Morgunblaðið - 15.04.1973, Blaðsíða 14

MORG UNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. APR'lL 1973
14
Svetlana í viðtali;
Vinnur ekki að bók
aðeins að
bamauppeldi
Eftir Judy Klemesrud
EINU sinni var hún kölluð „litla prinsessan í Kreml“.
Nú er hún 47 ára gömul og segist vera ósköp venjuleg
og hversdagsleg og kunna bezt við sig i síðbuxum og
peysu. Og hún ver drýgstum tíma í að fylgjast með
ferðum tveggja ára gamallar og mjög athafnasamrar
dóttur sinnar, Olgu.
jaðrar við að vera tauga-
óstyrk á stundum. Hún íálm-
ar upp í andlitið á sér og
horfist sjaldnast í augu við
gest sinn.
Það var þann 6. marz 1967,
að hún barði að dyrum í
bandaríska sendiráðinu í
Nýju Delhi og bað um hæli.
Sovétstjórnin hafði gefið
henni leyfi til að fara til Ind-
lands og flytja þangað ösku
eiginmanns síns. Síðan hefur
líf hennar tekið miklum
stakkaskiptum.
„Þetta var upphaf að nýju
lífi fyrir mig,“ segir hún.
Langar hana að fara aftur
til Sovétríkjanna, til dæmis
að heimsækja börn sín tvö,
sem hún skildi eftir, Iosif, 27
ára gamlan, sem er orðinn
læknir og er sonur hennar
af fyrsta hjónabandi og Ye-
katerinu dóttur sína 23ja ára
gamla, sem hún átti með
næsta eiginmanni?
„Nei, aldrei," segir hún
með ákefð. „Ég sá í frönsku
blaði um daginn, að ég hefði
sent 'beiðni til Kosygins um að
fá að koma aftur. En það er
fáránlegt — að hugsa sér að
manneskja sem hefur sloppið
úr prísund vilji fara þangað
aftur. Og börnin mín eru orð
in fullorðin og sjálfbjarga og
eru ákaflega sjálfstæð.
„Ég myndi hins vegar óska
þess, að börnin mín gætu ein-
hvern tíma komið að heim-
sækja mig, en ég hef fengið
mig fullsadda af Rússlandi.
Auk þess er litið á mig sem
viðbjóðslegan glæpamann
þar og í þessari aðstöðu er
ekki heppilegt að börnin mín
reyni að hafa samband við
mig. Ég reyni heldur ekki
að hafa samband við þau. Ég
vil ekki koma þeim í klípu.
Sá orðrómur hefur verið á
kreiki, að Svetlana sé ein-
mana í Princetown og uni
hag sínum ekki tiltakanlega
vel þar. Hún þverneitar því.
„Ég er aldrei einmana,"
segir hún. „Ég nýt þess að
vera ein. Sumt fólk gengur
af vitinu, ef það þarf að vera
eitt, en það veit hamingjan
heil og sæl, að dóttir mín
gæfi mér aldrei færi á því að
vera einmana eða iðjuíaus.
Við förum á fætur klukkan
sjö og á kvöldin er ég svo
uppgefin, að ég fer beint í
rúmið."
Þrisvar í viku kemur barna
pía á heimilið, svo að Svetl-
ana geti fengið smáfrí. Vin-
ir hennar eru að hennar sögn
annaðhvort þeir sem vinna
við Princetonháskóla ellegar
rússneskir innflytjendur, bú-
settir í New York.
Áirið 1970 giftist Svetlana,
þekktum bandarískum arki
tekt, William Westley Peters.
Þau höfðu aðeins þekkzt í
þrjár vikur, þegar vígslan
fór fram. Svetlana var þá 44
ára gömul, hann var 58 ára og
ekkjumaður. Fyrri kona hans
hafði einnig heitið Svetlana.
Hjónabandið fór út um þúf
ur hálfu öðru ári síðar, vegna
þess að Svetlönu féll ekki
að eiginmaður hennar
og vinir hans höfðu tileinkað
sér hálfgert kommúnulíf. Því
sneri hún aftur til Prince-
town með dótturina, Olgu.
„Þetta var mjög sárt, afar
sárt,“ segir hún. „En ég trúi
á einkaeign og þau búa í
kommúnu. Þau deila með sér
tekjum, fötum, öllu saman.
Meira að segja börnunum.
Þau höfðu tamið sér lifnaðar-
háttu, sem meðal annars urðu
þess valdandi, að ég fór frá
Rússlandi. Því gat ég ekki
afborið þetta líf.“
Svetlana segist ekki hafa
séð eiginmann sinn siðan
hann aðstoðaði hana við að
flytjast til Princetown í júlí-
mánuði. Þau eru ekki lögskil-
in enn.
Kannski næsta bók hennar
fjalli um kommúnulífið í Tal-
esin West, þar sem þau
bjuggu? Hún hlær kaldhæðn
islega að þeirri spurningu.
„Ég held ekki þau eigi skil-
ið að það sé skrifuð um þau
bók. Grein eftir Art Buch-
wald myndi eiga betur við.“
Svetíana og Olga virðast
lifa áhyiggjulausu lífi fjár-
hagslega, enda hafa bækur
hennar veitt henni drjúgar
tekjur, þótt Svetlana segi
Framh. á bls. 15
„Litla prinsessan frá Kreml“ á kné föður síns í bernsku.
Myndin var teldn eftir að þau giftust Svetlana og Peters
árið 1970.
Barnauppeldi er sjálfsagt
bezta aðferðir. til að dreifa
huga Svetlönu AUiluyevu Pet
ers, dóttur Stailíns, og fá hana
til að gleyma síðasta hjóna-
bandi sínu — sem stóð
skamma hríð og vair síðasti
hlekkurinn í margvíslegri og
sorglegri persónulegri reynslu
sem mundi sóma sér mæta-
vel í rússneskri skáldsögu.
Á þessa leið hefst grein eft
ir bandarísku blaðakon-
uuna Judy Klemensrud, sem
birtist í New York Times, fyr
ir stuttu. Blaðakonan hefur
sótt Svetlönu heim og fengið
hana til að skrifa um það líf,
sem hún lifir nú. Viðtal
þeirra fer hér á eftir i laus-
legri þýðingu.
„Dóttir mín er mitt helzta
áhugaefni — fyrir utan að
hún tekur 90% af öllum mín
um tíma,“ segir Svetlana á
nær fullkominni ensku sem
hún situr í fábirotmni setu-
stofu hjá vinum sínum í
Princetown, sem kenna rússn
esku þar við háskólann.
„Allir spyrja mig, hvort ég
sé að skrifa aðra bók,“ segir
hún en frá hennar hendi hafa
komið tvær bækur, síðan hún
strauk frá Sovétríkjunum ár-
ið 1967 „Tuttugu bréf til vin
ar„‘ og „Aðeins eitt ár“ og
komu þær út á forlagi Harp-
ers & Rows. „En ég er ekkert
að skrifa og hef ekki hugsað
mér að gera það um sinn. Ég
á lítið barn og það er held-
u/r óvenjulegt að vera með
svo ungt barn, þegar kona er
komin á minn aldur. Hún er
mér allt. Við borðum saman,
sofum saman, förum í göngu-
ferðir og skröfum við ná-
grannana og gælum við dýr-
in þeirra."
Enda þótt hún hafi ríka
kímnigáfu, er hún feimin og