðlaunaveitiniguna í
Bergem bansit arðstír hans til
Framliald á bls. 20.
vienju rikur og glöggur skiiln-
ingur á tónlist sinni.
Ámi Krisitjánisson rtjáði
firéttamönmum það áliit snrtrt,
að Ame Nordheim tækist á
eimstæðan hártit að notfæna sér
núrtíma hljöðtæíkiná tifl lisrt-
rænmar túlfcunar og legði
m'iktta áherzilu á gildi manm-
eskjuninar í heámi tækminmar.
XXX
Ame Nordheiim er fæddiur
áirdð 1931 í Larvdk í Noregi.
Hamn lagði sibumd á h.jóm-
fræðimám, pianó- og ongeltedk
við tómiliistarihásköliamm í Qsáó.
Síðam dvattidist hanm vdð fram-
haldismám og tónemiðár viða
í Evrópu. Hanm kvað ómógar
aðsitæður hafa verið fymir
hendi í Noregd tdl að srtunda
efléktrómáiákar tómrtillinaiumir og
Ame Nordheim, tónskáld.
(Ljósm. Mbl.: Kr. Ben.)