Morgunblaðið - 15.10.1972, Blaðsíða 16

16
MOROUíNBIjAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. OKTÖBER 1972
Ö't-g.ofandi hf. .Á'rv-a'kiíf, R&ykjavík
Ff&tnkvæm dastjóri HairaWur Sveinsaon.
fthtatfðrar Mattihías Johonnessan,
Eyá'óllfur Konráð Jónason.
Aístoðarrkstjón Sityrmir Gunnarsson.
Rkstjórnarfulttrúi Þforbjöm Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhanrvason.
A'Ugíýsirvgastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Rítstjórn og afgreiðsia ASaistræti 6, slmi 1Ó-100.
Aug’ýsingar Aðaistræti 6, sfrrví 22-4-80.
Áskriftargjaid 225,00 kr á 'ménuði inneniands
I iausasdTu 15,00 Ikr eintakið.
17ramferði Lúðvíks Jóseps-
sonar í ríkisstjóminni að
undanförnu sætir vaxandi
gagnrýni innan stjórnarinnar
sem utan. Þegar nýtt fisk-
verð var til umræðu og á-
kvörðunar hringsnerist ráð-
herrann í málinu og tafði
framgang þess verulega.
Skömmu áður en sjávarút-
vegsráðherra hélt til fundar-
halda í Bandaríkjunum
skýrði hann fulltrúum út-
gerðar, sjómanna og fisk-
vinnslu frá því, að engar ráð-
stafanir yrðu gerðar í mál-
efnum þessarar atvinnugrein
ar fyrr en um áramót, hins
vegar yrði fiskverð að hækka
og þar sem frystihúsin gætu
ekki staðið undir því, yrði að
taka fé úr Verðjöfnunarsjóði
til þess að standa undir
hækkuninni.
Þegar ráðherrann fékk
fréttir um það, að samkomu-
lag hefði náðst um 15%
fiskverðshækkun á þessum
grundvelli, brást hann við á
þann hátt að senda símleiðis
hótun um, að hann mundi
koma í veg fyrir samkomu-
lagið með því að neita að
staðfesta ákvörðun stjórnar
Verðjöfnunarsjóðs um
greiðslur í þessu skyni. Þeg-
ar Lúðvík loks kom heim,
lýsti hann þeirri skoðun
sinni, að 15% hækkun fisk-
verðs væri of mikið fyrir út-
gerð og sjómenn og gert
væri ráð fyrir of miklum
stuðningi við frystihúsin.
Hann lét þó undan síga gegn
sameiginlegri afstöðu sjáv-
arútvegsins en hafði þá tafið
afgreiðslu málsins verulega.
Á meðan sjávarútvegsráð-
herra var í Bandaríkjunum
höfðu viðræður togaraeig-
enda við ríkisstjórnina leitt
til þess, að fjármálaráðherra
var reiðubúinn að greiða úr
ríkissjóði 25 milljónir króna
til þess að forða frá yfirvof-
andi stöðvun togaraflotans.
Þegar sjávarútvegsráðherra
hafði fregnir af þessu lagði
hann blátt bann við því að
þetta fé yrði greitt úr ríkis-
sjóði. Þá sneri forsvarsmaður
togarautgerðar úti á landi sér
til Ólafs Jóhannessonar, for-
sætisráðherra, bað hann
hringja í Lúðvík til Ameríku
og fá hann til þess að sam-
þykkja þessa greiðslu. For-
sætisráðherra gerði þetta en
Lúðvík hafði óskir hans að
engu. Síðustu fregnir herma
svo, að mál þetta hafi verið
afgreitt eins og til stóð í upp-
hafi, en afgreiðslan þó tafizt
verulega vegna framferðis
sjávarútvegsráðherra. Svo
virðist sem í báðum þessum
tilvikum hafi ráðherrann
ekki getað sætt sig við, að
málin yrðu leyst meðan hann
var utanlands og tiltektir
hans hafi miðað að því að
láta lífca svo út gagnvart út-
gerðarmönnum, sjómönnum
og fiskverkendum sem ekki
væri hægt að leysa vandann
fyrr en hann kæmi heim.
Annað dæmi um framkomu
Lúðvíks Jósepssonar eru af-
skipti hans af gerð viðskipta-
samnings við A-Þýzkaland.
ísland hefur ekki viðskipta-
samning við A-Þýzkaland og
þess vegna eru engir opin-
berir viðskiptasamningar
gerðir milli landanna, held-
ur hefur íslenzka vöruskipta
félagið gert slíkan samning.
Fulltrúar íslenzku ríkis-
stjórnarinnar hafa aldrei tek-
ið þátt í samningaviðræðum
við a-þýzka aðila fyrr en nú.
Þá gerist það, að Lúðvík
Jósepsson sendir samninga-
nefnd til Austur-Berlínar,
undir forystu skrifstofustjór-
áns í viðskiptaráðuneytinu.
Venjulega útnefnir utanríkis
ráðuneytið samninganefndir
um viðskiptamál við þær
þjóðir, sem við höfum stjórn-
málasamband við, en utan-
ríkisráðuneytið útnefndi
ekki þessa samninganefnd.
Enn hefur ekki til þess kom-
ið, að Lúðvík Jósepsson hafi
gengið endanlega frá opin-
berum viðskiptasamningi við
A-Þýzkaland, en hann er til
alls vís. Einar Ágústsson, ut~
anríkisráðherra, segir hins
vegar í viðtali við Morgun-
blaðið í dag, að enginn samn-
ingur muni verða gerður af
hálfu íslenzku ríkisstjórnar-
innar við A-Þýzkaland með-
an stjórnmálasamband er
ekki á milli landanna. Það á
eftir að koma í ljós, hvort
utanríkisráðherra getur stað-
ið við þau orð, eða hvort við-
skiptaráðherra beygir hann
enn einu sinni.
Mikil úlfúð er enn í
ríkisstjórninni vegna blaða
mannafundar Lúðvíks Jóseps
sonar um landhelgismálið,
þar sem hann lýsti yfir því,
að enginn árangur hefði orð-
ið í viðræðunum við Breta á
dögunum og þýðingarlaust
væri að standa í þessu
„stappi“. Utanríkisráðherra
hefur hins vegar lýst yfir því
að viðræðurnar hafi borið
þann árangur, sem til stóð
og boðað frekari viðræður
milli landanna. Málin standa
því þannig, að Lúðvík Jóseps
son er í opinberu stríði við
Einar Ágústsson í tveimur
þýðingarmiklum málaflokk-
um og ber ábyrgð á veruleg-
um töfum á afgreiðslu fisk-
verðs og aðstoð við togarana.
Það er von, að almannaróm-
ur segi, að þessi ríkisstjórn
sé feig.
FRAMFERÐI LUÐVIKS
JÓSEPSSONAR
Reykjavíkurbréf {
_____Laugardagur 14. okt.-
Pólitísk börn
Allt frá því að vinstri stjórn-
in var mynduð hafa framsóknar-
menn látið undan kommúnistum
í einu og öllu (Samtök frjáls-
lyndra og vinstri manna hafa
falið sig). Kommúnistar hafa
auðvitað gengið á lagið og ætíð
sætt færis að koma höggi á sam-
starfsflokka sína og niðurlægja
þá eftir mætti. Enn er mönnum
í fersku minni sú ömurlega nið-
urlæging, sem Einar Ágústsson,
utanríkisráðherra, mátti þola,
þegar tveir fyrrverandi ritstjór-
ar Þjóðviljans voru settir hon-
um til höfuðs í utanríkis- og
varnarmálum. Og enn hraustleg-
ar var forsætisráðherrann auð-
mýktur, þegar Magnús Kjartans
son hóf framkvæmdir i raforku
málum kjördæmis forsætisráð
herrans, ekki einungis að hon-
um forspurðum, heldur vitandi
vits þvert gegn vilja hans. Enda
lýsti forsætisráðherrann því yf-
ir í viðtali hér i blaðinu, að
hann hefði viljað hafa annan
hátt á um lausn þessara mála en
þá, sem iðnaðarráðherra fyrir-
skipaði. En hann fékk ekki
rönd við reist og lét rassskell-
inguna yfir sig ganga í alþjóð-
araugsýn.
í allt sumar hefur Morgun-
hlaðið kappkostað að styðja ut-
anríkisráðherra i viðleitni hans
til að vinna málstað íslands
fylgi á erlendri grund. Þegar
hann fór til I.ondon ásamt emb-
ættismönnum og var neyddur til
að dröslast með Lúðvik Jóseps-
son með sér, talaði Morgunblað-
ið um utanríkisráðherra og
fylgdarlið hans, enda heyrir mál
ið undir utanríkisráðherra og
aðra ráðherra ekki, nema þá for
sætisráðherrann. Hins vegar
ræddi Timinn alltaf um utanför
þeirra Einars Ágústssonar og
Lúðvíks Jósepssonar, og kapp-
kostaði að gera hlut sjávarút-
vegsráðherrans sem mestan á
kostnað utanrikisráðherra. Kjör
orð framsóknarráðherranna var,
eins og einn þeirra komst að
orði, þegar hann var spurður að
því,' hvers vegna Timinn væri
stöðugt að auglýsa Lúðvík og
kommúnista á kostnað Einars og
Framsóknarflokksins: „Eitthvað
verður að gera til að hafa þá
góða!“
Þessir menn voru þau póli-
tísku börn að halda, að komm-
únistar mundu hlaupa burt úr
ríkisstjórninni fyrir 1. septem-
ber og vildu allt til vinna að
halda stjórnarhróinu saman.
Allir aðrir vissu, að kommúnist-
ar mundu hvað sem tautaðd og
raulaði sitja i stjórn fram yfir
gildistöku reglugerðarinnar um
útfærslu fiskveiðitakmarkanna,
og þess vegna hefði svo sannar-
arlega verið hægt að halda þeim
í skefjum, ef einhver manndóm-
ur hefði verið í ráðherrum Fram
sóknarflokksins.
Vakna upp við
vondan draum
Svo gerist það s.l. mánudag,
að forsætisráðherra upplýsir, að
ekkert liggi enn fyrir um árang-
ur af viðræðum íslenzku
og brezku embættismannanna
hér í Reykjavík og hann geti
ekkert um málið sagt, fyrr en
utanrikisráðherra sé kominn
heim. En á sama augnabliki og
forsætisráðherrann er að gefa
blöðum og útvarpi þessar upp-
lýsingar, heldur Lúðvik Jóseps
son blaðamannafund til að lýsa
yfir þvi, að enginn árangur hafi
orðið af viðræðunum, og löðr-
ungar bæði utanríkisráðherra og
forsætisráðherra. Hann segir, að
enginn fundur utanríkisráðherra
íslands og Bretlands verði hald
inn, og fer ekki dult með, að ut-
an’ íkisráðherra sé ekki treyst-
andi til að fara með málefni
þau, sem undir hann heyra. Og
hann gefur i skyn, að forsætis-
ráðherra, sem jafnframt fer með
dómsmál, haldi illa á málefnum
landhelgisgæzlunnar. Það sé
honum að kenna, að brezkir tog-
arar hafa ekki verið teknir.
Frá þessum atburði skýra all-
ar fréttastofnanir ítarlega nema
Tíminn, blað ráðherranna, sem
ráðizt var á, strax á mánudag
og þriðjudag — og nú líður og
bíður.
Svo gerist það loks á fimmtu-
dagsmorgun, að í Tímanum birt-
ist kjamyrt forustugrein, þar
sem Lúðvík fær á baukinn og
ekki er skorið utan af hlutun-
um. Tíminn segir:
„Það var ómetanlegt, þegar
fullt samkomulag náðist um
landhelgismálið á Alþingi, sú
eining þarf að eflast ef kostur
er, þvi að enn hefur málið ekki
komizt til fulls í höfn og loka-
róðurinn getur orðið erfið-
ur. Meðan svo stendur ættu
stjórnmálaleiðtogarnir að forð-
ast alian meting i málinu og eng
inn einn að telja sig þar öðr-
um fremri og skeleggari.
í þessu máli stendur þjóðin ein-
huga. Sigurinn vinnst ekki með
hávaða, heldur með festu og
þrautseigju."
Þarna er Tíminn að ræða það.
að I-úðvík Jósepsson ætti „að
forðast allan meting" og hann
ætti ekki „að telja sig öðrum
fremri og skeleggari", en
sérstaklega beri honum að forð-
ast „hávaða".
En Þjóðviljinn svarar samdæg-
urs og segir:
„En þá bregður svo við, að
Alþýðublaðið og Morgunblaðið
virðast samkvæmt leiðaraskrif-
um í gær loks hafa fundið sökxi-
dólginn í landhelgisdeilunni,
friðarspillinn á áhrifasvæði
hennar hátignar Englandsdrottn
ingar. Auðvitað er það þessi
voðamaður Lúðvík Jósepsson,
sem af alkunnri frekju leyfir sér
að hafa annað mat á árangri
embættismannaviðræðna en áróð
nrsvél Breta hentar."
Leynir sér ekki, að kommún-
istamálgagnið er að aðvara fram
sóknarráðherrana og segja þeim
umbúðalaust, að þeir séu land-
ráðamenn, ef þeir lúffi ekki fyr-
ir Lúðvík, þá séu þeir
hjól í „áróðursvél Bretanna".
Fleira til
samanburðar
Gaman er að bera saman fleira
í þessum tveim forustugreinum
„bræðrablaðanna". Tíminn upp-
hefur raust sína og segir:
„Enn hafa niðurstöður við-
ræðna, sem fóru fram um land-
helgismálið milli íslenzkra
og brezkra útgerðarmanna í síð-
ustu viku, ekki verið birtar og
ríkisstjórnin ekki kynnt afstöðu
sína til þeirra. Á þessu stigi
verður því ekkert fullyrt um,
hvort þær hafi þokað málinu i
áttina til samkomulags eða
ekki.“
En Þjóðviijinn er ekki aldeil-
is á sama máli. Hann segir um
yfirlýsingar Lúðvíks:
„Hann sagði það sína skoðun,
að lítill sem enginn árangur
hefði fengizt í embættismanna-
viðræðunum á dögunum. Ráð-
herrann var spurður, hver væru
helztu ágreiningsefnin í viðræð-