Morgunblaðið - 15.10.1972, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. OKTÓBER 1972
I hylli
drottningar
ANNAÐ leikritið í flokkn'Urn um
EMsabetu R ( R-i'ð stondur fyrir Reg
ina — drottning) fjaliiar um fyrstu
vaidadagia Elísabetar og segir frá
ástarævintýrl hennar og jarlsins af
Leieester, Robert Dudley. Þetta leik
rit er eftiir Rosemary Ann Sisson, en
hún skrifaði leikiritíð um Katrínu af
Aragon í leikritaflokknum um Hin-
rik 8. Hér kynnumst við i fyrsta
sinn þeirri kátinu og j'áfin'framt sál-
arkvöl'um, sem einkenndu öll sam-
skipti Eltsabetar og þeirra karl-
manna, sem komust næst því að
vinn’a ástir hennar.
1 æsku nutu Robert Dudley og
Elisabet kennslu sama lærimeistara.
og hann varð fyrsta eftirlæti drottn-
ingarinnar, þegar hún var setzt í
vaidastól. Hann hélt tryggð við hana
í gegnum aHia hennar glæstu sigira og
lézt skömm'u eftir ósigur Armödunn
ar fyrir flota hennar hátignar. Árin
höfðu þá sett mark siibt á þennan
mann, sem komst næst því af öllum
mönnum að kvænast drottnmgunni
— hárið vair alhvltt, amdlitið æðabert
og líkaminn feitíagitnn. Það var lít
ið eftir af því glæsimienni, sem heill-
aði drottndnguna fyrstu ár hennar
við völd. Robert Dudley var einnig
stjúpfaðir jarlsins af Essex og
kynnifi hann fyrir hirðimni. Varð
hann að bita i það súra epli að stjúp-
soniurinn tók sæti haenis sem eftir-
læti drottningarinnar. En „stórir
turnar föll fá, frekara en hús smá“
segir í giamalli visu, og það sannað-
ist á jarlinum af Essex.
Robert Hardy fer með hlutverk
jarlsins af Leicester og l'eikarinn hef
ur fulla samúð með jarlmum.
„Metnaður Leioesiter áttú sér enigiin
takmiörk," segir hann, „en þegar það
rann upp fyrir honum, að Elisabet
mundi aldrei Ieyfa honum að setj-
ast við hlið sér í hásætinu, átti hann
ekki til þetita dýrslega stolí jarl'sins
af Essex, sem gerði uppireisn og lét
íyrir það lifið. Það var allt anmað en
ieikur á 16. öld að vera karlmaður,
í«m var á alra vitorði að kona hefði
hryggbrotið — jafnvel þó konan
væri drotitning. Leicester hafði þá
veraldlegu vizku til að bera að láta
sér þetta lynda; sumir kalia það
kjarkleysi en ég held að annað hafi
legið þar að baki — skörp íhugun og
raunsættt mait á aðstæðum."
„Það er allt annað en leikur fyrir iiann að vera karimaðnr sem var á
allra vitorði að kona hafði hryggbrotið — jafnvel þó konan væri
drottning.“ Bobert Hardy um jarlinn af Leichester.
GLENDA JACKSON
ÞAÐ tóík Glendu Jackson 15 áúr að
öðíast viðurkerminigu sem kvik-
myndaleikkona. Þó að hún sé nú
hálf flertug að aldri eru innan við
5 áx flrá þvl hún tók að vekja at-
hyg® á séir í kvikmiyndum. Og þá
var henit að því giaman, að hún hefði
naumast getað valdið leiikbúniniga-
fólkinu miklu arugiri I fyrstu mynd-
um sínum — hún var þar aðallega
nakiin.
Glenda Jackson er komin af mið-
stétttarfóliki í Mið-Englandi, og þar
béindist áhugi bennair fljótíega að
leikliistmini. Leiðin lá til höfuðborg-
arinnair Lundúna, og þraittt fyrir
ágætan vltnisbuirð í leikskóla átti hún
lengi í erfliðledlbum með að fá ein-
liver verkefni þar á leiksviði. Þá varð
hún að viimna við að seilja te í stór-
verzlun til að eiiga til hnífs og skeið-
ar. Loks komu betri tímar fyirir
þessa ungu leikkonu, hlutverk tóku
að bjóðast, og áður en lieið á löngu
var hún flarin að njóta viirðingar
leikhússfólks i Lundúnum fjbrir túlk
un sina á niokkrum Shakespeare-leik-
rituim. En verulega athygli vakti hún
þó fyrs't í uppsebnin'gu Peter Brooks
á Marat/Sade.
Þá var það sem Ken Russel, einn
uimdeildasiti kvikmyndaleiikstjón ver-
aidar þessa stundimia, fékk augastað
é henmi. Hann var á höttium eftír
leikkxmu í hlutverk Guðrúnar i mynd
sína Wornern in Love eftír samneflndiri
sögu Lawrence. Jackson hlaut ein-
lóma lof fyrir leik sinn í myndinni,
m.a. Óskarsverðlauinm og gagnrýn-
endaverðllaumán í New York. Þegar
Russel hófst svo handa á nýj'an leik
við gerð myndar um ævi rússneiska
tómskáMsins Tohai'kowsky, fékk
hann Glendu Jaokson tl að ilei'ka eig-
inkonu tónskáldsinis. I miyndinmi túlk
ar Russel hana sem konu mieð brók-
arsótt af versta flagi. 1 báðum þess-
um mynduim komia fyirir nekbaratr-
iði, sem valdið hafa umttal'sverðiri
hneykshin meðal miiðstóttairfóllks I
Englandi. Jaokson varaði foreMra
sína wiið að sjá myndina.
Hirns vegar segfat hún sjálf elkki
hafla neinar áhyggjur afl því, þó að
hún standi kviiknakin framimi fyiriir
kvikmiyn'daitökuvélunum. „Galliinn er
sá, að emm er litið á nektima einiurug-
is frá kynferðiisiegum sjónarhóli. Ég
heild, að þetta eiigi eftir að breytast
á næstu 5 árum, þá verði litíð á nekt
ina sem sjálflsagða og eðlSilega. Að
mimnsta kosti vooa ég það. Ég hika
aldrei við af afklæða mig framim'i fyr-
ir tökuvélumum, þó að ég sé eflins
um aJð ég rraunidl gera það á ieik-
sviiði, því að þair ar amdrútrusiloftið
svo algjörlega flrábrugðið."
Gllenda Jackson hefur óta'kmairkað
álit á Ken Russel, leikstjóran'um sem
fyrstur uppgötvaði hæfileiha hennar
og segist treysta honum til fullniustu,
hversu uimdeild sem verk hans séu,
„þvi að hann hefur eifctíhveri: sjötta
skijnimgarvit og listræna skynjun
sem aðrir leiiksitjórar hafa ekki“.
Hins vegar hætti Gllenda Jaokson við
að taka að sér hliuitverk í umdeiM-
ustu mynd Russels, „Tbe Deviis", og
segiæ til skýringar: „Ég var orðdn
þreytt á að leika stöðugt taugaveiM-
aðar, kynóra-konur.“ Þess i sitað tók
hún að séir hlutverk í myndimni
„Bloody Suiniday“ eftir einn þekfct-
asta leikstjóra Englendinga, John
Sr-hliesinger (Midmight Oowboy), sem
fengið hefur mjöig Lofsamfega dóma.
Nú síðast hefur hún leiMð I mynd
er fjallar um Bronté->systuimar, höf-
unda bókanna Jane Eyre og Fýkur
yfir hæðir.
Sjónivarpsleikritin um ElLsabetu I
— eru frumraun hennar fyirir sjón-
varp, en hún kvaðst hafa baft mjög
garnian afl því að vlnoa vi'ð þemmam
tjánmgairmiðil og býst við að gera
nmeira af þvi í framitíðimni, ef kos'fcur
gefst. Engu að síðuir eru kvtkmynd-
irmar efltirtæti hennar, þó að hún seg-
ist uggandi um flramitíð þeirra.
Síðasta árið hefur Glendta Jackson
ekM haft sig miMð í frammá. Húin
á þrigigja ára son, sem hún segist
munu fórna liistaflerl síinium fyrir
hvenær sem hann ós<kar þeiss. Hún
kæriir gig kollótta um framiagimi
og stjomudýrkun kviikmyndanna, og
sýrntdi það bezt er hún mæfcfci elkki
til að ttaka á móti Óskar-sverðlaunuin-
um. Firami á þessu swiöi er fremiur
háður tilviljun'um en að hann sé
verðsfculdaður — það kveðsit hún
hafa iæri þegar hún seilldí teið hér
t gamila daga.
Glenda Jaekson og Oliver Reed 1 Women in Love.