Morgunblaðið - 13.10.1972, Blaðsíða 28

28 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 13. OKTÓBER 1972
SAI GAI N | ífrjálsuriki eftir VS. Naipaul
í þýðingu
Huldu Valtýsdóttur.
skipu-lags . . . hermd-air-ver'k-a-
merm . . . þingsæt-i . . . Abra
ham-Lincoln . . . ör-yggisverð-
ir . . út-rýmt . glæpa-mienn
. . Orðin bárust til eyrna Bobb
ys í reiðigusum. Þjónustuliðið
hækkaði róminn í réttu hlutfalli
við útvarpið, skrikti og skellti
eldhúsáhöldunum fastar.
Brúna vatnið hvarf ofan í frá
rennslið. Það var hálffullt af
slýi eins og á árbotni og af því
lagði þunga rotnunarlykt. Hvita
handklæðið var þunnt og slitið
og fúkkalykt af þvi. Bobby
þurrkaði sér í framan, þrýsti
handklæðinu að augunum og
varð um leið gagntekinn þreytu
tílfinningu. Þetta hafði ver-
ið langur dagur og erfiður akst-
ur. Og þama á þessu ókunna
hóteli, við þetta ókunna vatn,
þar sem fólk hafði áður eytt frí-
tíma sinum, breyttist þreyta
hans í angurværð.
Ekki þó óþægilega angur-
værð. Hann óskaðd þests aðeins
að fá að vera einn og naut þess.
Það hafði gengið á ýmsu þenn-
an dag. Hann hafði talað af sér
og honum hafði oft fatazt. Hann
vildi fá að draga sig ofurlitið í
hlé, láta sakna sín. Þetta var
venjulega upphafið að þung-
lyndiskasti. Hann bæði refsaði
sjálfum sér og hresisti sig.
Hann skipti ekki um buxur
en fór i gráa skyrtu sem hann
hafði verið i við hádegisverðar-
boðið i höfuðborginni daginn áð
ur. Síð n fór hann niður. Ekk-
ert ljós var á barnum en það-
an barst enn reiðileg rödd út-
varpsþularins. Ofan við stein
vegginn fyrir utan hótelið sá á
vatnið og pálmatrén sem bærð-
ust ekki í kyrrðinni. Dagsbirtu
var að bregða.
Bobby nam staðar við hliðið.
Hann hikaði við að fara út á
götuna, en gekk þess í stað fram
með húsinu. Matreiðslueldair log
uðu í húsakynnum þjómustu-
fólksins. Konur og böm
Mtu upp. Honum kom á óvart,
hve margt var hér um manninn.
Svo gekk hann aftur út að hlið-
inu, og allt í einu fann hann að
einhver horfði á hann. Hann leit
við og sá að ofurstinn stóð við
barinn og hallaði sér upp að
dyrastafnum. Bobby gekk út á
götuna.
Hann gekk meðfram stein-
veggnum framan við hótelið,
fram hjá mannlausu húsi sem
var grænt ásýndum af fúkka,
þar sem það stóð undir stóru tré.
Garðurinn í kring var þakinn
vafningsjurtum og illgresi.
Hann sneri upp hliðargötu, sem
reyndiist aðeins nokkur hundruð
rnetrar á lengd. Á dyrapalli edns
hússins sátu A frikuimen n við mat
argerð. Einn þeirra, sem klœdd-
ur var tötralegum hermanna
jakka stöð upp um leið
og Bobby gekk hjá. Bobby
flýtti sér að líta und-
an. En maðurinn hafði bara
staðið upp til að fleygja ein-
hverju úr vaisa sínuim í pottinn.
Bærinn var ekki manmlaus.
Mörg húsamma, sem virtust yfir-
gefin, voru það ekki við niánari
athugum. Þar bjuggu AMku-
menn, sem komið höfðu úr skóg-
inum og tekið til notkunar ala
þessa skrítnu muni, ferhymda
veggi og hurðir og glugga,
ásamt húsbúnaði. Þamia varð
þeirra skjól eims og strákofinn
hafði áður verið. Að vísu
byggðu þeir sér skýld inni I dag-
sitofumum og lögðu stiráþak yfir
hálfar svalir og dyrapalla. Eld-
ar voru kveiktir á bárujámis-
plötum og múrsiteinium. Mangir
mammiamma klæddust afiöga her-
mannafatiniaði, blautum efltir
rigndmigamar, með útbólgna
þuniga vasana. Reiðhjól stóð
upp við hurðarlausar dyr eins
og við stauragirðimigu krinig um
atrákofa.
Á gangstéttimni var giras far-
iö að gróa kringum rusl sem
fleygt haifði verið frá húsumium,
brotna myndarammia og gler,
hlufla af bólstruöum stólum, rúm
dínur með enigum gormum, bæk-
uir og riifin timarit. Bobby kom
aiuga á útflattan sigarettupakka
með stöfunum Belg . . . Það
mimmitá á ewópskan sumarleyf-
istíma. Það var einis og Evrópa
og Beligia hefðu verið hdnum
megin viö vatnið og vatnið hefði
bara verið önnur útgáfa af Errna
sumdi. Þessi sumairdvalams'taður
hafði ekM verið ætlaður
skemimtiferðaifólki i Afriku.
Hann var fyrir fólk, s©m konmð
var til Afríku til að ilemdiast þar
og alfflt bar hér svipmót hinma
eigiinl'egu heimkynna þesisa
fóiks. En nú eftir róstumar hin-
um mieigin við vatnið, eftir sjáif-
stæðisyfWýsiiniguna og eigna-
uppgjörið, eftir saimsærið í hem
um, brottrékstur hvitra til Suð-
ur-Afríku og brottfiutninig Asiu
mammanma, eftir þennan miang-
háttaða dauða átti þessi staður
enigu réttmætu hlutverki að
gegna.
Úr fjarska heyrðist taktlast-
ur hljómur eins og veríð væri
að damsa einhveris staðar en þó
svo dauft, að Bobby gat ekM
áttað sig á því úr hvaða áitt
hanin kom, enda þótt hainm legði
við hlustir. Hann héit göngunni
áfram. Við eina hldðargötuna gat
að líta húsaröð sem áður virtist
hiaifa verið verzlanir. Þá heyrði
hann vélanhljóð og bill kom ak-
amdii eftir ósléttri götunini. Þetta
var Chevrolet-bíll og imdversk
stúlika við stýrið. Hún stöðvaðd
bilirnn fyrir framan eina verzl-
unina, virti Bobby ekkd viðlits
„TUDOR" rafgeymar
Allar stærðir og gerðir í bíla, báta, vinnuvélar og
rafmagnslyftara.
NÓATÚN 27.
Sími 25891.
velvakandi
Velvakandi svarar i síma
10100 frá mánudegi til
föstudags kl. 14—15.
• Aðgát skal höfð . . .
Guðmundur Sæmundsson
frá Hryggjum skrifar:
„Hr. Velvakandi,
Morguniblaðinu,
Reykjavík.
Þið þama á Morgunblaðinu
eruð stundum að reka homin í
hann Hannes, blaðafuiltrúa
ríkisstjórnarinnar. Það finnst
mér ómaklegt. Að vísu plataði
hamn Styrmi illilega um dag-
inn, en það sýndr bara hvað
blaðafuHtrúimn er sniðugur og
útundir sig. Hann kann nefni-
lega að umgamgast ykkur blaða
mennina á viðelgandi hátt. Br
þar skemmst að minnost blaða-
mannafundarinis í London, þar
sem átti að sýna bíómynd um
landhelgismálið. Hanmes var
víst ekki ánægður með mynd-
ina — enda gerð af einihverj-
um öðrum — og þess vegna
greip hann til þesis ráðs, (sem
honium var þó áreiðanlega
þvert um geð) að halda nokkr-
ar ræður (áður en sýnámgin
hófst. Þetta bar þamm ágæta
árangur, að sögn, að aðedms 3
blaðamemn horfðu á bíóið, hin-
ir alli ' lömgu farnir. Svona á
að meðhöndla ykkur blaða
mennina, sem aldrei getið haft
rétt eftir blaðafulltrúanium.
Ég er að vísu ekki ein af
„greimdarkoniumum“ hans
Hannesar, enda karlmaður, en
engu að siður er ég mikill að-
dáandi þesisa hógværa og orð-
vara manmis. Ég hefli aldrei vit
að til, að ein persóna félli jafn
vel að málstaðnum, sem hún á
að túlka. Vinistri stjórnin,
stefna hennar og störf, er
holdi Mædd í þessum eiwstaka
blaðafulltrúa.
• Málsvarar á örlaga-
tímum
Lán okkar íslendiniga er
mdkið að eignast sllkam mál-
svara á örla'gatímum. Að tala
skýrt og skorinort og kumna
að þegja þegar það á við, eru
hans höfuðkostir. Blaðafull.trú
iran, ásamit Stefámi fréttamanni
og Jómasi Ámasyni, eru nú
þeir menn, sem þjóðin líitur til
og treystir í símuim mdkla
vanda. Gætni, Mtiliæti, og eim-
stök hlédrægnd og hógværð
þessara manma færir oss sigur-
inn að lokum.
En blaðafulltrúinn þarf næði.
Þess vegna magið þið á Morg-
uniblaðinu ekki trufla hann að
óþörfu. Festið ykkur í mdnni
það, sem hann segir í grein-
irani góðu, sem hann snuðaði
iran á Styrmi: „Það er svo mik-
ið að gera í mímu erilsama og
viðkvæma starfi, að tírnd leyfir
ekki, að ég sé að slíta mér út
á deil'um um illgjarnt þras mis-
viturra mianma um störf mín.“
Þessi yfirlætislausu orð
sMduð þið nú muna framvegis.
En umfram alit: Lofið blaða-
fulltrúa ríMisstjórmarinnar
að skrifa oftar í blaðið. Það er
svo skemmitilegt.
Með vimsemd,
pt. Hofsósi 8. okt. 1972,
Giiðnuiiidiir Sæmundsson
frá Hryggjum."
9 Forráðamenn þjóðar-
innar svívirtir
Skúli Skúlason skrifar:
1 fréttum útvarps og blaða
frá í gær greinir frá þeim ein-
stæða atburði er miaður jós úr
skyrgám á æðstu emibættiis-
menn þjóðarinnar. Því miður
þá er þessi atburður ekki eims-
dæmi og á sér allt of margar
hliöstæður. Er þar skemmst að
Tninmiast aðfarar tartara og
ruimpulýðs að utamríkisTáð-
herra landsins við Ámaisafn og
vopmaðrar aðfarar þessa sama
skrils til að trufla heimisókn
Williams Rogers, utanriMsráð-
herra Bandarikjanna til Bessa-
staða. Ótal dærni eru um uppi-
vöðslu alls konar tartaralýðs í
miðborg Reykjavíkur, uppá-
troðnimg á alisaMaust fólk og
jafnvel varanllegar Mkamsmeið
inigar. Atbuirðuirinn i sundlaug-
uraum þegar varmenni gemgu
berserksgarag við eyðileggiragar
störf sín, segir einniig sína
sögu.
Afsakanir fyrir svona fram-
komu eru eragar til og skiptir
eragu um hvaða hugmymd'a-
heirni þessir ofbelidisseigigir
annars dveljast í dags daglega.
Út frá öllu þessu vafcna þær
spumingar, hverju sé áfátt, ^eg
ar svo er komið, að sMkir
kynjakvistiir eru til meðal þjóð
arimmar. Lögregla, dómsvald,
Mrkja og hluitaðei'ganidi heim-
iii virðast varamiáttug að ráða
við þessa ólánissömu eimstaM-
iraga. Er ef til vill komiran tími
tii að stórauka faragarými í
famgelsum lamdsims? Er raú
raauðsymlegt að vopna lögreglu
mennina og veita þeim heiimild-
ir til að meðhöradla glæpafólk
á svipaðan hátt og gert er I ná-
grararaalöndunum? Þarf orð-
ið að láta vopnaða verði gæta
þiraghússin's, þegar störf þess
eru í fullSum gangi?
Lýðræaið sem stjómiarfar,
þolir aðeins visisan þrýsting, ef
ekki er stutt við það með her-
eða lögregliuvaldi. Eins og nú
er í pottinn búið þarf ekki stór-
an hóp manna tii að ýta lýð-
veldiskerfinu úr valdasessi á
Islandi. Litill vel vopnaður
glæpahópur gæti firamfcvæimt
siíkt á minma en klukkustund.
Ef svo heidur áfram sem
horfir um glæpi, rán, Mkams-
:árásir, uppivöðslu, rumpu- og
tartaraiýðs þá gætd tíminn til
valdráns farið að styttast hér
á Isffiarad'i.
Vonaradi hafa síðustu at-
burðir við Alþiragishúsið orðið
til þess að vekja forráðamenn
þjóðarinnar til um'hugsunar um
eigið öryggi og þá ábyrgð sem
hvílir á þeim gagnvart þjóð-
iirani sem lögkjörnum og skip-
uðum fulltrúum. í framtíðirani
verður einnig að krefjast þess,
að öryggi hinis almenina veg-
faranda verði tryg'gt betur, all-
an sólarhriniginin, en verið hef-
ur fram til þessa.
Skúli Skúlason,
VaMartröð 8,
Kópavogi.
• Aðgöngumiðasala
Eiríka Friðriksdóttir hrimgdi
og kvartaði undan tilhögun á
söl'u aðgöragumiða á sérsýnin'g-
ar Þjóðleikhússinis. Sýning-
ar þessiar væru gjarnan um
heligar og hæfist sala aðgömgu
miða þó ekki fyrr en á mið-
vikudegi fyrir sýnimgu, en þá
væri aliur þorri fólks bundiran
í virarau og hefði hvorki tæki-
færi til þess að standa i bið-
röð né hriragja til þess að fá
teknia frá miða. Eiríka beruti á,
að fyrirvari þyrfti að vera
leragri og væri bezt að sala hæf
ist á laugardögum, þar sem að-
sókn væri jafnian mikil á þess-
ar sýniragar.
Miðasötuistjóri Þjóðlie'ilkhúss-
ins gaf hinis vegar þær upp-
lýsiragar, að aðstaða fyrir for-
sölu á miðum mieð leragri fyrir-
vara væri ekki fyrir hendi í
Þjóðleikhúsimu. Þar væri
ekM hægt að hafa tiltæka að-
göragumiða á fleiri sýniragar í
einu en nú væri, en hins veg-
ar væri sjálfsagt fyrir þá, sem
hefðu ekki tök á að fara í bið-
röð að raota símaran. Enrafirem-
ur berati miðasölustjóri á það,
að Þjóðleikhúsdð hefði sér-
staka laradsímaMmiu, til hægðar
auka fyrir leikhúsgesti vten
af landi.
Föndurstofan
Reykjavíkurvegi 64
TómS'tundavinnunámsskeið við allra hæ-fi í rúm-
góðum húsakynnum.
Dag- og kvöldtímar í:
KERAMIK:
frjálS' mótun.
KERAMIK:
steyptir leirmunir.
SMELTI:
tízkusfeartigripir og fleira.
TAUMÁLUN OG TAUÞRYKK:
dúkar, myndir.
BATIK.
POSTULÍNSMÁLNING.
ANTIKVINNA.
Föndurtímar fyrir 9—12 ára börn,
Allt efni á staðnum. Komið, skoðið, leitið upplýs-
inga. Innritun frá kl. 2—9 daglega.
Sími 5-30-60 (sími 84223 heirma).
OPIÐ UM HELGINA.
Geymið auglýsinguna.